Przesłona

Geof­frey Banks grał sam ze sobą w sza­chy.

Dawno temu prze­ko­nał się, że od­da­je się trud­ne­mu i mę­czą­ce­mu za­ję­ciu – a jed­nak je uwiel­biał. W tej grze wła­dał bier­ka­mi po obu stro­nach sza­chow­ni­cy, w mil­cze­niu wal­cząc sam ze sobą. Nie­zro­zu­mia­łą dla in­nych grę uzna­wał za świet­ne ćwi­cze­nie in­te­lek­tu­al­ne, wy­kształ­ca­ją­ce umie­jęt­ność oceny dia­me­tral­nie zmie­nia­ją­cej się sy­tu­acji – i zmu­sza­ją­ce do wy­cią­ga­nia wła­ści­wych wnio­sków. Po wy­ko­na­niu ruchu bia­łym pion­kiem lub fi­gu­rą na­tych­miast za­czy­nał roz­wa­żać kontr­po­su­nię­cie z prze­ciw­le­głej stro­ny kwa­dra­tu o sześć­dzie­się­ciu czte­rech po­lach. Szu­kał ri­po­sty na to, co przed chwi­lą za­mie­rzył, cał­ko­wi­cie prze­sta­wia­jąc spo­sób ro­zu­mo­wa­nia.  

Wła­śnie to po­cią­ga­ło Bank­sa – po­je­dy­nek prze­ciw­staw­nych kon­cep­cji, wy­my­śla­nych i cią­gle ko­ry­go­wa­nych przez jego mózg. Cza­sa­mi, chcąc sobie utrud­nić za­da­nie, wy­zna­czał limit cza­so­wy ko­lej­nych ru­chów.

Nigdy nie prze­krę­cał sza­chow­ni­cy – prze­sia­dał się na prze­ciw­le­głe krze­sło. Prze­no­sząc się na drugą stro­nę sto­li­ka, oczy­wi­ście miał w pa­mię­ci ko­lej­ność prze­wi­dy­wa­nych po­su­nięć. To też sta­no­wi­ło wiel­ką za­le­tę, ta ko­niecz­ność, czę­sto wy­si­lo­na, po­szu­ki­wa­nia sła­bych punk­tów w wy­kon­cy­po­wa­nym przed chwi­lą pla­nie.

Przy­naj­mniej na po­cząt­ku gry od­po­wiedź na wła­sne po­su­nię­cie zaj­mo­wa­ło wię­cej czasu, niż wcze­śniej­sze prze­sta­wie­nie jed­nej z bie­rek. Są­dził, że to na­tu­ral­na re­ak­cja – pa­mię­ta­jąc wszyst­ko, co przed chwi­lą za­mie­rzył, wy­szu­ki­wał w tym po­my­śle błędy, luki, ru­ty­no­wy spo­sób ataku i obro­ny.

Do­brze wie­dział, ze znaw­cy sza­chów oce­nia­ją taką grę za bez­sen­sow­ną, nic nie da­ją­cą głu­pią za­ba­wę – ale nie zra­żał się tą opi­nią.  

W tej umy­sło­wej walce ukry­wa­ło się bo­wiem coś jesz­cze.

Geof­frey uwa­żał, że ćwi­czy głę­bo­kie ob­sza­ry pod­świa­do­mo­ści jego umy­słu. Wy­do­by­wa z kory mó­zgo­wej przy­po­mnie­nie tego, czego w ogóle nie pa­mię­tał. Nie miał pew­no­ści, czy wspo­mnie­nia są praw­dzi­we, czy też jego mózg po pro­stu ich nie two­rzy. Za­kła­dał jed­nak, że są rze­czy­wi­ste, bo wszyst­ko świad­czy­ło, że tak jest.

Jego pa­mięć za­czy­na­ła się od chwi­li, kiedy zna­le­zio­no go nie­przy­tom­ne­go i po­ra­nio­ne­go obok jed­nej z dróg po tej stro­nie Prze­sło­ny. Kiedy do­szedł do sie­bie, wie­dział tylko, że na­zy­wa się Geof­frey Banks i ma dwa­dzie­ścia dwa lata. Teraz pa­mię­tał już znacz­nie wię­cej, cho­ciaż, jak oce­niał, jesz­cze nie tak dużo. Nie mógł zwe­ry­fi­ko­wać wspo­mnień, po­wo­li wy­pły­wa­ją­cych z mroku nie­pa­mię­ci, spe­cjal­nie się tym jed­nak nie przej­mo­wał.

Przy­pusz­czał, że w obec­nej chwi­li jest to nie­moż­li­we.

Są­dził, cho­ciaż nie po­sia­dał na to żad­nych do­wo­dów, że po­wol­ne od­ra­dza­nie się ob­ra­zów z prze­szło­ści, czę­sto jed­nak już wy­ra­zi­stych, ich opie­sza­ły, lecz stały na­pływ, jest mię­dzy in­ny­mi efek­tem tego, że re­gu­lar­nie grywa sam ze sobą w sza­chy. Zmu­sza umysł do wy­sił­ku my­ślo­we­go, wkła­da­ne­go w każdą par­tię.

Dzi­siaj jed­nak Bank­so­wi nie szło – nie po­tra­fił się skon­cen­tro­wać. W końcu ostroż­nie od­su­nął sza­chow­ni­cę na bok. Dla od­po­czyn­ku po­ło­żył nogi na bla­cie.  

Sku­pił się na tym, co unie­moż­li­wia­ło od­da­nie się grze.

Mę­czy­ła go myśl o ko­niecz­no­ści po­rzu­ce­nia Ad­rie­na Sa­vi­gny i prze­nie­sie­nia się w od­le­głe miej­sce. Do­sko­na­le wie­dział, że pod­jął­by trud­ne i ry­zy­kow­ne przed­się­wzię­cie – jego wynik sta­no­wił nie­wia­do­mą. Mu­siał­by prze­pro­wa­dzić jak naj­bar­dziej do­kład­ne roz­po­zna­nie, oczy­wi­ście skry­te, ale re­ko­ne­sans nie dawał żad­nej gwa­ran­cji, że do­ko­na wła­ści­we­go wy­bo­ru. Poza tym, odej­ście z klanu Ad­rie­na ozna­cza­ło krok wstecz.

Ozna­cza­ło osta­tecz­ne okre­śle­nie spo­so­bu dal­sze­go życia.

Wła­śnie to mier­zi­ło Bank­sa. Wie­dział, że lubi żyć tak, jak do­tych­czas – i lubi Ad­rie­na Sa­vi­gny. Z przy­jem­no­ścią bu­dził się rano w willi, w któ­rej miesz­kał wraz z nim i jego ludź­mi.

Nie wi­dział też ni­cze­go złego w tym, że jest jed­nym z pod­wład­nych Ad­rie­na. Nie­za­leż­nie od wszyst­kie­go, to Sa­vi­gny go zna­lazł, a potem się nim zajął – i za­trud­nił. Tak na­praw­dę za­wdzię­czał mu życie.

Duża we­ran­da domu, tam, gdzie sie­dział, była zwró­co­na pra­wie do­kład­nie na po­łu­dnie. Po­wo­li za­czy­na­ła się zmierz­chać. W tym miej­scu, ocie­nio­nym pę­da­mi wi­no­ro­śli, już czuło się chłód.

Szyb­kim ru­chem zsu­nął nogi ze stołu. Wstał na­tych­miast, samą siłą mię­śni nóg pro­stu­jąc wy­so­ką, szczu­płą po­stać. Wła­sna spraw­ność fi­zycz­na spra­wia­ła mu za­do­wo­le­nie – i lubił ją kon­tro­lo­wać.

Ad­rien Sa­vi­gny też przy­wią­zy­wał do niej dużą wagę. Sam dawał przy­kład, tre­nu­jąc co­dzien­nie naj­mniej czter­dzie­ści minut, cho­ciaż, jako przy­wód­ca klanu i wła­ści­ciel Do­me­ny Nad Po­to­kiem, nie mu­siał tego robić. Rów­nież za to Geof­frey cenił Ad­rie­na – za re­spek­to­wa­nie tra­dy­cyj­ne­go, dawno ukształ­to­wa­ne­go prze­świad­cze­nia, że zwierzch­nik wy­peł­nia po­wsze­dnie obo­wiąz­ki, ważne dla spraw­ne­go funk­cjo­no­wa­nia klanu.  

Banks wy­rzu­cił z umy­słu wszyst­kie kom­bi­na­cje sza­cho­we. Po­świę­cił im przed chwi­lą wiele uwagi, ale ro­zu­miał, że nur­tu­ją­ca go spra­wa po­sia­da znacz­nie więk­sze zna­cze­nie. Spo­koj­nie i sys­te­ma­tycz­nie roz­wa­żał, co się sta­nie, kiedy po­rzu­ci klan.

 Wła­ści­wie to zde­zer­te­ru­ję.

Uznał, że zna­lazł dobre okre­śle­nie dla swo­ich za­mie­rzeń – od­da­wa­ło isto­tę spra­wy.

Opusz­cze­nie klanu ozna­cza­ło, że pew­nie zo­stał­by na­jem­nym żoł­nie­rzem u kogoś z tych nie­licz­nych moż­nych panów. Albo po pro­stu sługą.

Skon­sta­to­wał, że chyba nie ry­su­je się inna moż­li­wość. Bez pro­ble­mów za­trud­nił­by się jako sprze­daw­ca, pa­ro­bek na far­mie albo ro­bot­nik. Pew­nie nawet do­chra­pał­by się sta­no­wi­ska maj­stra w ja­kieś wy­twór­ni lub fa­brycz­ce. Wsta­wał­by wtedy rano, pra­co­wał do pią­tej po po­łu­dniu, a co dwa ty­go­dnie od­bie­rał wy­pła­tę. Pew­nie w końcu oże­nił­by się i mar­twił o przy­szłość dzie­ci.

Nawet przez mi­nu­tę nie roz­wa­żał tej moż­li­wo­ści.

Gdyby zdą­żył za­brać ze sobą więk­szy zasób go­tów­ki, miał­by moż­li­wość ku­pie­nia farmy. Ale bank, de­po­nu­ją­cy wszyst­ko, co otrzy­my­wał z fun­du­szów klanu, kon­tro­lo­wa­li za­ufa­ni pod­wład­ni Ad­rie­na.

W każ­dym przy­pad­ku mu­siał­by prze­nieść się do hrab­stwa, gdzie nie znano Sa­vi­gny’ ego, co ozna­cza­ło do­dat­ko­we kom­pli­ka­cje.

Prze­nie­sie­nie się do in­ne­go klanu Geof­frey od­rzu­cał. Na pewno na po­cząt­ku stał­by się ostat­nim w hie­rar­chii – i kimś mocno po­dej­rza­nym. Pew­nie łatwo i bez żalu szyb­ko zo­stał­by zdra­dzo­ny – i za niską cenę wy­da­ny Ad­rie­no­wi Sa­vi­gny’emu.  

Coraz czę­ściej Banks miał jed­nak po­czu­cie, że jego odej­ście jest ko­niecz­ne. Nigdy nie lek­ce­wa­żył swo­ich prze­czuć. Nie po­tra­fił do­kład­nie ich spre­cy­zo­wać, bo opie­ra­ły się na ulot­nych wra­że­niach i spo­strze­że­niach. Czę­sto na ana­li­zach  ra­bun­ków, i tego, co na­stę­po­wa­ło potem, ale do tej pory nie­zmien­nie spraw­dza­ły się. Pre­cy­zyj­ny umysł Geof­freya nie znaj­do­wał żad­nych ar­gu­men­tów prze­ma­wia­ją­cych za tym, żeby i tym razem nie stało się tak samo.

Do­brze urzą­dzo­na willa, zaj­mo­wa­na przez Ad­rie­na Sa­vi­gny’ego i jego ludzi zaj­mo­wa­ła znacz­ną prze­strzeń. Kuch­nia mie­ści­ła się po prze­ciw­le­głej, pół­noc­nej stro­nie.

Banks po­sta­no­wił wypić fi­li­żan­kę kawy i wy­pa­lić pa­pie­ro­sa, Mu­siał teraz przejść przez cały dom. Idąc w kie­run­ku kuch­ni, za­sta­na­wiał się, czy życie po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny wy­glą­da tak, jak w Do­me­nie Nad Po­to­kiem.

In­try­go­wa­ła go myśl, czy za­wsze, kiedy tem­pe­ra­tu­ra po­wie­trza za­czy­na na dłu­żej spa­dać, lu­dzie tam miesz­ka­ją­cy drżą z obawy przed po­wro­tem Wiel­kie­go Chło­du, okre­śla­ne­go też Wiel­kim Zim­nem. Cza­sa­mi roz­wa­żał, czy tam, po­dob­nie jak tutaj, po pół­noc­nej stro­nie Prze­sło­ny, wszy­scy piszą te nazwy dużą li­te­rą.

Przy­pusz­czał, że w tej spra­wie obie czę­ści ludz­kie­go świa­ta ni­czym od sie­bie się nie róż­nią.

 

***  

 

Jo­na­than Pryde z obrzy­dze­niem stwier­dził, że za­czy­na cuch­nąć potem.

Pryde nie zno­sił potu. Nie mógł jed­nak po­szu­kać miski z wodą, żeby umyć twarz i ręce. Miał trzech klien­tów, z wy­glą­du far­me­rów, z za­cie­ka­wie­niem oglą­da­ją­cych wy­sta­wio­ne gar­ni­tu­ry, ma­ry­nar­ki i spodnie. Przy­mie­rza­li, ba­da­li ja­kość tka­nin. Wy­glą­da­ło, że in­te­re­su­ją się tym, co roz­ło­żył.

Oce­nił, ze dwóch przy­szło zo­ba­czyć, co sprze­da­je. Jed­nak­że trze­ci, bar­dzo wy­so­ki, chudy męż­czy­zna, za­cho­wy­wał się tak, jakby za­mie­rzał coś nabyć. Pryde z uśmie­chem po­da­wał mu ko­lej­ne sztu­ki odzie­ży. Tak po­stę­po­wał­by ob­woź­ny han­dlarz w sto­sun­ku do za­in­te­re­so­wa­ne­go to­wa­rem na­byw­cy, więc Pryde za­cho­wy­wał się tak samo. Prze­szu­kał nawet kufer, sto­ją­cy na dwu­ko­ło­wej brycz­ce, żeby zna­leźć dłu­gie ma­ry­nar­ki, wą­skie w ra­mio­nach, od­po­wia­da­ją­ce po­stu­rze wy­bred­ne­go klien­ta.

Wła­śnie taką ko­la­ską Jo­na­than przy­je­chał do mia­stecz­ka o dziw­nej na­zwie Osada nad Po­to­kiem.

Szyję wy­so­kie­go męż­czy­zny szpe­ci­ła dawno już za­go­jo­na rana, może ślad po opa­rze­niu, wy­raź­nie wi­docz­na za roz­pię­tym koł­nie­rzy­kiem sfa­ty­go­wa­nej ko­szu­li.

Wy­glą­da, jakby ktoś przy­pa­lał go że­laz­kiem i przy­piekł – po­my­ślał Pryde.

– Cze­góż pan szuka? – za­py­tał w końcu, nie ukry­wa­jąc zło­ści. Znie­cier­pli­wi­ło go, że męż­czy­zna z bli­zną nie może się zde­cy­do­wać.

– Po­trze­bu­ję po­rząd­ne­go gar­ni­tu­ru. Musi do­brze na mnie leżeć, żebym do­brze wy­glą­dał w trum­nie – oświad­czył spo­koj­nie szpa­ko­wa­ty far­mer.

Pryde żach­nął się, ale nic nie po­wie­dział. Sły­szał wiele dziw­nych dow­ci­pów, zro­zu­mia­łych tylko dla ludzi je opo­wia­da­ją­cych. Męż­czy­zna po­now­nie za­kła­dał oglą­da­ne już ma­ry­nar­ki, prze­glą­da­jąc się w lu­strze, przy­mo­co­wa­nym do boku wozu.

 Ci lu­dzie mo­gli­by za­wie­sić tutaj mar­ki­zę – z nie­chę­cią po­my­ślał Jo­na­than.

Kątem oka ob­ser­wo­wał plac. Śro­dek zaj­mo­wa­ło parę wozów. Po­cią­go­we konie wsa­dzi­ły łby w worki z paszą i cier­pli­wie ją żuły. Dwa spo­rej wiel­ko­ści oso­bo­we auta za­par­ko­wa­no w cie­niu li­sto­wia kilku klo­nów, oka­la­ją­cych że­liw­ną pompę wodną. Tutaj, na Pół­no­cy, auta nadal rzad­ko wi­dy­wa­no i świad­czy­ły o wiel­kiej za­moż­no­ści wła­ści­cie­li. Pryde miał ocho­tę obej­rzeć je do­kład­nie, ale wie­dział, że chwi­la nie jest od­po­wied­nia.

Trzy spo­rej wiel­ko­ści psy po­ło­ży­ły się pod wo­za­mi. Dy­sząc cięż­ko, le­ni­wie ob­ser­wo­wa­ły oto­cze­nie.

Albo po­wi­nie­nem wy­na­jąć cie­ni­sty pokój w ja­kimś do­mo­stwie i tam pro­wa­dzić sprze­daż – uzu­peł­nił myśl, po­da­jąc star­sze­mu męż­czyź­nie ko­lej­ną ma­ry­nar­kę, mo­gą­cą na niego pa­so­wać.

Pryde czuł znu­że­nie i znie­chę­ce­nie.

Przy ta­kiej upal­nej, bez­wietrz­nej po­go­dzie tam, skąd przy­był, zwy­kle brał prysz­nic dwa razy dzien­nie. Cza­sa­mi nawet trzy razy. Gdyby zda­rzy­ło się, że miał­by wolny dzień, sie­dział­by nad ba­se­nem.

Tutaj prysz­ni­ce i wanny sta­no­wi­ły rzad­kość. Lu­dzie ką­pa­li się raz na dwa ty­go­dnie, uzna­jąc to za zu­peł­nie wy­star­cza­ją­ce. Pryde do­brze wie­dział, że nie może wy­na­jąć cie­ni­ste­go po­miesz­cze­nia i tam sprze­da­wać towar. Wę­drow­ni sprze­daw­cy tak nie po­stę­po­wa­li – byłby to zbyt duży wy­da­tek.

W tych stro­nach nigdy nie wi­dział ba­se­nu.

– Wszyst­ko jest takie pro­stac­kie. Czę­sto śmier­dzą­ce mo­czem – po­my­ślał. – Tak za­py­zia­łe, że do­pro­wa­dza czło­wie­ka do furii. Ale nic na to nie po­ra­dzę…

Mu­siał stać w miej­scu wy­zna­czo­nym do han­dlu i zno­sić pot ście­ka­ją­cy po ple­cach. Roz­cią­gać wargi, uśmie­cha­jąc się do każ­de­go męż­czy­zny, prze­ja­wia­ją­ce­go nawet cień za­in­te­re­so­wa­nia jego ka­le­so­na­mi, spodnia­mi i gar­ni­tu­ra­mi.

Jeden z psów pod­niósł się z ziemi. Wol­nym kro­kiem, mer­da­jąc ogo­nem, pod­szedł do pompy. Łap­czy­wie chłep­tał wodę z ka­łu­ży, a potem ob­si­kał fun­da­ment. .

Wszyst­ko to do­pro­wa­dza­ło Jo­na­tha­na do wście­kło­ści. Na­ra­sta­ją­cą, nie­na­wist­ną złość też sta­ran­nie ukry­wał.

Jo­na­than Pryde, czło­wiek zza Prze­sło­ny, pra­gnął zre­ali­zo­wać po­wie­rzo­ną misję. Za­mie­rzał od­na­leźć Geof­freya Ste­phe­na Bank­sa i spro­wa­dzić z po­wro­tem do domu.

War­kot sil­ni­ków prze­rwał ciszę skwar­ne­go przed­po­łu­dnia – jak zwy­kle o tej porze, nad­la­ty­wał zwia­dow­czy sa­mo­lot Po­łu­dnia. Pra­wie nikt z ludzi na placu nie pod­niósł głowy, ale wszy­scy splu­nę­li na zie­mię – a naj­bar­dziej ja­do­wi­cie splu­nął Pryde. 

 

***

 

Ad­rien Sa­vi­gny, wy­so­ki męż­czy­zna o gło­wie po­kry­tej gęstą czu­pry­ną si­wie­ją­cych wło­sów, dawno prze­kro­czył pięć­dzie­sią­ty rok życia. Nadal jed­nak im­po­no­wał szczu­płą talią i mu­sku­la­tu­rą.

Sa­vi­gny ko­chał wy­si­łek fi­zycz­ny. Co­dzien­nie jeź­dził konno, a raz w ty­go­dniu z wiel­ką ma­estrią ude­rzeń rąbał bier­wio­na. Banks lubił przy­glą­dać się przy­wód­cy klanu, jak jedną ręką wzno­si na ostrzu sie­kie­ry sę­ka­te po­la­no, płyn­nie ob­ra­ca w po­wie­trzu, po czym roz­ci­na ude­rze­niem w pień. Banks, pierw­szy raz wi­dząc ry­tu­ał ka­wał­ko­wa­nia drew­na, z cie­ka­wo­ści za­py­tał Ad­rie­na, czemu tym się zaj­mu­je. Sa­vi­gny bez na­my­słu od­po­wie­dział, że nie zna lep­sze­go spo­so­bu na zwięk­sze­nie ob­ję­to­ści płuc i na­tu­ral­nej siły ścię­gien i mię­sni.

– Poza tym – dodał z po­wa­gą – tak czy­ni­li moi przod­ko­wie, kiedy stwo­rzy­li tutaj osadę, w trak­cie Wiel­kie­go Zimna wal­cząc o prze­trwa­nie. Ja też tak po­stę­pu­ję, choć już nie muszę. Opał nie­spo­dzie­wa­nie może się bar­dzo przy­dać.

W po­miesz­cze­niu pach­nia­ło świe­żo zmie­lo­ną kawą. Banks po­my­ślał, że Sa­vi­gny za­pra­gnął wypić fi­li­żan­kę ciem­ne­go na­pa­ru. Spró­bo­wać smaku praw­dzi­wej kawy, trud­nej w upra­wie, na którą mogli po­zwo­lić sobie tylko nie­licz­ni, a nie na­miast­ki uzy­ski­wa­nej ze zboża, jed­nym z po­wszech­nie uży­wa­nych na­po­jów.

Ad­rien Sa­vi­gny nie zaj­mo­wał się przy­go­to­wa­nia­mi do co­ty­go­dnio­we­go po­ka­zu rą­ba­nia kłód. W jed­nej ręce trzy­mał por­ce­la­no­wą fi­li­żan­kę, po­kry­tą de­li­kat­nym ry­sun­kiem drzew, ugi­na­ją­cych się pod na­po­rem wia­tru. W dru­giej me­ta­lo­we łoże krót­kiej broni, za­koń­czo­ne z jed­nej stro­ny lufą, z dru­giej trój­kąt­ną kolbą. Wąska po­kry­wa zo­sta­ła od­chy­lo­na do góry. Przy­wód­ca klanu uważ­nie za­glą­dał do środ­ka. Przed Sa­vi­gnym na ku­chen­nym stole le­ża­ło kil­ka­na­ście me­ta­lo­wych ele­men­tów.

Ktoś za­po­bie­gli­we za­ło­żył róg pięk­nej ser­we­ty z ko­ron­ki, okry­wa­ją­cej stół.

Ko­bie­ta w czar­nej spód­ni­cy i bia­łym czep­ku, czysz­czą­ca do tej pory oku­cia dużej chło­dziar­ki, na widok Bank­sa uprzej­mie dy­gnę­ła i szyb­ko wy­szła. Geof­frey nie zwró­cił na nią uwagi. Nigdy nie zwra­cał uwagi na słu­żą­cych.

Sa­vi­gny odło­żył szkie­let broni. Przy­bli­żył fi­li­żan­kę do ust.

Banks w mil­cze­niu stał przy drzwiach. Nie było przy­ję­te w domu Ad­rie­na, żeby kto­kol­wiek zwra­cał się do niego pierw­szy.

Sa­vi­gny nosił nie­wiel­ką, gęstą bród­kę, też mocno już szpa­ko­wa­tą. Wolną dło­nią za­czął za­krę­cać si­wie­ją­ce pukle za­ro­stu.

