Fotografie pamięci

Była noc. Ulice pogrążone były we śnie i żaden z porządnych obywateli, oddający się sennym marzeniom o dobrobycie i utopii, nie domyślał się, jakich działalności można się podejmować pod przykrywką ciemności i ciszy. Tymczasem, w barach ludzie bawili się pijąc do woli, prostytutki obsługiwały potrzebujących, złodzieje kradli, a przemytnicy przemycali.

Wśród wielu nieporządnych obywateli, którzy tej nocy nie marzyli, lecz działali, znajdował się on. Miał wiele sposobów, by sobie dorobić, tym razem jednak przemycał z kolegami rasowe pieski kanapowe. Jechali autem mijając cmentarz, gdy zorientowali się, że nie są sami. Ktoś ich gonił i trzeba było uciekać. Żaden z nich tak naprawdę nawet się nie domyślał, któż mógłby ich gonić. Skąd ktokolwiek miałby wiedzieć gdzie są i co robią? Kierowca wcisnął stopę w pedał hamulca i wszyscy wyskoczyli z auta kierując się pospiesznie w stronę bramy cmentarnej. Brama okazała się być zamknięta, trzeba było przez nią przeskoczyć. Wszyscy przemytnicy już to uczynili i zniknęli w lesie grobowców i pomników. Został tylko on. Zorientował się, że jest sam i że nikt nie zamierza mu pomagać. Pieski trzymane były w workach. Co z nimi zrobić? Jak je przenieść przez bramę? Jeśli je przerzuci, to pewnie psiaki umrą, a nie przeciśnie ich przez szczeliny w bramie. Nagle obudziło się w nim uczucie obojętności. Był gotów poświęcić życie psów, a nawet innych ludzi, by się ratować. Przerzucił bez namysłu worki przez bramę i sam przez nią przeskoczył. Spojrzał na worki, były większe niż wcześniej. Nie chciał wierzyć w swoje odczucia, lecz wiedział, że prawda właśnie została przed nim odkryta. Zdał sobie sprawę, że sytuacja z przemytem i wspólnikami, z ucieczką i workami pełnymi kanapowych piesków, bramą cmentarną i decyzją o życiu lub śmierci żywych istnień, nie jest sytuacją, której mógłby się spodziewać. Nie byłby w stanie sobie jej nawet wyśnić. Wiedział, że wszystko jest teraz możliwe. Najbardziej przeraził go fakt, że znał prawdę zanim zdecydował się przerzucić psiaki przez bramę. Już wtedy wiedział co znajdzie w workach po drugiej stronie. Wiedział na pewno, że są w nich ciała ludzi… W chwili decyzji zdecydował więc, że poświęci życia, nie zwierzęce, lecz ludzkie. Poświęci je, by ratować siebie samego.

Nagle zdał sobie sprawę, że ktoś go gonił; że zrobił to, bo przecież przed kimś uciekał. Postanowił więc nie marnować szansy, którą sam sobie ofiarował. Postanowił być sobie wierny do końca. Zaczął biec przez cmentarz, zostawiając worki z ciałami daleko za sobą. Biegł pomiędzy grobami i słyszał szepty zmarłych. Skręcił w alejkę w prawo i biegł dalej, aż do muru odgradzającego cmentarz od pól, które się za nim znajdowały. Przeskoczył na drugą stronę muru i przystanął na chwilę. Nie zastanawiał się jednak długo, rzucił się do dalszej ucieczki, kierując się polną drogą, na lewo. Biegł czując, że powoli świta. Wschodzące słońce zaczęło delikatnie oświetlać mu drogę. Szarość trawy zaczęła przechodzić w śliczną zieleń, czerń przed nim zaczęła ustępować skrywającym się pod nią łąkom i dalszej części ścieżki. Biegł, a drzewa rosnące wzdłuż drogi składały mu pokłony. Znalazł się na granicy miasta. Można ją było rozpoznać po kamiennym murku, który wyznaczał granicę między łąką miejską i łąką dziką, między prawami człowieka i prawami natury. Szedł wzdłuż tej granicy, aż dotarł do otwartej na oścież furtki, za którą nie było już ścieżki, lecz rozpościerała się nietknięta ludzką ręką łąka, po której biegały zwierzęta. Łąka zachwyciła go swoimi barwami. Lśniła złotem i żółcią, jak gdyby sama w sobie była promieniami słońca, które ją oświetlały. Zwierzęta, które po niej biegły, były jakby wyrwane wprost z najpiękniejszej baśni. Nie były ani duże, ani małe, nie dało się rozpoznać ich barwy, nie miały swojego gatunku. Były to po prostu Zwierzęta. Najbardziej dzikie i wolne, jakie kiedykolwiek widział. Nie mógłby nadać im nazwy, bo to odebrałoby im ową wolność. Pobiegł za nimi, lecz po chwili zniknęły z jego pola widzenia. Znów został sam i znowu zdał sobie sprawę, że musi uciekać. Biegł łąką, aż do skraju lasu, a potem przez las, nie czując ani zmęczenia, ani strachu. Czuł tylko narastające poczucie niewiedzy. Nie wiedział przed czym czy przed kim ucieka. Poddał się jednak tej dziwnej gonitwie, czując, że jego nogi niosą go we właściwym kierunku.

