Żaba IV: Valar morghulis

 

Po­kry­te lodem ścia­ny od­bi­ja­ły za­rów­no blask po­chod­ni, jak od­gło­sy kro­ków. Zwie­lo­krot­nio­ne echo błą­dzi­ło wśród lśnią­cych żeber, ma­syw­nych ko­lumn i filigranowych sopli, zwisających ze sklepienia niczym lodowe włosy. To, co z po­cząt­ku wy­da­wa­ło się mrocz­ną i cia­sną ja­ski­nią pro­wa­dzą­cą w głąb góry, teraz przy­po­mi­na­ło bar­dziej strze­li­stą świą­ty­nię. Skle­pie­nie ko­mo­ry się­ga­ło tak wy­so­ko, że z dołu ledwo było widać za­ry­sy krzy­żu­ją­cych się łuków, a wszel­kie szcze­gó­ły to­nę­ły w mroku.

Od­wró­ci­łem się. Uko­cha­ną Irtil roz­po­znał­bym po odgłosie kroków nawet w bez­k­się­ży­co­wą noc. Zdą­ży­łem się na­uczyć roz­różniać, czy rytm wy­ra­ża ra­dość, znu­że­nie czy furię. W chwi­lach sil­nych emo­cji Irtil po­tra­fi­ła obu­dzić w sobie magię, ale kon­tro­la mocy spra­wia­ła jej wy­raź­ną trud­ność.

 Tym razem od­głos wahał się mię­dzy znu­że­niem a roz­draż­nie­niem.

– Da­le­ko jesz­cze?

– Coś się stało?

– Tak! Znów brnie­my w kło­po­ty. Zna­leź­li­śmy gro­bo­wiec kró­lo­wej. Sam mó­wi­łeś, że to na­gro­da od bogów! Dla­cze­go nie wie­zie­my kosz­tow­no­ści do domu, tylko wcho­dzi­my do wnę­trza góry?

– Irtil, to prze­zna­cze­nie! Ile razy chcia­łaś prze­żyć przy­go­dę? Przy­ssa­łaś się jak pi­jaw­ka do hi­sto­rii, które ci opo­wia­da­łem. Teraz masz swoją opo­wieść! Nie je­steś zwy­kłą dziew­ką, tylko wład­czy­nią magii!

– Nie przy­po­mi­naj mi o ani wład­czy­niach, ani o magii! – Ode­rwa­ła od ścia­ny sopel i przy­ło­ży­ła go do czoła. Wciąż wid­niał na nim wiel­ki guz.

– Mu­sia­łem to zro­bić, Irtil. Ina­czej Efe­nel za­wład­nę­ła­by tobą.

– I tak za­wład­nę­ła! Brat się mnie boi, a wuj jakoś dziw­nie pa­trzy…

Po od­gło­sach do­my­śli­łem się, że za chwi­lę do nas do­łą­czą. Ortek miał sie­dem stóp wzro­stu i grunt dud­nił pod jego sto­pa­mi. Dziu­ra­we bu­cio­ry Behta wy­da­wa­ły zaś tak prze­raź­li­we piski, mla­ski i zgrzy­ty, że w ciem­no­ściach śmia­ło można było wziąć je za skra­da­ją­ce­go się po­two­ra. Za wujem Irtil kro­czy­ła praw­dzi­wa leśna be­stia: wiel­ki niedź­wiedź, który bo­skim zrzą­dze­niem po­tra­fił zro­zu­mieć ludz­ką mowę, lecz nie za­wsze ludz­kie oby­cza­je.

– Nawet on teraz na mnie pry­cha! – Irtli wska­za­ła zwie­rzę. – Nie chcę być bo­ha­ter­ką pie­śni, jeśli taka ma być cena!

– Cza­sem nie ma po­wro­tu, Irtil.

– Mu­si­my się za­trzy­mać!

– Irtil, to nie była twoja wina. Nie za­drę­czaj się tak!

– Co? Czy ty mnie w ogóle słu­chasz?

– Wy­bra­li cię bo­go­wie, spo­śród ty­się­cy in­nych. Kto wie, jaka jest twoja rola? Może zmie­nisz losy świa­ta…

– Edan, muszę się wy­si­kać, na­tych­miast! Tu jest lo­do­wa­to, pę­cherz mi od­ma­rza!

– Aaa, za­trzy­mać w tym sen­sie…

– Wi­dzisz? W epo­sach bo­ha­te­ro­wie nie si­ka­ją. Nie na­da­ję się do pie­śni.

– Bo tam są tylko naj­waż­niej­sze wy­da­rze­nia… a jak si­ka­nie ma wpły­nąć na opo­wieść? – rzu­ci­łem za nią, ale już nie słu­cha­ła. Po­bie­gła w stro­nę rzędu lo­do­wych fi­la­rów, oka­la­ją­cych ko­mo­rę z lewej stro­ny.

– Mało prak­tycz­ne – mruk­nął Beht i wska­zał ogrom­ne wrota znaj­du­ją­ce się na­prze­ciw­ko.

– Bo to ma być mo­nu­men­tal­ne, ro­zu­miesz? Ma robić wra­że­nie, czy­nić cię ma­lut­kim wobec bogów…

– No, to poj­mu­ję, że miało być wiel­kie. Ale tego nie. – Wy­cią­gnął jesz­cze raz dłoń.

– Na­stęp­na ma­ru­da. Co ci się nie po­do­ba? Może krzy­we? Za małe? Za duże?

– A wi­dzisz? Jed­nak do­brze się ro­zu­mie­my.

– Ro­zu­mie­my z czym?

– No, sam żeś przy­znał rację, to nie wy­pie­raj się teraz.

Spoj­rza­łem jesz­cze raz na pół­otwar­te drzwi. Do­pie­ro teraz za­uwa­ży­łem, że że­la­zny uchwyt znaj­du­je się na wy­so­ko­ści trzy­krot­nie prze­kra­cza­ją­cej wzrost czło­wie­ka.

– E tam, mało prak­tycz­ne. Wy­star­czy przy­sta­wić dra­bi­nę, przy­wią­zać linę do ucha, od­sta­wić dra­bi­nę, po­cią­gnąć linę, przy­sta­wić dra­bi­nę, od­wią­zać linę, od­sta­wić dra­bi­nę…

Beht nie wy­da­wał się prze­ko­na­ny.

– …a może mieli długi drąg z ha­kiem? I go zgu­bi­li, dla­te­go są otwar­te?

– Edan, co wła­ści­wie jest w tych le­gen­dach o Po­że­ra­czu Lodu?

– No cóż. Kiedy wojna bogów spu­sto­szy­ła Świat Ludzi, a siły obu stron wy­czer­pa­ły się, nie prze­chy­liw­szy szali zwy­cię­stwa…

– Mo­żesz do sedna? Tutaj przy­sną­łem ostat­nim razem.

– Po­że­racz jest ży­wio­ła­kiem. Te stwo­ry to bo­skie ma­chi­ny wo­jen­ne. Kiedy przez dłuż­szy czas nikt nie wy­da­wał mu roz­ka­zów, ży­wio­łak po­pa­dał w le­targ. Nowe Przy­mie­rze na­ka­za­ło je usu­nąć, ale le­gen­dy mówią, że o nie­któ­rych za­po­mnia­no.

– A kto niby miał pil­no­wać tego przy­mie­rza? Jakaś boska straż?

– Sami bo­go­wie mieli pil­no­wać!

– I ty w to wie­rzysz?

– Beht, wszy­scy lu­dzie w to wie­rzą! Nowe Przy­mie­rze to pod­sta­wa, przy­naj­mniej na tej po­ło­wie kon­ty­nen­tu! Do świą­ty­ni nie cho­dzisz?

– Cho­dzę, ale przy­sy­piam, jak bez sensu ga­da­ją… To ten Po­że­racz w końcu jest czy go nie ma?

– Nie ma go! A nawet za­kła­da­jąc, że jest, to po co jakiś bóg miał­by go teraz ru­szać?

– A tak z nudów…

– Beht, jak ty coś pal­niesz… Bo­go­wie się nie nudzą! Tak samo, jak he­ro­si nie si­ka­ją! A nawet jesz­cze bar­dziej!

– A wiesz… Bo Irtil coś długo nie wraca. Zer­k­niesz, co się z nią dzie­je?

 

Z da­le­ka wy­da­wa­ło mi się, że lśnią­ce ko­lum­ny są zro­bio­ne z lodu. Oka­za­ło się jed­nak, że blask łu­czy­wa nie wnika do ich wnę­trza, ale się od­bi­ja od po­wierzch­ni, jak od wy­po­le­ro­wa­ne­go me­ta­lu.

– Irtil?

Nikt nie od­po­wie­dział. Prze­ci­sną­łem się mię­dzy ko­lum­na­mi. Świa­tło po­chod­ni od­sło­ni­ło ko­lej­ne rzędy fi­la­rów, usta­wio­nych za tym pierw­szym. Cią­gnę­ły się tak da­le­ko, jak tylko się­gał wzrok. Wi­dzia­łem od­bi­cia fi­la­rów znaj­du­ją­cych się na­prze­ciw­ko i po­wie­lo­ne ob­ra­zy mojej syl­wet­ki, zde­for­mo­wa­ne krzy­wi­zną.

Za­ma­cha­łem po­chod­nią. Nie­skoń­czo­na ilość Eda­nów po­wtó­rzy­ła gest. Czer­wo­ny blask roz­lał się w prze­strze­ni jak fala, wzbu­dzo­na ka­mie­niem wrzu­co­nym do wody. Zaraz, czy nie po­wi­nie­nem zo­ba­czyć tego na wszyst­kich lu­strach jed­no­cze­śnie?

– Irtil, je­steś tutaj?

Szu­ka­łem jej syl­wet­ki gdzie­kol­wiek, ale wi­dzia­łem tylko sie­bie. Mi­ną­łem ko­lej­ny rząd ko­lumn i ro­zej­rza­łem się. Wszę­dzie widok był po­dob­ny: sze­re­gi zwie­lo­krot­nio­nych odbić, po­dą­ża­ją­ce za każ­dym ru­chem mojej głowy. Stra­ci­łem wy­czu­cie, co jest ko­lum­ną, a co prze­strze­nią. Wy­cią­gną­łem rękę przed sie­bie, ma­ca­jąc zimną po­wierzch­nię lodu.

– Beht, Ortek, nie widzę jej!

Od­wró­ci­łem się. Byłem pe­wien, że zo­ba­czę ja­ski­nię i resz­tę dru­ży­ny, ale przed ocza­mi po­ja­wił się ko­lej­ny rząd fi­la­rów.

Za­mar­łem. Po­mi­mo chło­du po­czu­łem, że czoło za­le­wa mi pot.

– Beht! Sły­szysz mnie? Irtil! Je­steś tu?

Teraz rów­nież głos odbił się echem. Sły­sza­łem ze wszyst­kich stron „til” i „eht” – to roz­dzie­lo­ne, to na­kła­da­ją­ce się na sie­bie, nie cich­ną­ce, a nawet przy­bie­ra­ją­ce na sile. Obraz i dźwięk zda­wa­ły się mnie ude­rzać pro­sto w głowę.

Za­mkną­łem oczy. Głosy nadal tań­czy­ły wo­ko­ło, ale przy­naj­mniej wzro­ku nic nie ata­ko­wa­ło. Uspo­ko­iłem od­dech. Go­rącz­ko­wo przy­po­mi­na­łem sobie, ile zro­bi­łem kro­ków po mi­nię­ciu pierw­sze­go rzędu i w którą stro­nę się ob­ra­ca­łem. Po­wo­li się wy­co­fy­wa­łem i li­czyłem stąp­nię­cia: dzie­sięć, je­de­na­ście dwa­na­ście…

Otwo­rzy­łem oczy. Znów byłem w wy­so­ko skle­pio­nej ko­mo­rze, zwró­co­ny twa­rzą w kie­run­ku ko­lumn. Na widok Behta i Or­te­ka ode­tchną­łem z ulgą.

– Beht, sły­sza­łeś mnie?

– Nie! Zna­la­złeś Irtil?

Po­krę­ci­łem głową.

– To jakiś la­bi­rynt. Mie­sza zmy­sły.

Beht zmarsz­czył brwi.

– Ja pójdę, moje zmy­sły są już tak tępe, że ich nie omami. Albo wejdź­my wszy­scy! Niedź­wie­dzia tak łatwo nie ogłu­pi.