– Nalej sobie kawy, Geof­frey. – Ręką wska­zał im­bryk, sto­ją­cy na małym sto­li­ku. – Świe­żo pa­rzo­na. Star­czy dla cie­bie.

Sa­vi­gny miał mocny, miło brzmią­cy dla ucha głos. To, że po­chło­nię­ty oglą­da­niem broni do­sko­na­le wie­dział, że Geof­frey bez­sze­lest­nie wszedł do kuch­ni, sta­no­wi­ło tylko jedną z wielu cech cha­rak­te­ry­zu­ją­cych wło­da­rza Do­me­ny Nad Po­to­kiem. Cech, zda­niem Bank­sa umoż­li­wia­ją­cych prze­wo­dze­nie kla­no­wi, cią­gle zwięk­sza­nie wpły­wów – i w końcu po­zwa­la­ją­cych na utwo­rze­nie do­me­ny.

Geof­frey są­dził jed­nak, że in­stynk­tow­na czuj­ność Ad­rie­na w tym pro­ce­sie nie miała pra­wie żad­ne­go zna­cze­nia.

Banks ro­zu­miał, że wiele spraw widzi znacz­nie ostrzej. Przy­bysz z ze­wnątrz mu­siał je zro­zu­mieć, żeby eg­zy­sto­wać w nie­zna­nym spo­łe­czeń­stwie. Cza­sa­mi Geof­frey są­dził, że le­piej poj­mu­je źró­dła cią­gle ro­sną­cej po­zy­cji Ad­rie­na Sa­vi­gny, niż sam na­czel­nik klanu.

Za Sa­vi­gnym i in­ny­mi przy­wód­ca­mi rodów stała wiel­ka, do­mi­nu­ją­ca i cią­gle żywa siła tra­dy­cji. Opie­ra­ła się na do­świad­cze­niach sze­re­gu ludz­kich po­ko­leń, zmu­szo­nych po okre­sie po­now­ne­go zlo­do­wa­ce­nia do współ­dzia­ła­nia. Słu­cha­nia ludzi, umie­ją­cych wska­zy­wać spo­so­by od­bu­do­wy prze­szło­ści, osią­ga­ją­cych suk­ce­sy, bę­dą­ce pod­sta­wą po­lep­sza­nia wa­run­ków życia. Oni w na­tu­ral­ny spo­sób obej­mo­wa­li przy­wódz­two. Zdej­mo­wa­li z in­nych cię­żar po­dej­mo­wa­nia de­cy­zji, za­ra­zem dając po­czu­cie pew­no­ści eg­zy­sten­cji, zni­we­czo­ne na­dej­ściem epoki okrut­nych mro­zów.

Zna­cze­nie rodu Ad­rie­na wzmac­nia­ło po­wszech­ne prze­świad­cze­nie, opar­te na hi­sto­rycz­nych do­świad­cze­niach, że lu­dzie prze­trwa­ją tylko zjed­no­cze­ni. Dla wszyst­kich ten ak­sjo­mat, nie­ogra­ni­cza­ją­cy sa­mo­dziel­no­ści jed­nost­ki, sta­no­wił pod­sta­wę spo­łecz­nej więzi. W na­tu­ral­ny spo­sób ziom­ko­wie na­czel­ni­ka two­rzy­li wiel­ką, wspie­ra­ją­cą się ro­dzi­nę. Na tym fun­da­men­cie przod­ko­wie Ad­rie­na zbu­do­wa­li nie­kwe­stio­no­wa­ną po­zy­cję.

Siłę prze­wod­ni­ka klanu wzmac­nia­ło coś jesz­cze – dą­że­nie do przy­wró­ce­nia daw­ne­go, ale nigdy nie­za­po­mnia­ne­go spo­so­bu życia. Od­bu­do­wa­nia tego, co w okre­sie Wiel­kie­go Zimna znisz­czy­ły zwały lodu.

 Banks są­dził, że Ad­rien Sa­vi­gny nie­zwy­kle umie­jęt­nie umac­nia i pie­lę­gnu­je spo­łecz­ną spu­ści­znę okre­su, wy­wo­łu­ją­ce­go nadal trwo­gę.

– Nowa broń? –  za­py­tał, do­le­wa­jąc do kawy nieco śmie­tan­ki.

– Tak, Geof­frey – od­po­wie­dział na­czel­nik, bio­rąc do ręki pi­sto­let z uchy­lo­ną po­kry­wą. Za­trza­snął ją na­ci­śnię­ciem dłoni. – Nadal się roz­wi­ja­my, choć oczy­wi­ście nie tak szyb­ko, jak­by­śmy pra­gnę­li. Te nowe pi­sto­le­ty ma­szy­no­we – cią­gnął – strze­la­ją na­bo­ja­mi wa­go­mia­ru, jaki sto­su­je­my w na­szych re­wol­we­rach i pi­sto­le­tach. Sam pro­po­no­wa­łeś takie roz­wią­za­nie.  

Uśmiech­nął się lekko.

– Więk­sze­go wa­go­mia­ru, za­pew­nia­ją­ce­go lep­szą sku­tecz­ność. Uży­je­my ich do prze­ję­cia prze­sył­ki srebr­nych monet i bank­no­tów z banku, po­ło­żo­ne­go w do­me­nie na­sze­go sza­cow­ne­go są­sia­da. Za­pla­nu­jesz atak. Zwy­kły spo­sób po­stę­po­wa­nia wy­star­czy. Znowu klan od­no­tu­je suk­ces…

Uśmiech Ad­rie­na stał się kor­dial­ny.

– Trans­port bę­dzie się prze­miesz­czał w przy­szłym ty­go­dniu. – Znowu po­gła­dził się po bro­dzie. – Dużo czasu na do­sko­na­łe, jak za­wsze, opra­co­wa­nie planu.

– Muszę prze­strze­lać te ma­szyn­ki. – Banks od­sta­wił fi­li­żan­kę na stół.

– Przy­go­to­wał je zbroj­mistrz – ła­god­nym tonem za­uwa­żył Sa­vi­gny. – Po­wiem ci jesz­cze, że na­zwał je eg­ze­ku­to­ra­mi. Za­baw­nie, praw­da? Je­stem pe­wien, że dzia­ła­ją nie­za­wod­nie.

– Nie w tym rzecz, Ad­rie­nie. – Geof­frey wzru­szył ra­mio­na­mi.

Po­pu­kał pal­cem w osło­nę spu­stu. Mówił pew­nym sie­bie tonem:

– Chce­my ich użyć, więc muszę wie­dzieć, czego mo­że­my od nich wy­ma­gać. Od­le­głość strza­łu, wiel­kość se­kwen­cji ognia, sku­pie­nie. Cel­ność, nie­za­wod­ność… Czymś innym jest usły­szeć o tym nawet od zbroj­mi­strza, czymś innym spraw­dzić sa­me­mu.

Sa­vi­gny po­ki­wał głową.

– Słusz­ność jest po two­jej stro­nie, Geof­frey.

W gło­sie przy­wód­cy klanu za­brzmia­ła nuta apro­ba­ty.

– Przez chwi­lę nie pa­mię­ta­łem, jak do­kład­nie wszyst­ko ob­my­ślasz – dodał po se­kun­dzie na­my­słu.

– Jak chcesz to prze­pro­wa­dzić? – za­py­tał Banks.

Świe­ża kawa sma­ko­wa­ła wspa­nia­le. Geof­frey pił ją ma­ły­mi łycz­ka­mi. Pra­gnął dłu­żej roz­ko­szo­wać się aro­ma­tem dro­gie­go spe­cja­łu.

– Tak, jak zwy­kle – po­waż­nie od­po­wie­dział Sa­vi­gny.

Mył teraz sta­ran­nie ręce w lśnią­cym zle­wie, w któ­rym mógł się przej­rzeć.

– Oczy­wi­ście, wpro­wadź ja­kieś mo­dy­fi­ka­cje. Wszyst­kie dane poda ci zbroj­mistrz – dodał po chwi­li za­sta­no­wie­nia.

– Nie mo­że­my tego prze­pro­wa­dzić tak jak zwy­kle – sta­now­czym tonem od­po­wie­dział Banks. – Mu­si­my zmie­nić sche­mat dzia­ła­nia.

Sa­vi­gny sta­ran­nie wy­cie­rał ręce dużym ręcz­ni­kiem.

– Dla­cze­góż to?

Ton głosu Sa­vi­gne­go zmie­nił się. Brzmiał czuj­nie, jak głos osoby, orien­tu­ją­cej się, że obok czai się nie­kre­ślo­ne nie­bez­pie­czeń­stwo.

– Prze­cież jesz­cze nic nie wiesz… – dodał z na­my­słem.

Ba­daw­czo przy­glą­dał się Bank­so­wi.  

– Wiem jed­nak – spo­koj­nie od­po­wie­dział Geof­frey, od­sta­wia­jąc pustą fi­li­żan­kę – że od dłuż­sze­go czasu ra­bu­je­my trans­por­ty pie­nię­dzy w ten sam spo­sób. Ktoś by­stry może prze­wi­dzieć, że i ta prze­sył­ka sta­nie się na­szym celem, a przy jej prze­ję­ciu po­stą­pi­my tak, jak zwy­kle… Chcę unik­nąć po­peł­nie­nia pro­ste­go błędu sche­ma­ty­zmu dzia­ła­nia.

Sa­vi­gny pod­niósł do góry dwa palce pra­wej dłoni. Po­ru­szył nimi kilka razy w po­wie­trzu obok nosa.  Czę­sto uży­wał tego gestu, kiedy o czymś in­ten­syw­nie my­ślał.

– Mo­żesz mieć rację, Geof­frey.

Wolno po­ki­wał głową.

– Opra­cuj plan. – Sa­vi­gny za­ło­żył sur­du­to­wą ma­ry­nar­kę, wi­szą­cą na opar­ciu krze­sła. –  Wiem, że zro­bisz to do­brze.

Sta­ran­nie prze­cze­sał włosy grze­by­kiem.

– W dal­szym ciągu masz po­czu­cie, że ktoś cię śle­dzi? – Spoj­rzał Bank­so­wi pro­sto w oczy. – Ktoś pró­bu­je się cze­goś do­wie­dzieć? In­te­re­su­je się tobą?

Zadał py­ta­nia uprzej­mym tonem, jakby chciał kon­wen­cjo­nal­ny­mi zwro­ta­mi za­koń­czyć po­ga­węd­kę. Nadal ba­daw­czo wpa­try­wał się w twarz Bank­sa.

Jedną z róż­no­ra­kich cech cha­rak­te­ru Ad­rie­na Sa­vi­gny, cza­sa­mi ana­li­zo­wa­nych przez Bank­sa, sta­no­wi­ła wiara w bli­skich mu to­wa­rzy­szy. Nigdy dotąd się nie za­wiódł. Nie trak­to­wał ich jak pod­wład­nych, a oni też nie uwa­ża­li się za na­jem­ni­ków przy­wód­cy klanu. Two­rzy­li grupę, pro­wa­dzo­ną i kie­ro­wa­ną przez Ad­rie­na. Sa­vi­gny im ufał – a oni ufali jemu. Jed­nym z tych ludzi stał się Banks. Ale to wcale nie ozna­cza­ło, że Sa­vi­gny ich nie spraw­dzał. Na każde py­ta­nie Ad­rie­na za­wsze na­le­ża­ło od­po­wia­dać szcze­rze. Sa­vi­gny przy­kła­dał do tego wiel­ką wagę.

Banks przez chwi­lę prze­szu­ki­wał swoją pa­mięć. Od­po­wiedź mogła być tylko jedna.

– Nie mam ta­kie­go po­czu­cia. Swego czasu od­nio­słem takie wra­że­nie. Opo­wia­da­łem ci o tym – jakiś czło­wiek do­py­ty­wał się o mnie, inny, a może ten sam, ob­ser­wo­wał. Przy­naj­mniej tak mi się zda­wa­ło. Ale to się już skoń­czy­ło.

– Nadal my­ślisz, że śle­dzi­li cię lu­dzie zza Prze­sło­ny? – Sa­vi­gny swoim ni­skim, cie­płym gło­sem nadal wy­raź­nie wy­ma­wiał słowa, po­mi­mo tego, że jadł teraz spore jabł­ko o ape­tycz­nie wy­glą­da­ją­cej skór­ce.

– Tak – bez na­my­słu od­po­wie­dział Banks. – Tak sądzę, cho­ciaż nigdy nie spo­tka­łem czło­wie­ka zza Prze­sło­ny. To jest je­dy­ne lo­gicz­ne wy­tłu­ma­cze­nie.  Jed­nak­że są to tylko…

Za­wa­hał się, chcąc pre­cy­zyj­nie sfor­mu­ło­wać zda­nie.

 – Są to tylko od­czu­cia… Nic bar­dziej kon­kret­ne­go.

Za­sta­no­wił się przez chwi­lę.

– Jed­nak teraz już ich nie mam – stwier­dził zde­cy­do­wa­nie.

Coś jesz­cze przy­szło mu na myśl – coś zu­peł­nie nie­zwią­za­ne­go z wąt­kiem le­ni­wej roz­mo­wy.

– Praw­dą jed­nak jest, że cią­gle za­sta­na­wia mnie jedna spra­wa. – Za­śmiał się. – Nie po­tra­fię do­ciec, czemu uży­wa­my an­glo­sa­skich miar. Jar­dów, stóp, mil, ga­lo­nów i busz­li. Ży­je­my na te­re­nie daw­nej Fran­cji, w miej­scu, na­zy­wa­nym nadal Ar­deń­skim Lasem. Sys­tem me­trycz­ny byłby znacz­nie bar­dziej wy­god­ny.  

– Być może, pierw­si na­ukow­cy, od­twa­rza­ją­cy dawne zdo­by­cze tech­nicz­ne, po­cho­dzi­li z An­glii. – Sa­vi­gny po­ki­wał głową. – Schro­ni­li się tutaj przed nad­cią­ga­ją­cym lą­do­lo­dem. Może to oni prze­wo­dzi­li po­zo­sta­łym. Noszę dawne fran­cu­skie na­zwi­sko, a ty, Geof­frey, an­giel­skie, a przy­by­łeś z Po­łu­dnia. Roz­ma­wia­my w ję­zy­ku an­giel­skim, tylko nie wiemy, czy jest praw­dzi­wym an­giel­skim. Wiemy tylko, że kiedy w końcu udało się opra­co­wać sil­nik ben­zy­no­wy – cią­gnął ze sły­szal­nym roz­ba­wie­niem w gło­sie – pierw­sze po­jaz­dy na­zwa­no au­to­mo­bi­la­mi, bo w ni­czym nie przy­po­mi­na­ły tego, czego uży­wa­li lu­dzie przed zlo­do­wa­ce­niem. A potem stara nazwa zo­sta­ła za­po­mnia­na, przy­naj­mniej tu, na Pół­no­cy… Pew­nie po­dob­nie stało się z po­zo­sta­ły­mi okre­śle­nia­mi.  

Przez chwi­lę mil­cze­li. Obaj wie­dzie­li, że chyba nikt już nie wy­ja­śni tej spra­wy. I wielu in­nych.

– Moż­li­we, że nigdy tego nie po­zna­my – cią­gnął z uśmie­chem Sa­vi­gny, jakby pod­su­mo­wu­jąc nie­wy­po­wie­dzia­ne, wspól­ne spo­strze­że­nie. – To już nie ma zna­cze­nia… Ale prze­my­śli­my to razem po prze­ję­ciu tego trans­por­tu  

Głos Ad­rie­na Sa­vi­gny za­brzmiał nie­zwy­kle cie­pło.

 

***

 

Banks szyb­kim kro­kiem zmie­rzał w stro­nę we­ran­dy.

Chciał od razu za­brać się za opra­co­wy­wa­nie planu na­pa­du. Przed­tem za­mie­rzał jed­nak scho­wać sza­chow­ni­cę z roz­sta­wio­ny­mi fi­gu­ra­mi, bo gra za­po­wia­da­ła się cie­ka­wie. Wy­ko­nał już pierw­sze po­su­nię­cia bia­ły­mi bier­ka­mi, po­wta­rza­jąc jedno z ofen­syw­nych otwarć czło­wie­ka z okre­su przed Wiel­kie­go Zimna, Jose Ca­pa­blan­ki – tego spo­so­bu otwar­cia par­tii do­tych­czas nie znał. Już przy trze­cim i czwar­tym ruchu z dru­giej stro­ny długo na­my­ślał się nad wła­ści­wą od­po­wie­dzią.

Ostroż­nie uło­żył drew­nia­ny kwa­drat w szaf­ce, sto­ją­cej przy drzwiach. Spraw­dził, czy w środ­ku jest książ­ka z opi­sa­mi naj­cie­kaw­szych gier daw­nych mi­strzów. Na jed­nej z kart, prze­zna­czo­nych na no­tat­ki, ołów­kiem za­zna­czył, że teraz czas na ruch bia­ły­mi. Szyb­ko wpi­sał pro­jek­to­wa­ną se­kwen­cję po­su­nięć.

Wie­dział, że po prze­czy­ta­niu za­pi­sków jego pa­mięć przy­wo­ła to, co za­mie­rzał zre­ali­zo­wać.  

Geof­frey za­sta­na­wiał się przez chwi­lę.

Po­wi­nien za­cząć pra­co­wać nad kon­cep­cją planu ra­bun­ku. De­li­be­ro­wać nad do­ko­na­niem na­pa­du w inny spo­sób. Zwy­kle jego umysł ocho­czo przy­stę­po­wał do wy­pra­co­wy­wa­nia wstęp­nych za­ło­żeń, roz­pa­try­wa­nia ko­lej­nych wa­rian­tów, eli­mi­no­wa­nia roz­wią­zań za­wie­ra­ją­cych ry­zy­ko nie­po­wo­dze­nia. Znowu jed­nak nie mógł się sku­pić, po­dob­nie jak nie­daw­no nie po­tra­fił skon­cen­tro­wać się na grze.

Mę­czy­ło go, że nie po­wie­dział Ad­rie­no­wi rze­czy naj­waż­niej­szej.

Nie prze­ka­zał Ad­rie­no­wi, że stra­cił po­czu­cie pro­por­cji. Ta wła­śnie myśl wcze­śniej nur­to­wa­ła umysł Bank­sa. Po­czu­cie, nie do końca zde­fi­nio­wa­ne, bę­dą­ce nie­spre­cy­zo­wa­nym prze­świad­cze­niem, nagle, w tej chwi­li, przy­bie­ra­ją­cym wy­miar osta­tecz­nej kon­klu­zji.

Sa­vi­gny wśród zna­nych Bank­so­wi przy­wód­ców kla­no­wych miał bar­dzo silną po­zy­cję. Osią­gał spore do­cho­dy, a ich źró­deł nie kwe­stio­no­wa­no – i nikt nie pró­bo­wał nimi za­wład­nąć. Ad­rien nie mu­siał or­ga­ni­zo­wać na­pa­dów na trans­port pie­nię­dzy – po­wi­nien, jak są­dził Banks, umac­niać swoje zdo­by­cze. Szu­kać no­wych spo­so­bów zwięk­sza­nia pro­fi­tów klanu, przej­mu­jąc pod kon­tro­lę ko­lej­ne ho­te­le, wy­twor­nie chło­dzia­rek, au­to­mo­bi­lów i ro­we­rów, może nawet linię ko­le­jo­wą. W dłuż­szej per­spek­ty­wie na pewno da­ły­by po­kaź­ne i pewne zyski.

Sa­vi­gny – my­ślał Banks – jest zbyt pewny sie­bie. Sądzi, że ze wszyst­kim sobie po­ra­dzi. Nie ro­zu­mie, że ko­lej­ne na­pa­dy spo­wo­du­ją prze­ciw­dzia­ła­nie. To skoń­czy się wojną. Sa­vi­gny może ją prze­grać, i my prze­gra­my razem z nim.

Ze­rwał doj­rza­łą kiść wi­no­gron. Wy­bie­rał naj­do­rod­niej­sze owoce i sta­ran­nie roz­gry­zał, czu­jąc wy­śmie­ni­ty, słod­ki smak.

Je­że­li nawet ura­tu­je­my życie, pój­dzie­my w roz­syp­kę. Stra­ci­my wszyst­ko, nasze udzia­ły, do­cho­dy, wpły­wy. Wille. Na­szych słu­żą­cych, ogrod­ni­ków i me­cha­ni­ków – skon­sta­to­wał ze spo­ko­jem. – Naj­istot­niej­sze jest to, że lu­dzie się od nas od­wró­cą. Zro­zu­mie­ją, że Ad­rien nie dzia­ła w ich in­te­re­sie, tylko myśli o sobie. Sa­vi­gny utra­ci po­par­cie i za­ufa­nie – fun­da­men­ty jego wła­dzy. Wspie­ra­ją­ca się ro­dzi­na, utwo­rzo­na po okre­sie Wiel­kie­go Zimna, za­cznie się po­wo­li kru­szyć.  Prze­isto­czy­my się w zwy­kłą bandę. Tra­ci­my dawne po­czu­cie pro­por­cji…

Sta­ran­nie wy­brał na­stęp­ne grono.

 Jed­nak teraz muszę spraw­dzić te nowe, wie­lo­strza­ło­we pi­sto­le­ty – po­my­ślał, po­rzu­ca­jąc po­przed­nie roz­wa­ża­nia.

Wie­dział, że jesz­cze do nich po­wró­ci – i znaj­dzie wła­ści­we roz­wią­za­nie. Jego umysł nigdy go nie za­wiódł.  

Po­je­dzie­my au­to­mo­bi­lem – po­sta­no­wił. –  Przy oka­zji też go spraw­dzę.  

Szyb­kim kro­kiem skie­ro­wał się do po­ko­jów, zaj­mo­wa­nych przez Ke­ma­la Ho­ver­cra­fta, zbroj­mi­strza klanu.

Czuł ra­dość, że może zająć się jedną ze spraw, spra­wu­ją­cych mu wiel­ką sa­tys­fak­cję. Wie­dział, że je po pro­stu lubi – a może nawet kocha.

 

***

 

– Kupię ten. – Star­szy czło­wiek nagle zde­cy­do­wał się. – Dobry gar­ni­tur – będę w nim przy­zwo­icie wy­glą­dał. Niech pan jesz­cze sprze­da jakąś grubą derkę. Nie musi być spe­cjal­nie duża. To dla mo­je­go psa.

– Wy­śmie­ni­ty wybór. – Pryde uśmiech­nął się kur­tu­azyj­nie. – Z kim mam przy­jem­ność?

– Grant. Na­zy­wam się Elmer Grant.

Far­mer wy­cią­gnął z kie­sze­ni kurt­ki znisz­czo­ny port­fel.

– Ile płacę? – za­py­tał, wyj­mu­jąc kilka bank­no­tów.  

Pryde, spraw­nie skła­da­jąc gar­ni­tur i owi­ja­jąc go pa­pie­rem pa­ko­wym, wy­mie­nił cenę. Wie­dział, że jest umiar­ko­wa­na. Taka, jaką po­da­no na szko­le­niu. Prze­szedł je, zanim wy­ru­szył w po­dróż do ludzi, ży­ją­cych po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny.

– Mogę osta­tecz­nie, panie Grant, sprze­dać derkę do przy­kry­wa­nia koni.

Przy­po­mniał sobie o do­dat­ko­wej proś­bie far­me­ra. Ob­woź­ny han­dlarz wy­ko­rzy­sty­wał każdą nada­rza­ją­cą się oka­zję wci­śnię­cia klien­to­wi po­sia­da­ne­go to­wa­ru – Jo­na­than pa­mię­tał o tym.

– Mało jej uży­wam – z oży­wie­niem za­chwa­lał zakup. – Mocna i cie­pła. Z jed­nej stro­ny na­szy­to nawet wy­pra­wio­ną skórę. Razem bę­dzie dwa­dzie­ścia fun­tów.

– Do­brze. – Far­mer po­ki­wał głową. – Wła­śnie o to mi cho­dzi­ło.

Podał wy­ję­te z port­fe­la dwa duże bank­no­ty.

– Na cóż panu gar­ni­tur, na we­se­le syna albo wnuka? – uprzej­mie rzu­cił Pryde.

