Dobrzy ludzie

John White

 

Idąc do pracy, John za­sta­na­wiał się nad zna­cze­niem słowa „pu­łap­ka”. “Są dwa ro­dza­je pu­ła­pek. Do pierw­sze­go ro­dza­ju za­li­czył­bym takie, które obez­wład­nia­ją ofia­rę w jed­nej chwi­li, ich dzia­ła­nie po­le­ga na szyb­ko­ści i za­sko­cze­niu: pu­łap­ka na szczu­ry albo za­ma­sko­wa­ny li­ść­mi dół. Ofia­ra od razu wie, że zo­sta­ła po­chwy­co­na i że grozi jej nie­bez­pie­czeń­stwo”.

Za­trzy­mał się na skrzy­żo­wa­niu, ro­zej­rzał i ru­szył dalej, kon­ty­nu­ując myśl: “W pu­łap­ki dru­gie­go typu wpada się po­wo­li. Na po­cząt­ku wcale nie wy­glą­da­ją groź­nie. Prze­ciw­nie, cały trik po­le­ga na tym, że ofia­ra ma wra­że­nie, że uczest­ni­czy w czymś przy­jem­nym. Lgnie do po­trza­sku sama, nie­świa­do­ma nie­bez­pie­czeń­stwa i stop­nio­wo wpada coraz głę­biej. Uciecz­ka staje się coraz trud­niej­sza, aż w końcu na­stę­pu­je taki mo­ment, kiedy staje się to nie­moż­li­we…”

Szedł za­to­pio­ny w my­ślach i nie za­uwa­żył szcze­li­ny po­mię­dzy pły­ta­mi chod­ni­ka. Zło­ży­ło się tak, że czub­kiem buta za­ha­czył o jej kra­wędź. Za­chwiał się nie­bez­piecz­nie i – pró­bu­jąc utrzy­mać rów­no­wa­gę – roz­ło­żył ra­mio­na na bok. Prze­chy­lił się do przo­du, potem do tyłu, jakby wy­ko­ny­wał ewo­lu­cje na łyż­wach, ale osta­tecz­nie sta­nął pro­sto i sta­bil­nie.

Przy­pad­ko­wy prze­cho­dzień, rzu­cił mu okrzyk apro­ba­ty:

– Gra­tu­lu­ję wy­czu­cia rów­no­wa­gi! I pro­szę na przy­szłość pa­trzeć pod nogi.

John White był trzy­dzie­sto­dwu­let­nim ban­kie­rem, mężem i wła­ści­cie­lem du­że­go domu w Qu­eens w Nowym Jorku. Nie miał po­ję­cia skąd po­ja­wi­ła się u niego myśl o pu­łap­kach. Dla­cze­go dzi­siaj my­ślał o pu­łap­kach, a wczo­raj o tym, jakim ko­lo­rem od­ma­lu­ją kuch­nię? Przy czym do­bra­nie ko­lo­ru kuch­ni wy­da­ło mu się za­gad­nie­niem uza­sad­nio­nym, ma­ją­cym lo­gicz­ną przy­czy­nę. Kuch­nia wy­ma­ga­ła od­ma­lo­wa­nia raz na dwa lata.

Z kolei trzy dni temu my­ślał o tym, jak zmie­nić struk­tu­rę ofe­ro­wa­ne­go przez bank fun­du­szu in­we­sty­cyj­ne­go Kre­zus. To też była ra­cjo­nal­na myśl. I cał­kiem uza­sad­nio­na. Ale te pu­łap­ki?

 

***

 

John wahał się, czy wi­zy­ta u psy­chia­try jest do­brym po­my­słem. W ostat­nich mie­sią­cach wy­da­rze­nia za­pi­sy­wa­ły się w jego pa­mię­ci w oso­bli­wy spo­sób. Nie po­tra­fił do­kład­nie okre­ślić, co było nie tak, ale coraz czę­ściej od­czu­wał silny nie­po­kój.

Wsiadł do windy. Z za­do­wo­le­niem przy­glą­dał się swo­jej syl­wet­ce w lu­strze. Tre­ning, który nie­daw­no roz­po­czął już przy­no­sił efek­ty. Skóra na­bra­ła bla­sku. Do­strzegł też, że zmie­ni­ła się sama struk­tu­ra twa­rzy – kości po­licz­ko­we moc­niej się za­ry­so­wa­ły, a żu­chwa do­sta­ła lep­szych pro­por­cji. Czy to efekt utra­ty masy ciała? Uśmiech­nął się do sie­bie pre­zen­tu­jąc rów­ne zęby.

Po­cze­kal­nia świe­ci­ła pust­ka­mi. Usiadł na krze­śle i za­sta­na­wiał się, co wła­ści­wie chce po­wie­dzieć i jak to ubrać w słowa.

Drzwi ga­bi­ne­tu otwo­rzy­ły się. Psy­chia­tra – otyły, zu­peł­nie łysy męż­czy­zna o ła­god­nym wy­ra­zie twa­rzy – za­pro­sił go do środ­ka.

Ga­bi­net wy­po­sa­żo­ny był w dwa fo­te­le, nie­wiel­ki, owal­ny sto­lik, regał z książ­ka­mi i biur­ko na wą­skich no­gach. Wszyst­ko pro­ste, poza jed­nym wy­jąt­kiem. Pod­ło­gę zdo­bił pięk­ny dywan z gę­stym wło­sem. Na jego widok John krzyk­nął: „Ale po co komu wul­kan pie­nię­dzy?”.

Wła­ści­wie to wcale nie krzyk­nął – chciał to zro­bić. Jed­nak z ja­kie­goś po­wo­du nie zdo­łał. Ab­sur­dal­na treść tego zda­nia przy­pra­wi­ła go o dreszcz.

Z jego ust za­miast okrzy­ku wy­do­by­ło się py­ta­nie, za­da­ne spo­koj­nym i opa­no­wa­nym gło­sem:

– To dywan z egzo­tycz­ne­go kraju?

– Tak, to stary dywan z Ha­ma­da­nu, który słu­żył jesz­cze mo­je­mu pradziad­o­wi. In­te­re­su­je się pan sztu­ką Is­la­mu?

– Po­bież­nie. Je­stem ban­kow­cem. Ale mi­ster­ne or­na­men­ty za­wsze mocno na mnie dzia­ła­ły.

– Mocno? To może być Syn­drom Sten­dha­la, panie White.

Psy­chia­tra wy­buchnął śmie­chem. John zwró­cił uwagę na jego trzę­są­cy się brzuch, a potem prze­niósł wzrok na spo­czy­wa­ją­ce na po­rę­czach fo­te­la pulch­ne dło­nie.

– To miał być żart na roz­ła­do­wa­nie at­mos­fe­ry, ale chyba byłby zro­zu­mia­ły tylko w śro­do­wi­sku psy­chia­trów. Ale przejdź­my do rze­czy. Niech pan usią­dzie i powie mi, co pana do mnie spro­wa­dza.

– Mó­wiąc naj­ogól­niej, czuję dez­orien­ta­cję – od­parł John roz­glą­da­jąc się ner­wo­wo po ga­bi­ne­cie.

– Ja­kie­go ro­dza­ju dez­orien­ta­cję? Czy mógł­by pan le­piej opi­sać ten stan?

– Są chwi­le, w któ­rych mam wra­że­nie, że moja pa­mięć nie na­le­ży do mnie. Za­po­mi­nam gdzie odło­ży­łem klu­cze, do­ku­men­ty czy inne dro­bia­zgi.

– Każdy z nas ma chwi­le, kiedy za­po­mi­na o tym lub tam­tym. Może spró­bo­wał­by pan przy­to­czyć jedno z ta­kich wy­da­rzeń, żebym mógł le­piej zro­zu­mieć gdzie tkwi pro­blem?

John za­my­ślił się. Mimo usil­nych prób, nie po­tra­fił przy­po­mnieć sobie ani jed­ne­go ta­kie­go przy­pad­ku. Kiedy i w ja­kich oko­licz­no­ściach zgu­bił klu­cze, do­ku­men­ty albo ja­ką­kol­wiek inną rzecz? Jed­no­cze­śnie miał silne po­czu­cie, że rze­czy­wi­ście gubił te rze­czy. Nie miało to sensu i John do­brze o tym wie­dział.

„To oczy­wi­ste! Gdy od­kła­da­łem klu­cze, nie byłem sobą i dla­te­go nie pa­mię­tam, gdzie je odło­ży­łem. Ale teraz, kiedy o tym myślę, do­kład­nie wiem, gdzie leżą te przed­mio­ty”. Za­krę­ci­ło mu się w gło­wie. Do­tknął czoła opusz­ka­mi pal­ców i szep­nął z re­zy­gna­cją:

– Nie po­tra­fię sobie przy­po­mnieć żad­ne­go przy­pad­ku za­ni­ku pa­mię­ci. Wła­ści­wie nie było ta­kie­go przy­pad­ku…

I w tym mo­men­cie zda­rzy­ła się rzecz dziw­na. John zdał sobie spra­wę, że sie­dzi w po­zy­cji zu­peł­nie innej niż jesz­cze przed chwi­lą. Lewym ra­mie­niem opie­rał się o pod­ło­kiet­nik i był wbity głę­bo­ko w fotel, cho­ciaż jesz­cze przed se­kun­dą po­chy­lał się lekko do przo­du, wspie­ra­jąc się dłoń­mi o ko­la­na. Cie­nie rzu­ca­ne przez ramę okien­ną rów­nież zmie­ni­ły po­ło­że­nie. Po­dob­nie stało się ze wska­zów­ka­mi ze­ga­ra. Czas mu­siał prze­sko­czyć o pół go­dzi­ny do przo­du!

„Jak to się stało? Czy na trzy­dzie­ści minut za­sną­łem? Stra­ci­łem po­czu­cie czasu?”.

Ale prze­cież do­kład­nie pa­mię­tał, co stało się w cza­sie tych dwóch kwa­dran­sów: roz­ma­wiał z psy­chia­trą, a potem tam­ten badał jego re­flek­sy neu­ro­lo­gicz­ne i prze­pro­wa­dził skan mózgu. John po­tra­fił nawet do­kład­nie od­two­rzyć ten dia­log:

– Pro­szę opo­wie­dzieć, czy praca i życie oso­bi­ste pana sa­tys­fak­cjo­nu­ją?

– Jak naj­bar­dziej, wszyst­ko jest w na­le­ży­tym po­rząd­ku.

– A kon­dy­cja fi­zycz­na, cier­pi pan na ja­kieś prze­wle­kłe cho­ro­by, za­ży­wa leki?

– Nic z tych rze­czy. Pro­wa­dzę zdro­wy tryb życia. W ostat­nim cza­sie zmie­ni­łem dietę, za­czą­łem in­ten­syw­nie tre­no­wać.

– Rze­czy­wi­ście, wy­glą­da pan na okaz zdro­wia. Ale wra­ca­jąc do rze­czy, czy ktoś z do­mow­ni­ków albo współ­pra­cow­ni­ków, zwró­cił uwagę na te za­ni­ki pa­mię­ci?

– Może to za­brzmi dziw­nie, ale muszę przy­znać, że nie, nikt nic ta­kie­go nie za­uwa­żył. – John za­czął zda­wać sobie spra­wę, że wy­cho­dzi na idio­tę. Po krót­kiej prze­rwie dodał: – Prze­pra­szam, może nie­po­trzeb­nie się do pana zgła­sza­łem.

– Niech pan nie prze­pra­sza. – Psy­chia­tra uśmiech­nął się wy­ro­zu­mia­le i za­py­tał: – A czy pa­mię­ta pan, kiedy po raz pierw­szy po­czuł tę dez­orien­ta­cję?

– Zdaje się, że zda­rzy­ło się to w po­ło­wie wrze­śnia. Tak, byłem na spo­tka­niu… po­czu­łem lek­kie mro­wie­nie z tyłu głowy, a potem mdło­ści. Dwa dni póź­niej po­ja­wi­ła się u mnie nie­spo­dzie­wa­na myśl. Za­pa­mię­ta­łem aku­rat ten mo­ment, po­nie­waż ta myśl była… obca. Przez moją głowę prze­le­cia­ło jak bły­ska­wi­ca: „oszu­ku­je­my klien­tów!”.

– In­te­re­su­ją­ce… A może miał pan jakiś przy­kry wy­pa­dek, stra­cił przy­tom­ność, czy był pan chory albo się za­truł? Chciał­bym wy­klu­czyć fi­zycz­ną przy­czy­nę przy­pa­dło­ści.

– Nic nad­zwy­czaj­ne­go się nie wy­da­rzy­ło. Może oprócz…

John za­milkł na kil­ka­na­ście se­kund.

– W cza­sie wa­ka­cyj­ne­go urlo­pu od­wie­dzi­li­śmy In­do­ne­zję. Zwie­dza­li­śmy wul­kan Bromo i… do­szło do… w za­sa­dzie nie­istot­ne­go wy­da­rze­nia.

Tu John przy­ło­żył lewą rękę do klat­ki pier­sio­wej w oko­li­cy serca, a prawą uniósł i za­wie­sił na kilka se­kund w po­wie­trzu. Na­stęp­nie pal­cem pra­wej ręki puk­nął kil­ka­krot­nie w nad­gar­stek lewej. Od­chrząk­nął, prze­łknął ślinę i rzekł:

– Po­tknięcie… tak nie­for­tun­nie się zło­ży­ło… upa­dłem na skałę i zwich­ną­łem… to dro­biazg… Skoń­czy­ło się… na ban­da­żu ela­stycz­nym, za­dra­pa­niu…

– Czy opi­sy­wa­na przez pana dez­orien­ta­cja wy­stą­pi­ła bez­po­śred­nio po tym wy­da­rze­niu?