– Nie! Po­słu­chaj… znam to ze snów. Mam star­szą sio­strę. Kiedy byłem dziec­kiem, opo­wia­da­ła mi strasz­ne hi­sto­rie. Za­cie­śnia­ją­ce się la­bi­ryn­ty bez wyj­ścia. Izby, w któ­rych sufit i ścia­ny są coraz bli­żej, a ty pró­bu­jesz prze­peł­znąć do ko­lej­nej, która oka­zu­je się jesz­cze mniej­sza. To wszyst­ko było w moich kosz­ma­rach!

– No… jak matka na­plo­tła mi o wod­ni­ku, to do wody do­pie­ro za dziew­czy­ną się od­wa­ży­łem wleźć. Ale nie ża­łu­ję, bo mu­sia­ła mnie cucić, a miała takie ca­łu­śne usta… Ech, to były czasy!

Po­kle­pał mnie po ra­mie­niu.

– Edan, to nie jest sen. Mu­si­my iść po Irtil.

– Lina! Ob­wią­żę się liną, ty pój­dziesz drugi. Ortek i niedź­wiedź zo­sta­ną na ze­wnątrz.

Po chwi­li by­li­śmy go­to­wi. Spraw­dzi­łem drżą­cy­mi dłoń­mi, czy węzeł jest do­brze za­wią­za­ny, ode­tchną­łem głę­bo­ko i wsze­dłem po­mię­dzy ko­lum­ny. La­bi­rynt lu­ster po­wró­cił. Trzy­ma­jąc w jed­nej ręce po­chod­nię, a drugą za­ci­ska­jąc na linie, mi­ja­łem ko­lej­ne rzędy ko­lumn – lub tylko mi się tak zda­wa­ło. Li­czy­łem kroki i po­rów­ny­wa­łem po­ko­na­ny dy­stans z dłu­go­ścią liny mię­dzy mną i Beh­tem. Po­wi­nien wejść do la­bi­ryn­tu wła­śnie teraz…

Przy ko­lej­nym stąp­nię­ciu usły­sza­łem plusk. Po­chy­li­łem głowę: buty były po­grą­żo­ne do ko­stek w błysz­czą­cej cie­czy. Jej po­ziom wzbie­rał tak szyb­ko, że po chwi­li prze­la­ła się przez cho­lew­ki. Była nie tylko zimna, ale po­czu­łem, że coś pełza mi po skó­rze. Ru­szy­łem dalej, bro­dząc po ko­la­na. Lina mię­dzy mną i Beh­tem stop­nio­wo się na­pi­na­ła. Czu­łem opór, ale jesz­cze nie było to umó­wio­ne po­dwój­ne szarp­nię­cie.

Po­ziom cie­czy wzra­stał. Się­ga­ła już do ud. Wy­czu­wa­łem nie tylko małe, śli­skie stwo­rzon­ka, któ­rych pełno mia­łem w bu­tach i skar­pe­tach, ale rów­nież więk­sze, ocie­ra­ją­ce się o nogi i owi­ja­ją­ce wokół nich. Odór zgni­li­zny draż­nił noz­drza, przy­pra­wia­jąc mnie o mdło­ści. W do­dat­ku po­wierzch­nia płynu była żywym lu­strem i do ist­nie­ją­cych odbić do­szły nowe, od­wró­co­ne w po­zio­mie.

Tra­ci­łem orien­ta­cję. Zde­rza­łem się z ko­lum­na­mi, któ­rych nie po­tra­fi­łem roz­róż­nić od odbić. Albo fi­la­ry nie były już usta­wio­ne w rzę­dach, albo ja nie po­tra­fi­łem okre­ślić, co jest pro­ste. Zgu­bi­łem ra­chu­bę kro­ków. Echo ata­ko­wa­ło zwie­lo­krot­nio­nym dźwię­kiem od­de­chu. Jego rytm coraz bar­dziej przy­śpie­szał. Ciecz pod­nio­sła się po­wy­żej pasa. Po­czu­łem, jak coś wpeł­za mię­dzy war­stwy ubra­nia, a na­stęp­nie prze­ni­ka do skóry. Dotyk setek ma­łych, wi­ją­cych się stwo­rzo­nek przy­pra­wił mnie o dreszcz. Czy były to ro­ba­ki, larwy czy pi­jaw­ki?

– Irtil!

Prze­ra­zi­łem się wła­sne­go głosu. To nie było wo­ła­nie, tylko krzyk prze­ra­że­nia.

– Irtil, znaj­dę cię!

Ciecz się­ga­ła już brody. Coś przy­lgnę­ło do szyi i po­wo­li po niej peł­zło. Kiedy śli­ska, pul­su­ją­ca ma­te­ria za­czę­ła wci­skać się do ucha, nie wy­trzy­ma­łem. To, co chwy­ci­łem pal­ca­mi wiło się mię­dzy nimi ni­czym wę­gorz. Zrzu­ci­łem je z szyi, ale wy­czu­łem dotyk ko­lej­nych – a może była to dal­sza część ciała tej samej isto­ty?

Za­czerp­ną­łem od­dech, ostat­ni, zanim ciecz za­la­ła usta i nos. Ro­zej­rza­łem się jesz­cze raz, łu­dząc się, że za­uwa­żę wresz­cie Irtil w ka­lej­do­sko­pie odbić. Potem rów­nież oczy uto­nę­ły pod po­wierzch­nią. Świa­tło po­chod­ni le­d­wie prze­ni­ka­ło szarą toń, pełną kłę­bi­ących się cie­ni. Przez chwi­lę wy­da­wa­ło mi się, że widzę syl­wet­kę po­dob­ną do ludz­kiej, ale zle­pio­ną z dzie­sią­tek mniej­szych stwo­rzeń…

Po­czu­łem dwu­krot­nie szarp­nię­cie. Po­chod­nia zga­sła z sy­kiem i za­pa­dła ciem­ność. Roz­py­cha­jąc na­tręt­ne isto­ty, brną­łem wzdłuż liny. Pró­bo­wa­łem się wy­nu­rzyć, by za­czerp­nąć ko­lej­ny od­dech, ale nie zna­la­złem po­wierzch­ni. Jak długo wy­trzy­mam bez po­wie­trza? I co dzie­je się z Irtil? Czy też tonie, uwię­zio­na w la­bi­ryn­cie lu­ster?

Ciało sła­bło, myśli ogar­nę­ło otę­pie­nie. Płuca, które na po­cząt­ku bła­ga­ły o od­dech, teraz się pod­da­ły. Ro­ba­ki cier­pli­wie to­ro­wa­ły sobie drogę przez nos i wargi. Kiedy do­strze­głem świa­tło, po­my­śla­łem, że oto stanę przed Bo­gi­nią Dusz…

***

Otwo­rzy­łem oczy. Widok brud­nych stóp Or­te­ka tuż przed nosem szyb­ko przy­wró­cił mnie do rze­czy­wi­sto­ści. Tylko dla­cze­go mu­sku­lar­ne nogi zwi­sa­ły w dół z san­da­łów?

– Po­trzą­śnij nim!

Kiedy zro­zu­mia­łem, że cho­dzi o mnie, było już za późno. Za­war­tość żo­łąd­ka naj­pierw za­chlu­po­ta­ła, a potem wy­bra­ła wol­ność. Kiedy w ka­łu­ży zo­ba­czy­łem wi­ją­ce się stwo­rzon­ka, zwy­mio­to­wa­łem jesz­cze raz.

– Eee, ja więk­sze wy­plu­łem. – Beht z nie­ukry­wa­ną sa­tys­fak­cją roz­gniótł butem kilka ży­ją­tek.

– Ortek, puść… mnie… – wy­stę­ka­łem. Zro­bił to pra­wie na­tych­miast. Nie­wie­le bra­ko­wa­ło, żebym po raz ko­lej­ny za­po­znał się z za­war­to­ścią ka­łu­ży. Kiedy już za­pa­no­wa­łem nad od­ra­zą, za­czą­łem dy­go­tać z zimna. Ubra­nie było prze­mo­czo­ne, a na jego po­wierzch­ni wy­ra­sta­ły krysz­tał­ki lodu. Beht rzu­cił mi koc.

– Wię­cej nie mamy, zo­sta­ły przy ko­niach. Ką­pie­li nie pla­no­wa­li­śmy.

– Co z Irtil?

– Z la­bi­ryn­tem i wod­ni­kiem naraz nie damy rady. – Beht po­krę­cił głową.

– Zo­stał Ortek i niedź­wiedź.

Beht od­cią­gnął mnie na stro­nę.

– Ortek? Zdur­nia­łeś? Prze­cież wiesz… ciało ma po­tęż­ne, ale bo­jaź­li­wy okrut­nie. Zaraz mu się szczu­ry będą jawić albo gor­sze stwo­rze­nia.

– Jest prze­cież jej bra­tem!

– Ale po tym, jak Irtil w gro­bow­cu owład­nął duch kró­lo­wej, nawet jej też się…

– Boi – do­koń­czy­łem. – Wi­dzisz?

Beht zmarsz­czył czoło.

– Rzuć­my mo­ne­tą. Kłos – Ortek, bulwa – niedź­wiedź.

– Kłos? A, go­ceń­ską mo­ne­tą, u was żar­cie waż­niej­sze niż wład­ca.

Mo­ne­ta za­krę­ci­ła się w po­wie­trzu i opa­dła na rękaw Behta. Kiedy wuj Irtil po­dej­rzał re­zul­tat, pró­bo­wał dys­kret­nie ob­ró­cić mie­dziak, ale ten przy­marzł do mo­krej tka­ni­ny.

– Ortek, po­słu­chaj. Co­kol­wiek by się tam dzia­ło, znajdź Irtil i wy­do­stań ją. W tobie je­dy­na na­dzie­ja, ro­zu­miesz?

Zwy­kle mu­sia­łem cze­kać, aż po­chy­li głowę, żeby spoj­rzeć mu w oczy i upew­nić się, że zro­zu­miał. Teraz kark był już schy­lo­ny, ale spoj­rze­nie wy­da­wa­ło się nie­obec­ne. Odkąd opu­ści­li­śmy gro­bo­wiec, uśmiech znik­nął z twa­rzy Or­te­ka. Ści­sną­łem wiel­ką dłoń z całej siły, choć zda­wa­łem sobie spra­wę, że dla niego mu­sia­ło to być le­d­wie ła­sko­ta­nie. Po­ki­wał głową, nie zmie­nia­jąc po­sęp­nej miny.

– To sza­leń­stwo… nie wi­dzisz, jaki już jest stra­pio­ny? – syk­nął Beht.

Ob­wią­za­łem Or­te­ka w pasie liną i mocno za­ci­sną­łem węzły.

– Szarp­nij dwa razy, to za­cznie­my cią­gnąć, ro­zu­miesz?

Usły­sza­łem mruk­nię­cie niedź­wie­dzia, który spo­glą­dał to na Or­te­ka, to na swoją łapę, do któ­rej przy­wią­za­ny był drugi ko­niec. Nie znam się na mi­mi­ce niedź­wie­dzi, ale mo­głem przy­siąc, że w jego śle­piach do­strze­gam nutkę zwąt­pie­nia.

– Beht, za­prze­my się no­ga­mi o pierw­szy rząd i bę­dzie­my wy­pusz­czać linę.

Prze­rzu­ci­łem ko­nop­ny sznur przez plecy i oplo­tłem ra­mie­niem. Beht sta­nął tuż za mną. Ortek, z łu­czy­wem w dłoni, po­wo­li minął pierw­szy rząd ko­lumn. Jego po­tęż­nie plecy po chwi­li znik­nę­ły z pola wi­dze­nia. Lina mia­ro­wo prze­su­wa­ła się przez nasze dło­nie.

– Po­ło­wa – za­uwa­żył Beht i wska­zał skrę­co­ne włók­na. W tym miej­scu po­przed­nio znaj­do­wał się węzeł, któ­rym sam był prze­wią­za­ny w pasie.

– Wi­dzisz? Wie­dzia­łem, że da sobie radę!

Nie skoń­czy­łem jesz­cze mówić, kiedy sznur zwiot­czał. Naj­wy­raź­niej z ja­kie­goś po­wo­du Ortek się za­trzy­mał. Spoj­rze­li­śmy z Beh­tem po sobie. Niedź­wiedź mruk­nął, jakby miał do nas ja­kieś py­ta­nie.