Czuł, że coraz bar­dziej się poci. Spły­wa­ją­ca po ple­cach wil­goć mie­sza­ła się z wszech­ogar­nia­ją­cym po­czu­ciem nudy. Wszyst­ko tutaj było takie pro­stac­kie. Takie wiej­skie, śla­ma­zar­ne i po­wol­ne. Tak samo nie­ru­cha­we, jak ten star­szy czło­wiek, z za­do­wo­le­niem i bły­skiem ra­do­ści w oczach oglą­da­ją­cy nowe ubra­nie. Po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny nikt od dawna go nie nosił – wzbu­dził­by śmiech.

– Nie, wspo­mi­na­łem już o tym – Grant ze spo­ko­jem na­wią­zał do wcze­śniej wy­po­wie­dzia­nych słów, sta­ran­nie cho­wa­jąc port­fel. – Po­wie­dzia­łem, że po­trzeb­ny mi jest do trum­ny. Widzi pan, panie…

– Pryde. Je­stem Jo­na­than Pryde.

Czło­wiek zza Prze­sło­ny w osłu­pie­niu przy­glą­dał się Gran­to­wi.

– Wy­bie­ram się w da­le­ką drogę. – Far­mer uśmiech­nął się skąpo, ale dziw­nie ra­do­śnie. – Chcę przed­tem po­za­my­kać wszyst­kie spra­wy – to jedna z ostat­nich. W tym zwy­kłym stro­ju – mówił we­so­łym tonem, kry­tycz­nym wzro­kiem spo­glą­da­jąc na od­bi­cie w lu­strze – w trum­nie nie wy­glą­dał­bym do­brze. A teraz już nikt nie powie, że nie stać mnie było na po­rząd­ny przy­odzie­wek. Wezmę tę derkę.

Pryde, jesz­cze nieco oszo­ło­mio­ny, ż sie­dzi­ska brycz­ki wy­cią­gnął koń­skie okry­cie.

Od­kry­ty sa­mo­chód z długą i niską maską sil­ni­ka wje­chał na plac. Pięk­ne auto po­kry­wał czer­wo­ny la­kier. Po­jazd błysz­czał wy­po­le­ro­wa­ny­mi do po­ły­sku mo­sięż­ny­mi oku­cia­mi przed­niej szyby i re­flek­to­rów. Dwa razy ra­do­śnie za­brzmiał sy­gnał klak­so­nu, umo­co­wa­ne­go z boku drzwi­czek kie­row­cy.

Sa­mo­chód zręcz­nie i pew­nie omi­jał sku­pi­sko kon­nych wozów, sto­ją­cych po dru­giej stro­nie placu, zmie­rza­jąc w kie­run­ku dwu­kół­ki Jo­na­tha­na.

Pryde z za­wo­do­wą cie­ka­wo­ścią przyj­rzał się wiel­kiej li­mu­zy­nie.  

Opony sta­no­wi­ły jed­no­li­ty, gu­mo­wy odlew. Z boków zdo­bi­ły je białe pasy, ale wóz twar­do pod­ska­ki­wał na nie­rów­no­ściach grun­tu.

Nadal nie umie­ją pro­du­ko­wać pneu­ma­ty­ków – ko­no­to­wał w pa­mię­ci ważne spo­strze­że­nia. – Jesz­cze nie po­tra­fią giąć szyb. To na pewno nie jest pla­styk, tylko wy­twór po­cho­dzą­cy z huty szkła.

Sie­dzą­cy obok kie­row­cy męż­czy­zna wy­sta­wił do góry twarz, pod­da­jąc się piesz­czo­cie pro­mie­ni słoń­ca. Miał ostro za­ry­so­wa­ny nos i wy­so­kie czoło. Pukle ja­snych wło­sów roz­wie­wa­ły teraz po­dmu­chy wia­tru. Dłu­gi­mi i kształt­ny­mi pal­ca­mi, opar­ty­mi na ran­cie drzwi­czek, ude­rzał w oku­cie, może wy­bi­ja­jąc takt ja­kiejś me­lo­dii.

To był Geof­frey Banks – Pryde nie miał wąt­pli­wo­ści. Do­brze za­pa­mię­tał jego wy­gląd, stu­diu­jąc zdję­cia pod­czas przy­go­to­wań do wy­pra­wy. Długo wpa­try­wał się por­tre­to­wą fo­to­gra­fię Bank­sa, wy­ko­na­ną, kiedy z pierw­szą lo­ka­tą ukoń­czył wy­dział fi­zy­ki teo­re­tycz­nej. Do­kład­nie za­pa­mię­tał twarz.

Geof­frey nieco się zmie­nił. Ob­li­cze mło­de­go męż­czy­zny stało się bar­dziej mę­skie. Na czole Pryde spo­strzegł wy­raź­nie ry­su­ją­ce się dwie dłu­gie zmarszcz­ki.

Jed­nak na pewno w sa­mo­cho­dzie sie­dział od dawna po­szu­ki­wa­ny czło­wiek.

W końcu zna­la­złem tego ge­niu­sza nauki. Resz­ta pój­dzie gład­ko – z sa­tys­fak­cją po­my­ślał Jo­na­than, za­wią­zu­jąc sznu­rek na pacz­ce z ubra­niem.

 

***

 

Elmer Grant, po­gwiz­du­jąc, sta­ran­nie spraw­dzał ekwi­pu­nek. Po po­wro­cie po­now­nie obej­rzał nowy gar­ni­tur. Jesz­cze raz go przy­mie­rzył. Cie­szył się z za­ku­pu – strój świet­nie na nim leżał.

Elmer prze­glą­dał teraz spis wszyst­kie­go, co przy­go­to­wał. Jego pies, Rufus, leżał z łbem wtu­lo­nym w przed­nie łapy, dając w ten spo­sób wyraz za­nie­po­ko­je­niu.

Far­mer chciał nie­ba­wem wy­ru­szyć w drogę – za­mie­rzał przejść przez Prze­sło­nę.

Był już star­szym męż­czy­zną, ale nie aż tak sta­rym, aby, jak są­dził, nie dał rady tego do­ko­nać. Cale życie, z wy­jąt­kiem okre­su wojny z Po­łu­dniem, spę­dził na far­mie. Dwaj sy­no­wie dawno już do­ro­śli. Miesz­ka­li w mia­stecz­ku, kil­ka­na­ście mil od domu El­me­ra. Mieli ro­dzi­ny, za­ję­cia i spra­wy.

Rzad­ko ich wi­dy­wał.

Do­szedł do wnio­sku, że ze­brał wszyst­ko, czego po­trze­bo­wa­li on i pies. Za­pla­no­wał wy­ru­szyć swoją dwu­kół­ką. Zgro­ma­dził w niej za­pa­sy żyw­no­ści, worki z ob­ro­kiem, czte­ry koce i płaszcz. Do tego do­cho­dzi­ła nie­daw­no za­ku­pio­na derka. Miał kor­de­las, sie­kie­rę, szpa­del, zwój liny. We wnę­trzu sze­ro­kie­go sie­dzi­ska dwu­kół­ki umie­ścił na­bo­je do strzel­by i re­wol­we­ru, lampę naf­to­wą, ko­szu­le i ka­le­so­ny na zmia­nę, zapas za­pa­łek, cu­kier, sól, kawę, po­jem­nik na wodę, ka­ni­ster z naftą, miski, sztuć­ce, na­rzę­dzia do pod­ku­wa­nia koni i na­pra­wy wozu. Wsa­dził tam nawet po­jem­nik z nićmi, igła­mi, gu­zi­ka­mi i ban­da­ża­mi. Znał drogę do Prze­sło­ny i wie­dział, ile czasu zaj­mie jej po­ko­na­nie. Sta­ran­nie też ob­li­czył, ile kon­serw po­wi­nien za­brać. Miał pew­ność, ze w trak­cie mar­szu ustrze­li sporo ku­ro­patw – i wzbo­ga­ci po­sia­da­ne wik­tu­ały. Konie w cza­sie po­pa­su ja­dły­by trawę, więc oszczę­dzał­by obrok.

Uło­żył za sie­dze­niem kilka nie­wiel­kich ba­ry­łek pro­chu, sta­ran­nie za­bez­pie­cza­jąc be­czu­łecz­ki przed wil­go­cią. Po­wia­do­mił też dwóch pa­rob­ków, że muszą sami do­glą­dać domu i upraw pod­czas jego nie­obec­no­ści.

Pro­ble­mem stał się pies. Elmer przy­zwy­cza­ił się do niego, a w głębi duszy przy­zna­wał, że bar­dzo go lubi. Grant nie są­dził, żeby Rufus wy­trzy­mał długą drogę bie­gnąc obok za­przę­gu, ale nie chciał go zo­sta­wić. Pies mógł jed­nak je­chać z nim, uło­żyw­szy się na kilku wor­kach z ob­ro­kiem, po­ło­żo­nych z tyłu. Grant uznał, że je­że­li umie­ści tam do­dat­ko­wą derkę, Rufus bę­dzie za­do­wo­lo­ny. Zbie­ra­jąc za­pa­sy, Grant do­szedł do wnio­sku, że i on spę­dzi noce na tych mięk­kich wor­kach. Unik­nął­by kło­po­tli­wej ko­niecz­no­ści przy­go­to­wy­wa­nia noc­le­gów w wil­got­nej tra­wie.

Ty­dzień temu zbił dwie drew­nia­ne pod­pór­ki w kształ­cie trój­ką­ta. Teraz mógł unie­ru­cha­miać dwu­kół­kę w po­zy­cji po­zio­mej. Kupił też duży na­miot. Na małym wozie umie­ścił trzy pręty, od­po­wied­nio wy­gię­te, słu­żą­ce do roz­pi­na­nia opoń­czy.

Grant, po­ru­sza­jąc war­ga­mi, uważ­nie stu­dio­wał długą listę po­zy­cji, wy­pi­sa­nych na kar­cie pa­pie­ru. Za­sta­na­wiał się, co jesz­cze przy­da­ło­by się w dro­dze.

Nic nie przy­cho­dzi­ło mu na myśl.

Stwier­dził, że po za­ku­pie gar­ni­tu­ru do­sta­tecz­nie się przy­go­to­wał. Po­zo­sta­wa­ło tylko wy­pu­ścić bydło, sprząt­nąć i tak czy­ste po­ko­je, po­zo­sta­wić na stole wia­do­mość o pod­ję­tej de­cy­zji i po­sta­no­wie­niach w spra­wie ma­jąt­ku, gdyby nie po­wró­cił.

Zło­żył pa­pier i wsa­dził do kie­sze­ni. Do­szedł do wnio­sku, że nie warto go wy­rzu­cać – przy­da się do roz­pa­la­nia ogni­ska.

Po­sta­no­wił wy­ru­szyć jutro, o brza­sku.

Rufus prze­cią­gnął się i po­ma­chał ogo­nem, dając znak, że czas na spa­cer.

Stary far­mer uznał to za dobry znak.

 

***

 

Coś jed­nak się nie zga­dza – za­sta­na­wiał się Ra­spens. – Coś jest cał­ko­wi­cie ina­czej, niż po­win­no być.

Tim Ra­spens tłu­mił w sobie dziw­ne uczu­cie za­nie­po­ko­je­nia.

Nie za bar­dzo wie­dział, co go gnębi. Miał wra­że­nie, że w funk­cjo­no­wa­niu zapór Prze­sło­ny kryje się dziw­na ta­jem­ni­ca. Wszyst­ko wy­da­wa­ło się być w po­rząd­ku: in­spek­cja szła spraw­nie, za­nie­dba­nia oka­za­ły się drob­ne i łatwe do na­pra­wie­nia.

Wła­ści­we po­wi­nien za­cząć już opra­co­wy­wać wstęp­ny szkic ra­por­tu. Ra­spen­sa mę­czy­ło jed­nak po­czu­cie, że jakiś istot­ny ele­ment umyka jego uwa­dze. Czuł, że nie do­strze­ga waż­ne­go pro­ble­mu, pro­ste­go i oczy­wi­ste­go – i nie po­tra­fi go okre­ślić.

Od dwóch ty­go­dni spraw­dzał urzą­dze­nia Prze­sło­ny.

Mała ko­lum­na te­re­no­wych sa­mo­cho­dów je­cha­ła teraz wzdłuż ostat­niej z pię­ciu linii zapór, szczy­tem wzgó­rza po­ro­śnię­te­go knie­ją. Wąska dróż­ka unie­moż­li­wia­ła szyb­sze po­su­wa­nie się w stro­nę ko­lej­nej sta­cji dys­po­zy­cyj­nej.

– Za­trzy­maj­my się na chwi­lę. – Ra­spens do­strzegł coś, co wi­dy­wał już wie­lo­krot­nie. – Cóż to za otwo­ry?

Wska­zał pal­cem na sze­reg dziur, wid­nie­ją­cych kilka me­trów me­trów za słu­pem emi­te­ra ra­dia­cji, za czar­nym pasem spa­lo­nej do cna ziemi, cią­gną­cej się aż po ho­ry­zont i wy­glą­da­ją­cej jak war­stwa czar­nej skały.

– Wy­lo­ty nór zwie­rząt, zwa­nych nor­ni­ca­mi. – Szef od­cin­ka, Ben­ja­min Beer, prze­cią­gnął ręką po twa­rzy. Może chciał ukryć uśmiech. – Jest tego mnó­stwo.  Prze­sło­na za­pew­nia im spo­kój, więc się roz­mna­ża­ją – za­uwa­żył po­waż­nym tonem. – Kopią wy­kro­ty w za­stra­sza­ją­cym tem­pie. Mamy tez za­trzę­sie­nie lisów.

Palec Beera skie­ro­wał się w stro­nę znacz­nie więk­sze­go otwo­ru u pod­nó­ża spo­rej fałdy grun­tu.

– Żywią się nor­ni­ca­mi, ale nie tylko… – Uśmiech­nął się nad­zor­ca. – Chyba nie na­rze­ka­ją na brak po­kar­mu.

Wzru­szył ra­mio­na­mi.

– Jed­nak nor­nic i tak przy­by­wa – dodał po chwi­li.  

– Sys­tem pod­ziem­nej pe­ne­tra­cji te­re­nu oczy­wi­ście dzia­ła? – Ra­spens za­nie­po­ko­ił się. Czuł złość – pod­czas in­spek­cji po­przed­nich seg­men­tów Prze­sło­ny nie zwró­cił na to uwagi.

– Tak. – Beer po­ki­wał głową. – Choć nie re­agu­je na ruchy  bor­su­ków, lisów i je­no­tów oraz ko­pa­nie przez zwie­rza­ki pod­ziem­nych sie­dlisk. Ży­li­by­śmy wtedy w sta­nie nie­prze­rwa­ne­go alar­mu.

– A więk­sze zwie­rzę­ta – dziki, wilki, je­le­nie? Jak się za­cho­wu­ją?

Za­in­try­go­wa­ny Ra­spens pra­gnął uzy­skać wię­cej in­for­ma­cji. Nie miał wra­że­nia, że Beer z niego kpi. Każdy ele­ment dzia­ła­nia Prze­sło­ny po­sia­dał zna­cze­nie, a szef od­cin­ka od­po­wia­dał na py­ta­nia.

Ten od­ci­nek for­ty­fi­ka­cji prze­ci­nał pa­gór­ko­wa­ty teren po­ro­sły wy­jąt­ko­wo gę­stym borem. Ra­spens po­my­ślał, że chyba jest tak samo zwar­ty i trud­ny do prze­by­cia jak pusz­cza, wy­ro­sła po ustą­pie­niu lą­do­lo­du. Chciał po­znać wy­ja­śnie­nie pro­ble­mów, wy­ni­ka­ją­cych z usy­tu­owa­nia Prze­sło­ny na zbo­czach wy­so­kich i le­si­stych wzgórz.

Kątem oka do­strzegł, że kie­row­cy i pra­cow­ni­cy sta­cji wy­sie­dli z sa­mo­cho­dów i kręcą się w kółko. Spra­wia­li wra­że­nie, jakby cze­goś szu­ka­li.

– Dawno przy­zwy­cza­iły się już do na­szych zapór – spo­koj­nym tonem od­po­wie­dział Beer. Po­dra­pał się po gło­wie. – Kie­dyś, jak wy­ni­ka z ra­por­tów – cią­gnął z na­my­słem – więk­sze zwie­rzę­ta ma­so­wo gi­nę­ły na li­niach Prze­sło­ny. Teraz już nie: po pro­stu je omi­ja­ją. Nie prze­cho­dzą na drugą stro­nę. I na od­wrót, zwie­rzę­ta z pół­no­cy nie mi­gru­ją na po­łu­dnie. Oczy­wi­ście nie do­ty­czy to pta­ków.

Ra­spens w mil­cze­niu prze­tra­wiał prze­ka­za­ne in­for­ma­cje.

– Zwie­rzę­ta na­uczy­ły się współ­żyć z urzą­dze­nia­mi chro­nią­cy­mi nas przed dzi­ku­sa­mi z Pół­no­cy. – Beer uśmiech­nął się. – Nawet się do nich nie zbli­ża­ją, to zna­czy nie zbli­ża­ją się do zapór… Młode sztu­ki szyb­ko się tego uczą.

– Czy oni cze­goś szu­ka­ją? – Ra­spen­sa zi­ry­to­wa­ło krę­ce­nie się w kółko straż­ni­ków kil­ka­na­ście me­trów dalej.

– Chyba grzy­bów… – Twarz Beera miała nie­pew­ny wyraz. – Myślę, że zna­leź­li grzy­by. Dużo ich tutaj ro­śnie. Wła­ści­we rosną wszę­dzie.

Kie­row­ca z grupy krę­cą­cej się w kółko po­ma­chał ręką w ich kie­run­ku.

Beer wy­cią­gnął chu­s­tecz­kę z kie­sze­ni. Wy­tarł twarz.

– Tro­chę jed­nak czuje się cie­pło – stwier­dził prze­pra­sza­ją­cym tonem.

Ra­spens po­krę­cił głową. Nie ro­zu­miał na­głe­go za­in­te­re­so­wa­nia zbie­ra­niem grzy­bów, je­że­li rosły w każ­dym miej­scu. Po­my­ślał, że jed­nak w tym od­le­głych, gra­nicz­nych pla­ców­kach lu­dzie szyb­ko dzi­wa­cze­ją.

Prze­szedł do spra­wy, bez­po­śred­nio zwią­za­nej z funk­cjo­no­wa­niem Prze­sło­ny. 

– Beer, ma pan na swoim te­re­nie za­in­sta­lo­wa­ne przej­ście? Sys­tem furt, umoż­li­wia­ją­cy prze­by­cie Prze­sło­ny?

Z cie­ka­wo­ścią ocze­ki­wał od­po­wie­dzi. Nie każdy kon­tro­ler mógł in­spek­cjo­no­wać tajny sys­tem – wielu w ogóle nie wie­dzia­ło o jego ist­nie­niu. Ale on po­sia­dał takie upraw­nie­nia – peł­nił urząd kon­tro­le­ra sta­no­we­go pierw­szej rangi.

– Wiem, ze nie dzia­łał spraw­nie – kon­ty­nu­ował. – Świad­czą o tym przy­pad­ki ran, a nawet śmier­ci na­szych wy­słan­ni­ków. Ostat­nio ktoś znowu przy­piekł się pra­wie na grzan­kę… Wsku­tek ja­kie­goś błędu.

Za­milkł na chwi­lę.

– Muszę to także zba­dać – dodał, cze­ka­jąc na re­ak­cję Beera.

Wy­ja­śnie­nie tego przy­pad­ku sta­no­wi­ło spe­cjal­ne za­da­nie – zwra­ca­no na nie  uwagę, wy­sy­ła­jąc go na in­spek­cję. Ra­spens za­mie­rzał szcze­gó­ło­wo zba­dać wszyst­kie oko­licz­no­ści jutro. Teraz chciał uzy­skać wstęp­ną od­po­wiedź.  

Beer nie dał się zła­pać na pod­chwy­tli­we py­ta­nie.

Przez chwi­lę się za­sta­na­wiał, po czym się­gnął do skó­rza­ne­go ne­se­se­ra. Prze­cho­wy­wał w nim służ­bo­we do­ku­men­ty i czę­sto do nich się­gał, od­po­wia­da­jąc na py­ta­nia. Przez chwi­lę stu­dio­wał jeden z nich.

– Ma pan prawo badać tę spra­wę – stwier­dził z po­wa­gą.

Zde­cy­do­wa­nym ru­chem za­mknął tecz­kę.

– Sys­tem furt przej­ścio­wych dzia­ła do­brze – mówił pew­nym sie­bie, sucho brzmią­cym gło­sem. – Jed­nak­że al­go­rytm sche­ma­tu przej­ścia, prze­strze­ga­nia trasy mar­szru­ty, wy­łą­cza­nia i włą­cza­nia zapór jest skom­pli­ko­wa­ny. Wy­ma­ga od wy­słan­ni­ka zde­cy­do­wa­nia i pre­cy­zji: in­ter­wa­ły cza­so­we są krót­kie. Je­że­li się tego prze­strze­ga, nie wy­stę­pu­ją żadne pro­ble­my.  

– A więc czemu wy­da­rzył się ko­lej­ny wy­pa­dek? – Ra­spens su­ro­wym tonem zadał ko­lej­ne py­ta­nie. – Coś jed­nak za­wio­dło…  

Beer po­trzą­snął głową.

– Emi­sa­riu­szo­wi tuż za furtą noga wpa­dła do wy­kro­tu. Nie mógł dać kroku. Po upły­wie wy­zna­czo­ne­go czasu włą­czy­ło się pro­mie­nio­wa­nie mi­kro­fa­lo­we na trze­ciej linii za­po­ry. Aku­rat ją po­ko­ny­wał… Resz­tę pan zna. Jed­nak wy­słan­nik prze­żył. Dy­żur­ny ob­ser­wo­wał ekran i spo­strzegł, co się stało. Wy­łą­czył za­si­la­nie tego sze­re­gu.

Szef od­cin­ka pew­nym sie­bie wzro­kiem spoj­rzał na Ra­spen­sa.

– Po­nad­to – za­uwa­żył obo­jęt­nym tonem – to nie­szczę­śli­we zda­rze­nie przy­tra­fi­ło się, kiedy ktoś inny kie­ro­wał od­cin­kiem. Nie można mnie za nie winić.

Ra­spens po­czuł, że ogar­nia go wście­kłość.

Emi­sa­riu­szo­wi noga ugrzę­zła w wy­kro­cie – po­my­ślał. – O czym ten czło­wiek opo­wia­da?

– Niech pan się za­sta­no­wi, co pan mówi, Beer! – wrza­snął. – Prze­sło­na jest zbio­rem naj­lep­szych osią­gnięć tech­no­lo­gicz­nych, sta­no­wiąc za­po­rę dla ludzi z Pół­no­cy, a pan mi baje o wy­kro­tach lisów albo bor­su­ków!

– Tutaj jest tak, jak było jesz­cze nie tak cał­kiem dawno – spo­koj­nie od­parł Beer. – Na tym od­cin­ku je­ste­śmy w dużej mie­rze uza­leż­nie­ni od przy­ro­dy, czy pan tego chce, czy nie chce. Ten szcze­gół po­ka­zu­je, jak kru­cha jest obec­na faza po­stę­pu. Pan, sie­dząc w urzę­dzie sta­no­wym i kon­tro­lu­jąc roz­wój tech­nicz­ny, za­po­mi­nał o tym pro­stym fak­cie.  

Obaj męż­czyź­ni pa­trzy­li na sie­bie w mil­cze­niu. Twarz Beera nie wy­ra­ża­ła żad­nych uczuć.

Cie­nie roz­ło­ży­stych drzew po­tę­go­wa­ły uczu­cie chło­du. Ra­spens wstrzą­snął ra­mio­na­mi – prze­biegł go dreszcz zimna.

Może to po­czu­cie zro­dzi­ło w jego umy­śle przy­po­mnie­nie celu kon­tro­li, prze­ka­za­ne­go przez Alana Har­ri­so­na, se­kre­ta­rza sta­no­we­go. 

Je­że­li znowu wróci strasz­li­wy chłód, lu­dzie z tam­tej stro­ny wy­ru­szą na Po­łu­dnie, ucie­ka­jąc przed lą­do­lo­dem – tak jak kie­dyś. Mu­si­my ich kon­tro­lo­wać. Naj­waż­niej­sza jest Prze­sło­na i jej spraw­ne dzia­ła­nie. Od niej może za­le­żeć nasza przy­szłość – po­wta­rzał w my­ślach naj­waż­niej­sze wy­tycz­ne. – Pas wzgórz na długo po­wstrzy­ma lą­do­lód. Prze­sło­na – ludzi.