– Nie, nie od razu. Do­pie­ro mie­siąc póź­niej, na wspo­mnia­nym spo­tka­niu z klien­tem.

– Po­zwo­li pan, że prze­pro­wa­dzę kilka pro­stych te­stów neu­ro­lo­gicz­nych i do­ko­nam skanu mózgu. Nie musi pan opusz­czać fo­te­la. Pro­szę za­ło­żyć na głowę tę opa­skę i zre­lak­so­wać się. Za chwi­lę uru­cho­mię urzą­dze­nie.

Cały ten dia­log oraz ope­ra­cja te­sto­wa­nia miały miej­sce w prze­cią­gu dwóch kwa­dran­sów, kiedy John czuł, że nie jest sobą. I choć wszyst­ko pa­mię­tał, przy­szła mu do głowy dzi­wacz­na myśl, że na pół go­dzi­ny opu­ścił swoje ciało. „Pu­łap­ka?”.

– Nie wy­kry­łem nic nie­po­ko­ją­ce­go – po­wie­dział psy­chia­tra, wy­bi­ja­jąc Johna z za­my­śle­nia.

„Ale ja czuję, jak­bym tra­cił sie­bie!” – John chciał to wszyst­ko wy­krzy­czeć. Chciał, ale po­now­nie stra­cił kon­tro­lę nad usta­mi, język zdrę­twiał a stru­ny gło­so­we ze­sztyw­nia­ły. Po chwi­li stwier­dził spo­koj­nym, opa­no­wa­nym gło­sem:

– To wspa­nia­ła wia­do­mość dok­to­rze! Do­cho­dzę do wnio­sku, że to wszyst­ko może być spo­wo­do­wa­ne prze­mę­cze­niem. Tak, w ostat­nim cza­sie pra­co­wa­łem pod dużym ob­cią­że­niem i chyba stąd to po­czu­cie wy­ob­co­wa­nia.

Psy­chia­tra spoj­rzał ba­daw­czo na pa­cjen­ta i za­pi­sał coś w no­te­sie.

– No do­brze, panie White, myślę, że to na dzi­siaj wszyst­ko. Czy pa­so­wa­ła­by panu ko­lej­na wi­zy­ta za ty­dzień?

 

***

 

Kilka dni póź­niej John prze­mie­rzał ko­ry­ta­rze swo­je­go banku pew­nym kro­kiem. Prze­glą­dał do­ku­men­ty fun­du­szu Kre­zus. Po­le­ce­nia za­ku­pu akcji spół­ek sek­to­ra wy­do­byw­cze­go zo­sta­ły wy­sła­ne. Fun­dusz po­wi­nien przy­nieść ocze­ki­wa­ne zyski. Wszyst­ko wy­da­wa­ło się zmie­rzać w do­brym kie­run­ku.

Do mo­men­tu, gdy jego uwagę przy­ku­ły alu­mi­nio­we ramy okien­ne. Bez wy­raź­ne­go po­wo­du an­tra­cy­to­wa barwa sta­lo­wej po­wierzch­ni wy­da­ła mu się wroga i od­py­cha­ją­ca. Za­trzy­mał się i do­tknął dło­nią me­ta­lo­we­go pro­fi­lu.

– An-tra-cyt – szep­nął jakby badał sy­la­by.

Chciał się upew­nić, czy pro­fil nie kryje w sobie nie­bez­pie­czeń­stwa. Prze­su­nął pal­ca­mi w dół. Gład­ka po­wierzch­nia sta­wia­ła nie­wiel­ki opór. “An-dro-id” – po­ja­wi­ło mu się nagle w gło­wie. Spoj­rzał w głąb ko­ry­ta­rza. Okna były za­pro­jek­to­wa­ne w taki spo­sób, że two­rzy­ły mo­no­ton­ny układ, co wpra­wi­ło go w przy­gnę­bie­nie. „Pu­łap­ka”.

– John! Jo­ooohn!

To­biasz Gem krzy­czał z dru­gie­go końca ko­ry­ta­rza. W unie­sio­nej wy­so­ko nad głową dłoni trzy­mał plik pa­pie­rów, któ­rym ma­chał en­tu­zja­stycz­nie.

– John, świet­nie wy­glą­dasz! Po­patrz na to. To wy­ni­ki z ostat­nie­go mie­sią­ca. Udało nam się. Bę­dziesz w szoku!

John spoj­rzał na rzędy liczb po­se­gre­go­wa­ne w ko­lum­nach. Pa­trzył i nie ro­zu­miał. Wy­ni­ki fi­nan­so­we, które za­zwy­czaj od­czy­ty­wał jed­nym rzu­tem oka, za­mie­ni­ły się w abs­trak­cyj­ne hie­ro­gli­fy. Nie po­tra­fił ich w żaden spo­sób zin­ter­pre­to­wać. Stra­cił za­in­te­re­so­wa­nie?

„Ratuj mnie” – zwró­cił się do To­bia­sza bła­gal­nym gło­sem. Ale po raz ko­lej­ny nie po­wie­dział nic, usta nie uło­ży­ły się w żą­da­ny kształt, z gar­dła nie wy­do­był się żaden dźwięk.

Stał w ko­ry­ta­rzu zu­peł­nie sam. Mi­nę­ło pięć, może dzie­sięć minut. Pa­mięć z tru­dem do­bi­ja­ła się do świa­do­mo­ści Johna. Pa­mię­tał. To­biasz stał tuż obok, z wy­pie­ka­mi na twa­rzy, uśmiech­nię­ty. Roz­go­rącz­ko­wa­ny po­ka­zy­wał mu rzędy cyfr, prze­su­wał pal­cem po wy­dru­ku, tłu­ma­czył, snuł plany na przy­szłość. I wtedy za­czął mówić on, John. On? A może jego po­zba­wio­ne kon­tro­li ciało?

– To­bia­szu, to wspa­nia­łe wy­ni­ki! Je­stem z nas dumny. A szcze­gól­nie z cie­bie. Na­praw­dę, wy­ko­na­łeś świet­ną ro­bo­tę. Chciał­bym ci jed­nak coś prze­ka­zać. Myślę, że to coś waż­ne­go. Do­tar­ło do mnie, jak dużo zła ist­nie­je na świe­cie. Lu­dzie krzyw­dzą się na­wza­jem. Do­sze­dłem do wnio­sku, że mo­gli­by­śmy po­waż­nie wspie­rać lu­dzi po­trze­bu­ją­cych! Nasz bank, nasze zyski… po­sia­da­my za dużo. Po­win­ni­śmy mieć wię­cej zro­zu­mie­nia dla in­nych, szcze­gól­nie dla zu­peł­nie ob­cych ludzi, zmie­niać świat na lep­szy…

To­biasz słu­chał, a jego oczy sta­wa­ły się coraz bar­dziej okrą­głe.

 

***

 

John prze­sta­wał ist­nieć. Stop­nio­wo, dzień po dniu coś wy­pie­ra­ło Johna z jego głowy. Po­czu­cie nie­cią­gło­ści czasu zda­rza­ło mu się coraz czę­ściej i nikt ani nic nie po­tra­fi­ło tego za­trzy­mać.

Stał wy­pro­sto­wa­ny w oknie biu­row­ca i ob­ser­wo­wał za­chód słoń­ca. Strzę­py jego świa­do­mo­ści za­ni­ka­ły nie­uchron­nie, aż w końcu nie po­zo­sta­ło nic. Był to ostat­ni dzień au­ten­tycz­ne­go Johna White.

 

Ewa White

 

Pro­mie­nie sło­necz­ne wpa­da­ły przez wy­so­kie okno sa­lo­nu i roz­świe­tla­ły po­sadz­kę z eg­zo­tycz­ne­go drew­na, na­da­jąc jej czer­wo­na­wy po­blask. Ewa sie­dzia­ła na sofie w ko­lo­rze ochry i bez­re­flek­syj­nie wpa­try­wa­ła się w po­ła­ma­ne wzory po­po­łu­dnio­we­go świa­tła. Maj tego roku był wy­jąt­ko­wo upal­ny.

Tkwi­ła sama w ogrom­nym domu. Na­la­ła wina do kie­lisz­ka. Przy­ci­snę­ła plecy do opar­cia sofy i roz­luź­ni­ła mię­śnie. Jej ciało za­to­pi­ło się w mięk­kim plu­szu. Pierw­szy łyk wy­traw­ne­go wina spra­wił, że na ustach za­go­ścił gry­mas gorz­kie­go uśmie­chu.

„Nie po­sia­da­my dzie­ci” – po­my­śla­ła i przy­mknę­ła oczy. Czy dla­te­go czuła się nic nie zna­czą­ca? Nigdy nie nad­szedł na to dobry mo­ment. Jak to moż­li­we? Wy­da­wa­ło się za­wsze, że czasu jest dużo. Miała wszyst­ko za­pla­no­wa­ne i prze­my­śla­ne już od dawna, na­kre­śli­ła listę prio­ry­te­tów, ko­lej­ne za­da­nia do wy­ko­na­nia. Nie dało się wcze­śniej. Czy ma jesz­cze na to ocho­tę i siłę? Myśl o praw­do­po­dob­nie stra­co­nej szan­sie na po­tom­stwo była dla niej przy­kra, ale zno­śna. Nie, to nie dla­te­go czuła się nie­waż­na.

John… Coraz czę­ściej zda­rza­ło się jej spo­glą­dać na męża ze zdu­mie­niem. Miała wra­że­nie, że wy­glą­da z mie­sią­ca na mie­siąc coraz le­piej, coraz mło­dziej. Jego syl­wet­ka za­wsze była dobra, ale teraz… stała się per­fek­cyj­na. Cho­dził wy­pro­sto­wa­ny, sta­wiał kroki dy­na­micz­nie i pew­nie. Ale uśmie­chał się ina­czej, obco. Ewa usil­nie szu­ka­ła w pa­mię­ci ob­ra­zu męża, który się w ten spo­sób śmiał. Nie, nigdy wcze­śniej tego tak nie robił. Prze­sta­wa­ła go po­zna­wać. Coś mu­sia­ło się wy­da­rzyć, coś go zmie­ni­ło. Miał kogoś? Jej ko­bie­ca in­tu­icja pod­po­wia­da­ła, że nie.

Nie cho­dzi­ło tylko o wy­gląd, zmia­na się­ga­ła głę­biej. To co robił wy­da­wa­ło się jej już nie tylko nie­zro­zu­mia­łe, ale za­czy­na­ło bu­dzić jej nie­chęć. Na pierw­szy rzut oka John nie robił nic złego, prze­ciw­nie, od ja­kie­goś czasu an­ga­żo­wał się w przed­się­wzię­cia, które po­win­ny spo­tkać się z jej apro­ba­tą. Na przy­kład za­czął re­gu­lar­nie wspo­ma­gać fi­nan­so­wo or­ga­ni­za­cje cha­ry­ta­tyw­ne. Na samą myśl o tym serce Ewy za­czy­na­ło szyb­ciej bić.

Czy on osza­lał? Czy nie pa­mię­ta ich wspól­nych po­cząt­ków? Czy nie pa­mię­ta, jak trud­ne było ze­bra­nie każ­de­go gro­sza? Ile wy­rze­czeń kosz­to­wa­ło życie w ob­skur­nych, wy­naj­mo­wa­nych po­kąt­nie po­ko­ikach? Ile trudu wy­ma­ga­ło spła­ce­nie kre­dy­tu na wy­ma­rzo­ny dom? I teraz to wszyst­ko roz­trwo­nić? Skąd mu to przy­szło na myśl? Czy po­ja­wił się nagle w nim głos su­mie­nia, po­trze­ba ra­to­wa­nia świa­ta?

Albo wy­da­rze­nie sprzed ty­go­dnia. Przy­szedł do domu póź­niej niż zwy­kle. Twarz mocno za­dra­pa­na, tułów obity i po­si­nia­czo­ny, zwich­nię­ty nad­gar­stek. Przy­szło mu do głowy, żeby sta­nąć w obro­nie bez­dom­ne­go. Na­ra­ził zdro­wie. Czy po­my­ślał o niej? A gdyby coś się stało? Prze­cież to nie jego spra­wa. To nie w jego stylu.

Do­pi­ła resz­tę wina i nagle wszyst­ko jej zo­bo­jęt­nia­ło. Białe, czy­ste ścia­ny ich domu, dobre pro­por­cje okien, sta­ran­nie do­bra­ne meble – w jed­nej chwi­li prze­sta­ły mieć ja­kie­kol­wiek zna­cze­nie. Zna­la­zła się na końcu swo­jej drogi, dalej była już tylko pust­ka, zło­wro­ga prze­strzeń po­zba­wio­na sensu. Za­mknę­ła oczy i ści­snę­ła po­wie­ki. Chcia­ła, żeby jej bez­gło­śny krzyk prze­bił ścia­ny domu i do­tarł do uszu wszyst­kich ży­wych ist­nień.