Lina wbiła mi się w ramię i po­cią­gnę­ła do przo­du, zanim zdą­ży­łem roz­pro­sto­wać nogę. Ru­ną­łem na zie­mię, dalej owi­nię­ty sznu­rem. Beht rów­nież stra­cił rów­no­wa­gę, za­ha­czo­ny przez pętlę, która za­ci­snę­ła mu się na nad­garst­ku. Pa­zu­ry niedź­wie­dzia szo­ru­ją­ce po ka­mie­niach zgrzyt­nę­ły prze­raź­li­wie. Nim zdą­ży­łem wstać, lina wcią­gnę­ła mnie w la­bi­rynt lu­ster. Na karku po­czu­łem wil­goć i wi­ją­ce się ro­ba­ki. Nie zdzi­wi­łem się zbyt­nio, kiedy horda szczu­rów o czer­wo­nych śle­piach wdra­pa­ła się na moje ciało, trak­tu­jąc je jak tra­twę. Chcia­łem choć wrza­snąć, żeby od­go­nić je od twa­rzy, ale w tej samej chwi­li huk­ną­łem głową o jeden z fi­la­rów.

***

Tym razem widok świa­ta od­wró­co­ne­go do góry no­ga­mi wcale mnie nie za­nie­po­ko­ił, a ro­bacz­ki pod­ska­ku­ją­ce w ka­łu­ży wy­mio­cin po­wi­ta­łem z roz­czu­le­niem.

– Irt… – okrzyk miał za­brzmieć ra­do­śnie, ale tłu­sta pi­jaw­ka sku­tecz­nie w tym prze­szko­dzi­ła. Wy­plu­te zwie­rząt­ko pró­bo­wa­ło się od­da­lić, Beht był jed­nak rów­nie szyb­ki, co bez­li­to­sny. Gdyby pi­jaw­ka miała oczy, ostat­nim wi­do­kiem w jej życiu by­ła­by pasz­cza ro­ze­rwa­ne­go bu­cio­ra, na­je­żo­na ćwie­ka­mi i wy­peł­nio­na zło­wro­gim ję­zy­kiem dziu­ra­wej skar­pet­ki.

– Ortek, puść…

Wy­lą­do­wa­łem z wdzię­kiem – prak­ty­ka czyni mi­strza. Chwiej­nym kro­kiem pod­sze­dłem do Irtil. Sie­dzia­ła w kucki, trzy­ma­jąc w ra­mio­nach wła­sne ko­la­na. Dy­go­ta­ła. Przy­klęk­ną­łem i ob­ją­łem ją.

– Byłam sama, ro­zu­miesz? – wy­szep­ta­ła – Strasz­nie sama… nie było cie­bie, brata, wuja, ro­dzi­ców… tylko pust­ka. Czerń, do­kąd­kol­wiek szłam. Bez świa­tła, za­pa­chu i dźwię­ku.

Przy­tu­li­łem ją mocno. Drże­nie prze­szło w szloch. Do­tkną­łem po­licz­kiem mo­krych wło­sów. Od­wró­ci­ła się i owi­nę­ła dło­nie wokół mojej szyi. Na prze­mian łkała i ca­ło­wa­ła mnie po twa­rzy.

– Irtil, oboje cuch­nie­my ba­gnem…

Uśmiech­nę­ła się i po­ca­ło­wa­ła mnie pro­sto w usta.

Beht chrząk­nął zna­czą­co.

– Nie chcę wam prze­szka­dzać, ale co mamy dalej czy­nić?

– Dalej? – Z tru­dem wy­swo­bo­dzi­łem wargi.

Do­pie­ro teraz za­uwa­ży­łem, że je­ste­śmy w zu­peł­nie innym miej­scu niż to, z któ­re­go we­szli­śmy do la­bi­ryn­tu. Z góry są­czy­ło się słabe, nie­bie­ska­we świa­tło, prze­ni­ka­ją­ce lo­do­we skle­pie­nie. Jego blask wy­do­by­wał z cie­nia za­ry­sy gi­gan­tycz­nej bu­dow­li – zamku o strze­li­stych wie­żach i mu­rach ozdo­bio­nych fan­ta­zyj­ny­mi, ko­ron­ko­wy­mi blan­ka­mi. U stóp bu­dow­li lśni­ło białe mia­sto z wiel­kim pla­cem tar­go­wym i areną.

Beht cier­pli­wie za­cze­kał, aż oswo­ję się z oto­cze­niem. Wszedł na nie­wiel­ki garb, który za­sła­niał nam część wi­do­ku i wy­cią­gnął dłoń.

– Jest też po­wi­ta­nie!

Po­ca­ło­wa­łem Irtil w po­li­czek i wsta­łem. Im wyżej wcho­dzi­łem na wznie­sie­nie, tym sze­rzej otwie­ra­ły mi się oczy.

Przede mną stały dwie po­sta­cie. Ich głowy i tors były schy­lo­ne w ukło­nie, a ręce za­sty­gły w ge­ście za­pro­sze­nia. Obie po­kry­wał szron.

– My­ślisz, że to rzeź­by? – spy­tał Beht, ner­wo­wo prze­ły­ka­jąc ślinę.

Pod­sze­dłem do nie­ru­cho­mych figur. Wy­ją­łem nóż i na­cią­łem ostrzem opu­szkę po­kry­te­go lodem palca. Spoj­rza­łem naj­pierw na dłoń, a potem na za­mar­z­nię­tą twarz, któ­rej rysów nie mo­głem wcze­śniej doj­rzeć. Ostre rysy wy­da­wa­ły się ścią­gnię­te prze­ra­że­niem.

– Oba­wiam się, że nie.

 

***

 

Im bli­żej by­li­śmy zamku, tym wię­cej znaj­do­wa­li­śmy za­mro­żo­nych po­sta­ci. Były usta­wio­ne w roz­ma­ite scen­ki. Na po­cząt­ku wy­ty­ka­łem błędy w do­bo­rze stro­jów, wzro­stu, a nawet płci, ale po pew­nym cza­sie zo­rien­to­wa­łem się, że takie widać było za­mie­rze­nie twór­cy.

Wie­śnia­cy w sło­mia­nych ka­pe­lu­szach wjeż­dża­li przez bramę na grzbie­cie za­mar­z­nię­tych wie­prz­ków, dzier­żąc sztan­da­ry Sta­re­go Pań­stwa, a oszro­nie­ni ofi­ce­ro­wie te­weń­skiej armii kła­nia­li się im w pas, od­sła­nia­jąc po­zba­wio­ne spodni tyłki. Odzia­ny w pa­rad­ne szaty al­ta­da­reń­ski sza­man robił fi­koł­ka na sce­nie wę­drow­ne­go te­atrzy­ku, a wokół po­de­stu za­stęp za­su­szo­nych star­ców wi­ro­wał w sza­lo­nym tańcu. Za­przęg pół­na­gich do­stoj­ni­ków, trzy­ma­ją­cych w zę­bach koń­skie wę­dzi­dła, cią­gnął lo­do­wą ka­ro­cę, na któ­rej pracz­ki fi­glo­wa­ły w balii z za­mar­z­nię­ty­mi my­dli­na­mi.

Nie­któ­re scen­ki mnie śmie­szy­ły, inne gor­szy­ły, ale za­czą­łem roz­po­zna­wać spe­cy­ficz­ny humor tego, kto je stwo­rzył.

– Chło­pie, co cię trapi? – spy­ta­łem Or­te­ka, który od ja­kie­goś czasu ner­wo­wo zer­kał za sie­bie.

– W-w-w… – wy­mam­ro­tał tylko i zgar­bił się jesz­cze bar­dziej.

– Cho­dzi o la­bi­rynt? Już tam nie wra­ca­my, co było, to mi­nę­ło! Może po­ba­wisz się ze mną i Beh­tem w „jaka to śmierć”? Nie­źle nam idzie. Beht, co mi po­wiesz o tym tru­pie?

– Eee… przy­nie­sio­ny już mar­twy.

– Przyj­rzyj się jesz­cze raz.

– Jak tak ga­dasz, to na pewno źle zga­dłem. Dla­cze­go niby nie?

– Po śmier­ci mię­śnie naj­pierw wiot­cze­ją, do­pie­ro potem sztyw­nie­ją. Jak ma taką minę, to mu­sia­ło go za­mro­zić żyw­cem, i to szyb­ko.

Fi­gu­ra przed nami za­sty­gła z roz­war­ty­mi od krzy­ku usta­mi i wy­trzesz­czo­ny­mi ocza­mi. Za­pew­ne przed­sta­wia­ła roz­złosz­czo­ne­go męża, który gonił ucie­ka­ją­ce­go przez po­dwór­ko go­la­sa. Ten by­naj­mniej nie był mło­dzie­niasz­kiem, tylko siwym sta­rusz­kiem. Ca­ło­ści przy­glą­da­ła się z góry pulch­na wy­bran­ka ich serc, le­d­wie miesz­czą­ca się we fra­mu­dze okna. Niech żyje sztu­ka, po­my­śla­łem.

– Zła­ma­na ręka. – Wska­za­łem nie­na­tu­ral­nie prze­krę­co­ne przed­ra­mię i roz­pru­ty rękaw. – Naj­pierw zo­stał za­mro­żo­ny. Potem od­mro­żo­no tylko to miej­sce, żeby zła­mać ło­kieć i nadać mu pozę. No dobra, teraz tam­ten.

– Za­bi­ty i potem za­mro­żo­ny?

– Ra­czej śmierć na­tu­ral­na. Mu­siał długo leżeć w gro­bow­cu. Na ubra­niu są ślady, skrzy­żo­wa­no mu ręce na pier­si. Potem zo­sta­ły roz­pro­sto­wa­ne siłą.

– Skąd tyle wiesz o zwło­kach, Edan?

– Po raz pierw­szy wzią­łem udział w bi­twie, kiedy mia­łem czter­na­ście lat. Tro­chę się na­oglą­da­łem. Irtil, może bę­dziesz zga­dy­wać z nami?

Ko­bie­ta spoj­rza­ła na nas tak, że rów­nież po­win­ni­śmy paść mar­twi.

– Edan, co mó­wi­łam przed wy­ru­sze­niem? Żad­nych tru­pów! Tu są ich setki!

– Mó­wi­łaś o do­ty­ka­niu tru­pów. My tylko oglą­da­my.

Prze­szli­śmy przez plac tar­go­wy i skrę­ci­li­śmy w stro­nę areny.

– Edan, nie boisz się, że skoń­czy­my jak oni wszy­scy? – spy­tał Beht.

– Trwo­gę już raz wy­plu­łem, razem z pi­jaw­ka­mi. Musi być powód, dla któ­re­go bo­go­wie nas we­zwa­li.

– Szu­ka­ją no­wych figur do ko­lek­cji?

– Aż tak dużo trudu by sobie za­da­li? Zo­bacz, to jakaś zbie­ra­ni­na. Sporo z tych ciał po­cho­dzi z gro­bow­ców pa­ste­rzy. Część wy­glą­da na wę­drow­ców, któ­rzy za­gi­nę­li w gó­rach. A ci Te­weń­czy­cy to pew­nie z wy­pra­wy In­gre­da. Zaraz na po­cząt­ku wojny cały od­dział prze­padł w tych oko­li­cach. Mó­wio­no, że zmio­tła ich la­wi­na. Ej, zo­bacz­cie, czy to nie sam ge­ne­rał? – Wska­za­łem śro­dek areny.

Męż­czy­zna odzia­ny w pły­to­wy pan­cerz klę­czał na środ­ku kręgu. Od­rzu­co­ny miecz leżał na pia­sku obok niego. W jed­nym ręku trzy­mał strza­ska­ną tar­czę, drugą zda­wał się za­sła­niać twarz przez cio­sem. Beht ob­szedł fi­gu­rę.

– Bra­ku­je prze­ciw­ni­ka.

– Może ktoś chciał po­ka­zać, że ge­ne­rał bał się sam sie­bie? No, taka sztu­ka!

– Eee, po co się z po­wie­trzem bić? – Spoj­rzał na twarz Te­weń­czy­ka. – Za­mro­żo­ny żyw­cem. Zga­dłem wresz­cie?

– Tak! Widzę, że ro­bisz po­stę­py! Po czym po­zna­łeś?

– To Te­weń­czyk. Tylko oni są za­mro­że­ni żyw­cem.

– Jak na ge­ne­ra­ła, szcze­gól­nie od­waż­ny nie był. – Wska­za­łem żółte kro­ple, przy­mro­żo­ne do spodni nie­szczę­śni­ka.

– Niby to wróg, ale szcze­gól­nie mnie to nie cie­szy. Jego mina też nie, bo myślę, jaka bę­dzie moja.

Beht po­ka­zał pal­cem naj­pierw swoje ubra­nie, a potem moje i spoj­rzał na mnie zna­czą­co. Od czasu po­ko­na­nia ści­ga­ją­ce­go nas od­dzia­łu no­si­li­śmy stro­je te­weń­skich żoł­nie­rzy, co miało zmy­lić ewen­tu­al­ną pogoń.

