Wyjście

 

I. Jon Ru­pie­ciarz

 

 

 

Nikt już nie słu­cha sta­rych ludzi.

 

Świat jest czar­no-czer­wo­ny. Wście­kłe mi­go­ta­nie lampy szat­ku­je go na ka­wał­ki. Roz­wa­li­li sy­re­nę już parę minut temu, ale wciąż sły­szę wycie. To pew­nie omamy. Prze­cież umie­ram. Dło­nie mam śli­skie od krwi, w pół­mro­ku wy­da­ją się po­kry­te sma­rem. Za­wio­dłem. Za­wio­dłem na całej linii, ale teraz to już bez zna­cze­nia. Wła­ści­wie czuję ulgę. Ko­niec z ukry­wa­niem się. Za­słu­ży­łem na od­po­czy­nek.

 

Pod­nie­sio­ne głosy.

 

Z wy­sił­kiem ob­ra­cam głowę i spo­glą­dam na moich za­bój­ców. Widzę ich nie­wy­raź­nie – ciem­ne syl­wet­ki po­ja­wia­ją się i zni­ka­ją omia­ta­ne sno­pem czer­wo­ne­go świa­tła. Wo­jow­nik, bun­tow­nicz­ka, dziec­ko i ro­bo­mat­ka. Nie zwra­ca­ją na mnie uwagi. Myślą, że umar­łem. Mają rację. Już je­stem tru­pem. To kwe­stia minut. Jon Ru­pie­ciarz leży w kącie za­po­mnia­ne­go po­miesz­cze­nia ni­czym jeden z przed­mio­tów, które całe życie zbie­rał. Pra­wie sły­szę chi­chot Losu.

 

Maj­stru­ją przy drzwiach – mi­tycz­nym Wyj­ściu. Jest tylko kwe­stią czasu, kiedy okry­ją me­cha­nizm ich otwar­cia. Pró­bu­ję ich ostrzec, ostat­nim wy­sił­kiem otwie­ram usta, ale do­by­wa się z nich je­dy­nie szept. Nie usły­sze­li. A może nie chcie­li usły­szeć, tak jak pod­czas nie­zli­czo­nych wie­czo­rów, gdy śpie­wa­jąc przy ogni­sku sta­ra­łem się prze­my­cić strasz­li­wą praw­dę. Da­rem­ny trud.

 

Tylko głowa ro­bo­mat­ki ob­ró­ci­ła się w moją stro­nę. Głu­pie na­rzę­dzie. W czar­nych dziu­rach jego oczo­do­łów widzę nad­cho­dzą śmierć.

 

Nikt już nie słu­cha sta­rych ludzi…

 

 

 

II. Wo­jow­nik

 

 

 

– Cho­le­ra, za­cię­ło się! – Męż­czy­zna po­pra­wia ka­ra­bin wi­szą­cy na pasku i po­now­nie na­pie­ra na drzwi. Ani drgną.

 

Na­zy­wa się Derek Draz i przez lata był naj­lep­szym wo­jow­ni­kiem w osa­dzie. Po­tęż­ne ciało zna­czą ślady wielu bitew i uda­nych po­lo­wań. Teraz jest zdraj­cą, wy­rzut­kiem. Po­rzu­cił swo­ich i uciekł z ko­bie­tą w po­ści­gu za bajką, ulot­nym ma­rze­niem. Przez mo­ment ma ocho­tę zwy­mio­to­wać, ale potem zerka na swoją wy­bran­kę i go­rycz znika z ust. Było warto – po­wta­rza sobie, wspo­mi­na­jąc na­mięt­ne chwi­le i ko­ją­cy dotyk dłu­gich pal­ców.

 

Po­mi­mo całej swej siły nie jest w sta­nie ru­szyć sta­lo­wych drzwi. Mię­śnie drżą z wy­sił­ku, a pot spły­wa po ple­cach. Wszyst­ko na nic. Z fru­stra­cji ma ocho­tę wyć. Wyj­ście jest tuż w za­się­gu ręki. Mi­go­czą­ce świa­tło de­ner­wu­je go, ale gdyby nie ono, nigdy nie od­na­leź­li­by wła­ści­wej drogi w La­bi­ryn­cie. Gdy tra­fi­li w se­kret­ny ko­ry­tarz, roz­wył się alarm, a ścia­ny za­la­ła po­wódź czer­wo­ne­go świa­tła. Po­szli tym tro­pem.