 

***

 

Usły­sza­ła brzęk klu­czy przy zamku drzwi wej­ścio­wych. To on! Wszedł w mil­cze­niu, a potem zbli­żył się do niej i wy­szcze­rzył zęby w tym swoim nowym uśmie­chu.

– Znowu pi­jesz?

Współ­czu­cie i po­gar­da. Przez jej ciało prze­szedł dreszcz. Usztyw­ni­ła się i uśmiech­nę­ła nie­pew­nie. Cóż mogła od­po­wie­dzieć? Mil­cza­ła.

– Łatwo wpaść w nałóg. Mar­twisz mnie.

Przy­mknę­ła po­now­nie oczy. Za­krę­ci­ło się jej w gło­wie, oczy­ma wy­obraź­ni uj­rza­ła stud­nię bez dna.

– W końcu bę­dziesz mu­sia­ła wziąć się w garść. Im niżej upad­niesz, tym trud­niej bę­dzie ci wró­cić. Wiem, że można zna­leźć przy­jem­ność w za­pa­da­niu się. Mu­sisz to prze­ła­mać. To twoja de­cy­zja, ja nie mogę ci w tym pomóc.

Wy­szedł do kuch­ni i nalał wody mi­ne­ral­nej. Wró­cił do po­ko­ju, usiadł na­prze­ciw niej, uśmiech­nął się sze­ro­ko i wypił całą szklan­kę. Tak, żeby nie mogła tego nie wi­dzieć.

Z tru­dem wsta­ła i chwiej­nym kro­kiem po­de­szła do okna. Do­tknę­ła za­sło­ny, tak jakby chcia­ła się jej zła­pać, ale tylko prze­su­nę­ła dło­nią po mięk­kim ma­te­ria­le. Kon­tro­lo­wa­ła rów­no­wa­gę. Pro­mie­nie słoń­ca prze­świ­ty­wa­ły przez kre­mo­wą dra­pe­rię, taką, jak jej suk­nia ślub­na, kiedy dni pełne jesz­cze były na­dziei.

– Wpa­dłem na pe­wien po­mysł i chciał­bym się nim z tobą po­dzie­lić.

Jego dźwięcz­ny głos wwier­cał się w nią nie­mi­ło­sier­nie. Gdyby tylko mogła stać się prze­zro­czy­sta. Słowa prze­cho­dzi­ły­by przez nią, nie do­ty­ka­ły jej. Mo­gła­by też stop­nio­wo zni­kać: z każ­dym dniem by­ło­by w niej wię­cej dziur, aż w końcu sta­ła­by się tiu­lem.

– My­śla­łem, żeby wy­je­chać. Słu­chasz mnie? Znowu ucie­kasz. Po­słu­chaj. My­śla­łem, żeby za­cząć na po­waż­nie po­ma­gać lu­dziom po­trze­bu­ją­cym. Prze­my­śla­łem wszyst­ko do­kład­nie. My po­sia­da­my za dużo. Wła­ści­wie już pod­ją­łem de­cy­zję. We­dług mnie naj­sku­tecz­niej­sza bę­dzie pomoc bez­po­śred­nia. Wiesz co mam na myśli? Po pro­stu na­szym obo­wiąz­kiem jest być tam, gdzie nas po­trze­bu­ją.

Czy ty wiesz, że za­bu­do­wa­nia ro­bot­ni­cze przy ko­pal­niach Hel­las Pla­ni­tia roz­cią­ga­ją się na po­wierzch­ni dwu­dzie­stu ośmiu ty­się­cy ki­lo­me­trów kwa­dra­to­wych? Two­rzą wokół kra­te­ru opa­skę slum­sów o śred­niej gru­bo­ści dwóch ki­lo­me­trów. Tam miesz­ka­ją mi­lio­ny i dla każ­de­go z nich prze­ży­cie ko­lej­ne­go dnia jest suk­ce­sem. Z na­szy­mi pie­niędz­mi mo­gli­by­śmy cho­ciaż za­cząć coś zmie­niać.

Po po­licz­ku Ewy spły­nę­ła łza. Już nie chciał domu, nie chciał jej, nie chciał tego świa­ta, który wspól­nie stwo­rzy­li, jego myśli były gdzie in­dziej. Nie mogła na niego pa­trzyć. Wo­la­ła wpa­try­wać się w ogród w peł­nym roz­kwi­cie, w sta­ran­nie sko­szo­ną trawę – ła­god­ne tło dla tro­skli­wie przez nią za­pro­jek­to­wa­nych kom­po­zy­cji z kwia­tów i skał. John kon­ty­nu­ował:

– A może przy­łą­czy się wię­cej osób? Nie jest to nie­re­al­ne. Nie mo­że­my za­my­kać się w na­szych wła­snych świa­tach, pa­trzyć tylko na to co nasze. Mu­si­my sta­wić czoła temu, co jest w świe­cie złe i wy­ma­ga na­pra­wy. Wsze­dłem w kon­takt z grupą ludzi, któ­rzy myślą po­dob­nie. To­biasz Gem też się do­łą­czy.

Przy­po­mnia­ła sobie, kiedy za­brał ją w po­dróż po­ślub­ną w oko­li­ce En­ce­la­du­sa. Wy­szli ze swo­jej ka­ju­ty i prze­cha­dza­li się roz­świe­tlo­nym ko­ry­ta­rzem, zu­peł­nie pu­stym, a on za­żar­to­wał, że na tym po­tęż­nym pro­mie pa­sa­żer­skim Ka­lio­pe ist­nie­ją tylko oni dwoje. Ro­ze­śmia­ła się, bo prze­cież zu­peł­nie by jej to nie prze­szka­dza­ło, wszak byli dla sie­bie całym świa­tem i resz­ta ludz­ko­ści mogła nie ist­nieć. Wy­szli na wy­su­nię­ty da­le­ko w prze­strzeń, prze­szklo­ny mo­stek wi­do­ko­wy, gdzie zda­wa­ło się, że ota­cza ich czy­sta próż­nia, albo że w ogóle zo­sta­li wy­rzu­ce­ni poza czas i prze­strzeń. I nagle Ka­lio­pe zro­bi­ła nie­spo­dzie­wa­ny ma­newr, za­czę­ła po­wo­li się ob­ra­cać, i zza jej ciem­ne­go ka­dłu­ba wyj­rzał ogrom­ny i biały jak mar­mur En­ce­la­dus, a za nim, w od­da­li, roz­ża­rzo­ne pier­ście­nie po­ma­rań­czo­we­go Sa­tur­na.

Rok póź­niej ku­pi­li dom. Wzru­szył ją widok wy­schłych róż i za­nie­dba­nych malw. Pur­pu­ro­we łu­bi­ny gi­nę­ły w gąsz­czu chwa­stów. Po­sta­no­wi­ła wów­czas zre­wi­ta­li­zo­wać ogród i za­bra­ła się do tego gor­li­wie. Wło­ży­ła w to wiele serca i chcia­ła, żeby cie­szy­li się z ogro­du wspól­nie. Wy­obra­ża­ła sobie mo­ment, kiedy będą mogli z lek­kim ser­cem, szczę­śli­wi usiąść razem na ławce, w cie­niu per­go­li, w oto­cze­niu sło­necz­ni­ków i astrów. Mo­gli­by wów­czas roz­ko­szo­wać się ginem z nie­bie­skim cu­ra­cao, schło­dzo­nym lodem, z pla­ster­kiem kum­kwa­tu i li­ściem mięty. Mo­gli­by roz­ma­wiać i śmiać się takim samym ła­god­nym i bez­tro­skim śmie­chem jak pod­czas ich pierw­szej wspól­nej po­dró­ży do Fe­de­ra­cji Po­łu­dnio­wo­ame­ry­kań­skiej, kiedy dło­nią osu­sza­ła mu twarz mokrą od kro­pli wo­do­spa­du Iguazú.

Jed­nak mi­ja­ły lata a ten mo­ment nigdy nie nad­cho­dził. Co praw­da czę­sto sia­dy­wa­li w ogro­dzie, jed­nak nigdy nie było tak jak sobie wy­ma­rzy­ła – za­wsze jakaś spra­wa za­kłó­ca­ła im spo­kój, w ich roz­mo­wie po­ja­wia­ło się ja­kieś mniej­sze lub więk­sze nie­po­ro­zu­mie­nie, jakaś bo­le­sna drza­zga. Ile lat mi­nę­ło, jak szyb­ko. Może gdyby po­sia­da­li dzie­ci? Bie­ga­ją­ce po ogro­dzie, ską­pa­ne w świe­tle isto­ty?

– …ja po pro­stu nie mogę nic nie robić w ob­li­czu tego, co się tam dzie­je. Oni po­trze­bu­ją po­mo­cy, w szcze­gól­no­ści od ta­kich ludzi jak my. Muszę tam być, na miej­scu, to bar­dzo ważne…

Ewa do­strze­gła nie­bie­skie­go mo­ty­la. Cha­otycz­nym, ury­wa­nym ru­chem zbli­żał się do grupy hor­ten­sji. Przez jej ści­śnię­te gar­dło wy­do­był się szept:

– O czym ty mó­wisz?

John za­milkł. Wy­da­wa­ło jej się, że sły­szała jak wes­tchnął. Chcia­ła­by, żeby tak było. Jed­nak za­miast tego pod­jął na nowo swoją man­trę. Miała wra­że­nie, że czyta z kart­ki. Mówił bez­na­mięt­nym gło­sem, jak au­to­mat:

– Lu­dzie po­trze­bu­ją po­mo­cy, nie ma sensu tu tkwić, po­sia­da­my zbyt dużo, to nie­mo­ral­ne, mo­że­my ura­to­wać wiele ist­nień, nas to nie­wie­le kosz­tu­je, dla nich to całe życie… Ale mam wra­że­nie, że cię nie prze­ko­nam. My­ślisz, że le­piej sie­dzieć na miej­scu i za­bi­jać czas winem?

Spoj­rzał na nią wzro­kiem, w któ­rym nie dos­trze­gła nic poza chło­dem i po­gar­dą, a potem od­wró­cił się i od­szedł do swo­je­go ga­bi­ne­tu.

Mówił tak dużo, a ona nie usły­sza­ła ni­cze­go. Wszyst­kie te słowa były dla niej jak wiel­ka, bez­kształt­na chmu­ra. Tym­cza­sem wy­star­czy­ły dwa słowa, które mo­gło­by prze­nieść ją w jed­nej chwi­li z po­wro­tem do świa­ta ży­wych. Wie­dzia­ła, że te słowa nigdy już nie padną.

 

Peter Grimm

 

Za­bu­do­wa­nia wokół ba­se­nu ude­rze­nio­we­go Hel­las na Mar­sie two­rzy­ły opa­skę o śred­ni­cy około dwóch i pół ty­sią­ca ki­lo­me­trów i gru­bo­ści wa­ha­ją­cej się od jed­ne­go do pięć­dzie­się­ciu ki­lo­me­trów. Nie była to jed­no­li­ta me­gastruk­tu­ra, ale ty­sią­ce bu­dyn­ków po­gru­po­wa­nych w mniej­sze i więk­sze ze­spo­ły.

Roz­ra­sta­nie się Hel­las Pla­ni­tia re­gu­lo­wał plan za­go­spo­da­ro­wa­nia prze­strzen­ne­go Kom­pa­nii Wy­do­byw­czej Po­łu­dnio­wej He­mis­fe­ry. Była to po­tęż­na kor­po­ra­cja, która wraz z na­miest­ni­kiem z nada­nia ziem­skie­go, okre­śla­ła prawo i za­sa­dy życia obo­wią­zu­ją­ce w mie­ście.

Żeby za­pew­nić ochro­nę przed nie­przy­ja­zną dla czło­wie­ka at­mos­fe­rą, każdy z ze­spo­łów za­bu­do­wań przy­kry­wa­ła gi­gan­tycz­na ko­pu­ła. Pod skle­pie­nia­mi znaj­do­wa­ły się w więk­szo­ści slum­sy – marna na­miast­ka miesz­kań dla kil­ku­na­sto­mi­lio­no­wej rze­szy gór­ni­ków i ro­bot­ni­ków oraz ludzi ob­słu­gu­ją­cych kom­pleks ko­pal­ni złota, pla­ty­ny i osmu. Na ścia­ny ze­wnętrz­ne kopuł użyto czar­nych płyt z amal­ga­ma­tu ce­men­to­we­go, wzmac­nia­ne­go włók­na­mi z two­rzyw sztucz­nych i ty­ta­nu i izo­lo­wa­ne­go od we­wnątrz me­tro­wą war­stwą wełny mi­ne­ral­nej.

Gi­gan­tycz­ne wia­tra­ki przy­twier­dzo­ne do skle­pień po­wo­do­wa­ły wsy­sa­nie po­wie­trza do znaj­du­ją­cych się za nimi fil­trów. Po­wie­trze było czysz­czo­ne me­cha­nicz­nie i che­micz­nie, na­wil­ża­ne, wzbo­ga­ca­ne tle­nem, a na­stęp­nie prze­pom­po­wy­wa­ne do niż­szych par­tii bu­dow­li i wy­pusz­cza­ne przez otwo­ry w chod­ni­kach.

Przez wą­skie, ale wy­so­kie na kil­ka­dzie­siąt me­trów okna, umiesz­czo­ne u pod­staw kopuł, do wnę­trza tych przy­gnę­bia­ją­cych bu­dow­li prze­do­sta­wa­ły się nie­wiel­kie ilo­ści pro­mie­ni sło­necz­nych. Na brud­nych uli­cach i do­mo­stwach świa­tło two­rzy­ło ja­sne pasy, sur­re­ali­stycz­ny wzór rzu­ca­ny przez gi­gan­tycz­ne ża­lu­zje.