Za­uwa­ży­łem, że Irtil i Ortek zo­sta­li przed wej­ściem na arenę. Si­łacz stał przed lo­do­wą fon­tan­ną, pa­trząc jak urze­czo­ny na coś w jej wnę­trzu. Po raz pierw­szy od dłu­gie­go czasu na twa­rzy brata Irtil po­ja­wił się uśmiech.

– Żabka – wy­szep­tał z wy­raź­ną fa­scy­na­cją.

Istot­nie, w lo­dzie była za­mro­żo­na zie­lo­na żaba.

– Mó­wi­łeś praw­dę, Edan. Ura­tu­je­my żabkę!

– Ortek, ta żaba nie…

Irtil na­stą­pi­ła mi piętą na palce.

– Mu­sisz wszyst­ko psuć? – syk­nę­ła. – On wie­rzy w cie­bie! Dla­te­go nas ura­to­wał. Wie­rzył, że to się uda.

– Edan, ona ma rację – wtrą­cił się Beht.

– Co? Mam mu po­wie­dzieć, że ta żabka bę­dzie sobie ska­kać?

– Wła­śnie tak! – Beht uśmiech­nął się szel­mow­sko.

– Nie ro­zu­miem. Ty wiesz, co się sta­nie, kiedy Ortek wyj­mie sfla­cza­łe tru­chło z lodu? Chce­cie, żeby mu serce pękło?

– O, wiel­ki wo­jow­nik i pro­rok się ode­zwał. Po­słu­chaj cza­sem ma­lucz­kich!

– Do­brze, bę­dzie po wa­sze­mu. Ortek, wy­rą­bie­my ten ka­wa­łek z żabą, odsuń się, to de­li­kat­na ro­bo­ta.

Po wielu prze­kleń­stwach i jed­nym nad­ła­ma­nym trzon­ku sie­kie­ry nie­fo­rem­ny blok z żabą w środ­ku tra­fił w dło­nie Or­te­ka. Nie na­my­śla­jąc się długo, si­łacz wsa­dził go za pa­zu­chę.

– Do­brze, wszy­scy radzi? Mo­że­my ru­szać do zamku? Zwra­ca na sie­bie uwagę, więc pew­nie do niego przy­wie­dli nas bo­go­wie.

Wrota zam­ko­wej bramy były uchy­lo­ne. Nie uszło mojej uwagi, że, po­dob­nie jak po­przed­nio, uchwyt umiesz­czo­ny jest bar­dzo wy­so­ko. Wśli­zgnę­li­śmy się do środ­ka.

Cen­tral­ne miej­sce zaj­mo­wał bu­dy­nek w kształ­cie krę­co­nej, stoż­ko­wej musz­li. Już z ze­wnątrz wi­dzia­łem jego wierz­cho­łek, do­rów­nu­ją­cy wy­so­ko­ścią wie­żom. Ścia­ny nie były lite, lecz przy­po­mi­na­ły ko­ron­ko­wą sieć, sple­cio­ną z cien­kich ele­men­tów. We­wnątrz niej za­wie­szo­ne były kom­na­ty, scho­dy i ga­le­rie. Spi­ral­ne scho­dy pro­wa­dzi­ły na samą górę. Ich coraz cia­śniej­sze zwoje two­rzy­ły szkie­let, na któ­rym opie­ra­ła się mi­ster­na kon­struk­cja.

Nad wiel­kim, okrą­głym wej­ściem błysz­cza­ło wy­ry­te w lo­dzie godło. Dwie dło­nie, zwi­nię­te w pię­ści i przy­ło­żo­ne do sie­bie two­rzy­ły kształt serca.

– Ja… wi­dzia­łem to na ry­ci­nie! Pałac z Na­rhen, jeden z cudów kon­ty­nen­tu! A to godło Na­rej­czy­ków! Litri e ketro, serce i siła! 

– Po­tra­fisz czy­tać te ba­zgro­ły?

– Nie, ale w sto­li­cy każdy zna tę hi­sto­rię… Pałac w Na­rhen za­pro­jek­to­wał syn króla, kiedy miał dzie­sięć lat. W wieku dzie­więt­na­stu lat sam był w nim ko­ro­no­wa­ny. Po­dob­no był rów­nie ge­nial­nym stra­te­giem jak bu­dow­ni­czym. Nie prze­grał żad­nej bitwy. Kiedy Tewen na­je­chał jego kraj, ufny w wy­li­cze­nia prze­pu­ścił ich armię. Chciał zwią­zać siły wroga ob­lę­że­niem Na­rhen, a na­stęp­nie przy­przeć te­weń­ską armię do muru wła­sne­go mia­sta.

– Coś mu nie wy­szło, skoro w Narej sie­dzą teraz Te­weń­czy­cy.

– Do­wód­cy zdra­dzi­li go i sprze­da­li mia­sto, zanim do niego do­tarł. Tego nie uwzględ­nił w stra­te­gii. Pałac zbu­rzo­no. Zgi­nę­ła żona wład­cy i dwój­ka ma­łych dzie­ci. Kiedy król wresz­cie do­tarł na miej­sce, osza­lał z roz­pa­czy. Wy­rżnął wro­gów, ale ko­lej­nej nocy opu­ścił bez słowa swe woj­ska i słuch po nim za­gi­nął. Irtil, a ty dokąd?

Krok po kroku wcho­dzi­ła po sze­ro­kich scho­dach. Spoj­rza­łem na jej pół­otwar­te usta i oczy wpa­tru­ją­ce się w każdy szcze­gół bu­dow­li. Po­my­śla­łem, że taka wła­śnie jest Irtil: wcze­śniej nie do­strze­ga­ła oto­cze­nia, teraz wy­da­wała się nim za­fa­scy­no­wa­na. Ortek za to stał przed bu­dow­lą zgar­bio­ny, ki­wa­jąc się mia­ro­wo. Po ubra­niu cie­kły kro­ple wody z roz­ta­pia­ją­ce­go się lodu, lecz si­łacz nawet na niego nie spoj­rzał, jakby całą ra­dość z od­na­le­zie­nia żaby zo­sta­wił przy bra­mie.

– Beht, nie roz­dwo­ję się. Zo­stań z nim!

Po­bie­głem za Irtil. Skrę­ci­ła w jedną z ga­le­ry­jek i szła wzdłuż sze­re­gu za­mknię­tych lo­do­wych drzwi. Za­uwa­ży­łem, że więk­szość była atra­pa­mi, któ­rych nie dało się otwo­rzyć. Tylko jedne były uchy­lo­ne, na samym końcu ko­ry­ta­rza – i tam naj­wy­raź­niej zmie­rza­ła Irtil. Nie mo­głem się oprzeć wra­że­niu, że idzie na pa­mięć.

Do­bie­głem do niej, kiedy stała na progu. Przed nami był pokój pełen za­ba­wek, z wy­so­kim oknem zdo­bio­nym wi­tra­żem przed­sta­wia­ją­cym słoń­ce-sło­necz­nik, wy­ra­sta­ją­cy na gi­gan­tycz­nej ło­dy­dze spo­mię­dzy wzgórz. Pod prze­ciw­le­głymi ścia­na­mi były usta­wio­ne dwa dzie­cię­ce łóżka. Przy jed­nym le­ża­ły lo­do­we fi­gur­ki smo­ków i ry­ce­rzy, przy dru­gim stał pół­otwar­ty kosz ze szmat­ka­mi i stro­ja­mi dla lalek. Za­sko­czy­ła mnie pre­cy­zja, z jaką przed­sta­wio­ny był każdy detal. W lo­do­wym mie­ście wi­dzie­li­śmy wiele bu­dyn­ków, w któ­rych jako tako od­wzo­ro­wa­na była fa­sa­da, a resz­tę sta­no­wił wiel­ki blok lodu.

– Co się dzie­je, Irtil? Co to za miej­sce?

– Nie wiem. Tak, jak­bym to kie­dyś wi­dzia­ła, może we śnie? Boję się! – Ob­ję­ła mnie i opar­ła głowę na ra­mie­niu.

Usły­sza­łem wo­ła­nie Behta. Po­cią­gną­łem Irtil za rękę. Zbie­gli­śmy po śli­skich scho­dach.

– Niedź­wiedź! Zo­bacz, co się dzie­je z jego sier­ścią!

Zdą­ży­łem już się na­uczyć, że wło­sie na­stro­szo­ne jak szczot­ka ozna­cza gro­żą­ce nie­bez­pie­czeń­stwo. Zwie­rzę zda­wa­ło się po­sia­dać szó­sty zmysł do wy­kry­wa­nia nad­cho­dzą­cych kło­po­tów. Tym razem niedź­wiedź nie tylko zje­żył futro, ale ob­ni­żył łeb, po­ło­żył uszy i ob­na­żył kły. Pysk wska­zy­wał bramę zamku.

Szyb­ko pod­ją­łem de­cy­zję: dla­cze­go mamy cze­kać na to, co wej­dzie przez wrota?

– Beht, Ortek, po­móż­cie za­mknąć bramę!

Wuj Irtil ru­szył ocho­czo na pomoc, ale Ortek stał jak ka­mień. Pod­bie­głem do niego i po­cią­gną­łem za rękę.

– Bez cie­bie nie damy rady!

Po­krę­cił głową.

– W-w-w… – za­czął, ale nie po­tra­fił skoń­czyć.

– Co to zna­czy? Irtil, spró­buj z nim po­ga­dać!

W akcie de­spe­ra­cji pod­bie­głem do niedź­wie­dzia.

– Po­mo­żesz pchnąć wrota?

Z po­cząt­ku nie re­ago­wał na słowa i zda­wał się mnie nie do­strze­gać, cho­ciaż za­stą­pi­łem mu drogę. Nie byłem pe­wien, czy jego wy­gląd ozna­cza agre­sję, czy strach. W końcu za­trzy­mał się tuż przede mną i war­knął. Przy­klęk­ną­łem i spoj­rza­łem pro­sto w śle­pia.

– Ramię w ramię albo łapa w łapę. Wszyst­ko mi jedno, jakim cudem ro­zu­miesz ludzi i co albo kto sie­dzi w twoim łbie. Je­ste­śmy dru­ży­ną!

Przy­mknął pysk i ukrył ob­na­żo­ne dotąd zęby.

– Beht, mu­si­my nadać mu imię.

– Teraz? Mamy prze­cież wrota za­wrzeć!

– Jeśli zgi­nie, chcę wie­dzieć, jak go po­że­gnać.

– Dla­cze­go niby ma zgi­nąć?

Do­bie­gli­śmy do wrót i chwy­ci­li­śmy za kra­wędź le­we­go skrzy­dła. Udało się je ru­szyć z miej­sca do­pie­ro wtedy, kiedy niedź­wiedź na­parł na lód, za­pie­ra­jąc się pa­zu­ra­mi.

– Sam… nie… wiem! – wy­stę­ka­łem, cią­gnąc za skrzy­dło, które szo­ro­wa­ło z prze­raź­li­wym zgrzy­tem po zmro­żo­nym pod­ło­żu.

– Czy nie mówię wy­star­cza­ją­co wy­raź­nie?

Głos, który roz­brzmiał mi w gło­wie, wy­da­wał się zna­jo­my.

– Bo­gi­ni? Wresz­cie! Czy wy­ja­śnisz, co się tu dzie­je?

– Wresz­cie? To ja cze­ka­łam.

– Edan, w końcu za­my­kasz te wrota, chrzcisz niedź­wie­dzia czy ga­dasz do sie­bie? – zi­ry­to­wał się Beht.

– Bo­gi­ni prze­mó­wi­ła! W mojej gło­wie.

– Oho, za­czy­na się. A cóż ta­kie­go rze­kła?

– Wszy­scy zgi­nie­cie.

– Że wszy­scy zgi… Zaraz, zaraz, nie mie­li­śmy zo­stać he­ro­sa­mi? Wy­peł­niać prze­zna­cze­nie?

– Wy­peł­ni­cie. Ginąc.

– Edan, do kroć­set pchaj moc­niej, bo do­rwie nas to coś! – Beht wska­zał lo­do­we mia­sto. Po­mię­dzy bu­dyn­ka­mi doj­rza­łem długi, wi­ją­cy się cień.

– Po co, skoro i tak zgi­nie­my? Oszu­ka­łaś nas! – krzyk­ną­łem.

– Nie ja. Uwie­rzy­łeś Bo­gi­ni Mi­ło­ści? Nie ty pierw­szy.

– To kim ty je­steś?