Wolno po­ki­wał głową.  

– Prze­pra­szam… Nie­po­trzeb­nie się unio­słem. Pewne spra­wy ro­zu­mie pan le­piej. – Ra­spens wy­ko­nał ręką nie­zo­bo­wią­zu­ją­cy gest. Zdą­żył się już uspo­ko­ić. – Dzi­wią mnie jed­nak słowa o funk­cjo­na­riu­szu, peł­nią­cym wartę przy mo­ni­to­rze – za­uwa­żył sucho. Nie mógł od­mó­wić sobie tej przy­jem­no­ści. –  Jesz­cze tylko tego bra­ko­wa­ło, żeby straż­nik nie ob­ser­wo­wał ekra­nu. Do­kład­nie spraw­dzę wszyst­ko.

– Tak jest. – Szef od­cin­ka ski­nął głową. – Speł­nia pan tylko swój obo­wią­zek.

– Beer, chciał­bym jesz­cze coś wie­dzieć. – Ra­spens pra­gnął uzy­skać jesz­cze jedną in­for­ma­cję. – No­tu­je­cie próby sfor­so­wa­nia Prze­sło­ny? Jest oczy­wi­ste – uprze­dził pro­test Beera – że macie obo­wią­zek ra­por­to­wać o ta­kich przy­pad­kach. Od bar­dzo dłu­gie­go czasu w spra­woz­da­niach nie ma o tym nawet słó­wecz­ka. Może ktoś zbli­żał się do Prze­sło­ny, grupa ludzi, po czym po pro­stu za­wró­ci­li? Ktoś spraw­dzał dzia­ła­nie linii zapór, nie udało mu się i uciekł? Od­da­li­ście kie­dyś strza­ły ostrze­gaw­cze? O drob­nych in­cy­den­tach czę­sto się w ogóle nie wspo­mi­na.

– W isto­cie… – Nad­zor­ca po­ki­wał głową. – Lu­dzie z Pół­no­cy nie­zbyt chęt­nie zbli­ża­ją się do zapór – nasze linie nadal od­stra­sza­ją. In­cy­den­tal­ne przy­pad­ki, czę­sto nie­war­te wzmian­ki, ale wcale nie takie rzad­kie. Kli­mat usta­bi­li­zo­wał się już dawno temu, więc nie muszą tego robić, ale nadal pró­bu­ją.

Ra­spens za­sta­no­wił się nad tym, co usły­szał.

– Niech pan no­tu­je w spra­woz­da­niach wszyst­kie zda­rze­nia. – Za­de­cy­do­wał. –  Od­po­wied­nie po­le­ce­nie wydam zaraz po za­koń­cze­niu kon­tro­li.

– Panie kon­tro­le­rze, je­że­li mogę coś za­su­ge­ro­wać… – Beer uśmiech­nął się pro­mien­nie. – Pro­po­nu­ję prze­rwę na obiad. Dzi­siaj mamy pią­tek. – Twarz Beera przy­bra­ła ma­rzy­ciel­ski wyraz, jakby my­ślał o czymś nie­zwy­kle przy­jem­nym. – W sto­łów­ce zjemy pie­czeń z dzika z tru­fla­mi.

Nie­spo­dzie­wa­nie za­tarł dło­nie.

– Mięso z dzika jest smacz­ne, ale dość twar­de. – W sło­wach Beera wy­raź­nie dźwię­cza­ło roz­ma­rze­nie. – Ale u nas okaże się mię­ciut­kie. Śmiem twier­dzić, że jest to nie­mal nie­biań­ski przy­smak. Nas ku­charz jest mi­strzem w swoim fachu.

Twarz Beera przy­bra­ła wyraz ra­do­sne­go unie­sie­nia.

Ra­spens uznał, że pro­po­zy­cja Beera jest roz­sąd­na. Ro­zej­rzał się.

Słoń­ce przy­grze­wa­ło, ale mimo bla­sku ostat­nia linia zapór Prze­sło­ny, ja­kieś sto pięć­dzie­siąt jar­dów od nich, wy­raź­nie opa­li­zo­wa­ła pro­mie­nio­wa­niem mi­kro­fa­lo­wym.

Ulot­ny cień prze­su­nął się po twa­rzy Ra­spen­sa. Pod­niósł głowę.

Dwa wiel­kie ptaki szy­bo­wa­ły spo­koj­nie nad lasem, za­ta­cza­jąc re­gu­lar­ne koła. Ich sze­ro­ko roz­po­star­te skrzy­dła nawet nie drgnę­ły, kiedy płyn­nie roz­po­czę­ły lot po ko­lej­nym, wno­szą­cym się do góry łuku.

To chyba my­szo­ło­wy – po­my­ślał – wyko­rzy­stu­ją­ce ter­mi­kę po­wie­trza. Tak kie­dyś za­czy­na­li­śmy re­kon­stru­owa­nie sa­mo­lo­tów – od przy­po­mnie­nia bu­do­wy szy­bow­ców, a szło kiep­sko.

Tim Ra­spens nadal czuł dziw­ne, ale coraz bar­dziej do­mi­nu­ją­ce prze­świad­cze­nie, że w tym wszyst­kim, co spraw­dzał, coś jest mocno nie tak.

Ro­zej­rzał się uważ­nie. Ni­g­dzie nie mógł do­strzec grzy­bów, a po­win­ny prze­cież ro­snąć wszę­dzie. Rzu­cił okiem na sa­do­wią­cych się w te­re­nów­kach straż­ni­ków –  żaden nie niósł oka­zów le­śne­go runa.

Po­my­ślał, ze ist­nie­ją dwie moż­li­wo­ści. Mogli je zo­sta­wić, ale nie po­tra­fił zro­zu­mieć, po co je wcze­śniej zbie­ra­li. Druga wy­da­wał się oczy­wi­sta: Beer kła­mał, chcąc coś ukryć. Wy­my­ślił wy­ssa­ną z palca hi­sto­rię, trak­tu­jąc roz­mów­cę jak głup­ca. 

To coś nadal umyka mojej uwa­dze – stwier­dził Ra­spens, sa­do­wiąc się w fo­te­lu sa­mo­cho­du. – Coś tak oczy­wi­ste­go, że znaj­du­je się na wy­cią­gnię­cie dłoni…

 

***

 

Napad musi się udać – skon­sta­to­wał Banks, otwie­ra­jąc drzwicz­ki szaf­ki. – Opra­co­wa­łem wy­śmie­ni­ty plan. Jed­nak­że suk­ces za­ostrzy pro­blem – pod­sy­ci pychę Ad­rie­na i przy­śpie­szy roz­pad.

Ostroż­nie usta­wił sza­chow­ni­cę na stole. Książ­kę z opi­sem naj­cie­kaw­szych par­tii po­ło­żył na sto­li­ku w rogu we­ran­dy. Nie pa­mię­tał, czy teraz ko­lej­ny ruch wy­ko­nu­ją białe, czy czar­ne fi­gu­ry. Spraw­dził to.

Ma­chi­nal­nie prze­gła­dza­jąc dło­nią włosy, ana­li­zo­wał stan gry.

Przez chwi­lę my­ślał o tych za­pa­leń­cach, po­świę­ca­ją­cych tyle czasu na wy­szu­ki­wa­nie opi­sów par­tii sza­cho­wych z okre­su przed Wiel­kim Chło­dem. Ze­bra­li potem wszyst­ko, co zna­leź­li, opa­trzy­li ob­szer­ny­mi ko­men­ta­rza­mi i wy­da­li w nie­wiel­kim na­kła­dzie. Po­dzi­wiał ich upór, do­kład­ność i cier­pli­wość. Wie­dział, że nigdy nie po­świę­cił­by wielu lat życia na od­twa­rza­nie ma­leń­kiej cząst­ki tego, co przy­da­rzy­ło się, kiedy nikt nie prze­wi­dy­wał, że znowu za­pa­nu­je wiecz­na zima.

Przy­po­mniał sobie, że wspo­mógł to­wa­rzy­stwo sza­cho­we hoj­nym dat­kiem i jak uni­że­nie mu dzię­ko­wa­no. Po­czuł przy­pływ za­do­wo­le­nia.

Wziął ołó­wek do ręki. Na wol­nej od za­pi­sków stro­nie, za­czął wy­pi­sy­wać ko­lej­ne ruchy bia­łych pion­ków i figur. Z boku na­no­sił moż­li­we od­po­wie­dzi. Za­sta­na­wiał się nad każ­dym po­su­nię­ciem. Pra­co­wał jak ma­szy­na. Mózg for­mu­ło­wał ko­lej­ne wa­rian­ty gry.

Przyj­rzał się no­tat­kom, chcąc je prze­ana­li­zo­wać.

Nie wi­dział przed oczy­ma kil­ku­zna­ko­wych sym­bo­li ko­lej­nych prze­miesz­czeń bie­rek na sześć­dzie­się­ciocz­te­ro­po­lo­wym kwa­dra­cie. Zo­ba­czył ma­te­ma­tycz­ne wzory, nie­któ­re krót­kie, inne roz­bu­do­wa­ne. Pa­trzył na nie z nie­do­wie­rza­niem.

Go­rącz­ko­wo za­czął no­to­wać ko­lej­ne wzory, wy­pły­wa­ją­ce z głę­bin pa­mię­ci, tak szyb­ko, że zła­mał koń­ców­kę ołów­ka.

Nie po­trze­bo­wał już ry­si­ka. Nie mu­siał nic robić, żeby przy­po­mnieć sobie dłu­gie sze­re­gi ozna­czeń, ze­bra­nych w pra­wi­dła fi­zycz­nych pro­ce­sów. Pa­mię­tał je.

Z ra­do­ścią od­krył, że po­ja­wia­ją się w jego umy­śle, kiedy tylko tego chce. Wi­dział je przed oczy­ma i do­sko­na­le ro­zu­miał, co ob­ra­zu­ją.

Przyj­rzał się kart­ce książ­ki, po­gię­tej od szyb­kie­go no­to­wa­nia. Do­szedł do wnio­sku, że jeden z wzo­rów na­le­ży po­pra­wić: nie uwzględ­niał wek­to­ra przy­ło­żo­nej siły. Ta war­tość mogła zmie­niać prze­bieg pro­ce­su, któ­re­go wzór sta­no­wił od­zwier­cie­dle­nie.

Przez chwi­lę my­ślał o tym, czy po­wie­dzieć Ad­rie­no­wi, że ma dru­gie imię – Ste­phen. Wy­chy­nę­ło gdzieś z pod­świa­do­mo­ści wraz z wi­do­kiem dy­plo­mu z na­zwi­skiem – Geof­frey Ste­phen Banks.

Do­szedł do wnio­sku, że ta spra­wa nie ma dla Ad­rie­na Sa­vi­gny więk­sze­go zna­cze­nia – i że wła­ści­wie nie ma zna­cze­nia dla żad­nej ze zna­nych mu osób.

 

***

 

Stary far­mer z za­do­wo­le­niem wspo­mi­nał prze­by­tą drogę.  

Chrząk­nął gło­śno, a potem sta­ran­nie wy­smar­kał nos w chu­s­tecz­kę. Od­czu­wał po­trze­bę po­dzie­le­nia się swo­imi spo­strze­że­nia­mi, więc zwró­cił się do psa.

 – Wszyst­ko idzie jak po maśle – mruk­nął, rzu­ca­jąc Ru­fu­so­wi ka­wa­łek mięsa. – Je­ste­śmy już, przy­ja­cie­lu, da­le­ko od domu, lecz cał­kiem nie­da­le­ko od na­sze­go celu.

Grant sie­dział przy ogni­sku. Sta­ran­nie ob­ja­dał pie­czo­ną nogę jed­nej z ku­ro­patw, ustrze­lo­nych rano. Kęsy mięsa za­gry­zał mocno już czer­stwym chle­bem, po­sma­ro­wa­nym smal­cem. Grant miał nadal mocne zęby, więc nie spra­wia­ło mu trud­no­ści żucie twar­dej pajdy chle­ba, bę­dą­cej w do­dat­ku koń­ców­ką bo­chen­ka.

Pies sie­dział przed nim. Cier­pli­wie cze­kał, aż Elmer ci­śnie ko­lej­ny ka­wa­łek zwie­rzę­cej kości. Ury­wa­nie szcze­kał, kiedy ocze­ki­wa­nie zbyt­nio się wy­dłu­ża­ło.

Wszyst­ko prze­bie­ga­ło tak, jak za­pla­no­wał Grant. Po­ru­sza­li się w kie­run­ku na po­łu­dnie, szla­kiem, do­brze za­pa­mię­ta­nym w cza­sach, kiedy nosił ozna­kę człon­ka od­dzia­łu sztur­mo­we­go swo­je­go hrab­stwa, jed­nej z wielu grup, de­spe­rac­ko pró­bu­ją­cych sfor­so­wać Prze­sło­nę. Pies biegł obok dwu­kół­ki, ra­do­śnie pod­nie­co­ny, wę­sząc i szu­ka­jąc no­wych śla­dów. Je­że­li za­czął prze­ja­wiać ob­ja­wy zmę­cze­nia, Grant za­trzy­my­wał wóz, przy­wo­ły­wał wil­czu­ra i po­ma­gał mu wdra­pać się do góry. Dal­szą drogę od­by­wa­li razem, do czasu, kiedy pies od­po­czął i za­czy­nał prze­ja­wiać ocho­tę do bie­ga­nia. Wtedy Grant po­zwa­lał mu ze­sko­czyć, ba­cząc, żeby Rufus za­nad­to się nie zmę­czył, po po­łu­dniu mocno ogra­ni­cza­jąc chwi­le swo­bo­dy. W cza­sie po­po­łu­dnio­we­go po­pa­su konie za­ja­da­ły trawę, a pies od­sy­piał zmę­cze­nie. W nocy Grant i wil­czur zgod­nie spali we wnę­trzu dwu­kół­ki, choć Grant uwa­żał, że zwie­rzę zaj­mu­je za dużo miej­sca i bar­dzo się roz­py­cha.

Znaj­do­wa­li się bli­sko Prze­sło­ny. Gran­ta nieco dzi­wi­ło, że wie­czo­rem nie widzi lekko opa­li­zu­ją­ce­go, ale wy­raź­ne­go świa­tła pro­mie­nio­wa­nia na li­niach zapór. Pa­mię­tał, że on i inni ob­ser­wo­wa­li to zja­wi­sko, kiedy dawno temu zbli­ża­li się do Prze­sło­ny. Za­chwy­ca­li się pięk­nem tej łuny. Coś mogło się jed­nak prze­cież zmie­nić.

Uwa­żał, że bę­dzie miał do­sta­tecz­nie dużo czasu, żeby wszyst­ko zba­dać na miej­scu.

Jesz­cze nie wy­kon­cy­po­wał, jak po­ko­na trzy ostat­nie linie zapór Prze­sło­ny, cho­ciaż miał wstęp­ny plan. Do­brze wie­dział na­to­miast, jak przej­dzie dwie pierw­sze.

Wstał, żeby roz­pro­sto­wać kości. Wy­rzu­cił nie­do­je­dzo­ną kość i resz­tę chle­ba.

Rufus za­szcze­kał ra­do­śnie.

Z wnę­trza sie­dzi­ska Grant wy­cią­gnął pil­nik i so­lid­ne szczyp­ce, z bar­dzo dłu­gi­mi ra­mio­na­mi osło­nię­ty­mi grubą war­stwą gumy. Miał pew­ność, że dzia­ła­jąc spo­koj­nie i roz­waż­nie, tymi cę­ga­mi prze­tnie za­sie­ki z drutu kol­cza­ste­go. Mu­siał uwa­żać, bo przez druty pły­nął prąd elek­trycz­ny o dużym na­pię­ciu.

Na­le­ża­ło tylko do­brze na­ostrzyć koń­ców­ki.

Pies gor­li­wie szpe­rał w tra­wie w po­szu­ki­wa­niu resz­tek ko­la­cji Gran­ta.

Elmer po­sie­kał pierś ku­ro­pa­twy i parę kro­mek chle­ba, aby Rufus najadł się do syta i nie ma­ru­dził.

Raźno przy­stą­pił do pracy.

 

***

 

– Oczy­wi­ście, mo­że­my zjeść obiad – za­de­cy­do­wał Ra­spens. Ze zdzi­wie­niem spo­strzegł, że od­czu­wa głód. – Za­wró­ci­my do po­przed­niej sta­cji czy tez prze­mie­ści­my się do na­stęp­nej? – za­py­tał, po­pra­wia­jąc uło­że­nie ciała w fo­te­lu.

– Nie. – Beer po­krę­cił głową. – Kil­ka­set me­trów dalej mamy nowy bu­dy­nek. Wła­ści­wie nawet małe osie­dle dla funk­cjo­na­riu­szy Prze­sło­ny. Skrę­ci­my nieco w bok.

Ra­spens zdzi­wił się.

– Przed roz­po­czę­ciem in­spek­cji prze­glą­da­łem plan usy­tu­owa­nia wszyst­kich sta­cji, po­ste­run­ków i bu­dyn­ków po­moc­ni­czych – za­uwa­żył, przy­po­mi­na­jąc sobie to­po­gra­fię od­cin­ka. – Na­nio­słem zmia­ny. Tam do­pie­ro pro­jek­tu­je się bu­do­wę.

– Nasze osie­dle już po­wsta­ło. – Beer uśmiech­nął się sze­ro­ko. – Rada Sta­no­wa przy­śpie­szy­ła prace. Mógł pan o tym nie wie­dzieć.

– Chyba tak – ostroż­nie przy­tak­nął Ra­spens.

Wy­sta­wił głowę nad opusz­czo­ną szybę drzwi­czek. Chciał jesz­cze raz spoj­rzeć na ma­je­sta­tycz­ny lot my­szo­ło­wów.

W miej­scu, gdzie nie­daw­no krę­ci­li się funk­cjo­na­riu­sze Prze­sło­ny w po­szu­ki­wa­niu grzy­bów, zo­ba­czył pas udep­ta­nej trawy, do­bie­ga­ją­cy aż do pierw­szych drzew. Tak do­kład­nie i sys­te­ma­tycz­nie udep­ta­nej, jakby ukry­to zdra­dza­ją­ce jakąś ta­jem­ni­cę ślady.

W mil­cze­niu za­ci­snął zęby. Chcia­no coś przed nim ukryć – miał już pew­ność.  

Po­my­ślał, że jutro tutaj po­wró­ci.

 

***

 

Jo­na­than Pryde ra­do­śnie uśmiech­nął się. Prze­wi­dy­wał, że za­koń­cze­nie misji jest na wy­cią­gnię­cie ręki.

Po­wo­li pla­no­wał już po­wrót do domu. Nie są­dził, żeby on i Banks na­po­tka­li ja­kieś trud­no­ści. Geof­frey zaj­mo­wał wy­so­ką po­zy­cję w hie­rar­chii klanu i na pewno wie­dział, jak po­stę­pu­je się w sy­tu­acji za­gro­że­nia. Pryde są­dził, że zna się na tym znacz­nie le­piej od niego.  

Wy­słan­nik zza Prze­sło­ny w za­my­śle­niu spo­glą­dał na bocz­ny wjazd do wiel­kiej willi tego miej­sco­we­go przy­wód­cy, Ad­rie­na Sa­vi­gny’ego. Cier­pli­wie cze­kał, aż ktoś otwo­rzy nie­wiel­ką bramę. Zo­stał umó­wio­ny – i sta­wił się o wy­zna­czo­nej go­dzi­nie. Miał kufer pełen gar­ni­tu­rów, ma­ry­na­rek i spodni na­praw­dę do­brych marek.

Bramę wy­ko­na­no ze sta­ran­nie wy­ku­tych sta­lo­wych prę­tów, ozdo­bio­nych mo­sięż­ny­mi od­le­wa­mi w kształ­cie liści. Przez prze­świ­ty po­mię­dzy nimi Pryde wi­dział skrę­ca­ją­cą w bok żwi­ro­wa­ną dróż­kę, oko­lo­ną szpa­le­rem drzew o ga­łę­ziach przy­cię­tych w kształ­cie stoż­ka i po­bie­lo­nych pniach. Sta­ran­nie utrzy­ma­ny gazon pła­wił się w pro­mie­niach słoń­ca.

Męż­czy­zna w czap­ce ści­nał trawę nie­wiel­ką ko­siar­ką. Ostrza ogrod­ni­cze­go na­rzę­dzia po­ru­szał ruch kół. Dwóch in­nych ludzi stało w cie­niu pierw­szej pary drzew, przy­glą­da­jąc się Jo­na­tha­no­wi. Wy­glą­da­ło, że nie mają nic szcze­gól­ne­go do ro­bo­ty.

Pryde po­my­ślał, że przed­mio­ty i rze­czy zdra­dza­ją wła­ści­cie­li. Tak oka­za­ły sa­mo­chód, w któ­rym wi­dział Bank­sa, mógł po­sia­dać tylko ktoś na­praw­dę ma­jęt­ny. Usta­le­nie, kim jest, za­ję­ło kil­ka­na­ście minut. Resz­ta oka­za­ła się pro­sta.

 Au­to­mo­bil – po­pra­wił się – sto­suj takie wy­ra­zy, jakie oni sto­su­ją. Nadal tak okre­śla­ją sa­mo­chód, nie wia­do­mo, dla­cze­go. Może od­zy­ska­li stare słow­ni­ki… Do okre­śla­nia od­le­gło­ści uży­waj mil i jar­dów, przy ob­ję­to­ści po­słu­guj się ga­lo­na­mi i busz­la­mi, bo uży­wa­ją ta­kich miar. Ina­czej mo­żesz się zdra­dzić. Pa­mię­taj o tym.  

Jesz­cze raz po­cią­gnął z sznur dzwon­ka. Przy głów­nej bra­mie umiesz­czo­no przy­cisk elek­trycz­ne­go dzwon­ka,  ale nie tutaj.

Tutaj nie muszą po­pi­sy­wać się za­moż­no­ścią – cią­gnął myśl. – Nawet oni oszczę­dza­ją ener­gię. Słusz­nie.  

Za­pa­mię­tał ko­lej­ne spo­strze­że­nie, zresz­tą nie pierw­sze. Mogło świad­czyć o trud­no­ściach w do­stę­pie do źró­deł su­row­ców albo o ni­skim sta­nie roz­wo­ju bar­dziej wy­ra­fi­no­wa­ne­go prze­my­słu. Po­wi­nien je za­wrzeć w ra­por­cie koń­co­wym.  

Pryde miał ocho­tę za­trzeć dło­nie. Jego umysł prze­ni­ka­ło prze­świad­cze­nie, że nie na­po­tka kło­po­tów z prze­ko­na­niem Geof­freya do po­wro­tu. Nie bę­dzie z tym żad­nych trud­no­ści, oce­niał Pryde, kiedy tylko Banks dowie się, kim jest. Usły­szy, jakie cze­ka­ją go per­spek­ty­wy.

Pryde prze­by­wał na Pół­no­cy już czte­ry razy. Za każ­dym nosił to samo na­zwi­sko – i zdą­żył się do niego przy­zwy­cza­ić. Za­wsze pra­co­wał jako do­mo­krąż­ca, ale za to prze­by­wał w od­le­głych od sie­bie miej­scach. Nie wi­dział w tym cze­goś spe­cjal­nie ry­zy­kow­ne­go, bo za­wsze mógł po­wie­dzieć, że szuka no­wych klien­tów.

Wy­cią­gnął rękę, chcąc znowu po­cią­gnąć za sznur, ale zre­zy­gno­wał. Wę­drow­ny han­dlarz, nawet o do­brej po­zy­cji, nie po­wi­nien być zbyt na­tręt­ny.

Nie­ba­wem cze­kał go kil­ku­let­ni okres od­po­czyn­ku. Bę­dzie mógł zająć się dwie­ma ma­ły­mi có­recz­ka­mi – może nawet opo­wie im, jak wy­glą­da życie na Pół­no­cy, oczy­wi­ście nie zdra­dza­jąc, skąd wszyst­ko wie. Z pew­no­ścią wpad­ną w za­chwyt.

Na­pa­wał się myślą, że bę­dzie też kąpał się rano i wie­czo­rem i prze­sia­dy­wał nad ba­se­nem, ze szklan­ką chłod­ne­go piwa w dłoni.

Jo­na­than Pryde wie­dział, że jego ma­rze­nia wy­glą­da­ją po­spo­li­cie,  są naj­zwy­klej­sze z moż­li­wych, ale znowu ra­do­śnie się uśmięch­nął.