 

Przez całą drogę ktoś im prze­szka­dzał, ata­ko­wał znie­nac­ka, za­wsze z od­le­gło­ści, po­zo­sta­jąc ukry­tym w mroku. Aż sami za­sta­wi­li na niego pu­łap­kę. Derek z dumą pa­trzy na swoją ko­bie­tę. To był jej po­mysł.

 

Kto by przy­pusz­czał, że Straż­ni­kiem okaże się Jon Ru­pie­ciarz, obłą­ka­ny sta­ruch. Derek pa­mię­ta, jak w dzie­ciń­stwie sia­dy­wał przy ogni­sku i słu­chał jego dziw­nych opo­wie­ści. Od tego czasu wiele się zmie­ni­ło. Derek stał się męż­czy­zną, a Ru­pie­ciarz za­ro­bił kulkę i zdy­chał wła­śnie na pod­ło­dze. Na­le­ża­ło mu się za to, że przez te wszyst­kie lata ukry­wał drogę do Prze­strze­ni.

 

Otwo­rzą te prze­klę­te drzwi, a potem wrócą do swo­ich. Ura­tu­ją wszyst­kich.

 

– Prze­stań – mówi ko­bie­ta. – Tu musi być gdzieś me­cha­nizm otwie­ra­ją­cy.

 

 

 

III. Bun­tow­nicz­ka

 

 

 

Lila od wcze­sne­go dzie­ciń­stwa czuła po­trze­bę ła­ma­nia zasad. Tak jakby w krew miała wpi­sa­ną nie­chęć do ja­kich­kol­wiek ogra­ni­czeń. Nie znała ni­cze­go poza wą­ski­mi ko­ry­ta­rza­mi i cia­sny­mi po­miesz­cze­nia­mi. Dla­te­go opo­wieść o Prze­strze­ni urze­kła ją i zmie­ni­ła całe jej życie. Ozna­cza­ła wol­ność od reguł i dusz­ne­go La­bi­ryn­tu. Wiele lat po­świę­ci­ła szu­ka­jąc drogi do mi­tycz­ne­go Wyj­ścia.

 

Po­rzu­ci­ła drogę matki, nie go­dząc się na bycie ma­szy­ną roz­pło­do­wą. Zre­zy­gno­wa­ła z sza­cun­ku, gdy ode­bra­ła żonie męża. Zdra­dzi­ła wio­skę, za­bie­ra­jąc jej naj­lep­sze­go wo­jow­ni­ka. Wszyst­ko co ro­bi­ła w życiu, ro­bi­ła dla sie­bie, nie ba­cząc na in­nych.

 

Jeden raz za­cho­wa­ła się al­tru­istycz­nie, gdy po­zwo­li­ła dziec­ku za­brać opie­kun­kę. Ba­chor nie chciał zo­sta­wić ro­bo­mat­ki, uparł się, więc osta­tecz­nie zgo­dzi­ła się, by rzęch im to­wa­rzy­szył. Za­strze­gła jed­nak, że w razie po­trze­by znisz­czą go lub zo­sta­wią. Miała dług wobec chłop­ca, gdyż to on przy­niósł jej mapę. Nie chciał po­wie­dzieć, gdzie ją zna­lazł, ale to nie miało zna­cze­nia. Ważne, że po­zwa­la­ło zi­ścić ma­rze­nie Lili.

 

Tak do­tar­ła do drzwi.

 

W tej chwi­li go­rącz­ko­wo maj­stru­je przy prze­kład­niach, sta­ra­jąc się roz­gryźć me­cha­nizm wrót. Drży z pod­eks­cy­to­wa­nia, nie może się już do­cze­kać, kiedy zo­ba­czy Prze­strzeń. Nie­ogra­ni­czo­na prze­strzeń nad głową – idea nie­po­ję­ta, wręcz nie­wy­obra­żal­na w swej wspa­nia­ło­ści.