Peter Grimm, wy­rwał się ze slum­sów, co już samo w sobie było nie lada wy­czy­nem. We­te­ran wojny w Alfa Cen­tau­ri, wy­ka­zał się wy­jąt­ko­wym ta­len­tem woj­sko­wym i bo­ha­ter­stwem, za które zo­stał so­wi­cie wy­na­gro­dzo­ny. Potem uczest­ni­czył w tłu­mie­niu rze­ko­me­go po­wsta­nia w od­le­głych ko­lo­niach, gdzie stra­cił ramię. Za udział w nie­le­gal­nej ma­sa­krze zo­stał ska­za­ny na dwa lata po­by­tu w wię­zie­niu Nuevo Al­ca­traz oraz kon­fi­ska­tę ma­jąt­ku. Po wyj­ściu z wię­zie­nia za­miesz­kał w cie­szą­cej się złą sławą dziel­ni­cy La Pared de Pe­num­bra, gdzie utrzy­my­wał się z drob­nych prze­stępstw.

To po­nu­ra iro­nia, ale w La Pared można spo­tkać tylko dwa ro­dza­je ko­biet: la­ty­no­skie pro­sty­tut­ki i fa­na­tycz­ne wy­znaw­czy­nie La­gal­la, pa­ra­dok­sal­ny styk pro­fa­num i sa­crum. Te ostat­nie prze­my­ka­ły przez La Pared po­spiesz­nie, wsty­dli­wie i z ko­niecz­no­ści, jako że dziel­ni­ca zmierz­chu le­ża­ła po­mię­dzy re­jo­nem przez nie za­miesz­ka­łym a ob­sza­rem han­dlo­wym Mar­ca­do.

Peter stał na ty­łach skła­du z pro­duk­ta­mi spo­żyw­czy­mi, przy ram­pie do­staw­czej, nie­da­le­ko nie­bie­skie­go kon­te­ne­ra na suche od­pad­ki. Opie­rał się o ścia­nę, któ­rej okła­dzi­na wy­le­nia­ła od wil­got­ne­go mi­kro­kli­ma­tu przy­kry­tych klo­szem slum­sów. Prze­żu­wał liść i ob­ser­wo­wał prze­chod­niów. Za każ­dym razem, kiedy syn­te­tycz­ne al­ka­lo­idy top­nia­ły w jego ustach sta­wał się dziw­nie wy­czu­lo­ny na bu­cze­nie wia­tra­ków wen­ty­la­cyj­nych. Do­szu­ki­wał się w tym zna­cze­nia, ale za chwi­lę uświa­da­miał sobie, że za­kra­wa to na pa­ra­no­ję. Bu­cze­nie stop­nio­wo za­ni­ka­ło i w końcu na­szło go przy­jem­ne uczu­cie od­prę­że­nia. Prze­chod­nie za­mie­ni­li się w su­ną­ce nad zie­mią zjawy. Lubił ten stan.

I wtedy ją zo­ba­czył. Wy­smu­kłą, o skó­rze śnia­dej i oczach czar­nych jak ba­zalt, prze­pa­sa­ną dłu­gim, ciem­no­gra­na­to­wym suk­nem przy­po­mi­na­ją­cym tu­ni­kę i z wło­sa­mi scho­wa­ny­mi pod grubą chu­s­tą. Szła lekko się chwie­jąc, a on po­my­ślał: “pi­ja­ny motyl”. Nie była La­ty­no­ską, a zatem mu­sia­ła być jedną z fa­na­ty­czek. Ale prze­cież wy­znaw­czy­nie praw­dzi­we­go boga nie odu­rza­ją się.

– La­gall jest naj­wspa­nial­szy! – rzu­cił w jej stro­nę beł­ko­tli­wie i pro­wo­ka­cyj­nie. A potem, w per­wer­syj­nym ge­ście wy­cią­gnął przed sie­bie tanią pro­te­zę le­we­go ra­mie­nia, eks­po­nu­jąc pry­mi­tyw­ny chwy­tak, tak, jakby chciał ją nim za­cze­pić.

Ewa od­wró­ci­ła się. Sku­lił się pod jej spoj­rze­niem jak pies sma­gnię­ty bi­czem. A ona stała pro­sto i pa­trzy­ła na niego z za­in­te­re­so­wa­niem. Roz­po­zna­ła cień, który prze­szedł bo­le­snym skur­czem przez jego twarz – do­brze znała ten ro­dzaj bólu. Stwier­dzi­ła, że nie­szczę­śnik nadał­by się na jej mrocz­ne­go przy­ja­cie­la. Od­wi­nę­ła ma­te­riał sukni i wy­su­nę­ła prawą nogę do przo­du, ob­na­ża­jąc ko­la­no i udo.

 

***

 

Pokój ho­te­lo­wy był cia­sny i ciem­ny, przez wą­skie okno wpa­da­ło tylko od­bi­cie słoń­ca roz­pro­szo­ne we mgle mi­kro­kli­ma­tu slum­sów. Do­cho­dzi­ły ich stłu­mio­ne po­trój­ną szybą krzy­ki tar­gu­ją­cych się kra­ma­rzy. Za­pła­ci­ła ona, Peter Grimm był już od dawna spłu­ka­ny.

Stał przed nią nie­ru­cho­my: jedna ręka to me­cha­nicz­ny su­ro­gat koń­czy­ny, jak u cy­bor­ga, naj­prost­szy ro­dzaj, naj­bar­dziej tan­det­ny. Spoj­rza­ła wyżej – bli­zna prze­cho­dzą­ca przez prawe oko, po­li­czek i usta, skóra twa­rzy po­żół­kła od braku słoń­ca, oczy przy­sło­nię­te opiu­mo­wą po­mro­ką, lekki za­rost, po­cząt­ki ły­si­ny, syl­wet­ka krępa, mocna i har­mo­nij­na.

Zrzu­ci­ła suk­nię, a potem chu­s­tę, uwal­nia­jąc włosy o bar­wie he­ba­nu. Od­wró­ci­ła się do niego tyłem, unio­sła nogę i zdję­ła strin­gi, rzu­ci­ła je za­lot­nie na łóżko. Po­zo­sta­wi­ła na sobie tylko poń­czo­chy i biu­sto­nosz.

Pod­szedł do niej.

– Zo­bacz, pust­ka… – Usły­sza­ła za sobą jego szorst­ki głos. A potem po­czu­ła go­rą­cy po­ca­łu­nek na szyi.

– …masa ludzi…

Ca­ło­wał coraz niżej, prze­szedł do jej ple­ców, a potem po­ślad­ków. Ści­snął jeden z nich zę­ba­mi.

– …a nie ma ni­ko­go.

Od­wró­ci­ła się. Klę­czał przed nią.

Po­ło­ży­ła dłoń na jego gło­wie i za­ci­snę­ła pięść na wło­sach. Wtedy zdro­wą ręką do­tknął jej stopy. Prze­su­nął palce w górę, prze­śli­zgu­jąc się po ela­stycz­nym ma­te­ria­le poń­czo­chy, minął łydkę i za­trzy­mał dłoń na tyl­nej stro­nie uda. Jej ciało było jędr­ne i cie­płe, miało ko­ją­cy za­pach.

Przy­ci­snął ją do sie­bie, twa­rzą na­pie­ra­jąc na brzuch. Po­czu­ła na skó­rze jego łzy:

– …czy ja ist­nie­ję?

Ukuc­nę­ła przy nim tak, że ich usta pra­wie się do­tknę­ły:

– Każdy z nas jest sa­mot­ny, ko­cha­nie.

 

Zszarp­nął zie­lo­ną na­rzu­tę z łóżka i po­ło­ży­li się obok sie­bie. Nie­waż­ne kim była, chciał się w niej za­tra­cić, w jej oczach, dłu­gich ra­mio­nach, wło­sach, wy­cie­rać łzy jej dłoń­mi, za­ta­piać się w niej jak w oce­anie amne­zji. Chciał za­po­mnieć o po­gro­mach w Alfa Cen­tau­ri, “a może to po­dróż przez most Ein­ste­ina-Ro­se­na zdez­in­te­gro­wa­ła moją psy­chi­kę, czte­ry lata świetl­ne w ty­dzień?”, wy­ma­zać z pa­mię­ci prze­szy­wa­ją­cy ból bycia świad­kiem nie­go­dzi­wo­ści in­nych i swo­jej, chciał nigdy wię­cej nie wi­dzieć spu­sto­sze­nia, jakie czy­nił pla­zmo­wy na­palm.

Kiedy koń­czą się kochać, Ewa mil­czy, myśli o czymś zu­peł­nie innym. Leżąc na ple­cach uświa­da­mia sobie, że jego me­ta­lo­wy chwy­tak do­ty­ka jej na­giej pier­si. Ab­surd tej sy­tu­acji spra­wia, że wy­bu­cha grom­kim śmie­chem. Potem od­wra­ca się i spo­glą­da błysz­czą­cy­mi fi­glar­nie oczy­ma na Pe­te­ra Grimm.

In­ten­syw­ność spoj­rze­nia go onie­śmie­la. Do­pie­ro teraz za­uwa­ża, że Ewa nie ma im­plan­tów siat­kó­wek, jej oczy są na­tu­ral­ne, po­dat­ne na zra­nie­nie. Jest nie­tu­tej­sza. Na Hel­las Pla­ni­tia wszy­scy mają wsz­cze­py, na­tu­ral­ne oczy nisz­czą się tu po kilku la­tach. Co ona tu robi, co ona robi w La Pared? Kie­dyś, w dzie­ciń­stwie sły­szał o kwie­cie zwa­nym or­chi­deą. Za­rów­no nazwa jak i sam kwiat wy­da­ły mu się wów­czas two­ra­mi tak eg­zo­tycz­ny­mi, że nie mógł uwie­rzyć w ich re­al­ne ist­nie­nie.

Pra­gnie jej, chciał­by ją całą za­własz­czyć, po­sia­dać tylko dla sie­bie. Lata mi­nę­ły, kiedy leżał z ko­bie­tą, nie li­cząc la­ty­no­skich dzi­wek. Ona jest wy­jąt­ko­wa, po­cho­dzi nie tylko spoza Hel­las Pla­ni­tia, ale spoza zna­ne­go mu świa­ta.

Ewa zwra­ca się do niego, mówi po­wo­li i z na­ci­skiem:

– Czy zro­bisz dla mnie wszyst­ko?

– Tak – od­po­wia­da bez wa­ha­nia.

– Jak masz na imię?

 

***

 

– John, Jo­ooohn! – To­biasz biegł i krzy­czał z od­le­głe­go za­kąt­ka po­cze­kal­ni nie­wiel­kie­go szpi­ta­la. Ufun­do­wa­ny przez Johna przy­by­tek po­wstał w trzy mie­sią­ce i znaj­do­wał się w samym cen­trum dys­tryk­tu Omega, jed­ne­go z naj­bied­niej­szych w całym ba­se­nie Hel­las. Sam John za­ku­pił im­plant edu­ka­cyj­ny, który zin­te­gro­wa­ny z mó­zgiem, dał mu na­tych­mia­sto­wy do­stęp do pod­staw wie­dzy me­dycz­nej.

– Szi­run za­gi­nął… – rzekł To­biasz. – Ni­g­dzie go nie ma, nie wiem co robić.

– Znowu? Dzwo­ni­łeś do Ba­si­ma?

– Tak. Byłem też u Fa­ra­ha i Ha­mi­da. Nikt nie wie, gdzie on się po­dział.

– Od­naj­dzie się, nie ma obawy. To nie pierw­szy raz, kiedy ucie­ka.

– Mam na­dzie­ję. Wiesz, jak tu jest nie­bez­piecz­nie. Oba­wiam się, że może tra­fić w łapy mafii. W każ­dym razie… Nie po­my­śla­łeś nigdy, że je­steś dla niego zbyt su­ro­wy?

– Su­ro­wy? Nie ro­zu­miem. Chcę, żeby wy­rósł na po­rząd­ne­go, do­bre­go czło­wie­ka. Musi znać re­gu­ły. Za­sa­dy to za­sa­dy, kiedy je raz zła­mie i nie po­nie­sie kon­se­kwen­cji, bę­dzie je łamał bez­u­stan­nie.

– Ale to tylko ośmio­la­tek…

John nic nie od­po­wie­dział. Od­wró­cił się i prze­szedł do ko­lej­ne­go łóżka. Spoj­rzał na mo­ni­tor i po­czął ana­li­zo­wać dane pa­cjen­ta.

– John… Po­słu­chaj… Mu­si­my po­roz­ma­wiać.

– Za­mie­niam się w słuch – od­parł nie od­ry­wa­jąc wzro­ku od wy­kre­sów na ekra­nie.

– Ja chyba stra­ci­łem prze­ko­na­nie co do… sensu… Chcia­łem po­wie­dzieć, że nie ma już we mnie tej pasji co na po­cząt­ku.

John w mil­cze­niu spi­sy­wał dane z mo­ni­to­ra. Potem pod­szedł do le­żą­ce­go w łóżku pa­cjen­ta i do­tknął jego nad­garst­ka.