W końcu dotarł na miejsce. Ogarnął go spokój. Nie myślał nad tym gdzie jest i skąd wie, że dotarł do celu swojej podróży. Wiedział, że jest na miejscu i zaczął rozglądać się wokół. Stał na skraju skarpy. Spojrzał w dół i zobaczył ni to strumyk, ni to małą rzeczkę, której szum wprawił go w jeszcze większą błogość. Podniósł wzrok i ujrzał w dali pagórki mniejsze i większe, osnute lasami i łąkami. Po swojej lewej stronie dostrzegł zaś niewielki wodospad spływający do strumienia. Woda rozpryskiwała się o skały, a że stał niedaleko, czuł jak chłodne krople, delikatnie orzeźwiają jego twarz. Nie mógł się napatrzeć na otoczenie, w którym się znalazł. Wodospad, pagórki i strumień tworzyły płynny krajobraz, który zdawał się rozpościerać kilometry przed nim, jednak czuł, że w rzeczywistości, znajdował się jednocześnie na szczycie wzniesień, obok strumienia wodospadu i w dole, przy samiutkiej rzece. Mógł ujrzeć wszystko z daleka i z bliska, z każdej możliwej strony i perspektywy. Jednak nie to zdumiało go najbardziej. Po raz kolejny tego dnia zaskoczyły go barwy otaczającego go świata. Podobnie jak łąka, przez którą wcześniej biegł, pagórki, wodospad i mały kanion kąpały się w kolorach złota, żółci i pomarańczy. Wydawało mu się, że wszystko wokół było zatopione w wielkiej bryle bursztynu. Słońce wzeszło już wyraźnie i rzucało swój blask na baśniowy krajobraz. Nagle widok zaczął się zamazywać, kształty zmieniać i ze świata, którym zdawała się władać sama Matka Natura, wyłonił się świat budynków i ulic, jakby wodospady i pagórki ustąpiły pokornie miejsca rodzącemu się miastu. Mężczyzna zaczął wpatrywać się w tą rodzącą się rzeczywistość i chcąc ją uwiecznić zaczął fotografować ją swą własną pamięcią. Zapamiętywał zdjęcie po zdjęciu, odnajdując na nich na przemian: świat natury i świat miast, wodospady i budynki, rzeki i ulice. Fotografował wszystko, by nigdy nie zapomnieć tego, jak płynny jest proces zachodzących na jego oczach przemian. I kiedy zapamiętał krajobrazy, które go otaczały, postanowił w nie wkroczyć. Zamknął oczy stojąc na skraju skarpy i zrobił krok naprzód. Nie spadł jednak, lecz stanął na twardej powierzchni.

Otworzył oczy i ujrzał przed sobą twarze ludzi mu znanych i nieznanych, siedzących naprzeciw niego przy stoliku kawiarni. Nie zamienił jednak z nimi ani jednego słowa, bo od razu wstali i opuścili lokal. Wstał także i ruszył ku drzwiom wyjściowym, a gdy przestąpił ich próg, przed jego oczyma rozpostarło się miasto: srebrno-szare, ruchliwe i żywe. Miasto, w którym wszystko miało swoje miejsce i nazwę, w którym każde istnienie przydzielone było do określonego gatunku. Rozejrzał się za ludźmi, którzy przed nim opuścili kawiarnię, jednak nigdzie ich nie było. Znowu został sam, lecz tym razem nie czuł, że musi uciekać. Wiedział, że jest już w miejscu, do którego zaprowadziłaby go kolejna gonitwa; że granica pomiędzy światem natury i światem człowieka jest zbyt cienka, by mógł być w stanie ją przekroczyć. Postanowił pozostać tam, gdzie się aktualnie znajdował i myśleć o fotografiach wodospadów, pagórków i rzek, które zachował na zawsze w swojej pamięci. Oddał się błogości, która go ogarnęła i położył się na środku ulicy, lecz nikt na to nie zareagował. Samochody omijały go, a ludzie ignorowali. Leżał na asfalcie czując zapach trawy. Hałas aut ustąpił miejsca szeptom, które słyszał wcześniej na cmentarzu, a które wyrażały żal i rodzącą się tęsknotę. Były to głosy jego bliskich, którzy pogrążeni w smutku i pochyleni nad jego łożem, szeptali mu do ucha słowa ostatniego pożegnania.