– Bo­gi­nią Ro­dzi­ny. Ogni­ska do­mo­we­go. Nie­któ­rzy na­zy­wa­ją mnie jesz­cze ina­czej, a więk­szość nie na­zy­wa w ogóle, chyba że ich druga po­łów­ka zbie­ra wła­śnie ma­nat­ki. Do­pie­ro wtedy się modlą.

– Współ­czu­ję, ale co do dia­ska mamy zro­bić, żeby nie zgi­nąć?

– Nic. Mo­że­cie umrzeć i nie wy­peł­nić prze­zna­cze­nia, albo wy­peł­nić prze­zna­cze­nie i umrzeć.

– Dla­cze­go niby mam coś wy­peł­niać, skoro i tak umrę?

– Bo taki je­steś, Edan. Za­wsze ma­rzy­łeś, by być bo­ha­te­rem. Pa­mię­tam wszyst­kie dzie­ci.

Skrzy­dła bramy wresz­cie się ze­tknę­ły. Spoj­rza­łem na mo­co­wa­nia rygla, wy­so­ko nad na­szy­mi gło­wa­mi i na sam ry­giel. Bez Or­te­ka nie było szans, żeby ru­szyć go z miej­sca.

– Co teraz?

– Nie sły­sza­łeś, Beht? Umie­ra­my. A może jed­nak nie! Mam w rzyci prze­zna­cze­nie! Po­de­prze­my sami wrota, może to coś nie przej­dzie.

– Prze­zna­cze­nie czeka na was za pa­ła­cem. Nie tutaj.

– Dość za­ga­dek! Co jest po dru­giej stro­nie bramy?

– Ortek wie.

– Ty rów­nież wiesz! Spójrz na niego, jeśli w ogóle wi­dzisz! Z czego mam zga­dy­wać? Z tego jak się trzę­sie, czy jak pła­cze?

Wrota drgnę­ły, jakby coś w nie ude­rzy­ło. Beht i ja za­par­li­śmy się o nie ple­ca­mi. Niedź­wiedź po­ło­żył łapy na bra­mie i wbił pa­zu­ry w lód. Ko­lej­ne ude­rze­nie było sil­niej­sze od po­przed­nie­go. Mię­dzy wro­ta­mi po­wsta­ła szpa­ra.

– Pchaj­cie! Moc­niej! Co to jest?!

– Już raz pró­bo­wa­łam zmie­nić prze­zna­cze­nie. Wi­dzia­łam, że tamci grają nie­uczci­wie. Nie po­tra­fi­łam się po­go­dzić z tym, co czeka dzie­ci. Dałam dziew­czyn­ce magię, a chłop­cu siłę.

Na­stęp­ne ude­rze­nie nie­mal nas prze­wró­ci­ło. Z muru nad bramą ode­rwa­ły się sople i roz­pry­sły o pod­ło­że. W coraz szer­szej szcze­li­nie mię­dzy skrzy­dła­mi wrót doj­rza­łem ogrom­ny łeb węża.

– Jacy tamci? Dla was to gra?

– Inni bo­go­wie. Ci, któ­rzy kar­mią się stra­chem ludzi. Z każ­dym pod­bo­jem Te­we­nu ich siła wzra­sta. Wiara ludzi pły­nie pro­sto do nich i zmie­nia się w boską magię.

Mimo na­szych wy­sił­ków wrota nie­ubła­ga­nie się prze­su­wa­ły. Tuż przed twa­rzą zo­ba­czy­łem roz­wi­dlo­ny język, gruby jak ramię. Się­gną­łem po to­po­rek, ale w tej samej chwi­li po­kry­ty łu­ska­mi łeb prze­ci­snął się przez bramę. Ostrze broni za­le­d­wie dra­snę­ło grubą skórę. Gad roz­warł pasz­czę i od­sło­nił zęby wiel­ko­ści szty­le­tów.

– Nie damy rady! Bie­gnij­cie do Irtil i Or­te­ka!

Od­wró­ci­łem się do­pie­ro przy ro­dzeń­stwie. Wąż po­ka­zał się nam w całej oka­za­ło­ści: długi na dzie­siąt­ki stóp i gruby jak pień drze­wa. Po­wo­li peł­znął ku nam, uno­sząc łeb coraz wyżej.

– Dziew­czyn­ka wy­po­wie­dzia­ła naj­pięk­niej­szą mo­dli­twę, jaką kie­dy­kol­wiek sły­sza­łam. Po­ko­cha­łam ich, choć nie po­win­nam. Kiedy wróg ob­legł zamek, ona miała sześć lat, a on pięć. Wąż, przy­wo­ła­ny przez te­weń­skich magów wpełzł do ich kom­na­ty. Brat pró­bo­wał wal­czyć, ale nawet nad­ludz­ka siła nie wy­star­czy­ła, by po­ko­nać gada. Wtedy sio­stra użyła magii. Nie za­pa­no­wa­ła nad nią.

– Skoro jed­nak prze­ży­li, co tu robi wąż?

– Ona stra­ci­ła pa­mięć. Brat ucier­piał bar­dziej: wąż uwiązł w jego gło­wie ni­czym drą­żą­cy ją robak, kar­miąc się stra­chem. Je­dy­ne, co mo­głam dla nich wtedy zro­bić, to zna­leźć bez­piecz­ną kry­jów­kę. W pew­nej go­ceń­skiej wio­sce para co dnia pro­si­ła mnie o dzie­ci.

Sku­lo­ny Ortek jęk­nął. Kiedy spoj­rza­łem w za­pła­ka­ne oczy, wy­da­ło mi się, że widzę prze­ra­żo­ne dziec­ko.

Gad na­prę­żył ciało i od­chy­lił łeb. Przy­pa­try­wał się nam ko­lej­no, jakby wy­bie­rał cel ataku.

– Tak łatwo nie oddam skóry!

Wy­ją­łem miecz. Beht się­gnął po sie­kie­rę. Niedź­wiedź wy­szcze­rzył zęby. Irtil roz­glą­da­ła się ner­wo­wo, jakby szu­ka­ła cze­go­kol­wiek, czym może się bro­nić.

Pasz­cza węża roz­war­ła się sze­ro­ko. Czy to tylko złu­dze­nie, czy zęby stały się dłuż­sze niż przed chwi­lą?

Ciszę prze­rwa­ło brzęk­nię­cie tłu­czo­ne­go lodu. Spoj­rze­li­śmy naj­pierw w kie­run­ku stóp Or­te­ka, wokół któ­rych roz­pry­sły się na wpół roz­to­pio­ne odłam­ki, a potem na jego ramię, na któ­rym nie­spo­dzie­wa­nie po­ja­wi­ła się zie­lo­na żaba.

– Nie mó­wi­łem? – szep­nął Beht. – Żaby za­sy­pia­ją w lo­dzie na zimę. Żadna w tym magia.

Żaba wy­trzesz­czy­ła oczy i le­ni­wie roz­pro­sto­wa­ła łapki, naj­wy­raź­niej nie zde­pry­mo­wa­na fak­tem, że spoj­rze­nia wszyst­kich, łącz­nie z wężem, sku­pi­ły się wła­śnie na niej. Potem nie­spo­dzie­wa­nie ze­sko­czy­ła na zie­mię po­mię­dzy nas a gada.

Wąż po­trzą­snął łbem, jakby wal­czył z in­stynk­tem. Żaba znów pod­sko­czy­ła. Głowa gada wy­strze­li­ła w jej kie­run­ku.

Ortek wrza­snął wście­kle, sko­czył i schwy­cił dłoń­mi obie szczę­ki, zanim wąż zdo­łał je za­mknąć. Si­łacz na­prę­żył mu­sku­ły. Roz­wie­rał pasz­czę be­stii coraz sze­rzej. Wąż za­czął rzu­cać głową na boki. Si­łacz za­chwiał się, ale nie zwol­nił uchwy­tu.

Rzu­ci­li­śmy się na pomoc. Grube ciało gada wiło się i ude­rza­ło w nas, pod­ci­na­ło nogi, przy­gnia­ta­ło do ziemi i du­si­ło. Mimo tego pod­no­si­łem się i znów ata­ko­wa­łem. Cią­łem mie­czem, a kiedy jego ostrze w końcu pękło, wy­szarp­ną­łem topór zza pasa. Wi­dzia­łem tuż obok niedź­wie­dzia, wgry­za­ją­ce­go się w ciało be­stii i dra­pią­ce­go je pa­zu­ra­mi. Beht me­to­dycz­nie rąbał szyję gada sie­kie­rą. Krzyk Or­te­ka przy­bie­rał na sile. Zo­ba­czy­łem krew, spły­wa­ją­cą po jego dło­niach, po­cię­tych o ostre kra­wę­dzie zębów. Za­rów­no szczę­ki węża, jak i mię­śnie męż­czy­zny drża­ły z wy­sił­ku.

Nie­spo­dzie­wa­nie tuż obok łba be­stii po­ja­wi­ła się Irtil, którą w fer­wo­rze walki stra­ci­łem z oczu. Na dło­niach ko­bie­ty tań­czy­ły róż­no­ko­lo­ro­we iskry. Ich ruch coraz bar­dziej przy­śpie­szał, aż zmie­ni­ły się w roz­ma­za­ny świetl­ny wir. Blask stał się tak ośle­pia­ją­cy, że mu­sia­łem zmru­żyć po­wie­ki. Przy­po­mnia­łem sobie słowa bo­gi­ni, które jesz­cze nie­daw­no roz­brzmia­ły w mojej gło­wie. Czyż­by hi­sto­ria miała się po­wtó­rzyć?

– Irtil, nie mu­sisz!

Stru­ga świa­tła wy­strze­li­ła wprost do wnę­trza pyska węża. Jego ciało na­prę­ży­ło się nagle, od­rzu­ca­jąc nas na boki. Nawet Ortek upadł, ale nie wy­pu­ścił szczęk z dłoni. Tym­cza­sem we­wnątrz pasz­czy iskier­ki prze­ska­ki­wa­ły na wszyst­kie tkan­ki be­stii. Ciało po­two­ra za­czę­ło pękać na drob­ne ka­wał­eczki, jak łusz­czą­ca się farba na ścia­nie.

– No, to po­ko­na­li­śmy gada! Irtil, je­steś cu­dow­na! – Ode­tchną­łem z ulgą i chcia­łem kla­snąć ra­do­śnie w ręce. Ku swo­je­mu zdzi­wie­niu nie usły­sza­łem od­gło­su ani nie po­czu­łem ude­rze­nia dłoni o dłoń. Spoj­rza­łem w dół. Ma­gicz­ne iskier­ki peł­zły coraz szyb­ciej po moich ra­mio­nach, nie­ubła­ga­nie zmie­nia­jąc je w ni­cość.

Irtil krzyk­nę­ła z prze­ra­że­nia. Pa­trzy­ła na prze­mian na mnie, brata, wuja, a nawet na niedź­wie­dzia, który rów­nież roz­sy­py­wał się na ka­wa­łecz­ki i zni­kał. Za­kry­ła twarz dłoń­mi i w tej samej chwi­li magia po­now­nie wy­strze­li­ła z jej rąk.

Potem na­sta­ła ciem­ność.

***

Nad bez­kre­sną zie­lo­ną łąką uno­si­ła się gęsta za­sło­na mgły. Obok mnie sie­dzia­ły na tra­wie dzie­ci – dwóch chłop­ców i dziew­czyn­ka. Po­dob­nie jak ja, roz­glą­da­ły się wo­ko­ło sze­ro­ko otwar­ty­mi ocza­mi, roz­dzia­wiając przy tym usta. Do­pie­ro kiedy zza ple­ców dziew­czyn­ki wy­tur­lał się mały niedź­wia­dek, za­czą­łem coś po­dej­rze­wać, ale nie zmie­ni­ło to zbyt­nio wy­ra­zu mojej twa­rzy.

– Na wszel­ki wy­pa­dek: ja to Edan – ode­zwa­łem się. – Irtil, cie­bie łatwo roz­po­znać. Ty, pulch­niut­ki chłop­czy­ku, pew­nie je­steś Or­te­kiem? W takim razie, ty je­steś Beh­tem. A niedź­wiedź to niedź­wiedź. Nadal bez­i­mien­ny. Mu­si­my to w końcu zmie­nić!

– Teraz? – zdzi­wił się Beht, któ­re­go roz­bie­ga­ne oczy wska­zy­wa­ły na to, że jesz­cze nie do końca od­na­lazł się w sy­tu­acji.

– Tak, teraz. Za­wsze bę­dzie coś waż­niej­sze­go.