– Słu­chaj, John… – kon­ty­nu­ował To­biasz. – Ja na­praw­dę wie­rzy­łem w naszą misję. Twoje słowa o po­mo­cy po­trze­bu­ją­cym obu­dzi­ły we mnie coś au­ten­tycz­ne­go, po­ka­za­ły, że życie może mieć sens. Tylko, że… Je­ste­śmy tu już dwa lata i nic się nie zmie­nia.

– Wy­le­czy­li­śmy setki ludzi. Na­stęp­ne setki oca­li­li­śmy od śmier­ci z wy­czer­pa­nia i głodu. Wy­cho­wu­je­my sie­ro­ty.

– John, John… Czy ty wiesz, ilu z tych ludzi, któ­rym po­mo­głeś oka­za­ło się cy­nicz­ny­mi ka­na­lia­mi? To lu­dzie, któ­rzy mieli pie­nią­dze i wkrę­ci­li się do Fun­da­cji, żeby mieć ich jesz­cze wię­cej. To zwy­kli oszu­ści, któ­rzy że­ru­ją na two­jej do­bro­ci!

– To kwe­stia or­ga­ni­za­cyj­na. Mu­si­my mieć lep­szy sys­tem we­ry­fi­ka­cji.

– Tak, ja to ro­zu­miem. John… Czy ty wiesz, że je­steś oskar­ża­ny przez miesz­kań­ców dys­tryk­tu o nie­spra­wie­dli­wość? Czy zda­jesz sobie spra­wę, że ci, któ­rym nie po­mo­głeś, cię nie­na­wi­dzą? Przez naszą dzia­łal­ność po­ja­wi­ła się za­zdrość, do­dat­ko­we kon­flik­ty. Ci lu­dzie nawet nie są nam wdzięcz­ni.

– Nie mogę być od­po­wie­dzial­ny za czy­jeś re­sen­ty­men­ty. Po­ma­gam tym, któ­rym je­stem w sta­nie. Twier­dzisz, że le­piej nie robić nic?

– Wcale tak nie twier­dzę, ale John… Jest też inna spra­wa. Kiedy ostat­ni raz spraw­dza­łeś bi­lan­se eko­no­micz­ne Fun­da­cji?

– Tak, wiem, że je­ste­śmy za­dłu­że­ni, ale w tej chwi­li to nie­istot­ne. Ci lu­dzie po­trze­bu­ją nas. Damy sobie radę.

– Ale to non­sens! “Damy sobie radę”? Je­steś ma­rzy­cie­lem, my to­nie­my w dłu­gach! – To­biasz nie wy­trzy­mał. – John! Ja wiem, że ci lu­dzie nas po­trze­bu­ją. Nie tylko ci, ale też inni. Tylko… Wiesz co dzię­ki nam zmie­ni­ło się na Hel­las Pla­ni­tia? Do­kład­nie nic! Lu­dzie, któ­rym po­mo­głeś albo opu­ści­li to prze­klę­te miej­sce albo się za­ćpa­li, albo wstą­pi­li do gan­gów, albo prze­hu­la­li pie­nią­dze na pro­sty­tut­ki i za­ba­wę w roz­sze­rzo­nej rze­czy­wi­sto­ści!

– Nie wszy­scy. Poza tym… co złego w tym, że opu­ści­li to miej­sce?

– John, nie o to cho­dzi! Kom­pa­nia Wy­do­byw­cza na ich miej­sce zna­la­zła dzie­siąt­ki in­nych. Czy ty wiesz, ile kon­flik­tów jest w tej chwi­li w Ukła­dzie? Ilu uchodź­ców de­spe­ra­tów szuka tu pracy za każde pie­nią­dze, w każ­dych wa­run­kach?

– Nie zmie­nia to faktu, że ci, któ­rym po­mo­gli­śmy zo­sta­li oca­le­ni.

– Oca­le­ni przed czym, John? John, po­słu­chaj… Ja chyba się wy­pa­li­łem… Może my po­win­ni­śmy za­cząć od zmia­ny bar­dziej fun­da­men­tal­nej, nie wiem… od zmia­ny struk­tu­ry po­li­tycz­nej? Bo co z tego, że my tu z sie­bie wy­pru­wa­my żyły? Może za­cząć od tego, żeby nie było wojen, wy­zy­sku… John! To mnie chyba prze­ro­sło…

– Chcesz wró­cić na Zie­mię?

– Tak.

– A co z sie­ro­ta­mi, z Ba­si­mem, Ha­mi­dem, z Szi­ru­nem i in­ny­mi?

– Za­bio­rę je ze sobą.

John nic nie od­po­wie­dział. Au­to­ma­tycz­nym ru­chem prze­szedł do ko­lej­ne­go łóżka, a To­biasz po­dą­żył za nim.

 

***

 

– Wiesz, że Ewa była tu wczo­raj? Py­ta­ła o cie­bie.

– Czyż­by?

– Tak. Nie wy­glą­da­ła do­brze. Po­wi­nie­neś z nią po­roz­ma­wiać.

– Do­praw­dy?

– John. Czemu ty ją tak trak­tu­jesz?

John spoj­rzał za­sko­czo­ny na To­bia­sza, jakby kom­plet­nie nie ro­zu­miał za­rzu­tu. Ana­li­zo­wał coś w gło­wie, a potem od­parł sucho:

– Trak­tu­ję ją ade­kwat­nie. Są dużo waż­niej­sze rze­czy niż mi­ty­go­wa­nie hi­ste­rycz­ki.

To­biasz od­wró­cił się i od­szedł.

 

***

 

John rzad­ko od­czu­wał zmę­cze­nie. A kiedy już mu się to zda­rza­ło, mu­sia­ło to być po bar­dzo wy­czer­pu­ją­cym dniu pracy i prze­cho­dzi­ło na­stęp­ne­go ranka. Tego wie­czo­ra był zmę­czo­ny.

Sie­dział sam w nie­wiel­kim sa­lo­nie. Bez­re­flek­syj­nie wsłu­chi­wał się w do­bie­ga­ją­cy go przez uchy­lo­ne okno re­fren po­pu­lar­ne­go na Mar­sie hitu: “Chwy­taj dzień, chwy­taj dzień, bo kto wie, co jutro bę­dzie…”. Potem na­stę­po­wa­ła syn­ko­po­wa­na par­tia syn­te­za­to­ra i elek­tro­nicz­nych bęb­nów, pod­czas któ­rej wo­ka­li­sta kon­ty­nu­ował: “nad­szedł czas, już nad­szedł czas, śpie­wa­ją czar­ne ła­bę­dzie…”.

John usły­szał ciche za­wo­dze­nie. Po­cząt­ko­wo nie zwró­cił na nie uwagi, są­dząc, że to część utwo­ru. Do­pie­ro kiedy za­wo­dze­nie stało się wy­raź­niej­sze, zdał sobie spra­wę, że to wo­ła­nie dziec­ka.

– Tuuuu… Tu… – dzie­cię­cy głos sta­wał się coraz bar­dziej in­ten­syw­ny. – Tu­uuuu je­stem…

John roz­po­znał głos Szi­ru­na! To Szi­run go wołał i ton głosu wska­zy­wał, na to, że chło­piec po­trze­bu­je po­mo­cy. John wyj­rzał przez okno. Szi­run stał w nie­wiel­kim od­da­le­niu, na są­sied­niej ulicy i przy­wo­ły­wał go ma­cha­jąc ręką.

– Wra­caj Szi­run! – krzyk­nął, ale Szi­run uśmiech­nął się tylko i znik­nął za ro­giem.

John zbiegł scho­da­mi i po­gnał za chłop­cem. Do­biegł do bu­dyn­ku, za któ­rym ukrył się malec, ale jego już tam nie było. “Mafia” – po­my­ślał i ner­wo­wo ro­zej­rzał się wokół.

– Tuuuu… – Usły­szał wo­ła­nie do­bie­ga­ją­ce z pół­noc­ne­go końca calle San Car­los.

– Do dia­bła, Szi­run! – krzyk­nął John i po­biegł wzdłuż ulicy. Wście­kły za­sta­na­wiał się, czy dziec­ku rze­czy­wi­ście grozi nie­bez­pie­czeń­stwo czy jest to tylko jego głu­pia za­ba­wa. Nie­ste­ty, zgu­bił go.

Klu­czył długo mię­dzy slum­sa­mi w dys­tryk­cie Omega, w tej upa­dłej dziel­ni­cy po­mię­dzy calle San Car­los a kom­plek­sem pry­mi­tyw­nych bu­dyn­ków so­cjal­nych. Na odra­pa­nej ścia­nie ośrod­ka dla uza­leż­nio­nych od nar­ko­ty­ków doj­rzał graf­fi­ti: “Alfa i Omega, sta­ro­żyt­na Gre­cja i pie­przo­ne Hel­las Pla­ni­tia, we are in fuc­king hell, po­czą­tek i ko­niec cy­wi­li­za­cji”. Po­nu­ra sce­no­gra­fia za­bu­do­wań kwar­ta­łu wpro­wa­dzi­ła go w przy­gnę­bie­nie i po­my­ślał ze zgro­zą, że wła­śnie mógł stra­cić szan­sę na oca­le­nie ośmio­lat­ka.

Głos Szi­ru­na do­biegł go nagle i do­cho­dził z wy­róż­nia­ją­ce­go się na tle in­nych domów ele­ganc­kie­go bu­dyn­ku w głębi ulicy. John pod­bie­gł, minął uchy­lo­ną furt­kę, minął szyld “en venta” we­tknię­ty w mięk­ką, czer­wo­na­wą zie­mię, a potem otworzył drzwi wej­ścio­we. Stanął w ob­szer­nym holu bez mebli i rozejrzał się, pró­bu­jąc uspo­ko­ić od­dech. W głębi ko­ry­ta­rza usłyszał na­wo­ły­wa­nie dziec­ka.

Prze­mie­rzył ko­ry­tarz i wszedł do ciem­nej kuch­ni, w któ­rej z nie­wia­do­me­go po­wo­du okna za­bi­te były de­ska­mi. Szi­run stał po prze­ciw­nej stro­nie, tuż obok drzwi pro­wa­dzą­cych do ogro­du, pod­pie­rał ścia­nę i gapił się w Johna z lę­kiem.

– Szi­run, co ty tu ro­bisz? Czyj to dom? Dość za­ba­wy, wra­ca­my do schro­ni­ska!

Ale ośmio­la­tek nie posłu­chał, ucie­kł tyl­ny­mi drzwia­mi, które się za nim za­mknęły. Zbyt po­spiesz­nie, ze zbyt dużym trza­skiem. John uświa­da­mił sobie, że rów­no­cze­śnie za­mknęły się dru­gie drzwi, te za nim. Do­bie­gł go cichy syk spod su­fi­tu. Uniósł głowę i do­strze­gł, że z krat­ki wen­ty­la­cyj­nej wy­do­by­wa się dym. “Gaz. Pu­łap­ka pierw­sze­go ro­dza­ju. Mafia” – słowa jak bły­ska­wi­ce prze­ci­ęły jego mózg.

John pró­bował wy­wa­żyć drzwi, jedne, dru­gie, ude­rzał w nie cia­łem, szar­pał za uchwy­ty, prężył so­lid­ne mu­sku­ły, ale da­rem­nie, wzmoc­nio­ne stalą drzwi ani drgnęły. Wszyst­ko mu­sia­ło być sta­ran­nie przy­go­to­wa­ne za­wcza­su. Po mi­nu­cie gaz wy­pełnił całe po­miesz­cze­nie, a John osłabł. Kręciło mu się w gło­wie, nie mógł ustać, więc usiadł na pod­ło­dze.

Drzwi od strony ogrodu otworzyły się i wszedł Peter Grimm. Krępe ciało miał wzmoc­nio­ne ochra­nia­cza­mi, a do na­sa­dy nosa przy­twier­dzo­ny nie­wiel­ki filtr. Z fil­tra wy­cho­dziły dwie pół­prze­zro­czy­ste rurki, któ­rych koń­ców­ki ginęły w noz­drzach Petera.

– Kim je­steś? – pół­przy­tom­nym gło­sem zapytał John. – Gdzie jest Szi­run? Chcesz okupu?

Peter wyszcze­rzył zęby. Na­pął mię­sień na­ra­mien­ny uru­cha­mia­jąc w ten spo­sób ukry­tą w pro­te­zie broń. Ele­men­ty chwy­ta­ka wyprostowały się i usztywniły, a z ich koń­có­wek wy­su­nęły się dwa lśnią­ce szty­le­ty. Zde­cy­do­wa­nym ru­chem za­ta­pił ostrza w brzu­chu Johna, a potem ener­gicz­nie prze­cią­gnął pro­te­zę w górę, roz­pru­wa­jąc mu­sku­lar­ne ciało.

 

***

 

John na chwi­lę przed śmier­cią od­zy­skał świa­do­mość sie­bie sa­me­go. Dla niego wy­glą­da­ło to tak, jakby czas prze­su­nął się nagle o dwa lata, a on sam zna­lazł się w ja­kimś obcym miej­scu, z roz­cię­tym tu­ło­wiem, w ka­łu­ży krwi, ko­na­ją­cy. Ale za chwi­lę wszyst­ko sobie przy­po­mniał, każdy dzień ostat­nich dwóch lat, każdą chwi­lę od czasu, kiedy jego świa­do­mość się za­pa­dła. Szcze­gól­nie pa­mię­tał Ewę i ich ostat­nią roz­mo­wę na Ziemi. Ro­zu­miał to wszyst­ko, ro­zu­miał ją, cały czas ro­zu­miał, ale nie po­tra­fił nic zro­bić, nie był sobą, był jak w śpiącz­ce.