 

***

 

Ad­rien Sa­vi­gny w sku­pie­niu stu­dio­wał dłu­gie sze­re­gi cyfr. Spraw­dzał wy­li­cze­nie kosz­tów i zy­sków Do­me­ny nad Po­to­kiem i ca­łe­go klanu.

Uznał, że ze­sta­wie­nie jest za­do­wa­la­ją­ce.

Prze­my­śla­ny i wie­lo­wąt­ko­wy plan, po­wo­li wcie­la­ny już w życie, wy­ma­gał po­sia­da­nia znacz­nych za­so­bów fi­nan­so­wych. Przy­wód­ca wiel­kiej fa­mi­lii pra­gnął też ze­brać sporą re­zer­wę na wy­dat­ki, trud­ne teraz do prze­wi­dze­nia.

Ad­rien za­wsze do­sko­na­le wie­dział, jaką ilo­ścią go­tów­ki dys­po­nu­je. Miał jej jed­nak za mało na kon­ty­nu­owa­nie pla­no­wa­ne­go przed­się­wzię­cia.

Prze­ję­cie trans­por­tu pie­nię­dzy, przy­naj­mniej na razie, roz­wią­zy­wa­ło pro­ble­my. Ro­dzi­ło też okre­ślo­ne skut­ki. Ich wy­wo­ła­nie sta­no­wi­ło jeden z celów dzia­ła­nia na­czel­ni­ka rodu – do­pro­wa­dze­nie do wojny dwóch kla­nów, a póź­niej pew­nie kilku.

Sa­vi­gny za­mie­rzał wy­grać krwa­we star­cie, za­pew­nia­jąc sobie pierw­szo­pla­no­wą po­zy­cję. Zwy­cię­stwo miało stać się pierw­szym kro­kiem w dłu­giej se­kwen­cji szcze­gó­ło­wo ob­my­ślo­nych dzia­łań, zu­peł­nie od­mie­nia­ją­cych życie człon­ków klanu i prze­ista­cza­ją­cej spo­łecz­ność do­me­ny – i całej Pół­no­cy.

Życie na na­szych te­re­nach zu­peł­nie się zmie­ni – my­ślał Sa­vi­gny. – Od­zy­ska­my impet. Wdro­ży­my nowe tech­no­lo­gie i przy­spie­szy­my roz­wój. Koń­cem dzia­łań sta­nie się ro­ze­bra­nie Prze­sło­ny – to uczy­ni mój syn. Ale na po­cząt­ku ja po­pro­wa­dzę klany Pół­no­cy ku innej przy­szło­ści.

To była druga, jesz­cze nieco mgli­sta część planu Ad­rie­na. Do jej wy­ko­na­nia po­trze­bo­wał Geof­freya Bank­sa. Ale nie tylko – wie­dział, że musi zna­leźć jesz­cze kil­ku­na­stu, a może kil­ku­dzie­się­ciu ludzi, umie­ją­cych roz­po­znać tech­no­lo­gie Po­łu­dnia. Sa­vi­gny pra­gnął je wy­ko­rzy­stać na te­re­nach do­me­ny, znacz­nie po­więk­szo­nej po za­koń­cze­niu wojny.

Na razie jed­nak naj­waż­niej­szą osobą sta­wał się Banks. Mógł po­wró­cić na Po­łu­dnie, nie wy­wo­łu­jąc po­dejrz­li­wo­ści – i wy­ko­rzy­stać wszyst­ko, czym bę­dzie dys­po­no­wał. Sys­te­ma­tycz­nie prze­ka­zy­wać zdo­by­tą wie­dzę, nie­zwłocz­nie wpro­wa­dza­ną w życie. Sa­vi­gny prze­wi­dy­wał, że pierw­sze efek­ty przyj­dą pręd­ko.

Wszy­scy na­praw­dę będą z tego za­do­wo­le­ni – po­my­ślał z sa­tys­fak­cją.

Ad­rien Sa­vi­gny sie­dział w swoim ga­bi­ne­cie. Rano słu­żą­ca za­cią­gnę­ła drew­nia­ne ża­lu­zje na oknach, więc w po­ko­ju pa­no­wał przy­jem­ny pół­mrok. Na prze­ciw­le­głej od biur­ka ścia­nie wi­siał duży por­tret, przed­sta­wia­ją­cy sto­ją­ce­go w dum­nej pozie męż­czy­znę, odzia­ne­go w skó­rza­ny ka­ftan i sze­ro­kie spodnie. Czło­wiek z ob­ra­zu trzy­mał za cugle wierz­chow­ca o po­tęż­nej grzy­wie, dłu­gim ogo­nie i wiel­kich ko­py­tach. W dru­giej dłoni dzier­żył ka­pe­lusz, ozdo­bio­ny pięk­nym pió­ro­pu­szem.

Szczu­płą twarz po­kry­wa­ły zmarszcz­ki, a bujne i gęste włosy oszro­ni­ła już si­wi­zna. Wargi ukła­da­ły się w pewny sie­bie, dumny uśmiech czło­wie­ka, który wiele prze­szedł i bar­dzo dużo do­ko­nał. Ma­larz z boku por­tre­tu od­two­rzył kilka mniej­szych po­sta­ci, także sto­ją­cych w dum­nych po­zach.

Był to por­tret Omara Sa­vi­gny’ego, da­le­kie­go przod­ka Ad­rie­na, i jego naj­bar­dziej zna­nych to­wa­rzy­szy.

Gła­dząc się po bro­dzie, w za­my­śle­niu przy­glą­dał się po­sta­ci Omara.  

Są­dził, że jego pro­to­pla­sta, mimo wszyst­kich na­po­ty­ka­nych nie­bez­pie­czeństw i trud­no­ści, miał prost­sze życie niż on.

Kil­ka­set lat temu w Zie­mię ude­rzy­ła spora aste­ro­ida. Jej or­bi­tę dia­me­tral­nie mie­ni­ło ze­tknię­cie się z po­zo­sta­ło­ścia­mi po­tęż­nej sta­cji ko­smicz­nej. Zmia­ny kli­ma­tycz­ne za­czę­ły się na­tych­miast. Na­stał okres zlo­do­wa­ce­nia, po­wszech­nie na­zy­wa­ny Wiel­kim Chło­dem lub Wiel­kim Zim­nem. Tę nazwę za­wsze pi­sa­no du­ży­mi li­te­ra­mi. Zmie­ni­ło się wszyst­ko – peł­za­ją­cy na po­łu­dnie lą­do­lód od­wró­cił bieg rzek, usy­pał nowe wy­ży­ny, nisz­cząc po dro­dze mia­sta. Póź­niej kon­ty­nent po­ro­sły lasy, szyb­ko prze­ra­dza­ją­ce się w pusz­czę.

Po­cząt­ko­wo lu­dzie de­spe­rac­ko wy­dzie­ra­li sobie oca­la­łe reszt­ki, wal­cząc o prze­trwa­nie. Potem, krok po kroku, za­czę­li od­twa­rzać osią­gnię­cia przed na­sta­niem Wiel­kie­go Chło­du, coraz szyb­ciej i szyb­ciej. Sku­pia­li się w osa­dach, także w tej, gdzie teraz żył Ad­rien Sa­vi­gny i jego klan. Ten ob­szar nadal zwano Ar­deń­skim Lasem.

Omar Sa­vi­gny pierw­szy po­pro­wa­dził wy­pra­wy zwia­dow­cze na po­łu­dnie. Lu­dzie za­czę­li tam two­rzyć nowe, duże sie­dli­ska. Dzię­ki nim przy­wra­ca­nie stanu roz­wo­ju, ist­nie­ją­ce­go przed Wiel­kim Chło­dem na­bra­ło roz­pę­du.

Omar, do­wo­dząc licz­ny­mi wy­pra­wa­mi, zwe­ry­fi­ko­wał do­my­sły, snute w osa­dach Lasu Ar­deń­skie­go. On i jego to­wa­rzy­sze prze­ko­na­li się, że na po­łu­dniu lu­dzie znacz­nie szyb­ciej po­wra­ca­li do stanu przed Wiel­kim Chło­dem. Tam znisz­cze­nia spo­wo­do­wa­ne przez za­mróz i lą­do­lód nie oka­za­ły się aż tak wiel­kie, a do­stęp do su­row­ców, oca­la­łych ma­ga­zy­nów i urzą­dzeń o niebo lep­szy. Na pół­no­cy do­pie­ro po­wsta­wa­ły hrab­stwa, kiedy na po­łu­dniu urzą­dza­no już stany. Pier­wo­wzór po­sta­ci z por­tre­tu spraw­dził też, że lą­do­lód usy­pał w po­przek kon­ty­nen­tu wy­so­kie i stro­me wznie­sie­nia, trud­ne do prze­by­cia, po­ro­słe bujną knie­ją.  

Omar Sa­vi­gny stał się le­gen­dą Pół­no­cy jesz­cze za życia.

Ad­rien uwa­żał, że je­że­li zre­ali­zu­je swój za­mysł, zo­sta­nie jego god­nym na­stęp­cą. To był jeden z po­wo­dów, dla któ­rych za­mie­rzał wcie­lić w życie swój plan. W głębi ducha przy­zna­wał, że chyba głów­ny.

Naj­pierw jed­nak za­ła­twi­my ra­bu­nek. Uczy­ni­my ze spra­wy ko­niecz­nej spra­wę oczy­wi­stą dla moich ludzi, a za­ra­zem po­ży­tecz­ną – po­my­ślał Sa­vi­gny, po­now­nie czy­ta­jąc kar­te­lu­szek pa­pie­ru. Ktoś wy­pi­sał na nim ilo­ści i ro­dza­je bank­no­tów i monet.

Sta­ran­nie zło­żył ją na pół i wsa­dził do kie­szon­ki ko­szu­li.

Mu­siał roz­strzy­gnąć teraz dwa do­dat­ko­we pro­ble­my: pro­blem Geof­freya Bank­sa i spra­wę wy­słan­ni­ków, ba­da­ją­cych tech­no­lo­gie ludzi z Po­łu­dnia.

Uznał, że te spra­wy mogą jesz­cze po­cze­kać.

Na razie po­sta­no­wił, że zleci wy­ko­na­nie swo­je­go por­tre­tu, ta­kiej samej wiel­ko­ści jak po­do­bi­zna Omara. Je­że­li pierw­sza część planu po­wie­dzie się, w co nie wąt­pił, na­tych­miast na­ka­że re­ali­zo­wa­nie dru­giej.

Wtedy po­le­cę prze­nieść mój por­tret z sy­pial­ni i po­wie­sić w ga­bi­ne­cie, na dru­giej ścia­nie – po­my­ślał z za­do­wo­le­niem.

Ostroż­nie wziął do ręki książ­kę, le­żą­cą na biur­ku – otrzy­mał ją parę lat temu w pre­zen­cie na uro­dzi­ny. Sta­no­wi­ła cenną rzad­kość. Gruby tom w skór­ko­wej opra­wie wy­da­no parę wie­ków przed na­sta­niem Wiel­kie­go Zimna. Sta­ran­nie od­no­wio­ny, z po­zło­co­ny­mi na­zwi­skiem au­to­ra i ty­tu­łem, stał się wła­sno­ścią przy­wód­cy klanu. Po­mi­mo tego, że do kom­ple­tu bra­ko­wa­ło kilku czę­ści, sta­no­wił nie­by­wa­ły ra­ry­tas.

Sa­vi­gny przej­rzał kie­dyś wo­lu­men. Za­czął nawet czy­tać, nie spo­dzie­wa­jąc się ni­cze­go in­te­re­su­ją­ce­go. Teraz sta­ran­nie stu­dio­wał dzie­ło stro­na po stro­nie, ko­rzy­sta­jąc z po­mo­cy słow­ni­ka. Nie ro­zu­miał zna­cze­nia wielu wy­ra­zów, ale szyb­ko je po­zna­wał. Zle­cił także od­szu­ka­nie bra­ku­ją­cych czę­ści dzie­ła.

Zro­dzo­ny w umy­śle Ad­rie­na plan po­wstał pod­czas lek­tu­ry wy­da­nej w cza­sach uzna­wa­nych już za za­mierz­chłe na­uko­wej pracy z za­kre­su hi­sto­rii sta­ro­żyt­nej.

Teraz stu­dio­wa­nie tej po­zy­cji, zbli­ża­ją­ce się już do końca, coraz bar­dziej fa­scy­no­wa­ło po­tom­ka Omara.

Bar­dzo czę­sto znaj­dy­wał w niej na­tchnie­nie do no­wych po­my­słów.  

 

***

 

Ra­spens z nie­do­wie­rza­niem przy­pa­try­wał się wspa­nia­łe­mu wi­do­ko­wi.  

Kil­ka­dzie­siąt minut wcze­śniej ko­lum­na sa­mo­cho­dów skrę­ci­ła w krętą, leśną drogę. Wąską prze­cin­kę za­cie­nia­ły wy­ro­śnię­te ga­łę­zie drzew, a głę­bo­kie ko­le­iny po­ra­sta­ła trawa. Ra­spens czuł, jak jest tutaj wil­got­no i dusz­no. Dwa razy kie­row­cy mu­sie­li za­trzy­mać sa­mo­cho­dy, aby usu­nąć zwa­lo­ne pnie.

Trud­no prze­jezd­ny od­ci­nek szyb­ko się jed­nak za­koń­czył.

Nagle prze­cin­ka za­czę­ła się po­sze­rzać, za­mie­nia­jąc w drogę. Grunt stal się rów­niej­szy, a potem po­ja­wi­ła się gruba war­stwa szu­tru. Na końcu trak­tu Ra­spens uj­rzał dużą ko­lo­nię pięk­nych domów, roz­rzu­co­nych po­śród kęp drzew. Róż­no­ko­lo­ro­we ścia­ny i stro­me dachy sta­no­wi­ły kon­tra­punkt do ma­je­sta­tycz­nych dębów, sosen i klo­nów, wy­cią­ga­ją­cych na boki roz­ło­ży­ste ko­na­ry. Pięk­no i ma­je­stat osie­dla za­pie­ra­ło od­dech w pier­si.

To nie była zwy­kła sta­cja kon­tro­l­na z pa­ro­ma ra­chi­tycz­ny­mi bu­dyn­ka­mi go­spo­dar­czy­mi. Ra­spens z po­dzi­wem oglą­dał duże sku­pi­sko do­mostw, prze­dzie­lo­nych spo­ry­mi ogro­da­mi, zbu­do­wa­nych wzdłuż wy­ty­czo­nych już ulic.  

Na końcu drogi ter­ko­tał trak­tor, cią­gną­cy po­jem­nik na ko­łach. Wy­le­wa­no as­falt.

– Cóż to wła­ści­wie jest? – Ra­spens nie po­tra­fił sfor­mu­ło­wać in­ne­go py­ta­nia.

Beer uśmiech­nął się sze­ro­ko.

-– Praw­da, że wspa­nia­le wy­glą­da? – od­po­wie­dział z nie­ukry­wa­ną sa­tys­fak­cją. – A to jesz­cze nawet nie po­ło­wa tego, co za­mie­rza­my wznieść. Stwo­rzy­li­śmy mia­stecz­ko zgod­nie z de­cy­zja­mi Rady Sta­no­wej – cią­gnął, ma­cha­jąc ręką. – Cząst­ko­wy­mi, to praw­da, ale Rada za­ak­cep­to­wa­ła każdy etap roz­bu­do­wy. Wie pan, panie kon­tro­le­rze sta­no­wy, jak nudno i cięż­ko tutaj się żyje.  

W gło­sie nad­zor­cy za­brzmia­ła nuta skar­gi.

– Ten pro­jekt umoż­li­wia w końcu to, co inni w na­szym sta­nie dawno już po­sia­da­ją – dodał z tym samym sze­ro­kim uśmie­chem. – Nie mo­że­my prze­cież cią­gle zaj­mo­wać się spra­wa­mi Prze­sło­ny.

Uśmiech sta­wał się coraz bar­dziej ra­do­sny.

– Zgo­dzi się pan, że i my mamy prawo po­sia­dać to, co mają inni.

 

***

 

Muszę wie­rzyć w to, co robię – i wie­rzę. Słusz­ność jest po na­szej stro­nie. Cie­ka­we, że na Pół­no­cy, tak jak i u nas, cią­gle uży­wa­ją tego po­wie­dze­nia o słusz­no­ści. Nie wiemy, dla­cze­go tak mó­wi­my.

Ocze­ki­wa­nia prze­dłu­ży­ło się, więc Pryde oce­niał wszyst­ko, czego do tej pory do­ko­nał. Utwier­dził się w prze­ko­na­niu, że do­brze po­stę­pu­je.

Wie­rzył w ko­niecz­ność sta­łe­go spraw­dza­nia, co dzie­je się w hrab­stwach Pół­no­cy – ro­zu­miał też i ak­cep­to­wał po­wo­dy pod­ję­cia de­cy­zji o wy­bu­do­wa­niu Prze­sło­ny. Wąt­pił, czy ja­ki­kol­wiek mo­ra­li­sta z tych dziw­nych, no­wych krę­gów fi­lo­zo­ficz­nych w jego sta­nie po­tra­fił­by prze­ko­ny­wu­ją­co uza­sad­nić po­wsta­nie za­po­ry. On tez nie umiał­by tego uczy­nić. Wy­star­cza­ło jed­nak, że przy­po­mniał sobie, co dzia­ło się po okre­sie Wiel­kie­go Zimna, żeby uspra­wie­dli­wił jej ist­nie­nie.

Hi­sto­rię po­wsta­nia Prze­sło­ny znał do­sko­na­le. Je­że­li w coś za­czy­nał wąt­pić, przy­po­mi­nał ją sobie – tak jak teraz.

Wiele dzie­siąt­ków lat temu wszyst­ko znowu za­czy­na­ło wska­zy­wać, że okres zlo­do­wa­ce­nia po­wtó­rzy się. Nagły po­wrót po­tęż­ne­go ozię­bie­nia ro­dził wiel­kie obawy. Lu­dzie ży­ją­cy na te­re­nach Lasu Ar­deń­skie­go i dalej na pół­noc, w uciecz­ce przed po­now­nie na­cie­ra­ją­cym lą­do­lo­dem szy­ko­wa­li się do mar­szu na po­łu­dnie. Nie­któ­rzy roz­po­czę­li wę­drów­kę, a kilka sta­nów pod­ję­ło walkę z przy­by­sza­mi.

Pryde po raz któ­ryś z rzędu przy­po­mniał sobie, że wtedy wszy­scy w pa­rok­sy­zmie trwo­gi po­łą­czy­li wy­sił­ki i zbu­do­wa­li Prze­sło­nę, wy­ko­rzy­stu­jąc naj­now­sze zdo­by­cze tech­nicz­ne, bę­dą­ce w dys­po­zy­cji sta­nów Po­łu­dnia.

Dla Jo­na­tha­na mo­ty­wy zbu­do­wa­nia wiel­kiej za­po­ry nigdy nie bu­dzi­ły wąt­pli­wo­ści. Nie uspra­wie­dli­wiał ich, uwa­ża­jąc za nie­mo­ral­ne, ale ro­zu­miał.

Nie wi­dział żad­nej sprzecz­no­ści po­mię­dzy wiarą w słusz­ność za­mknię­cia Prze­sło­ną drogi na po­łu­dnie a tym, że nie­jed­no­krot­nie za­sta­na­wiał się, czy dal­sze funk­cjo­no­wa­nie linii zapór jest na­praw­dę ce­lo­we.

Uwa­żał, że ist­nie­nie Prze­sło­ny nie ma już sensu. Jej utrzy­my­wa­nie i kon­ser­wo­wa­nie po­chła­nia­ło kro­cie, o czym wie­dział. Naj­waż­niej­sze dla Jo­na­tha­na było jed­nak to, że Prze­sło­na prze­gra­dza­ła dwa od­ręb­ne, ludz­kie świa­ty.

Jakiś męż­czy­zna szedł szyb­ko w stro­nę bramy. Ge­stem ręki przy­wo­łał ogrod­ni­ka i wska­zał na dwu­kół­kę. Ogrod­nik wy­cią­gnął z kie­sze­ni spory klucz.

Pryde są­dził, ze w dłuż­szym od­stę­pie czasu nie da się utrzy­mać ist­nie­ją­ce­go stanu. Już teraz wielu ludzi na Po­łu­dniu nie wi­dzia­ło nic złego w tym, że miesz­kań­cy Pół­no­cy osie­dlą się po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny. Przy­pusz­czał, że li­kwi­do­wa­nie zapór po­win­no odbyć się czę­ścia­mi, me­to­dycz­nie i spo­koj­nie. Na­le­ża­ło unik­nąć na­głej fali mi­gra­cji, ale lu­dzie z pół­noc­nej stro­ny ba­rie­ry po­win­ni mieć moż­li­wość asy­mi­la­cji.

Jed­nak­że nie wąt­pił w ko­niecz­ność spraw­dza­nia, czy taka mi­gra­cja jest moż­li­wa i czego można się po niej spo­dzie­wać. To ważne za­da­nie wy­ko­ny­wa­li tacy lu­dzie jak on. Pryde czuł dumę, kiedy przy­po­mi­nał sobie es­ty­mę, z jaką spo­ty­kał się po po­wro­cie z ko­lej­nej misji.

Nie grze­szy­my pychą i po­czu­ciem wyż­szo­ści – my­ślał. – Nie je­ste­śmy winni tego, że roz­wi­ja­li­śmy się szyb­ciej, sko­ko­wo prę­dzej niż ci tutaj. Nie wińmy ludzi dawno zmar­łych, że trwo­ży­li się per­spek­ty­wą za­la­nia falą uchodź­ców. Za­ci­ska­li pię­ści i zęby na myśl o nowym cha­osie, mor­der­czych wal­kach, nisz­cze­nia wszyst­kie­go… Nie jest na­szym grze­chem, że wy­ko­rzy­sta­li­śmy po­sia­da­ną wie­dzę i zasób umie­jęt­no­ści dla za­po­bie­że­nia mi­gra­cji. Nie wińmy się za stwo­rze­nie tej wiel­kiej za­po­ry.

Jo­na­than w swoim mie­ście, w prze­rwach po­mię­dzy wy­ko­ny­wa­niem misji, czę­sto od­wie­dzał świą­ty­nię wszyst­kich re­li­gii i mo­dlił się żar­li­wie. Uwa­żał, ze czę­ste zwra­ca­nie się do isto­ty bo­skiej umac­nia go.

Pisk nie­na­oli­wio­nych za­wia­sów wy­rwał z za­my­śle­nia czło­wie­ka zza Prze­sło­ny. Ude­rzył pal­ca­mi w obu­do­wę kozła. Miał jesz­cze chwi­lę, żeby skoń­czyć myśl.

W sumie prze­cież nic się nie stało. Zlo­do­wa­ce­nie ustą­pi­ło, po­wrót fali mrozu nie na­stą­pił, a lu­dzie tutaj dają sobie radę – osą­dził.

Jeden z koni par­sk­nął.  

Cho­ciaż na pewno mo­gli­by myć się znacz­nie czę­ściej – za­koń­czył kon­sta­ta­cję.

Ogrod­nik otwo­rzył bramę. Wy­słan­nik z Po­łu­dnia trzep­nął wo­dza­mi konie po grzbie­tach. Znu­dzo­ne cze­ka­niem szpar­ko ru­szy­ły na­przód.

 

***

 

– Brise, wy­łą­czysz za­si­la­nie zapór. –  Beer po­sta­wił na sto­li­ku nie­do­pi­tą szklan­kę piwa.

Brise wziął bu­tel­kę i dolał do pełna. Beer z przy­jem­no­ścią pił zimne i bar­dzo smacz­ne piwo.

– Ra­spens i jego asy­sten­ci zo­sta­ją na noc. – Otarł wargi. – Nie je­dzie­my dalej.

– Z ja­kie­goż to po­wo­du? – Brise po­trzą­snął głową.

Jo­hann Brise pia­sto­wał sta­no­wi­sko nad­zor­cy nowej sta­cji i osie­dla funk­cjo­na­riu­szy Prze­sło­ny. Służ­bo­wo pod­le­gał jed­nak wła­dzy Ben­ja­mi­na Beera.