– Ale my już umar­li­śmy, Edan. W świą­ty­ni za­wsze ma­wia­li, że kiedy na Ścież­kach Wy­bo­ru od­naj­dzie­my nowe ciała, i tak wszyst­ko za­po­mni­my! Po co na­zy­wać niedź­wie­dzia na tak krót­ko?

– My­śla­łem, że za­sy­pia­łeś w świą­ty­ni.

– Kiedy ten ka­wa­łek był cie­ka­wy. Śmier­ci się każdy boi.

– Raz już pra­wie wsze­dłeś na Ścież­ki Wy­bo­ru. Dla­cze­go wcze­śniej nie mó­wi­łeś, że to tak wy­glą­da?

– Boś nie pytał.

– Dla­cze­go wszy­scy je­ste­śmy dzieć­mi? Zo­bacz na misia, jaki słod­ki!

Niedź­wia­dek na taką uwagę naj­pierw de­mon­stra­cyj­nie puk­nął się łapą w łebek, a potem wy­szcze­rzył zęby, cał­kiem nie­słod­ko.

– Uła­twia pod­ję­cie wy­bo­ru, kiedy wej­dzie­cie na ścież­ki.

Ko­bie­cy głos był cał­kiem do­ro­sły i nie na­le­żał do żad­ne­go z nas.

– Bo­gi­ni Dusz?

– Czy to brzmi jak głos w two­jej gło­wie? Bo­gi­ni jest na razie za­ję­ta, na Wy­spach Po­łu­dnio­wych wy­buchł wul­kan. Idź­cie tą ścież­ką, to mnie zo­ba­czy­cie.

– Ale w którą stro­nę?

– Nie­waż­ne. Obo­jęt­nie, któ­rę­dy pój­dziesz i tak do­trzesz do mnie. Ech, po­pro­szę bo­gi­nię, żeby w końcu usu­nę­ła drugą część ścież­ki. Miało ład­nie wy­glą­dać, a wszy­scy py­ta­ją o to samo!

Ru­szy­li­śmy. W gło­wie nadal kłę­bi­ły mi się setki pytań, nie tylko o to, co nas spo­tka.

– Beht, skoro je­steś wujem Irtil i Or­te­ka, nie zdzi­wi­ło cię, że nagle po­ja­wi­ła się dwój­ka cał­kiem du­żych dzie­ci?

– Wstyd przy­znać, ale uga­nia­łem się wtedy za ba­ba­mi… a wła­ści­wie za jedną, i po­sze­dłem za nią na kraj świa­ta.

– Czego ja się do­wia­du­ję, nie wy­glą­dasz na ta­kie­go…

– Teraz to żadne z nas nie wy­glą­da – za­uwa­żył Beht.

– No nie wiem, Irtil wy­glą­da za­wsze…

Dziew­czę­ca rącz­ka zdzie­li­ła mnie w brzuch.

– Uro­czo – do­koń­czy­łem, kiedy z tru­dem od­zy­ska­łem od­dech. – Irtil, prze­cud­na isto­to z locz­ka­mi, po­zwól przy­po­mnieć, że uśmier­ci­ła nas twoja magia.

– A nie twoje durne po­my­sły? – Tup­nę­ła jedną nóżką, a drugą po­sła­ła mi kop­nia­ka.

– Dzie­ci, nie bij­cie się, bo bo­gi­ni zo­ba­czy – za­pro­te­sto­wał Beht pi­skli­wym gło­si­kiem.

Z mgły wy­ło­nił się wiel­ki, pła­ski ka­mień. Na gła­zie le­ża­ła opa­sła księ­ga, nad którą po­chy­lo­ny był skry­ba z gęsim pió­rem. Obok stała po­stać w dłu­giej, zwiew­nej sukni. Za­rów­no ubra­nie, jak siwe włosy opa­da­ją­ce aż do pasa po­ru­sza­ły się lekko, choć nie wy­czu­wa­łem żad­ne­go po­dmu­chu.

– Nie­straw­ność? Ła­kom­stwo nie po­pła­ca! – Ko­bie­ta spoj­rza­ła naj­pierw na niedź­wie­dzia, a potem na nas.

Po­krę­ci­łem głową.

– To dość za­wi­ła hi­sto­ria…

– Za­wsze tak mó­wi­cie. – Ko­bie­ta zna­czą­co ziew­nę­ła.

– Po­sta­ram się naj­kró­cej, jak po­tra­fię. Bo­gi­ni Mi­ło­ści wy­sła­ła nas do Lo­do­wej Gar­dzie­li. Tam za­ata­ko­wał nas ma­gicz­ny wąż. Kiedy Irtil użyła swo­ich cza­rów, znisz­czy­ła nas wszyst­kich. No, może poza żabą. Nie widzę żaby.

Ortek zro­bił kwa­śną minę.

– Zaraz, zaraz, Bo­gi­ni Mi­ło­ści? Magia? We­szli­ście do Lo­do­wej Gar­dzie­li? Prze­stań no­to­wać! – Ko­bie­ta trą­ci­ła to­wa­rzy­sza.

– Prze­cież mó­wi­łaś, że każ­dziut­kie słowo musi być! Jesz­cze nie­daw­no awan­tu­rę zro­bi­ła, że luki w za­pi­skach… – po­ża­lił się skry­ba.

– Nie sły­sza­łeś, że to za­wi­ła hi­sto­ria? Za­cze­kaj­cie. Pójdę po bo­gi­nię. Jakby przy­pa­łę­ta­ła się jakaś dusza, mów­cie to samo, co ja. On za­wsze coś po­krę­ci.

– Duży ruch dzi­siaj? – za­gad­ną­łem skry­bę, kiedy zo­sta­li­śmy sami.

– Le­piej nie pytaj. Nie­na­wi­dzę wul­ka­nów. O! I znowu ktoś się po­ja­wił, i to nie jeden. Po­mo­że­cie im tra­fić?

– Dla­cze­go nie po­ja­wia­ją się przed ka­mie­niem? By­ło­by pro­ściej! – ode­zwał się Beht.

– Musi być miej­sce na ko­lej­kę. Nawet nie wie­cie, jaka bywa długa.

– Chodź, Beht. I tak nie mamy co robić.

Na ścież­ce spo­tka­li­śmy grupę nieco zdez­o­rien­to­wa­nych chłop­ców.

– Jed­na­ko­we, szare stro­je… na bank Te­weń­czy­cy, tylko oni tak ubie­ra­ją dzie­ci – szep­nął do ucha Beht.

– To nici z po­ga­węd­ki… Ej, wy!

Ku mo­je­mu zdzi­wie­niu w od­po­wie­dzi usły­sza­łem cał­kiem zro­zu­mia­łą mowę. Może to miej­sce rzą­dzi­ło się swo­imi za­sa­da­mi?

– Gdzie… gdzie my je­ste­śmy? I kim wy je­ste­ście?

– Sta­ły­mi by­wal­ca­mi – od­po­wie­dzia­łem bez wa­ha­nia. – Wiesz, zdra­dzę ci se­kret – ści­szy­łem głos do szep­tu – to wej­ście do pie­kła.

– Ale… miały być Ścież­ki Wy­bo­ru, żad­ne­go pie­kła!

– Też byłem za­wie­dzio­ny za pierw­szym razem, ale cóż, takie życie. A może ra­czej śmierć.

– Mó­wi­łem, żeby nie gwał­cić! – Jeden z chłop­ców po­pchnął są­sia­da.

– Wiel­ki mi grzech, sam skrę­ci­łeś kark sta­rusz­ko­wi! A ostrze­ga­łem, że sza­man ma kon­szach­ty z bo­ga­mi!

– Nie, bogom cho­dzi o dzie­ci, pa­mię­ta­cie? Było raz ciach­nąć to­po­rem, nie topić w becz­ce!

– To… to moja wina! – Jed­ne­mu z chłop­ców za­czę­ła trząść się broda. – Bo… bo ja się po­my­li­łem w mo­dli­twie, tuż przed ata­kiem.

– No i zna­lazł się spraw­ca – skwi­to­wał naj­niż­szy, ale naj­bar­dziej pewny sie­bie z całej grup­ki.

– Wie­cie co? – Pod­sze­dłem do niego. – Mie­li­śmy za­pro­wa­dzić was do pie­kła, ale je­ste­ście swoje chło­py, to zdra­dzę wam se­kret. Ucie­kaj­cie ścież­ką w tamtą stro­nę. Jeśli zo­ba­czy­cie ka­mień i skry­bę, albo nawet nas, to nie wierz­cie zmy­słom, to tylko złu­dze­nie. Mu­si­cie wtedy za­wró­cić i biec w drugą stro­nę, i tak do skut­ku. Za ostat­nim razem bie­ga­łem pół dnia, łatwo nie było, ale wró­ci­łem do ży­wych.

Po­ki­wa­li gło­wa­mi i nie­wie­le my­śląc rzu­ci­li się do biegu. Za­wró­ci­li­śmy w stro­nę ka­mie­nia.

– I co, idą tutaj? – spy­tał skry­ba.

– Chcie­li jesz­cze przez chwi­lę po­dzi­wiać kra­jo­braz.

– Prze­cież mgła jest.

– Takoż mó­wi­łem, ale dziw­ni jacyś. Już nad­bie­ga­ją!

Chłop­cy w sza­rych stro­jach za­trzy­ma­li się przed sto­łem, wpa­da­jąc na sie­bie. Z prze­ra­że­niem w oczach po­pa­trzy­li na nas i na ka­mień, po czym po­bie­gli z po­wro­tem.

– Rze­czy­wi­ście, dziw­ni są. – Skry­ba po­ki­wał głową. – O, moja prze­ło­żo­na chyba wraca.

Za ko­bie­tą szła wiel­ka szara wil­czy­ca.

– Miło, że po­my­śle­li­ście, ale nasz niedź­wia­dek chyba nie po­trze­bu­je już za­stęp­czej mamy?

Po­czu­łem ugry­zie­nie w kost­kę i usły­sza­łem prych­nię­cie.

– Bo­gi­ni nie może się uka­zać lu­dziom w swej po­sta­ci, za­sa­dy tego za­bra­nia­ją – wy­ja­śni­ła ko­bie­ta i uśmiech­nę­ła się z prze­ką­sem.

– Prze­pra­szam za nie­takt, bo­gi­ni…

– Nie szko­dzi. Czy mo­że­my przejść do rze­czy? Opo­wiedz­cie wszyst­ko jesz­cze raz.

– Ale jak wej­dzie­my na Ścież­ki Wy­bo­ru, to i tak za­po­mni­my, jak wy­glą­da – wy­szep­tał mi na ucho Beht. – Bo ja chcia­łem choć raz zo­ba­czyć boga…

– Beht, nie roz­pra­szaj mnie. A więc…

– Może ja opo­wiem – wtrą­ci­ła się Irtil.

– Ty? A jak coś po­krę­cisz?

– To po co mó­wi­łeś, że je­stem wy­bra­na przez bogów? Albo je­stem bo­ha­ter­ką, albo nie!

– Po­zwól jej mówić.

Od głosu bo­gi­ni pra­wie pękła mi głowa.

– Ech, jak się dwie baby zejdą… – mruk­ną­łem. Niedź­wia­dek po raz drugi mnie ugryzł.

– I ty, niedź­wie­dziu, prze­ciw­ko mnie? Prze­pra­szam, bo­gi­ni, ale zanim za­cznie­my, czy mo­żesz pomóc z wy­bo­rem imie­nia god­ne­go tego zwie­rzę­cia?

– Bury – wtrą­ci­ła się znów Irtil. Może i była małą dziew­czyn­ką, ale wyraz jej twa­rzy mówił, że za chwi­lę stra­ci cier­pli­wość. – Już dawno go tak na­zy­wam.

– Ale to takie zwy­czaj­ne…

Niedź­wia­dek po raz trze­ci wbił ząbki w moją kost­kę.

– Jemu się po­do­ba! A ty bądź wresz­cie cicho! No więc, kiedy mój nie­zbyt tak­tow­ny mąż zde­cy­do­wał się nas wro­bić w napad na te­weń­ski trans­port, zna­leź­li­śmy żabę, uwię­zio­ną w ma­gicz­nej pu­łap­ce. Żaba oka­za­ła się być Bo­gi­nią Mi­ło­ści, a przy­naj­mniej tak twier­dzi­ła. Za­da­wa­ła nam idio­tycz­ne za­gad­ki, na które Edan zna­lazł jesz­cze głup­sze od­po­wie­dzi. Tym spo­so­bem tra­fi­li­śmy do Lo­do­wej Gar­dzie­li. Po dro­dze zna­leź­li­śmy Bu­re­go, to zna­czy wła­ści­wie on nas, ale i tak się po­lu­bi­li­śmy. Aha, i jesz­cze wy­szło na to, że je­stem cza­row­ni­cą. Cza­ro­dziej­ką. No, że umiem uży­wać magii. Tylko sęk w tym, że nie umiem, bo jak ona się we mnie budzi, to resz­ta dzie­je się już tak jakby… sama. W Gar­dzie­li naj­pierw za­wład­nął mną duch ja­kiejś kró­lo­wej, bo do­tknę­łam jej szat. A potem był la­bi­rynt i mnó­stwo za­mro­żo­nych tru­pów. Do­padł nas ma­gicz­ny wąż i znów uży­łam magii. Chyba wszyst­kich za­bi­łam. I to tyle.