W od­mę­tach umy­słu Johna po­ja­wił się cytat. John sam nie wie­dział co to jest i gdzie to sły­szał. Mą­drość sta­ro­żyt­nych? Mógł to być frag­ment ja­kiejś sta­rej, za­po­mnia­nej księ­gi, który John gdzieś, kie­dyś zdo­łał do­strzec kątem oka i który tkwił w jego pod­świa­do­mo­ści, cze­ka­jąc wła­ści­wej chwi­li, żeby się ujaw­nić.

I gdy­bym roz­dał na jał­muż­nę całą ma­jęt­ność moją, a ciało wy­sta­wił na spa­le­nie, lecz mi­ło­ści bym nie miał, nic bym nie zy­skał.

 

To­biasz Gem

 

Po przy­by­ciu na Zie­mię To­biasz po­czuł ulgę. Jed­nak nie miał za­mia­ru wra­cać do miesz­ka­nia na Man­hat­ta­nie. Za bar­dzo przy­po­mi­na­ło mu prze­szłość. Poza tym cy­fro­we, cie­le­sne i nar­ko­tycz­ne ucie­chy, które ofe­ro­wa­ł Nowy Jork już dawno prze­sta­ły go bawić.

Przez ostat­nie dwa lata po­by­tu w Hel­las Pla­ni­tia re­gu­lar­nie in­we­sto­wał odło­żo­ne pie­nią­dze. Nie, nie kradł z Fun­da­cji Johna, jak nie­któ­rzy, aż tak cy­nicz­ny nie był. Po pro­stu wy­pła­cał sobie na­leż­ną za pracę pen­sję. Me­an­dry in­stru­men­tów fi­nan­so­wych nie miały dla niego ta­jem­nic, i tak zręcz­nie ob­ra­cał uskła­da­nym ka­pi­ta­łem, że w ciągu tych dwu­dzie­stu czte­rech mie­się­cy zdo­łał sied­mio­krot­nie po­mno­żyć oszczęd­no­ści.

Za po­zy­ska­ne w ten spo­sób pie­nią­dze za­ku­pił małą, drew­nia­ną chat­kę na końcu świa­ta. To zna­czy w Wild Mo­un­ta­ins, gdzie od naj­bliż­szej wio­ski, Owl­sprinsgs, dzie­li­ło go sześć­dzie­siąt ki­lo­me­trów ście­żek i dróg le­śnych. Za­mie­rzał tam spę­dzić wiele lat, a może resz­tę życia. Miał na­dzie­ję, że uciek­nie od tego pie­przo­ne­go świa­ta.

Umó­wił się z firmą trans­por­to­wą, a wła­ści­wie z jej od­dzia­łem w Owl­springs, na do­sta­wy żyw­no­ści w dwu­mie­sięcz­nych od­stę­pach. Do­wo­zi­li ją te­re­no­wym sku­te­rem, tak da­le­ko jak się dało, czyli do miej­sca, gdzie szu­tro­wa droga za­mie­nia­ła się w leśną ścież­kę. Stam­tąd od­bie­rał trzy­dzie­sto­ki­lo­gra­mo­wy pa­ku­nek. Za­kła­dał pacz­kę na plecy i tar­gał leśną ścież­ką do sie­bie. Zimą i wio­sną droga była nie­bez­piecz­na i zaj­mo­wa­ła pra­wie cały dzień. Tu, w Wild Mo­un­ta­ins, na Ziemi, przy­ro­da po­zo­sta­ła au­ten­tycz­na i dzia­ła­ła ko­ją­co na zmę­czo­ne cy­wi­li­za­cją zmy­sły. Żył w ten spo­sób dwa­na­ście lat.

 

***

 

Był po­czą­tek kwiet­nia, śro­dek nocy. Przez wy­jąt­ko­wo in­ten­syw­ną burzę To­biasz nie mógł spać. W tym miej­scu, w kwiet­niu burza była czymś nor­mal­nym i zdą­żył się przy­zwy­cza­ić. Spraw­dził jesz­cze raz, czy wszyst­kie okna są po­za­my­ka­ne. Wyjął z barku reszt­kę whi­sky, usiadł w fo­te­lu i za­sta­na­wiał się jak duże szko­dy wokół fun­da­men­tów uczy­ni spły­wa­ją­ca ze zbo­cza woda. Nie burza jed­nak była jego głów­nym zmar­twie­niem. Sen z po­wiek spę­dzał mu brak ostat­niej do­sta­wy. Na wła­sne ży­cze­nie urwał kon­takt ze świa­tem ze­wnętrz­nym i nie wie­dział co mogło się stać.

Jacob, jego do­staw­ca, był star­szym, wzbu­dza­ją­cym za­ufa­nie męż­czy­zną. To­biasz, z krót­kiej roz­mo­wy do­wie­dział się, że Jacob całe życie spę­dził w Owl­springs i że tę część Wild Mo­un­ta­ins znał jak wła­sną kie­szeń. Wy­wią­zy­wał się ze swo­ich obo­wiąz­ków per­fek­cyj­nie i in­for­mo­wał z wy­prze­dze­niem o nie­re­gu­lar­no­ściach w do­sta­wie.

Tym razem spóź­niał się już ponad mie­siąc i To­bia­sza to nie­po­ko­iło. Nie bra­ko­wa­ło mu żyw­no­ści – przez cały okres po­by­tu tu zdą­żył zgro­ma­dzić po­kaź­ny jej zapas. Za­sta­na­wiał się ra­czej nad przy­czy­ną prze­rwa­nia do­staw. Nie miał ocho­ty scho­dzić w dół i li­czył na po­ja­wie­nie się pacz­ki albo ja­kiejś in­for­ma­cji po usta­niu desz­czów.

Z za­my­śle­nia wy­rwa­ło go gwał­tow­ne pu­ka­nie do drzwi.

– Na­resz­cie! – pra­wie wrza­snął, po­sta­wio­ny na nogi. Był pe­wien, że to Jacob i tylko gwoli for­mal­no­ści spy­tał: – Kto tam?

– Tu­ry­sta – od­po­wie­dział słaby, zdu­szo­ny głos.

– Tu­ry­sta tutaj? – To­biasz się­gnął po strzel­bę le­żą­cą w kącie przed­sion­ka i otwo­rzył drzwi. Sku­lo­na po­stać drża­ła z zimna. Na widok wy­ce­lo­wa­nej weń strzel­by cof­nę­ła się o kilka kro­ków.

– Mogę wejść?

Przy­bysz zdjął fo­lio­wy płaszcz i trzę­sąc się z zimna usiadł na ławie przy stole. Na jego czoło opadł mokry od desz­czu pu­kiel ja­snych wło­sów. Wy­dat­ne kości po­licz­ko­we i sze­ro­ka broda ko­ja­rzy­ły się z nor­dyc­kim typem urody.

– Za­błą­dzi­łem. Woda uszko­dzi­ła mój ze­ga­rek, stra­ci­łem orien­ta­cję i zsze­dłem z trasy w oko­li­cy Green Creek. Nie spa­łem całą noc.

To­biasz podał przy­by­szo­wi koc, roz­pa­lił w pie­cu i na­sta­wił czaj­nik. Się­gnął po bo­chen chle­ba, wy­ciął pajdę i po­sma­ro­wał ma­słem. Przy­bysz jadł łap­czy­wie, w mil­cze­niu. Kiedy skoń­czył, po­ło­żył się na ławie.

– Mam do pana proś­bę. To bar­dzo ważne, słu­cha pan? Gdy­bym za­snął… Pro­szę mnie nie do­ty­kać, do­brze? – po­wie­dział i mo­men­tal­nie za­snął.

To­biasz po­my­ślał, że to wspa­nia­le, że przy­bysz tu tra­fił – oszczę­dzi mu kło­po­tli­we­go spa­ce­ru w dół. Pla­no­wał za­py­tać go o to, co się tam dzie­je. Czy woda pod­my­ła drogę do­jaz­do­wą? Czy cze­ka­ją z na­pra­wą do czasu, kiedy ulewy się skoń­czą? Pew­nie nie ma po­ję­cia o lo­sach firmy do­staw­czej z Owl­springs.

Mu­siał być zu­peł­nie nie­zo­rien­to­wa­ny w spe­cy­fi­ce Wild Mo­un­ta­ins, skoro wy­brał się na wy­ciecz­kę gór­ską o tej porze roku. Miał szczę­ście, że nie spły­nął w dół la­wi­ną błot­ną. Czy nie za­się­gał in­for­ma­cji o tych re­jo­nach?

Im dłu­żej się za­sta­na­wiał, tym bar­dziej wąt­pli­wa wy­da­wa­ła mu się wer­sja, że przy­bysz jest tu­ry­stą. Za­błą­ka­ny tak, ale nie tu­ry­sta. Dopił reszt­kę whi­sky i za­snął w fo­te­lu.

 

***

 

Obu­dzi­ło go brzę­cze­nie. W jed­nej chwi­li oprzy­tom­niał i przy­po­mniał sobie całą wczo­raj­szą sy­tu­ację. Brzę­cze­nie do­bie­ga­ło ze stro­ny śpią­ce­go go­ścia. Leżał w po­skrę­ca­nej, nie­wy­god­nej po­zy­cji, a jego lewe ramię wy­sta­wa­ło da­le­ko poza kra­wędź ławy.

To­biasz doj­rzał na nad­garst­ku go­ścia ze­ga­rek, któ­re­go nie­wiel­ki ekran roz­ja­śniał blady błę­kit. Na wy­świe­tla­czu wid­nia­ła mapa oko­lic z mi­ga­ją­cym punk­tem, wska­zu­ją­cym do­kład­ną lo­ka­li­za­cję. A więc na­wi­ga­cja funk­cjo­no­wa­ła.

Jakiś czas póź­niej gość otwo­rzył oczy, uniósł się i oparł na łok­ciu. Zdez­o­rien­to­wa­ny, pró­bo­wał pojąć, gdzie się znaj­du­je. To­bia­szo­wi prze­szło przez myśl, że ten czło­wiek może być obłą­ka­ny. Pod­szedł do kuch­ni, roz­pa­lił w piecu i po­sta­wił czaj­nik z wodą. Za­py­tał:

– Może tym razem uda nam się wypić coś cie­płe­go? Kawa czy her­ba­ta?

– Kawa.

Gość odło­żył koc. Wstał i wbił wzrok w od­le­gły punkt za oknem. Kiedy nie trząsł się z zimna i stał wy­pro­sto­wa­ny, jego syl­wet­ka pre­zen­to­wa­ła się nie­na­gan­nie. Za­pach za­la­nej kawy wy­peł­nił wnę­trze chaty.

– Zdaje się, że pań­ski ze­ga­rek nie był tak bar­dzo uszko­dzo­ny jak mogło się panu zda­wać.

– Tak, istot­nie. Skła­ma­łem, po­nie­waż bałem się, że mnie pan prze­pę­dzi – przy­znał gość z roz­bra­ja­ją­cą szcze­ro­ścią.

To­bia­sza wła­ści­wie in­te­re­so­wa­ło tylko to, co dzie­je się w Owl­springs. Miał prze­czu­cie, że nie­spo­dzie­wa­ne przy­by­cie go­ścia ma z tym coś wspól­ne­go.

Przy­bysz pod­szedł bli­żej i jakby nigdy nic, z od­le­gło­ści kilku kro­ków zlu­stro­wał To­bia­sza od stóp do głów.

– Nie jest pan naj­pięk­niej­szym oka­zem rasy ludz­kiej – stwier­dził.

To­biasz wy­czuł w jego gło­sie wy­raź­ne za­do­wo­le­nie. „To jed­nak zwy­kły, wiel­ko­miej­ski gno­jek” – po­my­ślał. Zła mina To­bia­sza nie zro­bi­ła na go­ściu wra­że­nia, a może nawet go roz­ba­wi­ła.

– Nie widzę tu żad­ne­go kom­pu­te­ra – rzekł nie­spo­dzie­wa­nie przy­bysz. – Czy jest pan zu­peł­nie od­cię­ty od świa­ta?

Jego aro­gan­cja za­czę­ła To­bia­sza draż­nić. Po­my­ślał, że ten ro­dzaj czło­wie­ka nigdy nie wy­brał­by się w Wild Mo­un­ta­ins bez przy­go­to­wa­nia, a zatem miał do czy­nie­nia z typem spod ciem­nej gwiaz­dy albo z wa­ria­tem.

– To w jaki spo­sób żyję nie po­win­no ni­ko­go ob­cho­dzić – ob­ru­szył się.

– Pro­szę się nie gnie­wać. Mia­łem dużo szczę­ścia tra­fia­jąc na kogoś ta­kie­go jak pan. Je­że­li da mi pan chwi­lę, wszyst­ko wy­ja­śnię. Nie ma po­wo­dów do obaw. Za­kła­dam, że długo nie scho­dził pan do Owl­springs? Może lata? Wie pan, wiele się zmie­ni­ło na świe­cie w ostat­nim cza­sie.