 

I tylko mi­nu­ty dzie­lą od jej urze­czy­wist­nie­nia.

 

Prze­ska­ku­je iskra, coś za ścia­ną za­czy­na pra­co­wać. Z okrop­nym zgrzy­tem wrota otwie­ra­ją się.

 

 

 

IV. Dziec­ko

 

 

 

Dziec­ko moc­niej ści­ska chłod­ną dłoń ro­bo­mat­ki. Nie poj­mu­je do końca co się dzie­je, ale czuje, że jest świad­kiem cze­goś wiel­kie­go. Ro­bo­mat­ka gła­ska je uspo­ka­ja­ją­co po gło­wie. Po okrzy­ku ra­do­ści na­stę­pu­je jęk za­wo­du. Oka­zu­je się, że kilka me­trów za drzwia­mi znaj­du­ją się ko­lej­ne. Po­miesz­cze­nie po­mię­dzy nimi jest puste.

 

Dziec­ko wsta­je i pod­cho­dzi do do­ro­słych. Nie zwra­ca­ją na nie uwagi. Do­ty­ka wrót i zaraz cofa rękę. Metal jest bar­dzo chłod­ny. Chło­piec wyj­mu­je z kie­sze­ni po­mię­tą kart­kę i przy­glą­da się jej uważ­nie. To mapa skar­bów, która do­pro­wa­dzi­ła ich tutaj. Nie ro­zu­mie, dla­cze­go sta­rzec zo­stał za­strze­lo­ny. Prze­cież to miała być tylko za­ba­wa.

 

Pod­no­si głowę i spo­glą­da w pustą twarz ro­bo­mat­ki ocze­ku­jąc wy­ja­śnie­nia, ale ma­szy­na jak zwy­kle mil­czy. Robot tuli go do sie­bie, wyj­mu­je rurkę i po­zwa­la napić się wody, któ­rej zbior­ni­czek ma ukry­ty w kor­pu­sie.

 

Chło­piec pije chęt­nie, nie prze­sta­jąc się za­sta­na­wiać, co jest ta­kie­go w mapie na­ry­so­wa­nej przez jego opie­kun­kę, że do­ro­śli trak­tu­ją ją śmier­tel­nie po­waż­nie.

 

 

 

V. Ro­bo­mat­ka

 

 

 

Ro­bo­mat­ka wie wszyst­ko. Jej pa­mięć jest trwa­ła, nie ulega znie­kształ­ce­niom ani nie za­ni­ka.

 

Ro­bo­mat­ka jest cier­pli­wa. Przez po­ko­le­nia ob­ser­wo­wa­ła pro­ces de­ge­ne­ra­cji ludzi, skru­pu­lat­nie wy­ko­nu­jąc swoje obo­wiąz­ki. Wie­dza za­ni­ka­ła, aż stała się mitem. Lu­dzie za­po­mnie­li, skąd po­cho­dzą. Po­ję­cia po­wierzch­ni, nieba, słoń­ca, znik­nę­ły z ich umy­słów, choć nie prze­sta­li pod­świa­do­mie pra­gnąć tych rze­czy. Dla­te­go po­wsta­ła le­gen­da o Wyj­ściu i Prze­strze­ni.

 

Ro­bo­mat­ka na­ry­so­wa­ła mapę. Mapa pro­wa­dzi do Wyj­ścia.

 

La­bi­rynt nie jest La­bi­ryn­tem, lecz ogrom­nym stat­kiem, który zbo­czył z kursu.

 

Za Wyj­ściem znaj­du­je się Prze­strzeń. Czar­na i zimna.

 

Ro­bo­mat­ka nie może krzyw­dzić ludzi. Lu­dzie mogą skrzyw­dzić się tylko sami.

 

O ile zdo­ła­ją.

 

Ro­bo­mat­ka ob­ser­wu­je zma­ga­ją­cych się z ostat­ni­mi drzwia­mi męż­czy­znę i ko­bie­tę. Jest prze­ko­na­na, że prę­dzej czy póź­niej im się uda.

 

Lu­dzie są po­my­sło­wi.

 

 

 

 

 

To­masz Za­wa­da