– Wi­dzisz? Po­wie­dzia­ła wszyst­ko, co trze­ba.

Dzie­cię­ca wer­sja Irtil naj­pierw się uśmiech­nę­ła zwy­cię­sko, a potem po­ka­za­ła mi język.

– Wąż, który was za­ata­ko­wał, nie po­wi­nien nigdy tra­fić na zie­mię, po­dob­nie jak Bo­gi­ni Ro­dzi­ny nie po­win­na łamać zasad. Dla­te­go le­piej to prze­mil­czeć.

– Jak to prze­mil­czeć?

– We wnę­trzu Gar­dzie­li czas i prze­strzeń płyną ina­czej. Na razie nic, co zro­bi­li­ście, nie miało kon­se­kwen­cji dla resz­ty świa­ta. Spo­tka­my się, kiedy wy­peł­ni­cie prze­zna­cze­nie… Co to za jedni?

Za ple­ca­mi usły­sza­łem tupot stóp, potem krzy­ki, potem znów od­da­la­ją­cy się tupot.

– Te­weń­czy­cy, bo­gi­ni. Chyba też szu­ka­ją prze­zna­cze­nia.

– Wi­dzi­cie sami, że mam za dużo spraw na gło­wie. Do zo­ba­cze­nia.

– Do zo­ba­cze­nia?

Świat nagle za­wi­ro­wał i się roz­ma­zał.

***

Kiedy od­zy­ska­łem świa­do­mość, pod­pie­ra­łem ple­ca­mi lo­do­wą bramę. Spoj­rza­łem na Behta, a on na mnie. Znów by­li­śmy do­ro­śli. Irtil i Ortek rów­nież stali w tym samym miej­scu, w któ­rym ich za­pa­mię­ta­łem, i rów­nież zna­czą­co pa­trzy­li po sobie.

– To co teraz?

– Pusz­cza­my bramę.

– Tak po pro­stu? A wąż?

– Wąż nie jest ważny! Mu­si­my za­ufać bo­gi­ni. Nasze prze­zna­cze­nie nie wy­peł­ni się tutaj!

– Jak nie jest ważny? – spy­tał Beht, kiedy wąż ude­rzył o wrota.

– Bo­gi­ni mó­wi­ła o czymś, ukry­tym za pa­ła­cem. Po­bie­gnie­my tam! Wszy­scy go­to­wi? Ortek, prze­stań gapić się na żabę, ona za chwi­lę się roz­mro­zi, pa­mię­tasz? Go­to­wi? To raz, dwa trzy!

 

Wąż do­padł nas, zanim zdą­ży­li­śmy minąć pałac. Kiedy zni­ka­łem w jego gar­dle, miaż­dżo­ny skur­cza­mi ciała gada, zo­ba­czy­łem roz­błysk magii Irtil. Potem znów zmie­ni­li­śmy się w ni­cość.

***

– Edan, masz jakiś inny po­mysł? – spy­tał Beht. Znów pod­pie­ra­li­śmy lo­do­wą bramę.

– Może miał­bym, gdy­bym mógł się sku­pić! Irtil, dasz radę tro­chę wstrzy­mać się z tym za­klę­ciem, kiedy bę­dzie nas zja­dał? Jeśli nie od­gry­zie od razu głowy, może coś mi do niej przyj­dzie…

– A dla­cze­go niby ty wy­my­ślasz? Teraz moja kolej!

Wąż ude­rzył we wrota.

– To pro­szę bar­dzo, jaki masz plan? Co, chcesz mu za­śpie­wać ko­ły­san­kę? Czy po­gła­skać po łebku?

– A czemu nie?

***

– Temu, Irtil. Wła­śnie temu. Choć, muszę przy­znać, ko­ły­san­ka sły­sza­na w prze­ły­ku miała wiele uroku. Jak na razie naj­słod­sza śmierć. Twój zmy­sło­wy, acz lekko fał­szu­ją­cy głos, od­bi­ja­ją­cy się od żeber ni­czym ścian stud­ni… Nie­je­den wład­ca marzy o ta­kiej pie­śni po­że­gnal­nej! Ortek, przy­po­mi­nam, żaba zaraz się roz­mro­zi, nie mu­sisz na nią chu­chać.

– Może trze­ba po­świę­cić żabę – ode­zwał się Beht. – No, bo jak tak myślę… Bo­gi­ni Mi­ło­ści mó­wi­ła, żeby zo­sta­wić żabę, a Ortek ją jed­nak za­brał. Może już wtedy zro­bi­li­śmy coś nie tak. Sam ga­da­łeś, że bo­go­wie widzą każdy szcze­gół.

– I mamy pa­trzeć, jak wąż ją po­że­ra? – Irtil spoj­rza­ła na wuja ze zgro­zą.

– Nie pa­trzeć, tylko brać nogi za pas.

– Nie ma mowy! Ortek ma umrzeć ze zła­ma­nym ser­cem?

– Może wtedy wła­śnie nie umrze!

Nagle mnie olśni­ło. Pu­ści­łem skrzy­dło bramy.

– Słu­chaj­cie, nie żaba jest roz­wią­za­niem. Wąż był w gło­wie Or­te­ka! To on…

Do­koń­czył­bym, ale wąż wła­śnie wsu­nął głowę mię­dzy wrota. Mógł­by się cho­ciaż na­uczyć po­ły­kać w ca­ło­ści za każ­dym razem.

***

…musi sam sta­wić mu czoło – do­koń­czy­łem, kiedy znów po­czu­łem za ple­ca­mi wrota zamku. Oczy wszyst­kich zwró­ci­ły się na mnie. Mia­łem wra­że­nie, że nawet niedź­wiedź gapi się z nie­do­wie­rza­niem.

– Mam zo­sta­wić brata sa­me­go? – obu­rzy­ła się Irtil. – Prze­cież je­ste­śmy ro­dzi­ną. Ty też je­steś jej czę­ścią, Edan! Jak mo­głeś po­wie­dzieć coś ta­kie­go!

– Ma mię­śnie jak że­la­zo, ale serce kru­che jak te lo­do­we rzeź­by. Za­wsze ty byłaś tar­czą!

– Edan, ja… ja nie po­tra­fię…

– Za­ufać, że da sobie radę?

Spoj­rza­ła na mnie. Otwo­rzy­ła usta, jakby miała coś po­wie­dzieć, ale słowa nie po­tra­fi­ły wyjść jej z gar­dła. W tej samej chwi­li wąż wal­nął w bramę.

– Ortek, oddaj żabę. Za­wsze bro­ni­łeś jej, nie sie­bie. Teraz czas na twoją walkę.

Si­łacz wes­tchnął. Przez chwi­lę pa­trzył tępo na za­mar­z­nię­tą zie­mię, po czym wy­su­nął drżą­cą dłoń z pra­wie roz­to­pio­ną bryłą lodu.

– Bie­giem! Ortek, je­steś naj­dziel­niej­szy z nas!

Kiedy mi­ja­li­śmy pałac, na mo­ment się od­wró­ci­łem. Ortek stał na­prze­ciw bramy, wy­pro­sto­wa­ny, z pod­nie­sio­ną głową. Pod­niósł wy­so­ko nad głowę dwie dło­nie za­ci­śnię­te w pię­ści i ze­tknął je ze sobą. Utwo­rzy­ły serce, jak w godle Narej. Wąż nie­ubła­ga­nie sunął w stro­nę si­ła­cza. Zła­pa­łem dłoń Irtil, uści­sną­łem ją. W biegu nie mo­głem zro­bić nic wię­cej.

– Czas zmie­rzyć się z tym, czego jesz­cze nie znamy!

Za pa­ła­cem widok dia­me­tral­nie się zmie­nił. Kra­wę­dzie murów wy­glą­da­ły jak sto­pio­ne wo­sko­we świe­ce. Na ziemi za­miast lodu był pył, który uno­sił się spod stóp i two­rzył szary tuman. Im dalej bie­gli­śmy, tym wię­cej wi­dzie­li­śmy śla­dów dzia­ła­nia ognia. Teraz nie tylko po­wierzch­nia lodu, ale rów­nież i skał wy­glą­da­ła na roz­to­pio­ną po­twor­nym go­rą­cem. Po­trza­ska­ne ka­mie­nie lśni­ły szkli­stą po­wło­ką.

W lo­do­wym skle­pie­niu ja­ski­ni ziała wiel­ka wyrwa. Po­mię­dzy jej nie­rów­ny­mi kra­wę­dzia­mi zo­ba­czy­łem ka­wa­łek nieba i wnę­trze Lo­do­wej Gar­dzie­li. Blask słoń­ca, wie­lo­krot­nie od­bi­ty od lo­do­spa­dów po­kry­wa­ją­cych ścia­ny kra­te­ru oświe­tlał to, co znaj­do­wa­ło się pod otwo­rem: lo­do­wą ko­pu­łę. Obok niej klę­czał bia­ły gi­gan­t, mu­sku­lar­na po­stać z długą brodą, się­ga­ją­cą ziemi. On rów­nież wy­glą­dał jak nie­ru­cho­ma rzeź­ba, któ­rej każdy rys wy­ra­żał na­pię­cie i wy­si­łek. Lewa dłoń była wspar­ta o zie­mię, jakby wal­czył z nie­wi­dzial­ną siłą, spy­cha­ją­cą go do tyłu. Prawa dłoń była wy­ce­lo­wa­na w stro­nę ko­pu­ły. Za­trzy­ma­li­śmy się przy jego wiel­kiej sto­pie. Się­ga­li­śmy le­d­wie do kost­ki.

– To Po­że­racz Lodu. Kiedy zo­sta­łam skar­co­na za wtrą­ca­nie się, po­cząt­ko­wo schy­li­łam głowę. Ro­bi­łam to, co po­win­nam: nie­skoń­czo­ną ilość razy ukła­da­łam dzie­ci do snów, ko­iłam gniew w my­ślach mał­żon­ków i przy­po­mi­na­łam ro­dzi­com, żeby po­zwo­li­li ptasz­kom wy­fru­nąć z gniazd. Potem zna­la­złam jego. Jest silny. Może jed­nym od­de­chem za­mro­zić wio­skę, za­trzy­mać rzekę. Może zmie­nić hi­sto­rię wa­sze­go świa­ta. Jest okrut­ny, bo ja nie mogę taka być. Kiedy zmę­czo­na dba­niem o was wra­cam do Lo­do­wej Gar­dzie­li, staje się nim. Cza­sem nisz­czę, by dać upust wście­kło­ści. Cza­sem two­rzę rzeź­by, któ­rych nikt i tak nie bę­dzie oglą­dał.

– A nie mó­wi­łem, że bo­go­wie też się nudzą? – Beht nie krył sa­tys­fak­cji. Żaba, która wła­śnie się roz­mro­zi­ła w kie­sze­ni ka­fta­na, wy­sta­wi­ła z niej pysz­czek i z cie­ka­wo­ścią ob­ser­wo­wa­ła oto­cze­nie.

– Le­piej zo­sta­wić ją tutaj. Po­że­racz nie zrobi jej krzyw­dy.

We­wnątrz ko­pu­ły do­strze­głem męż­czy­znę, ubra­ne­go w srebr­ną opoń­czę. Prze­strzeń wokół niego była wolna od lodu, a po ubra­niu tań­czy­ły po­ma­rań­czo­we ogni­ki. Miał za­mknię­te oczy, jakby spał.

– Ara­del, mag ognia. Zwą go rów­nież katem Go­ce­nu, a jeśli stąd wyj­dzie, sta­nie się rów­nież katem in­nych na­ro­dów. Te­weń­czy­cy przy­sła­li go tutaj, by znisz­czył Po­że­ra­cza Lodu. Bali się, że znów spusz­czę la­wi­ny na ich woj­sko. Zdo­ła­łam go uwię­zić w lo­dzie, ale nie po­ko­nać.  Po­że­racz słab­nie, kiedy go opusz­czam. Ja mam bo­skie obo­wiąz­ki wobec ludzi. Mio­tam się mię­dzy tym miej­scem a świa­tem ze­wnętrz­nym.