Przy­bysz pod­szedł do blatu ku­chen­ne­go gdzie stały ich kawy. Podał jedną To­bia­szo­wi. Ko­fe­ina po­bu­dzi­ła mózg To­bia­sza. “Istot­nie, prze­cież przez te dwa­na­ście lat normy kul­tu­ro­we mogły się po­lu­zo­wać” – po­my­ślał. „Albo zu­peł­nie zmie­nić. Może je­stem za­kon­ser­wo­wa­ny w ety­kie­cie, która dawno prze­sta­ła obo­wią­zy­wać”.

– Praw­dę mó­wiąc, nie wiem co się dzie­je w mia­stach – od­parł z nutką dumy. – Po­nad­to, nie wiem zu­peł­nie nic o tym, co dzie­je się w Owl­springs, ani w żad­nej innej wio­sce czy ja­kiej­kol­wiek sie­dzi­bie ludz­kiej. W ciągu ostat­nich dwu­na­stu lat nie mia­łem prak­tycz­nie żad­ne­go kon­tak­tu z cy­wi­li­za­cją.

Gość pa­trzył na niego z na­ra­sta­ją­cym za­in­te­re­so­wa­niem.

– Dwa­na­ście lat? To długi okres. Czy nie po­my­ślał pan, że trzy­ma­nie głowy w pia­sku przez tak długi czas może być nie­bez­piecz­ne?

– Nie, nigdy nie przej­mo­wa­łem się po­ten­cjal­nym za­gro­że­niem. Wprost prze­ciw­nie. Co mia­ło­by mi gro­zić? Bra­łem pod uwagę wy­buch wojny, nawet nu­kle­ar­nej. Ale czy bez­piecz­niej by­ło­by tkwić w wiel­kim mie­ście? Wiel­kie mia­sta zo­sta­ną zbom­bar­do­wa­ne jako pierw­sze.

– Jed­nak mogło się wy­da­rzyć coś, czego pan nie prze­wi­dział.

– Na przy­kład co? Zmia­na kul­tu­ro­wa? Kul­tu­ra nie­ustan­nie się zmie­nia. Wiem, że trud­no by­ło­by mi obec­nie opu­ścić to miej­sce i za­cząć nor­mal­ne życie. Na szczę­ście nie in­te­re­su­je mnie po­wrót. Do­brze mi tutaj.

Nie­zna­jo­my spoj­rzał na To­bia­sza jak na rzad­ki i cenny przed­miot.

– Nie będę trzy­mał pana w nie­pew­no­ści. Nie­ste­ty, nie mam dla pana do­brych wie­ści. Na ze­wnątrz za­szło coś, co można by okre­ślić glo­bal­ną ka­ta­stro­fą.

To­bia­sza zmro­zi­ło. Po­my­ślał o dy­na­micz­nie roz­wi­ja­ją­cej się Kom­pa­nii Wy­do­byw­czej na Mar­sie i jej od­dzia­łach pa­ra­mi­li­tar­nych. Czy przez dwa­na­ście lat tak bar­dzo się wzmoc­ni­li, że zdo­ła­li ogło­sić nie­za­leż­ność od Ziemi? Czy to wy­wo­ła­ło mię­dzy­pla­ne­tar­ną wojnę?

Gość zbli­żył się do blatu ku­chen­ne­go, urwał ka­wa­łek chle­ba i prze­gry­za­jąc po­wie­dział od nie­chce­nia:

– Ka­ta­stro­fa zwią­za­na jest z obcą cy­wi­li­za­cją.

„To jed­nak wa­riat, który cier­pi na za­bu­rze­nia uro­je­nio­we. Zej­dzie­my razem do Owl­springs i tam oddam go w ręce le­ka­rza, a sam za­się­gnę ję­zy­ka w spra­wie do­staw. Mam na­dzie­ję, że ze­chce iść do­bro­wol­nie”. – To­biasz ukła­dał sobie w gło­wie moż­li­we sce­na­riu­sze.

– I ta obca cy­wi­li­za­cja za­ata­ko­wa­ła ludz­kość?

Przy­bysz wsu­nął ostat­ki kęsa do ust, popił wodą, przez chwi­lę mil­czał, za­sta­na­wia­jąc się co od­po­wie­dzieć, po czym głę­bo­ko wes­tchnął:

– Nie wiemy nic o sa­mych ob­cych. To wła­ści­wie nie­istot­ne, bo praw­do­po­dob­nie opu­ści­li Zie­mię dawno temu. Pro­ble­mem są nie obcy, ale to, co po sobie zo­sta­wi­li. Nie­szczę­śli­wym zbie­giem oko­licz­no­ści ga­tu­nek ludz­ki na­tknął się na to coś.

Przy­bysz uru­cho­mił swój ze­ga­rek i wy­ge­ne­ro­wał ho­lo­wi­zję. W trój­wy­mia­ro­wych obiek­tach po­ja­wi­ły się sym­bo­le ma­te­ma­tycz­ne. Po­tra­fił po­ru­szać się bie­gle w ob­rę­bie teo­rii liczb i abs­trak­cyj­nej al­ge­bry. To­biasz po­my­ślał, że tego typu umy­sły naj­ła­twiej po­pa­da­ją w pa­ra­no­ję. Zbyt dłu­gie ob­co­wa­nie z abs­trak­cją może za­bu­rzyć in­tu­icyj­ne po­strze­ga­nie rze­czy­wi­sto­ści.

– Niech pan po­słu­cha – zwró­cił się do To­bia­sza. – dzie­więć lat temu za­ob­ser­wo­wa­li­śmy spon­ta­nicz­nie po­ja­wia­ją­ce się zmia­ny w wy­glą­dzie i w za­cho­wa­niu nie­któ­rych ludzi. Ich twa­rze sta­wa­ły się gład­sze, rysy bar­dziej re­gu­lar­ne a syl­wet­ki szczu­plej­sze. Po­cząt­ko­wo zmia­ny te przy­pi­sy­wa­no die­cie, tre­nin­go­wi, ma­ki­ja­żo­wi albo osta­tecz­nie chi­rur­gii pla­stycz­nej. Pro­ble­mem było jed­nak to, że zmia­ny po­stę­po­wa­ły coraz szyb­ciej, nie­za­leż­nie od ja­kich­kol­wiek za­bie­gów ko­sme­tycz­nych.

W pra­sie po­ja­wi­ły się wy­wia­dy z ta­ki­mi ludź­mi, a w te­le­wi­zji filmy do­ku­men­tal­ne, stu­diu­ją­ce po­szcze­gól­ne przy­pad­ki. Po­cząt­ko­wo zja­wi­sko było trak­to­wa­ne nie­po­waż­nie: jako tania sen­sa­cja, ko­lej­ny spo­sób zwięk­sze­nia oglą­dal­no­ści bądź zręcz­ne oszu­stwo. Z cza­sem jed­nak przy­pad­ków przy­by­wa­ło i nie dało się ich igno­ro­wać. Za­czę­to ana­li­zo­wać sta­ty­sty­ki. Wy­ni­ki badań zdu­mie­wa­ły – po­mi­mo coraz bar­dziej ka­lo­rycz­nej żyw­no­ści i ro­sną­cej licz­by sie­dzą­cych miejsc pracy, w lu­dziach na­stę­po­wa­ły ko­rzyst­ne zmia­ny fi­zycz­ne…

– Czy było to zwią­za­ne z dzia­łal­no­ścią ob­cych? – spy­tał To­biasz z głu­pia frant.

 

***

 

Słoń­ce świe­ci­ło wy­so­ko nad ho­ry­zon­tem i wy­glą­da­ło na to, że desz­cze w końcu usta­ły. Był to pierw­szy sło­necz­ny dzień od dwóch ty­go­dni. To­biasz miał ocho­tę wyjść i prze­wie­trzyć umysł. Za­pro­po­no­wał to go­ścio­wi, na co tam­ten przy­stał ocho­czo.

Szli wzdłuż zbo­cza, ścież­ką wy­dep­ta­na przez leśne zwie­rzę­ta. Kiedy mi­ja­li stru­mień, gość na­chy­lił się, za­czerp­nął w dło­nie wodę i wypił jed­nym hau­stem. Potem obmył twarz, spoj­rzał na To­bia­sza nie­wi­dzą­cym wzro­kiem i pod­jął swój wywód w miej­scu, gdzie go ostat­nim razem za­koń­czył:

– Rów­no­le­gle do zmie­nia­ją­ce­go się wy­glą­du, na­stę­po­wa­ła zmia­na znacz­nie głęb­sza i dużo mniej dla nas zro­zu­mia­ła. Była to prze­mia­na oso­bo­wo­ści. Prze­mie­nie­ni lu­dzie sta­wa­li się stop­nio­wo coraz bar­dziej do­sko­na­li mo­ral­nie!

Przy­bysz nosem za­czerp­nął świe­że­go po­wie­trza. Jego klat­ka pier­sio­wa od­kształ­ci­ła się. Trzy­mał przez jakiś czas po­wie­trze w płu­cach, roz­ko­szując się jego ja­ko­ścią, a potem zro­bił po­wol­ny wy­dech. Na jego twa­rzy od­ma­lo­wał się wyraz bło­go­ści i roz­ma­rze­nia. Kon­ty­nu­ował na­tch­nio­nym gło­sem:

– Z cza­sem, coraz więk­szy pro­cent ludz­ko­ści za­czął pod­le­gać tej prze­mia­nie, a bycie prze­mie­nio­nym stało się rze­czą po­żą­da­ną. Któż nie chciał­by być pięk­ny i dobry? Ludz­kość opa­no­wa­ło sza­leń­stwo, nie­zdro­wa eks­cy­ta­cja! Prze­mie­nie­ni wy­ko­nu­ją le­piej swoją pracę, nie jest dla nich pro­ble­mem żyć w ubó­stwie, a kon­flikty roz­wią­zu­ją w spo­sób po­ko­jo­wy.

Jed­nak głęb­sza ana­li­za ich za­cho­wań pro­wa­dzi do pa­ra­dok­sal­nych wnio­sków. Nie­któ­re z tych dzia­łań przy­no­szą po­zy­tyw­ne re­zul­ta­ty, ale tylko w krót­kiej per­spek­ty­wie czasu. Podam panu kon­kret­ny przy­pa­dek. – Na gład­kiej twa­rzy przy­by­sza po­ja­wił się skurcz cier­pie­nia. – Jed­nym z pierw­szych prze­mie­nio­nych był mój przy­ja­ciel, ban­kier o na­zwi­sku John White…

– John! – krzyk­nął To­biasz za­sko­czo­ny. – Zna­łem do­brze Johna, to był rów­nież mój przy­ja­ciel. Ale przede wszyst­kim wspa­nia­ły współ­pra­cow­nik. Spę­dzi­li­śmy dwa lata w ba­se­nie ude­rze­nio­wym Hel­las po­ma­ga­jąc bied­nym.

– Tak, wiem, że znał pan Johna.

– Chwi­lecz­kę… – rzekł za­sko­czo­ny To­biasz. – To nie tra­fił pan tu przez przy­pad­ek?

– Nie. Moja na­wi­ga­cja dzia­ła, sam pan wi­dział.

– Czyli chciał pan od­na­leźć wła­śnie mnie?

– Dwa­na­ście lat temu, na pro­ce­sie Ewy i Pe­te­ra, po­zna­łem współ­pra­cow­ni­ków Johna z Hel­las Pla­ni­tia. Po la­tach, kiedy roz­po­czą­łem misję, przy­po­mnia­łem sobie, że wspo­mi­na­li o prze­pro­wadz­ce ko­le­gi do Wild Mo­un­ta­ins. Nie byłem pe­wien czy jesz­cze za­sta­nę tu pana, ale mia­łem szczę­ście.

– Mi­sję. O ja­kiej misji pan mówi?

– O misji ra­to­wa­nia ludz­ko­ści – od­po­wie­dział przy­bysz tonem, jakby mówił o rze­czy oczy­wi­stej.

 

***

 

– Wie pan, że John i Ewa White miesz­ka­li w tej samej dziel­ni­cy No­we­go Jorku co ja? Wła­ści­wie by­li­śmy są­sia­da­mi – rzekł przy­bysz i wes­tchnął. – Ża­łu­ję, że ich hi­sto­ria skoń­czy­ła się tak tra­gicz­nie.

Pa­mię­tam wi­zy­ty za­pła­ka­nej Ewy, tuż po tym, jak John prze­niósł się na Marsa. Od­wie­dza­ła mnie z nie­uło­żo­nymi wło­sami i z roz­ma­za­nym ma­ki­ja­żem, roz­bi­ta psy­chicz­nie… pięk­na… Sia­da­ła na sofie i skar­ży­ła się. Raz twier­dzi­ła, że nie­na­wi­dzi Johna i do­brze, że go nie ma, że był dla niej okrut­ny i dawał jej do zro­zu­mie­nia jak nie­wie­le jest warta. Innym razem ob­wi­nia­ła samą sie­bie: “Źle go trak­to­wa­łam i dla­te­go prze­stał mnie ko­chać, to moja wina!”.

W tym mo­men­cie z przy­by­szem stało się coś dziw­ne­go. Za­milkł i za­ci­snął zęby, a póź­niej wy­buch­nął hi­ste­rycz­nym śmie­chem:

– Ro­zu­mie pan? My­śla­ła, że to jej wina!