– Mu­sisz to zro­bić, Jo­hann. I zro­bisz. – Beer po­cią­gnął ły­czek chłod­ne­go na­po­ju. – Prze­cież do­brze wiesz, że trze­ba wie­czo­rem wy­łą­czać do­pływ ener­gii do osie­dla, żeby za­pew­nić funk­cjo­no­wa­nie zapór nocą. Tego oczy­wi­ście nie ro­bi­my…  

Znowu otarł wargi.

– Ra­spens po­wie­dział, że zo­sta­nie do rana – cią­gnął cicho. –  Za­mie­rza za­cząć opra­co­wy­wać zarys ra­por­tu. Jego asy­sten­ci wezmą się za kom­ple­to­wa­nie i se­gre­go­wa­nie da­nych. Ra­spens jest pe­dan­tem – kon­ty­nu­ował, przy­pa­tru­jąc się za­war­to­ści szklan­ki. – Po­dob­nie jak jego lu­dzie: będą pra­co­wa­li nawet do świtu, aż nie skoń­czą. Je­że­li osie­dle nie bę­dzie miało prądu, ten cały za­pa­trzo­ny w sie­bie kon­tro­ler za­sta­no­wi się, co się dzie­je – i ła­ska­wie ze­chce wy­ja­śnić ten pro­blem. Asy­sten­ci tego buca też się zdzi­wią, i to bar­dzo… Szyb­ko zo­rien­tu­ją się, o co na­praw­dę w tym wszyst­kim cho­dzi.

Brise po­pra­wił węzeł służ­bo­we­go kra­wa­ta. Po­krę­cił głową.

– Wszyst­ko wy­bu­do­wa­li­śmy za zgodą Rady Sta­no­wej.

W jego glo­sie brzmia­ła pew­ność sie­bie.

Pa­trzy­li na sie­bie w mil­cze­niu. Brise gło­śno prze­łknął ślinę, za­czął jed­nak mówić dalej.  

– Praw­dą jest, że Rada wy­ra­ża­ła zgodę czę­ścia­mi, czę­sto po fak­cie, ale wy­ra­ża­ła. – Ton głosu brzmiał hardo. Wzru­sza­jąc ra­mio­na­mi, otwo­rzył ko­lej­ną bu­tel­kę. – Kon­tro­ler sta­no­wy nie za­kwe­stio­nu­je de­cy­zji Rady, wiesz o tym – za­koń­czył, uśmie­cha­jąc się kpią­co.

Beer wes­tchnął. Je­dy­nym hau­stem dopił piwo.

– Brise, nie mo­żesz prze­cież być aż tak głupi…

Po­sta­wił szklan­kę na stole.

– Wiem, że wy­ra­zi­ła! – pod­niósł głos. – Ale nie wy­ra­ża­ła zgody na bu­do­wę pry­wat­nych domów. Je­że­li w końcu wy­ra­zi­ła, choć nie za darmo, stwier­dzi­ła, że za­si­la­nie w ener­gię i po­zo­sta­łe spra­wy za­ła­twią wła­ści­cie­le. Na swój koszt, Jo­hann.

Splu­nął na pod­ło­gę.

– Za­bra­łeś się za to w swoim pięk­nym, nowym do­mecz­ku? – w glo­sie Beera za­brzmia­ło szy­der­stwo.

– Chyba będę mu­siał za­cząć. – Głos Jo­han­na Brise brzmiał teraz nie­pew­nie.

– Tak… – Beer bęb­nił pal­ca­mi po stole. – Bę­dzie­my mu­sie­li za­cząć, i to pręd­ko. Ja, ty, po­zo­sta­li. Za­sta­no­wi­my się też nad wpi­sa­mi do dzien­ni­ków zu­ży­cia ener­gii. Jed­nak­że dzi­siaj – Beer pa­trzył pro­sto w oczy nad­zor­cy sta­cji – wszyst­ko musi grać. Ra­spen­so­wi żadne dziw­ne spo­strze­że­nia nie mogą przyjść do głowy.

– Dobra. – Zde­cy­do­wał się Brise. – Masz rację, Ben. I tak przy tej całej Prze­sło­nie od dawna nie wi­dzia­łem nawet psa z ku­la­wą nogą. Nie wiem, po co to jesz­cze utrzy­mu­je­my. To nie ma sensu.

Za­ło­żył czap­kę na głowę.

– Na wszel­ki wy­pa­dek prze­łą­czę linę za­si­la­nia od razu. Moż­li­we, że ten gnój za­żą­da jesz­cze jakiś wy­ja­śnień. Mogę nie dys­po­no­wać cza­sem.

– Czy ist­nie­nie Prze­sło­ny ma sens, za­le­ży od tego, jak do tego po­dejść. – Szef od­cin­ka przyj­rzał się uważ­nie nad­zor­cy. – Dla nas, do­staw­ców sprzę­tu, róż­nych firm i wielu człon­ków Rady jej ist­nie­nie jest jak naj­bar­dziej uza­sad­nio­ne. Czło­wie­ku, pa­mię­taj o tym. I za­kar­buj w swo­jej pu­stej gło­wie, że po­trze­bu­je­my mel­dun­ków o pró­bach sfor­so­wa­nia zapór.

Także wstał. Sta­ran­nie ob­cią­gnął mun­dur.

– Mu­sia­łem tro­chę na­kła­mać – stwier­dził lek­kim tonem w od­po­wie­dzi na py­ta­ją­ce spoj­rze­nie Jo­han­na Brise.

 

***

 

Elmer bez trud­no­ści do­tarł do Prze­sło­ny.

Bar­dzo nie­wie­le się zmie­ni­ło, co po­cząt­ko­wo go zdzi­wi­ło. Szyb­ko zro­zu­miał, że straż­ni­cy Prze­sło­ny, a są­dził, że tacy nadal są, wy­ci­na­ją drze­wa i krze­wy, żeby za bar­dzo się nie roz­ro­sły. Nie­któ­re druty pierw­szej linii zapór mocno już prze­rdze­wia­ły, inne na­to­miast lśni­ły bla­skiem no­wo­ści. Grant osią­gnął cel wcze­snym po­po­łu­dniem i do zmierz­chu po­zo­sta­wa­ło jesz­cze sporo czasu.

Sta­re­go far­me­ra tro­chę mar­twił pies. Rufus do­brze zno­sił trudy po­dró­ży. Bie­gał, je­że­li chciał, a potem prze­mie­rzał szlak leżąc we wnę­trzu dwu­kół­ki, z za­cie­ka­wie­niem wszyst­ko ob­ser­wu­jąc. Teraz stal się nie­spo­koj­ny – Grant są­dził, że pod­nie­cał się zu­peł­nie no­wy­mi za­pa­cha­mi, śla­da­mi i tro­pa­mi zwie­rząt. W trak­cie po­sto­jów Elmer mu­siał przy­wią­zy­wać zwie­rza­ka do szpry­chy koła.

Grant za­trzy­mał się ja­kieś sto jar­dów od wy­so­kiej za­po­ry z drutu kol­cza­ste­go. Wy­raź­nie wi­dział izo­la­to­ry na pio­no­wych słu­pach. Wie­dział, że przez tę plą­ta­ni­nę stali pły­nie prąd elek­trycz­ny.

Na pewno jed­nak mógł ją prze­ciąć. Są­dził, że bez trud­no­ści – je­że­li tylko bę­dzie uwa­żał.

Ścią­gnął cugle. Konie po­słusz­nie sta­nę­ły. Schwy­cił psa za ob­ro­żę i zmu­sił do ze­sko­cze­nia na zie­mię. Za­ło­żył długą smycz i sta­ran­nie prze­wią­zał przez obej­mę dy­sz­la. Wy­cią­gnął szczyp­ce i rę­ka­wi­ce po­wle­czo­ne grubą war­stwą gumy.

Pra­co­wał szyb­ko. Przy cię­ciu dru­tów nie wi­dział drob­nych, cha­rak­te­ry­stycz­nych iskier. Nie czuł ła­sko­czą­ce­go mię­śnie prze­ni­ka­nia im­pul­sów prądu. Do­szedł do wnio­sku, ze chyba jed­nak metal nie jest pod na­pię­ciem.

Śmia­ło prze­szedł przez wyrwę i za­brał się do pracy przy dru­giej za­po­rze. Czul się bar­dziej pew­nie, wiec po­szło mu znacz­nie szyb­ciej.

Wol­nym kro­kiem prze­kro­czył na­stęp­ny wyłom.

Po­my­ślał, że to na razie wy­star­czy. Chciał spo­koj­nie przyj­rzeć się ko­lej­nej li­niii za­sta­no­wić się, jak ją po­ko­nać – pew­nie przez wy­sa­dze­nie słupa przy po­mo­cy ła­dun­ku pro­cho­we­go, przy­mo­co­wa­ne­go do bar­dzo dłu­gie­go drąga.  Mu­siał to zro­bić sam, bez to­wa­rzy­stwa Ru­fu­sa.

Wró­cił do brycz­ki. Na ostat­nim od­cin­ku szla­ku, w od­le­gło­ści za­le­d­wie dwu­stu jar­dów za­pa­mię­tał dobre miej­sce na urzą­dze­nie obo­zo­wi­ska. Wsa­dził psa do wnę­trza dwu­kół­ki, mocno trzy­ma­jąc smycz. Za­wró­cił wóz. Po prze­je­cha­niu kil­ku­dzie­się­ciu jar­dów uznał, że wil­czur, tak jak zwy­kle, bę­dzie truch­tał przed za­przę­giem.

Rufus miał zu­peł­nie inne zda­nie.

Kiedy zna­lazł się na ziemi, od­wró­cił się i żwawo po­biegł w stro­nę Prze­sło­ny. Wy­gię­ty w łuk, buj­nie owło­sio­ny ogon fa­lo­wał na lewo i prawo. Pies szcze­kał ury­wa­nie, jakby dając znać, ze ma do za­ła­twie­nia coś nie­zwy­kle pil­ne­go.

Grant wście­kle szarp­nął wo­dza­mi, za­wra­ca­jąc w miej­scu dwu­kół­kę i zmu­sza­jąc konie pra­wie do cwału. Krzy­czał ochry­ple, chcąc, żeby pies się za­trzy­mał. Nie mógł znieść myśli, że za parę minut Rufus zmie­ni się w kawał pie­czo­ne­go mięsa i śmier­dzą­cej sier­ści. Puls far­me­ra bił jak osza­la­ły.

Zwie­rzę nie zwra­ca­ło na niego uwagi. Bie­gło pro­sto jak strza­ła, aby zo­ba­czyć i ob­wą­chać coś, co przy­cią­gnę­ło jego uwagę. Za­le­d­wie raz Rufus od­wró­cił łeb,  spraw­dza­jąc, cze­goż chce Elmer. Coraz to wol­niej­szym, ale nadal szyb­kim kłu­sem minął po­zo­sta­łe linie zapór. W końcu za­trzy­mał się przed kępą wy­ro­śnię­tych traw.

Grant, za­ci­na­jąc batem konie, w ogóle nie za­sta­na­wiał się, co robi – po pro­stu gonił swo­je­go psa. Ści­gał wiel­kie­go, wy­ro­śnię­te­go mie­szań­ca wielu ras, o gę­stym fu­trze w róż­nych od­cie­niach brązu, żółci i sza­ro­ści. Do­pie­ro teraz zdał sobie spra­wę, jak bar­dzo go lubi i jak mocno przy­zwy­cza­ił się do obec­no­ści zwie­rzę­ce­go to­wa­rzy­sza.

W głębi umy­słu Gran­ta prze­wi­ja­ła się wątła myśl, do­da­ją­ca jed­nak od­wa­gi, że je­że­li Ru­fu­so­wi nic się nie stało, tak samo bę­dzie w jego przy­pad­ku. El­me­ra nę­ka­ło też pod­świa­do­me py­ta­nie, czego wła­ści­wie tak za­wzię­cie szuka wil­czur, cho­ciaż zda­wa­ło mu się, że zna od­po­wiedź.

Sześć­set jar­dów dalej, raz za razem so­czy­ście splu­wa­jąc na zie­mię, stwier­dził, że prze­czu­cie go nie my­li­ło.

Przy­czy­ną uciecz­ki Ru­fu­sa stał się jeż – dawno temu mu­siał go wy­czuć. Psi­sko uwiel­bia­ło wy­szu­ki­wać w lesie kol­cza­ste, żwawo po­ru­sza­ją­ce się kłę­busz­ki igieł. Rufus stał teraz przed szarą, małą brył­ką na­je­żo­nych we wszyst­kich kie­run­kach dłu­gich kol­ców. Chry­pli­wie po­szcze­ku­jąc, nie­pew­nie wy­cią­gał do przo­du łapę, jakby chciał się bawić, lecz zaraz ją cofał.

Grant otarł mokre od potu czoło. Ode­tchnął głę­bo­ko. Za­kła­da­jąc smycz po­my­ślał, że przej­ście przez Prze­sło­nę jed­nak wcale nie przed­sta­wia­ło spe­cjal­nych trud­no­ści.

Czule po­gła­skał psa po karku.

 

***

 

– Przy­nio­słem do po­ka­za­nia trzy na­praw­dę dobre gar­ni­tu­ry, panie Banks.

– Tak? – w gło­sie wy­so­kie­go męż­czy­zny nie za­brzmia­ło za­cie­ka­wie­nie. Wpa­try­wał się w sza­chow­ni­cę, umiesz­czo­ną po­środ­ku kwa­dra­to­we­go stołu.

Pryde zo­ba­czył, jak z wi­docz­nym wa­ha­niem pod­no­si jedną z figur – gońca.

Osą­dził, że Banks nie jest do końca zde­cy­do­wa­ny, czy ruch lau­frem bę­dzie do­brym po­su­nię­ciem.

– Zwy­kle zle­cam szy­cie gar­ni­tu­rów na miarę. – Banks ze znie­cier­pli­wie­niem mach­nął ręką, jakby opę­dzał się od na­tręt­ne­go owada. Nie od­wró­cił głowy.

Z wy­ra­zem sku­pie­nia na twa­rzy, trzy­ma­jąc w górze wzię­tą przed chwi­lą fi­gu­rę, wpa­try­wał się w czar­ne i białe pola.

– To dobry i wy­god­ny spo­sób – dodał po chwi­li. – Ma się to, czego chce.

Po­krę­cił głową. Po­sta­wił gońca tam, gdzie stal po­przed­nio.

– Te gar­ni­tu­ry mogą cię za­in­te­re­so­wać, Geof­frey – ga­wę­dziar­skim tonem stwier­dził Pryde. – Bo prze­cież jest praw­dą, że na­zy­wasz się Geof­frey Ste­phen Banks?

Banks szyb­kim ru­chem od­wró­cił się w stro­nę Jo­na­tha­na.

Pryde za­uwa­żył, ze Banks ma duże oczy o zie­lo­nych tę­czów­kach.

– Kimże je­steś? – za­py­tał Geof­frey, uważ­nie przy­glą­da­jąc się czło­wie­ko­wi po dru­giej stro­nie sza­chow­ni­cy.

– Tutaj noszę na­zwi­sko Pryde. Jo­na­than Pryde. – Przy­bysz z Po­łu­dnia uśmiech­nął się lekko. – Je­stem czło­wie­kiem zza Prze­sło­ny.

Zręcz­nym ru­chem po­wie­sił na uchy­lo­nych drzwiach od we­ran­dy przy­nie­sio­ne gar­ni­tu­ry i usiadł na­prze­ciw­ko Bank­sa.

– Zgłę­biam na Pół­no­cy taj­ni­ki za­wo­du do­mo­krąż­cy i ob­woź­ne­go han­dla­rza – dodał po chwi­li za­sta­no­wie­nia. – Nie­źle mi idzie.

Banks pa­trzył na niego w mil­cze­niu. Szczu­pła, nadal mło­dzień­cza twarz nie wy­ra­ża­ła żad­nych uczuć.

– W rze­czy­wi­sto­ści je­stem praw­ni­kiem. Po dru­giej stro­nie za­trud­ni­li mnie w urzę­dzie sta­no­wym – rze­czo­wym tonem stwier­dził Jo­na­than. – Nie­ste­ty, na dość mier­nym sta­no­wi­sku. Po­cie­szam się myślą, że jesz­cze wszyst­ko przede mną.  

Po­ło­żył ręce na stole.

Banks za­uwa­żył, że Pryde ma duże, czy­ste dło­nie o sta­ran­nie utrzy­ma­nych pa­znok­ciach. Nadal przy­glą­dał się uważ­nie czło­wie­ko­wi, który jako je­dy­ny, obok niego sa­me­go, znal jego dru­gie imię.

Po­my­ślał, że Pryde jest pra­wie tak wy­so­ki jak on, ale chyba chud­szy. Gład­kie, ciem­ne włosy za­cze­sy­wał na bok. Szczu­płą, sta­ran­nie ogo­lo­ną twarz wy­dłu­ża­ły spo­rej dłu­go­ści gęste bacz­ki. Nosił okrą­głe oku­la­ry w me­ta­lo­wej opra­wie.

– Przy­ją­łem pro­po­zy­cję prze­pro­wa­dze­nia kilku misji. – Pryde rów­nież uważ­nie wpa­try­wał się w Bank­sa. – Na­praw­dę do­brze za nie płacą, a ja mam ro­dzi­nę na utrzy­ma­niu. Żonę bar­dzo ucie­szył przy­pływ znacz­nej ilo­ści go­tów­ki.

Po­ki­wał głową.

Banks wpa­try­wał się w mil­cze­niu w nie­ocze­ki­wa­ne­go go­ścia.

– Poza tym – Pryde nie­spo­dzie­wa­nie się uśmiech­nął – chyba po­lu­bi­łem to nowe za­ję­cie.

Za­czął lekko pukać pal­ca­mi w blat.

– Do­dat­ko­we za­ję­cie – dodał po chwi­li za­sta­no­wie­nia.

– Cze­góż chcesz? – Banks wziął do ręki bier­kę sza­cho­wą: pion­ka. Zde­cy­do­wa­nym ru­chem prze­su­nął go o dwa pola. – Jutro za­ła­twia­my ważną spra­wę, więc nie mam czasu na dłu­gie po­ga­węd­ki.

W gło­sie za­brzmia­ła nuta znie­cier­pli­wie­nia.

– Chce­my, żebyś wró­cił do domu, Geof­frey. – Pryde po­pra­wił oku­la­ry.

– Kimże tam byłem? – Banks za­ło­żył dłu­gie ręce z tylu głowy.

Znowu uważ­nie wpa­try­wał się w twarz Jo­na­tha­na Pryde’a.

– Fi­zy­kiem. –  Głos Pryde’a brzmiał bez­na­mięt­nie.  – Bar­dzo zdol­nym fi­zy­kiem.  Spe­cjal­nie nie znam się na tej ga­łę­zi nauki, ale wiem, że mia­łeś wiel­kie per­spek­ty­wy.

Za­tarł dło­nie.

– Nadal je po­sia­dasz – stwier­dził z na­ci­skiem. – Wielu twier­dzi, że mo­żesz stać się gwiaz­dą nauki. Wiel­ką gwiaz­dą, z na­leż­ny­mi apa­na­ża­mi i za­szczy­ta­mi.

–  Wiem – Banks po­ki­wał głową.

Prze­niósł wzrok na sza­chow­ni­cę.

–  To zna­czy, wiem, że kie­dyś byłem fi­zy­kiem – dodał, po­cie­ra­jąc czu­bek nosa. – Nie­daw­no przy­po­mnia­łem sobie różne wzory. Teraz przy­cho­dzi mi to bez wy­sił­ku. Przy­po­mnia­łem tez sobie, że na dru­gie imię mam Ste­phen. Z tego po­wo­du roz­ma­wiam z tobą.

Za­milkł na chwi­lę.

– Kim stanę się tam, na Po­łu­dniu, je­że­li po­wró­cę? – Banks nadal uważ­nie wpa­try­wał się w fi­gu­ry sza­cho­we.  

Pryde od­ru­cho­wo znowu za­bęb­nił pal­ca­mi po stole. Prze­rwał na­tych­miast, wie­dząc, że nie jest to wła­ści­wy gest – mógł zo­stać od­czy­ta­ny jako wyraz nie­pew­no­ści albo znie­cier­pli­wie­nia.  

Po­my­ślał, że jak na razie, wszyst­ko idzie do­brze. Za­cho­wy­wał się spo­sób wpo­jo­ny pod­czas szko­le­nia przed pierw­szą misją. Mówił spo­koj­nym, ci­chym, ale zde­cy­do­wa­nym gło­sem. Po­ło­żył ręce na stole, aby Banks wi­dział je wy­raź­nie – le­żą­ce, nie­ru­cho­me dło­nie uspo­ka­ja­ły roz­mów­cę. Sta­no­wi­ły ozna­kę po­ko­jo­wych za­mia­rów, wzbu­dza­ją­cą za­ufa­nie. Pryde nie mu­siał uży­wać oku­la­rów, lecz tutaj czę­sto je nosił. Nie po­lep­sza­ły ostro­ści wi­dze­nia, bo­wiem za­miast so­cze­wek w opraw­ce umiesz­czo­no zwy­kle szkło. Lu­dzie, przy­go­to­wu­ją­cy misję uwa­ża­li, że no­sze­nie oku­la­rów uła­twia na­wią­zy­wa­nie kon­tak­tów.

Naj­waż­niej­sze było coś in­ne­go – wcią­gnął Bank­sa do roz­mo­wy. Za­in­te­re­so­wał, co mogło oka­zać się nie­ła­twe. Pryde spo­dzie­wał się, że teraz wszyst­ko pój­dzie gład­ko.  

Uśmiech­nął się w głębi ducha na przy­po­mnie­nie wcze­śniej­szych przy­pusz­czeń – chyba się po­twier­dza­ły.

–  Bę­dziesz pra­co­wał w jed­nym ze sta­no­wych kon­glo­me­ra­tów na­uko­wych.

Znowu po­pra­wił okrą­głe bi­no­kle ge­stem, su­ge­ru­ją­cym na­mysł i sku­pie­nie. Przed misją kilka razy tre­no­wał przed lu­strem nie­pew­ne po­ru­sza­nie oku­la­ra­mi, żeby wy­pa­da­ło prze­ko­ny­wu­ją­co.

– Nie­wie­lu tam za­trud­nia­ją – kon­ty­nu­ował cicho, jakby zwie­rzał się z ja­kiejś ta­jem­ni­cy. – Trze­ba być kimś na­praw­dę zdol­nym, żeby tra­fić do kon­glo­me­ra­tu. Wielu się stara o takie za­ję­cie i nic im nie wy­cho­dzi. A mnie, po­myśl tylko, spe­cjal­nie wy­sła­no, żeby cie­bie tam ścią­gnąć.

Oce­nił, że idzie mu coraz le­piej. 

–  Wiel­ki pre­stiż i wiel­kie per­spek­ty­wy, Geof­frey – dodał z na­ci­skiem.

Nie ak­cen­to­wał spe­cjal­nie zgło­sek – wy­po­wie­dział słowa szcze­rej praw­dy.

– Może zaj­miesz się ba­da­nia­mi nad ra­dia­cją – cią­gnął ostroż­nie. – Wiesz, w tej aku­rat dzie­dzi­nie już dawno wy­prze­dzi­li­śmy do­ko­na­nia ludzi przed Wiel­kim Chło­dem. Ich dawne ku­chen­ki mi­kro­fa­lo­we są ni­czym w po­rów­na­niu do tego, czym teraz dys­po­nuj­my. Są jak pło­myk świe­cy przy żarze hut­ni­cze­go pieca.

Przy­bysz z Po­łu­dnia nie zdra­dzał żad­nych se­kre­tów, bo na Pół­no­cy wszy­scy do­sko­na­le znali mor­der­czą moc zapór Prze­sło­ny. Szczu­pły czło­wiek z okrą­gły­mi bi­no­kla­mi są­dził jed­nak, że ten pro­blem po­wi­nien za­in­try­go­wać umysł Bank­sa – i po­bu­dzić jego cie­ka­wość. 

Pryde przy­go­to­wy­wał się do roz­mo­wy z mło­dym fi­zy­kiem. Użyte po­rów­na­nie wpa­dło mu kie­dyś do głowy, a teraz czuł za­do­wo­le­nie, że tak zręcz­nie je sfor­mu­ło­wał.

Banks bez­dź­więcz­nie po­ru­szył kilka razy war­ga­mi. Nie­spo­dzie­wa­nie prze­mó­wił sil­nym i pew­nym gło­sem: 

– Za­sto­so­wa­łem gam­bit het­mań­ski La­ske­ra, użyty w grze prze­ciw­ko Ca­sa­blan­ce. – Uśmiech­nął się. – Nigdy o tym nie czy­ta­łem: po pro­stu już go pa­mię­tam.