– Co niby mamy wskó­rać, skoro bo­go­wie nie dają rady?

– Oj­ciec Irtil i Or­te­ka, król Sein nadal żyje. Sły­sza­łeś opo­wieść o trzech sio­strach i bra­cie-nie­bra­cie, Edan?

– Tych, któ­rzy wy­zwo­li­li Przy­stań Mgieł? Czy to o nich mó­wi­ła za­gad­ka Bo­gi­ni Mi­ło­ści?

– Od­na­leź­li wa­sze­go ojca. Wspól­nie mogą sta­wić czoło armii Te­we­nu, a wasz ród ma prawo do tronu Sta­re­go Pań­stwa. Jeśli Ara­del stąd wyj­dzie, wszyst­ko prze­pad­nie. Wie­cie, co mu­si­cie zro­bić.

Irtil spoj­rza­ła ze smut­kiem do góry, na nie­ru­cho­mą twarz lo­do­we­go ol­brzy­ma.

– Więc… Ura­tu­ję ojca, ale go nie po­znam? Nie zo­ba­czę już brata? Nie będę sie­dzia­ła przed chatą z Eda­nem, pa­trząc na nasze dzie­ci, a Beht nie bę­dzie im opo­wia­dał hi­sto­rii?

– Nie. Tutaj wasza droga się koń­czy.

Ży­wio­łak się po­ru­szył i roz­pro­sto­wał plecy. Płaty szro­nu spa­da­ły z jego ra­mion i ple­ców na nasze głowy. Gęsta broda z wiel­kich sopli się za­ko­ły­sa­ła. Lo­do­wa ko­pu­ła za­czę­ła top­nieć.

Mag po­wo­li otwie­rał oczy. Tak, wie­dzie­li­śmy, co robić. Z Beh­tem pod­bie­gli­śmy do Ara­de­la i schwy­ci­li­śmy go, każdy za jedno ramię. Niedź­wiedź przy­gniótł stopy maga pa­zu­ra­mi. Ogień nas pa­rzył, a futro Bu­re­go za­czę­ło skwier­czeć, ale do­my­śla­li­śmy się, że nie po­trwa to długo.

Irtil po­de­szła do Ara­de­la. Jej ruchy, zwy­kle pełne eks­pre­sji i gwał­tow­no­ści, teraz stały się dziw­nie spo­koj­ne. Po­ło­ży­ła dło­nie na ra­mio­nach maga. Po­zwo­li­ła pal­com pło­nąć, jakby nie czuła już bólu. Utkwi­ła spoj­rze­nie w moich oczach. Wy­szep­ta­ła dwa słowa. Ma­gicz­ne iskry naj­pierw roz­bły­sły jej na ra­mio­nach, a potem prze­sko­czy­ły na nas wszyst­kich.

Dzi­wi­cie się, że nie wspo­mi­nam nic o bólu? Spró­buj­cie wło­żyć ra­mio­na do ogni­ska, albo do pieca ko­wal­skie­go, a potem od­bierz­cie nimi kość głod­ne­mu psu. Bo­la­ło tak, że stra­ci­łem łącz­ność z cia­łem i bier­nie ob­ser­wo­wa­łem to, co się z nim dzia­ło. Magia Irtil, która zmie­ni­ła roz­szar­pa­ne nerwy w ni­cość, była tylko uko­je­niem.

Pa­trzy­łem na Irtil do sa­me­go końca. Chcia­łem za­pa­mię­tać, jak wy­glą­da, choć nie miało to żad­ne­go sensu. My­śla­łem tylko o tym, kiedy znowu spo­tkam ją, Or­te­ka, Behta i Bu­re­go. Bo, na Ner­kla, by­li­śmy naj­lep­szą piąt­ką he­ro­sów, jaką bo­go­wie wi­dzie­li od za­ra­nia dzie­jów. I gdyby wszyst­ko miało się skoń­czyć wła­śnie tak, by­ło­by smut­nym żar­tem z nich sa­mych.

Nie­waż­ne, czy Irtil bę­dzie drze­wem, ro­ba­kiem czy kurą, chcę być obok niej.

Mam tylko na­dzie­ję, że ona nie bę­dzie kurą, a ja ro­ba­kiem.

 

Epi­log – wer­sja dla grzecz­nych czy­tel­ni­ków

 

– Tam jest, łap ją!

– Nie, ucie­kła pod ko­rzeń!

– Mam! Mam! Zła­pa­łem!

Chło­pak uniósł sza­mo­czą­cą się żabę wy­so­ko nad głowę, by wszy­scy kom­pa­ni mogli ją zo­ba­czyć.

– To co, pie­cze­my ją? Hegi, roz­pa­laj! Zaraz ją na­bi­ję.

– Od mordy czy od rzyci?

Zgro­ma­dzi­li się wokół niego. Ktoś podał na­ostrzo­ny patyk.

– Zo­staw­cie tę żabkę!

Od­wró­ci­li się. Na brze­gu stała drob­na dziew­czyn­ka. Mogła mieć dzie­sięć, może je­de­na­ście lat. Od­gar­nę­ła po­tar­ga­ne włosy z umo­ru­sa­nej twa­rzy. Jej roz­gnie­wa­na mina tylko ich roz­śmie­szy­ła.

– Bo co nam zro­bisz?

Krza­ki za ple­ca­mi przy­bysz­ki się za­ko­ły­sa­ły. Spo­mię­dzy ga­łę­zi wy­szedł jej rów­no­la­tek, zbu­do­wa­ny jed­nak nad­zwy­czaj po­tęż­nie jak na swój wiek. W ręku ważył dę­bo­wą pałkę.

– Szcze­nia­ku, nas jest wię­cej!

Do dwój­ki do­łą­czył ko­lej­ny chło­piec. Był cher­la­we­go wzro­stu, ale na­prę­żo­ne jak po­stron­ki mię­śnie i ogo­rza­ła twarz zdra­dza­ły, że nie­raz już po­ma­gał w polu. Ujął w dłoń jeden bijak cepa i roz­huś­tał drugi.

– Po­ża­łu­je­cie, że z nami za­dar­li­ście! – na­sro­żył się herszt bandy. – Ale wpierw ro­ze­rwie­my żabę!

– Jeśli to zro­bi­cie, mój oj­ciec każe wy­ba­to­żyć wa­szych ro­dzi­ców na oczach całej wsi za brak wy­cho­wa­nia – ode­zwał się ktoś na dru­gim brze­gu rzeki.

– Naj­pierw cie­bie stłu­cze­my na kwa­śne jabł­ko, mło­ko­sie! – przy­wód­ca wciąż się od­gra­żał, ale jego mina mocno zrze­dła.

– Do­praw­dy?

Ubra­ny w strój do po­lo­wa­nia chło­piec ro­ze­śmiał się, a potem prze­cią­gle gwizd­nął. Niedź­wiedź, po­tęż­ny dzie­się­cio­la­tek, po­wo­li wy­szedł z gę­stwi­ny, ła­miąc przy tym ga­łę­zie i wy­ry­wa­jąc z ziemi mniej­sze krza­ki.

– Bury, po­ka­żesz im drogę do domu?

Banda roz­pierz­chła się w pa­ni­ce. Po­rzu­co­na żaba wpa­dła do wody. Ledwo się ru­sza­ła. Dziew­czyn­ka bez wa­ha­nia we­szła do rzeki, przy­klę­kła i wzię­ła ją na ręce. Kiedy wsta­ła, wła­ści­ciel niedź­wie­dzia był już tuż przy niej. Ich spoj­rze­nia się spo­tka­ły.

– Mama mówi, że je­stem wiedź­mą. Wy­le­czę ją – wy­ja­śni­ła, po­sy­ła­jąc mu jed­no­cze­śnie pro­mien­ny uśmiech. – Dzię­ku­ję, pa­ni­czu. Chcesz iść z nami?

– Za tobą choć­by w ogień!

 

Epi­log – wer­sja dla nie­grzecz­nych czy­tel­ni­ków

(za­le­ca­na lek­tu­ra opo­wia­da­nia “Cze­ka­łem na ko­le­ghę (…)” au­tor­stwa Jol­kiK)

 

– Nie wy­da­je się wam dziw­ne, że je­ste­śmy tacy sami? I wszyst­ko pa­mię­ta­my? To jakiś żart, nie Ścież­ki Wy­bo­ru!

– Może bo­go­wie mieli wy­rzu­ty su­mie­nia – ode­zwał się Beht. – W końcu by­li­śmy he­ro­sa­mi jak się pa­trzy. To tylko prze­nie­śli nas… gdzieś dalej.

 – Ale tu jest jakoś dziw­nie, nie za­uwa­ży­łeś?

 – Może to drugi skraj kon­ty­nen­tu. Matka o tym wszyst­kim ga­da­ła: pół lu­dzie, pół konie, krępi je­go­mo­ście z dłu­gi­mi bro­da­mi i ogo­na­mi, gnomy…

 – Beht, to były le­gen­dy!

 – No, skądś się mu­sia­ły wziąć.

 – Długo tak sobie bę­dzie­cie ga­wo­rzyć, czy szu­ka­my miej­sca na noc­leg? Coraz bar­dziej pada! – znie­cier­pli­wi­ła się Irtil.

 – Tam jest jakaś chata, chodź­my.

We­szli­śmy do środ­ka. Drzwi skrzyp­nę­ły prze­raź­li­wie.

 – Co to, to nie! – za­pro­te­sto­wa­ła Irtil jesz­cze na progu  – Za­miast łóżka stoi trum­na! Mó­wi­łam, żad­nych tru­pów!

 – Irtil, nie znamy miej­sco­wych zwy­cza­jów. Może stypa była hucz­na i za­po­mnie­li?

 – Co, nie­bosz­czy­ka zgu­bi­li?

Pod­sze­dłem do trum­ny. Naj­pierw po­wą­cha­łem, potem po­trzą­sną­łem za kra­wędź.

 – Cięż­ka, ale nie śmier­dzi. Mu­siał nie­daw­no nogi wy­cią­gnąć.

 – Ja z trum­ną spać nie będę!

Za­grzmia­ło. Rzę­si­sty deszcz za­bęb­nił o dach.

 – Wie­cie co? Mam po­mysł!

 – Oho, za­czy­na się…  –  Beht spoj­rzał na mnie po­dejrz­li­wie.

 – Sami zro­bi­my po­grzeb. Nie mu­si­my iść da­le­ko, przy stru­mie­niu wi­dzia­łem głę­bo­ki dół.

Na wszel­ki wy­pa­dek ob­wią­za­li­śmy skrzy­nię zna­le­zio­nym w do­mo­stwie że­la­znym łań­cu­chem, żeby jej za­war­tość nie wy­pa­dła przy trans­por­cie. Ortek za­rzu­cił trum­nę na ramię. W stru­gach desz­czu do­tar­li­śmy do stru­mie­nia.

 – Wi­dzi­cie? I już po kło­po­cie.

 – No, nie wiem… – Beht zro­bił kwa­śną minę. – Wy­pły­wa.

Istot­nie, do dołu na­le­cia­ło już tyle wody, że nawet ob­cią­że­nie w po­sta­ci łań­cu­chów nie mogło utrzy­mać trum­ny na miej­scu.

 – A gdy­by­śmy ją przy­bi­li ja­kimś koł­kiem?

 – Niby jak?

 – No… przez śro­dek, prze­cież jemu już nie za­szko­dzi.

 – A wiesz, wi­dzia­łem tu osinę, z niej się do­brze stru­ga kołki.

Po wielu prze­kleń­stwach, ubło­ce­ni do pasa, po­now­nie po­dzi­wia­li­śmy nasze dzie­ło. Już mie­li­śmy wra­cać do Irtil i niedź­wie­dzia, kiedy usły­sze­li­śmy wycie wil­ków.

 – Nie mo­że­my go tak zo­sta­wić, zaraz go zwę­szą i wy­ko­pią.

 – To wrzuć­my coś, co je znie­chę­ci. Tam ro­śnie cała łącz­ka czosn­ku. I jesz­cze ten głaz na wierzch, może Ortek da radę go prze­to­czyć.

 

Gro­mobź­dziej i Wrzy­cim­łot są­czy­li piwo z kufli i wpa­try­wa­li się w stru­gi desz­czu.

 – Przyj­dzie ten Kha­raf­ka w końcu?

 – Bo ja wiem? W taką po­go­dę pew­nie w domu zo­stał.