„Bez wąt­pie­nia wa­riat. Praw­do­po­dob­nie ma­niak”. – po­my­ślał To­biasz, po­dej­mu­jąc mimo to wątek:

– Wiem o czym pan mówi. Ja rów­nież spo­tka­łem Ewę, ale już na Mar­sie. Od­na­la­zła Johna na Hel­las Pla­ni­tia i rzu­ci­ła się w de­spe­rac­ką próbę spro­wa­dze­nia go na Zie­mię. Wy­si­łek oka­zał się o tyle roz­pacz­li­wy, co da­rem­ny i od­niósł prze­ciw­ny sku­tek – John naj­pierw ją igno­ro­wał, a potem kazał odejść i za­prze­stać kon­tak­tu. Było to naj­gor­sze co mógł zro­bić, bo to wła­śnie po tym wy­da­rze­niu Ewa udała się do La Pared de Pe­num­bra. Sły­szał pan o tej dziel­ni­cy? Re­zy­du­ją tam po­spo­li­ci prze­stęp­cy, kwit­nie pro­sty­tu­cja i prze­mysł porno. Nie wiem do­kład­nie co się z nią dzia­ło w tam­tym okre­sie. Za­pew­ne piła, ćpała i błą­ka­ła się bez pa­mię­ci, po­miesz­ku­jąc w ob­skur­nych ho­te­li­kach.

Pa­mię­tam, że John był wów­czas wy­jąt­ko­wo skon­cen­tro­wa­ny na pracy. W za­pa­mię­ta­niu z jakim się jej od­da­wał było coś ab­sur­dal­ne­go. Dzia­łał me­cha­nicz­nie i bez­kry­tycz­nie, jak robot, jakby wy­ko­ny­wał pro­gram z listy: po­ma­gaj bied­nym, nie krad­nij, nie za­bi­jaj. Czę­sto od­no­si­łem wra­że­nie, że on od cze­goś ucie­ka, usil­nie o czymś chce za­po­mnieć…

 

***

 

Wró­ci­li do chaty. Po zje­dze­niu szyb­kiej ko­la­cji To­biasz za­pro­po­no­wał go­ścio­wi wino. Ostat­nia jego bu­tel­ka do­star­czo­na mu przez Ja­co­ba po­przed­nie­go lata, stała spo­koj­nie w szaf­ce ponad ku­chen­nym bla­tem. Gość nie za­mie­rzał pić, więc To­biasz nalał tylko sobie i z lu­bo­ścią za­czął są­czyć pach­ną­cy tru­nek. Czu­jąc odu­rza­ją­ce dzia­ła­nie al­ko­ho­lu za­py­tał za­czep­nie:

– Cią­gle nie po­wie­dział mi pan o swo­jej misji i co to wszyst­ko ma wspól­ne­go z ob­cy­mi.

– Spie­szę z wy­ja­śnie­niem. Zja­wi­skiem prze­mie­nień za­in­te­re­so­wa­ła się Cen­tra­la Kontr­ude­rzeń Bio­lo­gicz­nych. Po­dej­rze­wa­li, że w grę może wcho­dzić atak se­pa­ra­ty­stów i zle­ci­li prze­pro­wa­dze­nie szcze­gó­ło­wych badań. Wspo­mi­na­łem panu, że je­stem bioma­te­ma­ty­kiem? Byłem jed­nym z ludzi za­an­ga­żo­wa­nych w pro­jekt ba­daw­czy.

Pod­ję­li­śmy się ana­li­zy kodu ge­ne­tycz­ne­go prze­mie­nio­nych. Bar­dzo szyb­ko oka­za­ło się, że część ich ko­mó­rek po­sia­da DNA znacz­nie róż­nią­ce się od kodu wła­ści­we­go ga­tun­ko­wi ludz­kie­mu. To było dla nas szo­kiem! Prze­mia­na ludzi na­stę­po­wa­ła wła­śnie z tego po­wo­du – ich wła­sny kod był wy­pie­ra­ny przez kod obcy.

Nieco póź­niej od­kry­li­śmy, że obcy kod był w każ­dym nowym przy­pad­ku iden­tycz­ny. Co to ozna­cza­ło w prak­ty­ce? Prze­mie­nie­ni stop­nio­wo sta­wa­li się coraz bar­dziej do sie­bie po­dob­ni. Wszy­scy dą­ży­li do jed­nej, do­sko­na­łej formy. Można po­wie­dzieć, że sta­wa­li się klo­na­mi ide­al­ne­go mo­de­lu. Wtedy nas olśni­ło. To nie mógł być na­tu­ral­ny me­cha­nizm ewo­lu­cyj­ny, ale za­pla­no­wa­na trans­for­ma­cja ge­no­ty­pu w do­sko­na­ły wzor­zec.

„Jacob…” – po­my­ślał To­biasz. „A może i Jacob uległ prze­mia­nie? Trud­no prze­wi­dzieć co mógł­by zro­bić jako do­sko­na­ły mo­ral­nie czło­wiek. Czy po­zo­sta­wił­by mnie tu sa­mot­ne­go i po­świę­cił­by się dzia­łal­no­ści cha­ry­ta­tyw­nej w od­le­głych za­kąt­kach Ukła­du Sło­necz­ne­go? Czy może zgi­nął pró­bu­jąc ra­to­wać ja­kieś nie­szczę­sne dziec­ko?” To­biasz spoj­rzał na spierzch­nię­tą skórę swo­ich dłoni i do­tknął po­dusz­ki brzu­cha.

– Kon­ty­nu­owa­li­śmy ba­da­nia. Wkrót­ce w or­ga­ni­zmach ludzi prze­mie­nio­nych od­na­leź­li­śmy bar­dzo ma­łe­go, nie­zna­ne­go wi­ru­sa.

Wirus ten nie był w sta­nie do­ko­nać tak fun­da­men­tal­nej trans­for­ma­cji, po­nie­waż był zbyt mały, żeby po­mie­ścić wzor­co­we DNA. Mu­sia­ła tu wcho­dzić w grę jakaś wy­jąt­ko­wo wy­daj­na kom­pre­sja. Od­kry­li­śmy, że wirus wy­ko­rzy­stu­je spryt­ny ma­te­ma­tycz­ny trik – nie­okre­so­we roz­wi­nię­cie ułam­ko­we pew­nej licz­by prze­stęp­nej. Mając do­wol­nie długi i zło­żo­ny kod, można go skom­pre­so­wać do do­wol­nie ma­łych roz­mia­rów po­przez zna­le­zie­nie ta­kiej licz­by. Użyta tu ma­estria ma­te­ma­tycz­na na na­szym obec­nym po­zio­mie roz­wo­ju nauki jest nie­osią­gal­na. To, co było dla nas do­my­słem, teraz stało się pew­ni­kiem – mie­li­śmy do czy­nie­nia z two­rem obcej in­te­li­gen­cji.

Zdol­ność ma­te­ma­tycz­ne­go my­śle­nia To­bia­sza ma­la­ła pro­por­cjo­nal­nie do kwa­dra­tu wo­lu­mi­nu wy­pi­te­go al­ko­ho­lu. Nie chcąc oka­zać się zu­peł­nym dur­niem wy­do­był z sie­bie:

– Ten wirus zmie­nia­ją­cy DNA nie mógł po­wstać na­tu­ral­nie ani nie mógł go za­pro­jek­to­wać czło­wiek, mu­siał być zatem two­rem obcej in­te­li­gen­cji. Do­my­ślam się, że wirus zo­stał po­zo­sta­wio­ny przez ob­cych, albo może przez nich wy­sła­ny na Zie­mię, i z ja­kie­goś po­wo­du za­czął się roz­prze­strze­niać, do­pro­wa­dza­jąc do ma­so­wej prze­mia­ny ludzi?

– Do­brze pan zro­zu­miał.

– I John na­tknął się na tego wi­ru­sa?

– Zdaje się, że tak. Na pro­ce­sie są­do­wym jego psy­chia­tra ujaw­nił, że John zra­nił się w nad­gar­stek pod­czas urlo­pu, nie­da­le­ko wul­ka­nu Bromo we Wschod­niej Javie. Nie­dłu­go po tym wy­da­rze­niu za­czął źle się czuć i zmie­niać.

– I myśli pan, że to tam się za­ka­ził? A potem in­fe­ko­wał in­nych?

– Myślę, że tam mogło się to wszyst­ko za­cząć. Na­to­miast me­cha­nizm in­fe­ko­wa­nia jest ta­jem­ni­czy. Praw­do­po­dob­nie od­by­wa się ono za po­mo­cą do­ty­ku, ale nie za­ob­ser­wo­wa­li­śmy na tyle wy­raź­nej re­gu­lar­no­ści sta­ty­stycz­nej, żeby przy­jąć to za pew­nik. Pan prze­by­wał z Joh­nem dwa lata i się nie za­ra­ził.

– Rze­czy­wi­ście, na to wy­glą­da. Ale cią­gle nie ro­zu­miem. Co złego jest w tym, że lu­dzie zmie­nia­ją się w byty do­sko­nal­sze, nawet je­że­li miał­by to być tylko pozór do­sko­na­ło­ści? Co z ich po­pra­wio­nym wy­glą­dem i do­brym zdro­wiem?

– Ist­nie­je taka stara teo­ria, po­wsta­ła jesz­cze pod ko­niec XX wieku, mó­wią­ca, że pro­ce­sy my­ślo­we wy­ko­rzy­stu­ją efek­ty nie­de­ter­mi­ni­stycz­ne. Miej­sca w mózgu, gdzie takie pro­ce­sy mo­gły­by się od­by­wać zwane są mi­kro­tu­bu­la­mi. Od­kry­li­śmy, że u prze­mie­nio­nych ilość mi­kro­tu­bu­li stop­nio­wo się zmniej­sza, a osta­tecz­nie na­stę­pu­je ich cał­ko­wi­ty zanik. In­ny­mi słowy, lu­dzie ci tracą wolną wolę i nie są zdol­ni do do­ko­ny­wa­nia świa­do­me­go wy­bo­ru. A ten z kolei po­wią­za­ny jest w pe­wien spo­sób ze świa­do­mo­ścią ist­nie­nia.

To sub­tel­ny temat, więc nie będę wcho­dził w szcze­gó­ły tech­nicz­ne. Po­wiem tylko, że nasza grupa ba­daw­cza do­szła do po­nu­rej kon­klu­zji: prze­mie­nie­ni, tra­cąc świa­do­mość swo­je­go ist­nie­nia, stają się spe­cy­ficz­nym ro­dza­jem istot, czymś co przy­po­mi­na…

– Sztucz­ną in­te­li­gen­cję? – To­biasz wy­rwał się z od­po­wie­dzią.

– Wła­śnie tak. Ci lu­dzie umie­ra­ją w duchu, choć fi­zycz­nie żyją. Stają się zom­bie, an­dro­ida­mi, ma­rio­net­ka­mi praw fi­zy­ki, tra­gicz­ną pa­ro­dią istot ludz­kich.

– Czy pro­ces prze­mia­ny da się za­trzy­mać albo od­wró­cić? – za­py­tał To­biasz po chwi­li.

– Je­że­li moja misja się nie po­wie­dzie, to czeka nas zmierzch ga­tun­ku homo sa­piens.

 

***

 

Gość opu­ścił To­bia­sza na­stęp­ne­go dnia rano. Przed wyj­ściem po­pro­sił, żeby tam­ten po­da­ro­wał mu kilka swo­ich wło­sów. Miały mu po­słu­żyć do two­rze­nia bazy da­nych.

„W Ukła­dzie Sło­necz­nym zo­sta­ło już nie­wie­le osób z nie­ska­żo­nym kodem ge­ne­tycz­nym i moją misją jest ze­bra­nie ich kodów DNA i od­two­rze­nie z nich ga­tun­ku ludz­kie­go, od­po­wied­nio zróż­ni­co­wa­ne­go” – po­wie­dział na po­że­gna­nie gość. Miało to na­stą­pić na ja­kiejś od­le­głej i od­izo­lo­wa­nej od Ukła­du pla­ne­cie, któ­rej nazwy i lo­ka­li­za­cji – z wia­do­mych po­wo­dów – nie chciał To­bia­szo­wi zdra­dzić. Przed odej­ściem po­in­for­mo­wał, że on sam jest za­in­fe­ko­wa­ny, cho­ciaż spo­wal­nia prze­mia­nę far­ma­ceu­ty­ka­mi. A potem za­śmiał się obłą­kań­czo.

To­biasz Gem od­pro­wa­dzał wzro­kiem nik­ną­cą na tle roz­świe­tlo­ne­go nieba syl­wet­kę przy­by­sza. „Bied­ny sza­le­niec.” – my­ślał. – „Prze­jął się tak bar­dzo hi­sto­rią Johna i Ewy, że do­bu­do­wał do tego wątek wi­ru­sa i ob­cych. On, tak samo jak i ja, ucie­ka od zmie­nia­ją­ce­go się świa­ta, szuka w Wild Mo­un­ta­ins schro­nie­nia i na­ro­dze­nia się na nowo. Tak samo jak i mnie, spro­wa­dza go tu nie­umie­jęt­ność od­na­le­zie­nia się w świe­cie ludzi coraz bar­dziej zu­ni­fi­ko­wa­nych, w świe­cie, który wy­ja­ła­wia z au­ten­tycz­no­ści i który – co do tego obaj je­ste­śmy zgod­ni – nie­uchron­nie po­grą­ża się w osta­tecz­nym mroku.”