Czu­łym ge­stem prze­tarł pal­cem rant sza­chow­ni­cy.

– Nie. – Ton głosu za­brzmiał tak samo sta­now­czo. – Nie wrócę tam. Nie wrócę z tobą, Pryde, na Po­łu­dnie. Muszę opo­wie­dzieć Ad­rie­no­wi Sa­vi­gny’emu o tej roz­mo­wie. Dzi­siaj go tu nie ma, ale zro­bię tak jutro. Bę­dzie więc le­piej, Jo­na­tha­nie – czło­wiek gra­ją­cy sam ze sobą w sza­chy wes­tchnął – je­że­li jesz­cze dzi­siaj, i to szyb­ko, wy­ru­szysz w po­wrot­ną drogę.

Od­chy­lił się na krze­śle i skrzy­żo­wał ręce na pier­siach.

– Na pewno Sa­vi­gny ze­chce z tobą po­roz­ma­wiać. – Banks lekko się uśmiech­nął. – Dla cie­bie ta roz­mo­wa może oka­zać się trud­na.

Pryde otwo­rzył usta. Chciał roz­wi­nąć za­czę­tą przed chwi­lą myśl. Za­mie­rzał opo­wie­dzieć, jak żyje się na Po­łu­dniu – po­in­for­mo­wać, jak wszyst­ko tam różni się od życia po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny. Przy­po­mnieć spra­wy oczy­wi­ste i wy­do­być je z mroku utra­ty pa­mię­ci.

Nawet nie za­czął. Banks prze­rwał pierw­sze słowa zde­cy­do­wa­nym, prze­czą­cym ge­stem dłoni tuż przed nosem Jo­na­tha­na.

Przez chwi­lę Pryde’a ogar­nę­ło po­czu­cie lęku. Ręce Bank­sa wró­ci­ły jed­nak z po­wro­tem do skrzy­żo­wa­nej po­zy­cji na tor­sie.

Roz­po­czął jesz­cze raz.

– Geof­frey, mu­sisz i po­wi­nie­neś po­wró­cić na Po­łu­dnie. Róż­ni­my się od was znacz­nie, wy­prze­dza­jąc o kilka po­ko­leń. Czte­ry, może nawet pięć… Ponad sto lat róż­ni­cy, a ona po­głę­bia się w na­tu­ral­ny spo­sób. Nasze życie jest nie­po­rów­ny­wal­ne z tym, co czeka cie­bie tutaj – zro­zum to.

Banks za­czął się śmiać. Jego śmiech brzmiał dźwięcz­nie, bez­tro­sko, wy­ra­ża­jąc głę­bo­kie uczu­cie roz­ba­wie­nia.

– Muszę wró­cić? Sta­wiasz ja­kieś wa­run­ki? Ty, wę­drow­ny han­dlarz, czło­wiek, nie ma­ją­cy nawet klanu?

Prze­tarł za­łza­wio­ne od śmie­chu oczy.

– Opa­mię­taj się. – Banks znowu za­śmiał się szy­der­czo. – Nie ka­za­łem cię zwią­zać, bo mo­żesz być moim ziom­kiem. Prze­strze­ga­my tego tutaj, więc roz­ma­wiam uprzej­mie.

W gło­sie Bank­sa za­brzmiał wy­raź­ny ton po­gar­dy.

– Po­wiedz, czemu chcesz tutaj zo­stać? – po chwi­li mil­cze­nia za­py­tał Jo­na­than.

W jed­nej chwi­li zro­zu­miał, że jego sta­ra­nia są da­rem­ne. Mło­de­go fi­zy­ka po pro­stu nie in­te­re­so­wa­ło to, co chciał po­wie­dzieć.

Nie czuł roz­cza­ro­wa­nia. Wy­ko­nał po­wie­rzo­ne za­da­nie i do­tarł do Bank­sa. Za­pro­po­no­wał, co miał do za­ofe­ro­wa­nia. Są­dził, że Geof­frey bę­dzie chciał wie­dzieć, jak żyje się na po­łu­dniu, a on mu to przed­sta­wi – i prze­ko­na do po­wro­tu.

Stało się ina­czej. Banks za­de­cy­do­wał o tym w oka­mgnie­niu.

Pryde jed­nak pra­gnął zro­zu­mieć, dla­cze­go młody fizyk pod­jął taką de­cy­zję.

– Żyję tutaj, Pryde – od­po­wie­dział z na­ci­skiem Banks. – Znam i ro­zu­miem to życie. Lubię je…

Ma­rzy­ciel­sko się uśmiech­nął.  

– Całe moje świa­do­me ist­nie­nie – mówił teraz z wi­docz­nym na­my­słem – upły­nę­ło na Pół­no­cy. Pra­gnę po­znać swoją prze­szłość i czy­nię sporo, żeby wró­ci­ła mi pa­mięć, ale dla­te­go, że ta ułom­ność mnie draż­ni. Po dru­giej stro­nie mu­siał­bym za­czy­nać od po­cząt­ku. Znowu uczyć się wszyst­kie­go – oby­cza­jów, hi­sto­rii, spo­so­bu po­stę­po­wa­nia. Był­bym, myślę, kimś obcym. To prze­cież jest takie oczy­wi­ste… Nie wiem nawet, czy bycie na­ukow­cem w tym kon­glo­me­ra­cie mnie in­te­re­su­je.

Po­trzą­snął głową.

– Chyba nie. Nie czuję do tego żad­nej chęci.

Widać było, że za­sta­na­wia się nad dal­szy­mi sło­wa­mi.

– Zro­zum, Jo­na­tha­nie – po pro­stu nie mam punk­tu od­nie­sie­nia. Per­spek­ty­wa, którą przed­sta­wiasz, jest dla mnie ciem­ną licz­bą, nie do osza­co­wa­nia. To tylko za­klę­cie… Po wtóre, wiesz chyba, że mam ści­śle lo­gicz­ny umysł. Wszyst­ko, co sobie przy­po­mnę, wy­ko­rzy­stam tutaj – w isto­cie rze­czy, to pra­wie to samo.

Pryde i Banks przy­glą­da­li się sobie w mil­cze­niu. 

– Po­wiedz jesz­cze, jak to się stało, że stra­ci­łem pa­mięć. Co wła­ści­wie mia­łem tutaj robić? – Banks szyb­kim ru­chem wstał z krze­sła.

– Wy­pa­dek… – Pryde także się pod­niósł. – Coś za­dzia­ła­ło nie tak. Może sam po­peł­ni­łeś jakiś błąd. Prze­ży­łeś, ale stra­ci­łeś pa­mięć: tak są­dzi­my. Mia­łeś tutaj ro­zej­rzeć się i oce­nić moż­li­wo­ści roz­wo­ju tech­nicz­ne­go. Chyba pro­po­zy­cja wy­pra­wy spodo­ba­ła ci się, bo wcale nie mu­sia­łeś tego robić. Nie mu­sia­łeś tego czy­nić, Geof­frey – dodał z na­ci­skiem – z twoim umy­słem i wie­dzą.

Pryde zdjął oku­la­ry z nosa. Wło­żył do me­ta­lo­we­go pu­deł­ka, wy­ję­te­go z kie­sze­ni ma­ry­nar­ki. Nie lubił nosić bi­no­kli – tak okre­śla­no na Pół­no­cy oku­la­ry i Jo­na­than o tym pa­mię­tał. Teraz stały się nie­po­trzeb­ne.

– Zaj­mo­wa­łeś się tylko moją spra­wą, ziom­ku z Po­łu­dnia? – Banks prze­siadł się na drugą stro­nę stołu, w miej­sce, gdzie przed chwi­lą sie­dział przy­bysz.

– Oczy­wi­ście, że nie. – Pryde po­trzą­snął głową.

Wie­dział, że po­wi­nien za­koń­czyć roz­mo­wę. Na­strój Bank­sa mógł się zmie­nić, co ro­dzi­ło po­ten­cjal­ne nie­bez­pie­czeń­stwo. Mu­siał jed­nak prze­rwać wy­mia­nę zdań w spo­sób na­tu­ral­ny.

Pod­szedł do drzwi we­ran­dy. Zdjął wi­szą­ce gar­ni­tu­ry.

 – Głów­nie badam struk­tu­rę kla­no­wą. Oce­niam też po­stęp tech­nicz­ny. Po­wią­za­nia spo­łecz­ne są jed­nak dla nas bar­dziej istot­ne. Wiesz, wa­run­ku­ją ludz­kie za­cho­wa­nia.

Stał już bli­sko wyj­ścia z po­ko­ju.

– Na Po­łu­dniu, na samym po­cząt­ku, hi­sto­ria to­czy­ła się tak samo. –  Pryde otwo­rzył drzwi. – Lu­dzie wspie­ra­li się wza­jem­nie. Czuli się bez­piecz­nie, mając ro­dzi­nę, coraz roz­le­glej­szą – wielu ziom­ków, po­wią­za­nych ze sobą. To się jed­nak szyb­ko skoń­czy­ło. Myślę… – Pryde za­wa­hał się – że klany ha­mu­ją tutaj po­stęp. Jest to jed­nak tylko hi­po­te­za.

– Jest wielu ta­kich wy­słan­ni­ków jak ty? – z cie­ka­wo­ścią za­py­tał Banks.

Pryde po­my­ślał, że jed­nak Geof­frey pró­bu­je do­wie­dzieć się cze­goś wię­cej o lu­dziach i spra­wach świa­ta, do któ­re­go nie chciał po­wró­cić.

Jo­na­than nie są­dził, aby jesz­cze raz po­ja­wił się na Pół­no­cy. Banks wie­dział, kim jest. Jutro, a może nawet dzi­siaj, dowie się o tym znacz­nie wię­cej osób. Ozna­cza­ło to, że koń­czy ostat­nie za­da­nie.

Może z tego po­wo­du od­po­wie­dział szcze­rze:

– Wcale nie. Jest nas nie­wie­lu – po pro­stu nie ma chęt­nych. Nie mamy armii, tak jak i u was, na Pół­no­cy. Są strasz­nie dro­gie w utrzy­ma­niu. Mamy za to Prze­sło­nę. Mu­si­my jed­nak wie­dzieć, co się tutaj dzie­je, więc ba­da­ją to lu­dzie tacy jak ja.

Coś nagle przy­szło mu do głowy: dziw­na za­chcian­ka, może, jak oce­nił, objaw sym­pa­tii do czło­wie­ka, wpa­tru­ją­ce­go się w sza­chow­ni­cę.

– Weź to, pro­szę. – Pryde po­ło­żył na stole jeden z trzy­ma­nych na ra­mie­niu gar­ni­tu­rów. – Na­praw­dę bę­dziesz w nim do­brze wy­glą­dał: znam się na tym. Pa­miąt­ka po spo­tka­niu z czło­wie­kiem z dru­giej stro­ny tego sa­me­go świa­ta…  

Uśmiech­nął się lekko w od­po­wie­dzi na zdzi­wio­ne spoj­rze­nia Bank­sa.

Wy­cho­dząc z po­ko­ju, Pryde czuł prze­peł­nia­ją­ce go uczu­cie za­do­wo­le­nia. Teraz do­pie­ro w pełni uświa­do­mił sobie, że chcąc czy nie chcąc, musi ucie­kać na Po­łu­dnie –i to jak naj­szyb­ciej.

To prze­cież jest takie oczy­wi­ste – stwier­dził. – Tak samo oczy­wi­ste jak po­wo­dy, dla któ­rych Banks nie chciał po­wró­cić do domu.

Uznał, ze może wła­śnie ta wcze­śniej­sza, nie do końca spre­cy­zo­wa­na myśl spo­wo­do­wa­ła, że po­da­ro­wał jeden z gar­ni­tu­rów.  

Po pro­stu Banks – my­ślał Pryde – sam o tym nie wie­dząc, wy­świad­czył mi wiel­ką przy­słu­gę.

 

***

 

Gąszcz da­nych – za­sta­na­wiał się Ra­spens. – Nie­prze­bra­ny bez­miar da­nych…

Jego trzej asy­sten­ci, sto­jąc przy te­re­no­wym sa­mo­cho­dzie, nadal se­gre­go­wa­li pa­kie­ty ze­sta­wów in­for­ma­cji. Tak jak Ra­spens, pra­co­wa­li do późna w nocy.

Mnó­stwo od­czy­tów wskaź­ni­ków, wie­lość ze­sta­wów i wy­ka­zów. Trud­na do ogar­nię­cia pi­ra­mi­da wie­dzy – kon­ty­nu­ował roz­wa­ża­nia. – Po pro­stu – swoim ogro­mem kryje naj­waż­niej­szy pro­blem. Oszu­ku­ją mnie…  

Do­szedł do wnio­sku, że to spo­strze­że­nie jest klu­czem do wy­ja­śnie­nia nur­tu­ją­cych go po­dej­rzeń.

– Za­cznie­my od miej­sca, w któ­rym skoń­czy­li­śmy wczo­raj?

Głos Beera brzmiał rześ­ko.  Miał wy­po­czę­tą, świe­żo wy­go­lo­ną twarz.

– Tak. – Ra­spens po­ki­wał głową. -– Dla po­rząd­ku tak zro­bi­my: za­mie­rzam jesz­cze coś wy­ja­śnić. Obiad rze­czy­wi­ście oka­zał się wspa­nia­ły.

– Dość czę­sto po­lu­je­my na dziki… – Beer sze­ro­ko się uśmiech­nął. – Tak jak po­wie­dzia­łem, omi­ja­ją Prze­sło­nę sze­ro­kim lu­kiem. Mają stałe sie­dli­ska, wiec łatwo je ustrze­lić.

Ra­spens nie­zo­bo­wią­zu­ją­co chrząk­nął. Po­lo­wa­nia na odyń­ce nie in­te­re­so­wa­ły go – nie cier­piał za­bi­ja­nia zwie­rząt. Nadal my­ślał o tym, że może ta wie­lość in­for­ma­cji, tak ocho­czo do­star­cza­nych, kryje w sobie wy­ja­śnie­nie na­ra­sta­ją­ce­go w nim prze­świad­cze­nia, że funk­cjo­no­wa­nie Prze­sło­ny wcale nie jest takie, jakim być po­win­no.

Po­czuł się raź­niej. Miał na­dzie­ję, że do­trze do praw­dy.

Nie za­uwa­żył, że Beer znacz­nie wcze­śniej dał znak głową Jo­han­no­wi Brise, wska­zu­jąc dło­nią miej­sce, do któ­re­go mieli się udać.

 

***

 

Stary far­mer nie za bar­dzo wie­dział, gdzie teraz je­chać. Nie­pew­ność spo­wo­do­wa­ła przy­pływ złego na­stro­ju. W do­dat­ku pia­sty dwu­kół­ki pisz­cza­ły na nie­rów­nym te­re­nie i wy­glą­da­ło, że koła mogą stra­cić sta­bil­ność, a to ozna­cza­ło pra­co­chłon­ną ko­niecz­ność wy­mia­ny ło­żysk.

Grant za­ko­no­to­wał w pa­mię­ci, że pod­czas po­łu­dnio­we­go po­pa­su musi zdjąć koła i je prze­sma­ro­wać.

Z tru­dem prze­je­chał nie­rów­ny teren za ostat­nią linią zapór. Parę razy zsia­dał i po­py­chał dwu­kół­kę, grzę­zną­cą w jakiś dziu­rach i wy­ko­pach. Są­dził, że sta­no­wi­ły po­zo­sta­ło­ści daw­nych dołów i rowów, chro­nią­cych strzel­ców Po­łu­dnia, od­pie­ra­ją­cych ataki ludzi Pół­no­cy.

Z lę­kiem, pro­wa­dząc zyg­za­kiem dwu­kół­kę, mijał roz­sia­ne po całym te­re­nie grupy lej­ko­wa­tych urzą­dzeń, po­kry­tych na­lo­tem mchu. Ich otwar­te wy­lo­ty ster­cza­ły nisko nad zie­mią. Z trwo­gą spo­glą­dał na pi­ra­mi­dal­ne w kształ­cie, me­ta­lo­we kon­struk­cje, ster­czą­ce parę jar­dów nad zie­mią – za­po­mniał, że ist­nie­ją. Ich widok przy­po­mniał mu, jak da­le­ko po­tra­fią wy­rzu­cać stru­gi pło­mie­nia. Albo wiąz­ki prze­raź­li­wie ja­sne­go świa­tła, jak chi­rur­gicz­ny skal­pel, tną­ce­go ciało na ka­wał­ki. Prze­jeż­dżał obok ze stra­chem, za­sta­na­wia­jąc się, czy i teraz ktoś ich nie uru­cho­mi.

Jed­nak nic się nie stało.

Po­wi­nien o nich pa­mię­tać, ale mi­ja­jąc w po­go­ni za psem ko­lej­ne linie zapór, nie przy­po­mniał sobie, ze mogą go zmie­nić w pło­ną­cy szczą­tek czło­wie­ka.  

Ja­do­wi­cie splu­nął, wi­dząc ciem­ne otwo­ry strzel­nic w za­ro­śnię­tych ziel­skiem ni­skich bu­dow­lach, le­d­wie wy­sta­ją­cych ponad grunt. Do­brze pa­mię­tał róż­no­ko­lo­ro­we stru­mie­nie po­ci­sków, wy­plu­wa­nych przez au­to­ma­tycz­ne ka­ra­bi­ny. Prze­szy­wa­ły ciała to­wa­rzy­szy na wylot, zbie­ra­jąc w jed­no­staj­nym ter­ko­cie żniwo śmier­ci. Bał się, czy nagle znowu się nie ode­zwą,

Pies wy­czu­wał kiep­ski humor pana. Po­tul­nie sie­dział z tyłu dwu­kół­ki, pil­nie ob­wą­chu­jąc przed­nie łapy. Wiel­kie kły i ró­żo­wy jęzor sta­ran­nie usu­wa­ły z sier­ści coś, co Ru­fu­so­wi nie­spe­cjal­nie się po­do­ba­ło. W końcu mie­sza­niec dwa razy ziew­nął i wy­cią­gnął się wy­god­nie. Za­snął, po­chra­pu­jąc do­no­śnie.

Utru­dzo­ny pod­no­sze­niem i po­py­cha­niem wozu Grant do­tarł wresz­cie do wą­skie­go duktu. Za­trzy­mał dwu­kół­kę obok trzech me­ta­lo­wych skrzyń, osa­dzo­nych na ce­gla­nych słu­pach. Po­my­ślał, że we wnę­trzu kryją pew­nie ja­kieś urzą­dze­nia po­mia­ro­we.

Roz­glą­dał się, ale nie po­tra­fił okre­ślić kie­run­ku, wio­dą­ce­go do ludz­kich sie­dzib.  Po pro­stu przy­glą­dał się le­śnej dro­dze z głę­bo­ko od­ci­śnię­ty­mi śla­da­mi opon. Spo­strzegł tylko, że są znacz­nie szer­sze od tych, które wi­dy­wał w ro­dzin­nych stro­nach.

Pies obu­dził się, ze­sko­czył i skrę­cił w prawo. Raź­nym truch­tem po­biegł przed sie­bie.

Grant ru­szył za nim. Uznał, że je­że­li Rufus zmie­rza w tę stro­nę, wie, że pro­wa­dzi do ludz­kich sie­dzib.

Po­czuł, że opusz­cza go zły na­strój. Za­czął po­gwiz­dy­wać me­lo­dię, czę­sto śpie­wa­ną w cza­sach mło­do­ści – nucił ją przed sztur­mem od­dzia­łu ro­dzin­ne­go klanu na Prze­sło­nę.

Wie­dział, że ktoś, kto ją tutaj usły­szy, pew­nie od razu zro­zu­mie, kim jest, ale się tym w ogóle nie przej­mo­wał.  

 

***

 

Jo­na­than Pryde osą­dził, że zbli­ża się do gra­ni­cy ko­lej­ne­go hrab­stwa. Miał pew­ność, że opu­ścił już Do­me­nę Nad Po­to­kiem.

Je­chał po­lny­mi dro­ga­mi, umoż­li­wia­ją­cy­mi do­jazd do pól, łą­czą­cy­mi i krzy­żu­ją­cy­mi się ze sobą. Bie­gły w różne stro­ny – je­że­li jed­nak ktoś wie­dział, jak się nimi po­ru­szać, mógł do­je­chać tam, gdzie chciał, omi­ja­jąc ubite szu­trem trak­ty i po­kry­te smo­łów­ką drogi.

Wczo­raj, przed uda­niem się do do­mo­stwa Ad­rie­na Sa­vi­gny, od­wie­dził mia­stecz­ko­wą łaź­nię. Wy­ką­pał się, więc czuł się cał­kiem do­brze.

Po­wi­nien teraz tra­fić na skrzy­żo­wa­nie z sze­ro­kim szla­kiem, skrę­cić w naj­bliż­szy polny go­ści­niec i znowu zmie­rzać na po­łu­dnie.

Za­brał nie­wiel­ki zapas żyw­no­ści. Wziął też na pa­miąt­kę dwa ostat­nie gar­ni­tu­ry. Resz­tę rze­czy za­ko­pał po dro­dze, a ło­pa­tę ci­snął do stawu.

Dwu­krot­nie prze­czy­tał kart­kę pa­pie­ru w gu­mo­wa­nym po­krow­cu, za­szy­tą pod pod­szew­ką ma­ry­nar­ki, choć do­brze pa­mię­tał, co na niej za­pi­sa­no. Za­wie­ra­ła spis kilku miejsc, w któ­rych ukry­to race sy­gna­ło­we i pi­sto­le­ty słu­żą­ce do ich wy­strze­li­wa­nia, a także opi­sy­wał pro­ces przej­ścia Prze­sło­ny i za­sa­dy bez­pie­czeń­stwa. W nie­któ­rych z tych miejsc do­dat­ko­wo jesz­cze umiesz­czo­no ra­dio­sta­cje. Teraz jed­nak Pryde nie uży­wał na­daj­ni­ka i nie mu­siał go za­bez­pie­czać dla na­stęp­nych emi­sa­riu­szy.

Na wy­bra­nym od­cin­ku o okre­ślo­nej go­dzi­nie po­wi­nien wy­strze­lić we wła­ści­wej ko­lej­no­ści trzy ra­kie­ty i cze­kać, aż przy­bę­dą straż­ni­cy. Gdyby się spóź­nia­li, mu­siał w go­dzin­nych od­stę­pach po­wta­rzać od­pa­la­nie rac. Trzy po­wtó­rze­nia da­wa­ły gwa­ran­cję, że ob­ser­wa­to­rzy po dru­giej stro­nie je za­uwa­żą.

Kart­kę spa­lił, a po­kro­wiec wy­rzu­cił. Za­szył z po­wro­tem ma­ry­nar­kę, żeby roz­pru­ta pod­szew­ka nie wpra­wia­ła go w zły na­strój.

Znał drogę, bo po­ko­ny­wał ją już kilka razy. Wie­dział, że sa­mo­cho­dem prze­był­by ją znacz­nie szyb­ciej, ale jego uży­cie ro­dzi­ło kło­po­ty – auto zwra­ca­ło uwagę. Zbli­ża­jąc się do Prze­sło­ny, mu­siał­by je po­zo­sta­wić, a na pewno wzbu­dzi­ło­by za­in­te­re­so­wa­nie. Po­szu­ki­wa­no by też wła­ści­cie­la, co mogło w dłuż­szej per­spek­ty­wie oka­zać się nie­bez­piecz­ne.

Dwu­ko­ło­wy wóz Pryde za­mie­rzał po­rzu­cić gdzieś pod drze­wem – sto­ją­ca na polu dwu­kół­ka nie po­win­na wzbu­dzić za­in­te­re­so­wa­nia. Jo­na­than czę­sto wi­dy­wał drew­nia­ne fury, tkwią­ce po­środ­ku rę­dzin ziemi: nikt nie zwra­cał na nie uwagi. Pusz­czo­ne wolno konie da­wa­ły sobie radę same, bez ludz­kiej po­mo­cy.  

Au­to­mo­bi­lu – po­my­ślał. – Au­to­mo­bi­lu. Po­słu­guj się sło­wa­mi tutaj uży­wa­ny­mi.  

Po chwi­li przy­po­mniał sobie, że nie musi już się tym przej­mo­wać.

Wzdłuż po­lnej drogi gęsto rosły drze­wa owo­co­we. Prze­wa­ża­ły ja­bło­nie, prze­dzie­lo­ne gru­bo­pien­ny­mi cze­re­śnia­mi. Po owo­cach cze­re­śni po­zo­sta­ły tylko le­żą­ce na ziemi pest­ki, ale wi­sia­ło jesz­cze mnó­stwo ja­błek o de­li­kat­nym, słod­kim miąż­szu.

Pryde rano ze­rwał kil­ka­na­ście owo­ców. Prze­tarł je sta­ran­nie chu­s­tecz­ką i co pe­wien czas zja­dał, roz­ko­szu­jąc się ich sma­kiem.

Serie strza­łów za­brzmia­ły ogłu­sza­ją­co.

Skrzy­żo­wa­nie za­ta­ra­so­wa­ły trzy sa­mo­cho­dy i trak­tor z przy­cze­pą. Jo­na­than wstał, chcąc do­kład­nie zo­ba­czyć, co się dzie­je.

Cią­gnik naj­wi­docz­niej wje­chał na roz­jazd, unie­moż­li­wia­jąc prze­jazd spo­re­mu fur­go­no­wi to­wa­ro­we­mu. Inny sa­mo­chód, ja­dą­cy z tyłu, sta­nął w po­przek drogi, za­my­ka­jąc klesz­cze pu­łap­ki, a trze­cie auto od­cię­ło małej cię­ża­rów­ce moż­li­wość skrę­ce­nia w bok. Spo­rej wiel­ko­ści dra­bi­nia­sty wóz, za­ła­do­wa­ny be­la­mi słomy, za­my­kał drogę uciecz­ki przez pole.

Kilku męż­czyzn w czap­kach stało z boku fur­go­nu, opie­ra­jąc wy­so­ko unie­sio­ne ręce o wy­so­ką burtę. Kilku in­nych, po­ru­sza­jąc się żwawo, wy­no­si­ło z wnę­trza cię­ża­rów­ki ja­kieś skrzyn­ki i worki. Na ziemi, tuż obok sze­ro­ko otwar­tych tyl­nych drzwi, leżał nie­ru­cho­mo męż­czy­zna z ręką wy­cią­gnię­tą w bok.

Nie ru­szał się.

Jeden z ludzi, prze­no­szą­cych nie­wiel­ką skrzyn­kę, po­ło­żył ją na ciele czło­wie­ka le­żą­ce­go w pia­chu. Mówił coś do wy­so­kie­go, szczu­płe­go męż­czy­zny o nieco zbyt dłu­gich, ja­snych wło­sach.

Pryde bez trudu roz­po­znał wy­spor­to­wa­ną syl­wet­kę i i mło­dzień­czą twarz Geof­freya Bank­sa.  Wie­dział także, kim jest roz­mów­ca, bo kie­dyś sprze­dał mu gu­stow­ną ma­ry­nar­kę i chwi­lę z nim roz­ma­wiał – pa­trzył na Ke­ma­la Ho­ver­cra­fta, zbroj­mi­strza klanu.

Do­pie­ro teraz Jo­na­than zdał sobie spra­wę, że jego za­przęg spo­koj­nie zmie­rza na­przód. Konie nie prze­stra­szy­ły się strza­łów i lek­kim kłu­sem kro­czy­ły przed sie­bie. Znaj­do­wał się bar­dzo bli­sko skrzy­żo­wa­nia.

Ho­ver­craft od­wró­cił się na pię­cie, sły­sząc rże­nie per­sze­ro­na, teraz za­nie­po­ko­jo­ne­go dziw­nym ru­chem na dro­dze. Mie­rzył spo­koj­nie. Czte­ry kule z ma­szy­no­we­go pi­sto­le­tu z sier­po­wym ma­ga­zyn­kiem tra­fi­ły Jo­na­tha­na pro­sto w pierś.

Pryde zwa­lił się na zie­mię jak kłoda. Nie mógł się ru­szyć, cho­ciaż bar­dzo tego chciał. Mógł zro­bić tylko jedno – pa­trzeć w górę, na roz­ło­ży­stą gałąź ja­bło­ni i zwi­sa­ją­ce owoce. 

Wi­dział, jak ciem­no­czer­wo­ne jabł­ko spada na drogę, tra­fia­jąc w ka­mień. Z zdzi­wie­niem ob­ser­wo­wał, jak doj­rza­ły owoc za­mie­nia się w bez­kształt­ny, roz­ka­wał­ko­wa­ny ka­wa­łek mię­ki­szu.

Kiedy Banks i Ho­ver­craft pod­bie­gli do brycz­ki, Pryde jesz­cze żył. Szep­tał coś cicho. W jego oczach ma­lo­wa­ło się zdzi­wie­nie.

Geof­frey Banks na­chy­lił się nad nim. Usły­szał, że Jo­na­than po­wta­rza parę zdań:  

– Byłem prze­cież taki ostroż­ny. Hrab­stwa, ga­lo­ny, mile, jardy, busz­le, au­to­mo­bil. Hrab­stwa, ga­lo­ny, mile, jardy, busz­le, au­to­mo­bil. Byłem za­wsze taki ostroż­ny…  

Banks nie mógł zro­zu­mieć, co wła­ści­wie chciał po­wie­dzieć Jo­na­than Pryde.

Szkli­ste już oczy czło­wie­ka zza Prze­sło­ny nadal od­bi­ja­ły widok ga­łę­zi, ob­cią­żo­nych pięk­ny­mi oka­za­mi ja­błek.

 

***

 

Elmer nie po­tra­fił jasno okre­ślić, dla­cze­go wy­ru­szył w po­dróż za Prze­sło­nę. Za­sta­na­wiał się nad tym, jadąc leśną drogą, pro­wa­dzą­cą nie wia­do­mo gdzie. Nie przej­mo­wał się – w końcu gdzieś mu­siał do­trzeć, a on miał czas.

Pies truch­tał kilka me­trów przed końmi, ma­cha­jąc ogo­nem.

Teraz też Grant nie po­tra­fił spre­cy­zo­wać, dla­cze­go się zde­cy­do­wał na wy­pra­wę. Dawno temu, kiedy jako młody chło­piec wraz z in­ny­mi sztur­mo­wał Prze­sło­nę, uwa­żał, że lu­dzie jego klanu od­nio­są suk­ces, je­że­li tylko będą wy­trwa­li, cier­pli­wi i kon­se­kwent­ni. Od­dział Gran­ta szyb­ko po­szedł w roz­syp­kę. Elmer nie po­tra­fił tego zro­zu­mieć.

Grant, wtedy jesz­cze nie­do­ro­stek, uciekł z domu, za­bie­ra­jąc świa­dec­two uro­dze­nia star­sze­go brata, dawno zmar­łe­go. Nikt nie spraw­dzał do­kład­nie me­try­ki chrztu, tym bar­dziej, że Grant był wy­ro­śnię­ty i silny jak na swój wiek.

Może teraz chcia­łem udo­wod­nić, że to ja mia­łem rację? – za­sta­na­wiał się, na prze­mian to ścią­ga­jąc, to po­pusz­cza­jąc lejce, aby konie szły środ­kiem duktu.

W pa­mię­ci El­me­ra cią­gle ko­ła­ta­ło się też wspo­mnie­nie dwóch ku­zy­nów, za­le­d­wie o kilka lat star­szych. Opie­ko­wa­li się nim pod­czas mar­szu i przy­go­to­wań do ataku. Grant dawno za­po­mniał, jak wy­glą­da­li. Przy­po­mi­nał sobie tylko, że jeden miał pu­cu­ło­wa­tą twarz, a drugi bar­dzo jasne, za­cze­sa­ne na bok włosy. Wtedy i teraz stary far­mer nie wie­dział, w jaki spo­sób byli z nim spo­krew­nie­ni. Jed­nak­że do­brze pa­mię­tał, że tro­skli­wie się nim zaj­mo­wa­li, da­wa­li do­dat­ko­we racje chle­ba, okry­wa­li pod­czas snu zdo­by­tym płasz­czem. Jeden ofia­ro­wał nawet pusz­kę dżemu, kiedy za­czę­ły się koń­czyć za­pa­sy żyw­no­ści. Nie ską­pi­li pa­pie­ro­sów, bę­dą­cych ra­ry­ta­sem. Obaj, tak jak wszy­scy, mieli pew­ność, że po­ko­na­ją Prze­sło­nę – uciek­ną przed nad­cią­ga­ją­cym zlo­do­wa­ce­niem, a przed­tem otwo­rzą drogę dla in­nych. Spa­le­ni żyw­cem, zgi­nę­li pod­czas ataku na pierw­szą linię zapór.

Grant uwa­żał, że jest im coś wi­nien. Mi­nę­ło pra­wie pół wieku od chwi­li, kiedy wspól­nie pod­no­si­li się z chłod­nej ziemi na sy­gnał do sztur­mu, lecz męż­czy­zna z bli­zną na szyi nadal o nich pa­mię­tał. Byli prze­cież jego ziom­ka­mi. 

Rufus nagle sta­nął w miej­scu. Ob­cho­dził wolno jedno miej­sce, sta­ran­nie je ob­wą­chu­jąc. Za­cho­wy­wał się nie­pew­nie, jakby na­po­tkał coś, co na­pa­wa­ło go lę­kiem.

W tym miej­scu bór był wy­raź­nie rzad­szy. W luce mię­dzy drze­wa­mi Grant wi­dział słupy ostat­niej linii zapór Prze­sło­ny.

Pies wy­wę­szył ślady stada dzi­ków.

Tropy prze­ci­na­ły dukt, a potem, pro­sto jak strze­lił, zmie­rza­ły w stro­nę Prze­sło­ny.

 

***

 

Ra­spens przy­glą­dał się lekko opa­li­zu­ją­ce­mu bla­sko­wi pasma for­ty­fi­ka­cji. Nie mu­siał wy­tę­żać wzro­ku: linie pro­mie­nio­wa­ły wy­raź­nie do­strze­gal­ną łuną.  

Sie­dzą­cy na tyl­nym sie­dze­niu Beer chrząk­nął z za­do­wo­le­niem.

– Fa­scy­nu­ją­cy widok, praw­da, panie Ra­spens? Pra­cu­ję tutaj już kilka ład­nych lat, a jesz­cze nie przy­zwy­cza­iłem się do cu­dow­nej po­świa­ty pro­mie­nio­wa­nia. Jest jed­nak praw­dą – dodał po chwi­li – że do­brze ją widać tylko wcze­snym ran­kiem, wie­czo­rem i w nocy. Dzien­ne świa­tło mocno ją tłumi.

Tim Ra­spens nie słu­chał słów Beera.

Jego sa­mo­chód je­chał pierw­szy. Przez przed­nią szybę, kil­ka­dzie­siąt me­trów dalej, Ra­spens zo­ba­czył coś, co wpra­wi­ło go w osłu­pie­nie.

Leśną drogą w stro­nę ko­lum­ny te­re­nó­wek zmie­rzał nie­wiel­ki wóz, za­przę­żo­ny w dwa konie. Nie­zbyt wy­so­kie, lecz mocno zbu­do­wa­ne per­sze­ro­ny, z gru­by­mi no­ga­mi i dłu­gi­mi grzy­wa­mi, mia­ro­wo prze­no­si­ły do przo­du wiel­kie ko­py­ta. Z przo­du biegł nie­zwy­kle wy­ro­śnię­ty, chudy pies o dłu­gim, wą­skim pysku. Na wozie sie­dział wy­so­ki  męż­czy­zna. Wła­śnie po­pra­wiał uło­że­nie po­gię­te­go i zde­fa­so­no­wa­ne­go ka­pe­lu­sza. Ra­spens nie po­tra­fił okre­ślić jego ko­lo­ru.

Przez chwi­lę Ra­spens za­sta­na­wiał się, do czego może słu­żyć wy­so­ki pręt, ster­czą­cy z boku.  Po­my­ślał, że może jest drzew­cem ja­kiejś flagi, zaraz jed­nak zro­zu­miał, że to po pro­stu bat. Tył wozu okry­wa­ła tka­ni­na, wy­glą­da­ją­ca jak na­miot.

Grant usły­szał war­kot sil­ni­ków sa­mo­cho­do­wych znacz­nie wcze­śniej. Przez chwi­lę za­sta­na­wiał się, czy nie ukryć się w lesie: po­my­ślał jed­nak, że w końcu musi kogoś na­po­tkać. Za­mie­rzał prze­ko­nać się, jak wy­glą­da­ją i żyją lu­dzie zza Prze­sło­ny. Teraz miał rów­nie dobrą oka­zję, jak każda inna, do ze­tknię­cia się z nimi. Poza tym po­wi­nien uzu­peł­nić za­pa­sy żyw­no­ści, je­że­li chciał bez po­śpie­chu wró­cić na farmę.

To, co zo­ba­czył, wpra­wi­ło go w osłu­pie­nie. Ze zdu­mie­niem pa­trzył na sze­ro­kie po­jaz­dy o spłasz­czo­nych, gład­kich syl­wet­kach, błysz­czą­ce po­ły­skiem wy­gię­tych w łuk szyb, z wy­so­ki­mi i sze­ro­ki­mi opo­na­mi, po­kry­ty­mi dziw­ny­mi wy­pu­kło­ścia­mi. Jed­no­li­te, gład­kie po­wierzch­nie przy­po­mi­na­ły mi­ster­nie wy­ku­te, cien­kie pan­ce­rze. Nie do­strzegł  przy­mo­co­wa­nych z boków okrą­głych re­flek­to­rów, stop­ni uła­twia­ją­cych wsia­da­nie, ster­czą­cych uchwy­tów.

Syl­wet­ka pierw­sze­go po­jaz­du przy­po­mi­na­ła mu sprę­żo­ne­go, wy­cią­gnię­te­go w skoku rysia. Kie­dyś wi­dział to zwie­rzę, ska­czą­ce z ga­łę­zi – i do­brze za­pa­mię­tał.

Wes­tchnął głę­bo­ko. Widok sa­mo­cho­dów ludzi Po­łu­dnia za­chwy­cił go. Czuł po­dziw, pod­szy­ty onie­śmie­le­niem, pa­trząc na coś, czego nawet sobie nie wy­obra­żał.

Czuł też na­ra­sta­ją­cą złość, że dawno temu lu­dziom jego klanu za­mknię­to drogę do in­ne­go świa­ta. Złość prze­ra­dza­ła się w gniew.

Syn Gran­ta użył kie­dyś słowa „Eden”. Elmer spraw­dził zna­cze­nie nie­zna­ne­go wy­ra­zu. Stary far­mer cięż­ko pra­co­wał całe życie, a teraz zdał sobie spra­wę, jak wiele go omi­nę­ło. Omi­nę­ło go coś, co znaj­do­wa­ło się na wy­cią­gnię­cie ręki.  

Krzy­ki kilku męż­czyzn zmu­si­ły go do od­wró­ce­nia wzro­ku.  

Z po­to­ku wrza­sków zro­zu­miał słowa naj­bli­żej sto­ją­cej osoby.

– Czło­wie­ku, kim je­steś i co tutaj, do cho­le­ry, ro­bisz?

Męż­czy­zna w mun­du­rze mówił po an­giel­sku. Po­zo­sta­li gwał­tow­nie ma­cha­li rę­ko­ma. Ich twa­rze wy­ra­ża­ły zdu­mie­nie, jakby Grant, wóz, konie i pies sta­no­wi­li ja­kieś nie­zro­zu­mia­łe i nie­wy­tłu­ma­czal­ne zja­wi­sko.

– Na­zy­wam się Grant. Elmer Grant. Przy­je­cha­łem z tam­tej stro­ny.

Ge­stem dłoni wska­zał kie­ru­nek.

– Chyba te wasze urzą­dze­nia nie dzia­ła­ją – dodał po chwi­li na­my­słu.

– Człe­ku, o czym ty ga­dasz? – wrza­snął Beer.

Szef od­cin­ka po­czuł, że jego po­cząt­ko­we uczu­cia zdzi­wie­nia i za­sko­cze­nia wi­do­kiem Gran­ta prze­ra­dza­ją się w wście­kłość.

– Nie dzia­ła­ją? – Na war­gach nad­zor­cy po­ja­wi­ła się ślina. – Sły­szy­cie, o czym pie­przy ten wie­śniak?

Od­wró­cił się w stro­nę Ra­spen­sa. Pod­niósł ręce i po­trzą­sał nimi, wi­docz­nie chcąc dra­ma­tycz­nym ge­stem wska­zać na nie­do­rzecz­ność usły­sza­nych słów.

Tim Ra­spens w mil­cze­niu, przy­glą­dał się przy­by­szo­wi.

– Tak, nie dzia­ła­ją. – Grant po­pra­wił wy­pło­wia­ły ka­pe­lusz. – Spoj­rzyj na to. 

Batem wska­zał wy­raź­ne ślady racic na ziemi i splu­nął na zie­mię.

– Jak wy­tłu­ma­czysz, że dziki nie boją się zapór i łażą w tamtą stro­nę, hę?

Pierw­szy po broń się­gnął Jo­hann Brise.

– Trze­ba tego chłop­ka za­trzy­mać. – Słowa kie­row­ni­ka sta­cji brzmia­ły twar­do. –  Spraw­dzić, w jaki spo­sób się tutaj do­stał. Nawet siłą.

Wy­cią­gnął z wnę­trza te­re­nów­ki ka­ra­bin i wy­ce­lo­wał w stro­nę Gran­ta.

Elmer przed wy­jaz­dem obok sie­dzi­ska przy­mo­co­wał drew­nia­ną skrzy­necz­kę. Trzy­mał tam brzy­twę, ro­go­wy grze­bień, lu­ster­ko, pę­dzel do go­le­nia, mydło – i stary re­wol­wer. Na­bi­tą dwu­rur­kę, opar­tą o bok wozu, miał tuż przy nodze.

Osą­dził, że je­że­li za­strze­li czło­wie­ka z ka­ra­bi­nem, da potem radę wybić paru pod­nie­co­nych ludzi przy dziw­nych, wspa­nia­łych au­to­mo­bi­lach. Rufus na pewno zaj­mie się przy­naj­mniej jed­nym z po­zo­sta­łych. Resz­ta po pro­stu uciek­nie. Nie za­sta­na­wiał się, co bę­dzie póź­niej.

Świerz­bi­ły go dło­nie. Sztur­mu­jąc Prze­sło­nę, wy­strze­lił za­le­d­wie pięć razy. Miał pew­ność, że ni­ko­go nie tra­fił. Są­dził, że może nad­szedł czas na­pra­wić dawne nie­do­pa­trze­nie, po­mścić śmierć ku­zy­nów, a potem wró­cić na Pół­noc.  

– Spo­koj­nie, lu­dzie. – Ra­spens pod­niósł ręce.

Wy­glą­dał, jakby się pod­da­wał.

– Spo­koj­nie… – Kon­tro­ler od­wró­cił się twa­rzą w stro­nę funk­cjo­na­riu­szy Prze­sło­ny. – Po­roz­ma­wiaj­my bez gnie­wu z na­szym go­ściem, panem Gran­tem.

Ob­ró­cił się i wol­nym kro­kiem za­czął iść w stro­nę dwu­kół­ki. Nadal trzy­mał dło­nie na wy­so­ko­ści głowy.

Pies od­wró­cił łeb w stro­nę pana.

– Dobry pie­sek. – Grant odło­żył strzel­bę na miej­sce. – Prze­puść tego czło­wie­ka.

Po­my­ślał z żalem, że jed­nak nie do­szło do walki. Był cie­kaw, czy on i Rufus da­li­by sobie radę.

 

***

 

Geof­frey Banks ze zdzi­wie­niem przy­pa­try­wał się sza­chow­ni­cy – białe zwy­cię­ża­ły w czte­rech po­su­nię­ciach. Kil­ka­krot­nie już ana­li­zo­wał moż­li­we wa­rian­ty ru­chów. Ich wynik nie bu­dził wąt­pli­wo­ści: nie wi­dział szans obro­ny przed matem.

Gdzieś wcze­śniej po­peł­nił błąd. Do tej pory par­tie, które to­czył sam ze sobą, za­wsze koń­czy­ły się re­mi­sem.

Z na­my­słem przy­glą­dał się bia­łym i czar­nym fi­gu­rom. Je­że­li pod­czas ulu­bio­nej gry cze­goś nie prze­wi­dział, mógł po­my­lić się w in­nych spra­wach. Mylne mogły też oka­zać się prze­czu­cia. Ufał im, ale tez mogły za­wieść.

Do­szedł do wnio­sku, że może mylić się we wszyst­kim. To, w co tak wie­rzył – pre­cy­zja myśli i wnio­sków – nagle oka­za­ła się ułudą.

Po­wi­nien teraz po­sta­no­wić, w jaki spo­sób roz­wią­zać pro­blem Ad­rie­na.  

Napad się udał i wszy­scy cie­szy­li się z ob­fi­te­go łupu. Może nawet spo­dzie­wa­no się ra­bun­ku, ale nie aż tak da­le­ko od gra­nic do­me­ny Ad­rie­na Sa­vi­gny’ego. Nikt nie ocze­ki­wał za­ska­ku­ją­ce­go ude­rze­nia, ła­mią­ce­go wszyst­kie do­tych­cza­so­we oby­cza­je, prze­pro­wa­dzo­ne­go w ten spo­sób.

Banks uśmiech­nął się. Przy­po­mniał sobie, jaką ra­dość, jakie wspa­nia­łe po­czu­cie za­do­wo­le­nia spra­wi­ło mu strze­la­nie do po­kry­te­go grubą bla­chą fur­go­nu. Czuł wtedy eks­ta­zę, unie­sie­nie dzia­ła­niem, o zna­nym z góry wy­ni­ku – wie­dział, że od sa­me­go po­cząt­ku jest prze­są­dzo­ny.

Ogłu­sze­ni hu­kiem strza­łów i grzmo­tem ude­rzeń kul o burty lu­dzie, eskor­tu­ją­cy trans­port, pod­da­li się bez walki. Jeden z nich pró­bo­wał póź­niej się­gnąć po broń, ale Kemal Ho­ver­craft za­strze­lił go na­tych­miast.

Lecz i to uczu­cie teraz prze­mi­nę­ło.

Może – my­ślał Banks – nie ist­nie­je tez pro­blem Ad­rie­na Sa­vi­gny’ego. Może nie mam wy­star­cza­ją­cej ilo­ści da­nych albo po­my­li­łem się w ich oce­nie. Tak jak nie­daw­no nie roz­pa­trzy­łem wszyst­kich moż­li­wo­ści w grze w sza­chy. Może, po pro­stu, tak jak go­niec po­ru­sza się po prze­kąt­nych, a wieża po li­niach pro­stych, ja też po­ru­szan się zgod­nie z re­gu­ła­mi gry, w któ­rej uczest­ni­czę. I nie ma żad­nej innej moż­li­wo­ści… Bo i tak nie prze­kro­czę rantu sza­chow­ni­cy, choć­bym naj­bar­dziej tego pra­gnął.

 

***

 

Ad­rien Sa­vi­gny mu­siał sie­dzieć bez ruchu, trzy­mać głowę nie­ru­cho­mo i nie zmie­niać uło­że­nia rąk. Tego żądał Jo­shua Ro­berts – znany ma­larz ma­lo­wał por­tret przy­wód­cy klanu.

Ro­berts wy­so­ko cenił swoje umie­jęt­no­ści. Je­że­li pró­bo­wa­no tar­go­wać się o ho­no­ra­rium, nie­zmien­nie od­po­wia­dał, że każdy może mieć da­ge­ro­typ, ale sztu­ka musi kosz­to­wać.

Sa­vi­gny bez wa­ha­nia za­ak­cep­to­wał wa­run­ki Ro­bert­sa. Wi­dział kilka jego prac, przy­cią­ga­ją­cych uwagę. Chciał, żeby jego po­do­bi­zna stała się naj­lep­szym z do­tych­cza­so­wych dzieł mi­strza. Po­kor­nie zno­sił bez­ruch po­zo­wa­nia.

Na po­cząt­ku ma­larz pra­co­wał w mil­cze­niu, są­dząc, że Sa­vi­gny nie bę­dzie za­in­te­re­so­wa­ny roz­mo­wą. Wy­star­czy­ła pierw­sza sesja, żeby zmie­nił zda­nie.

Sa­vi­gny za­wsze roz­ma­wiał z tymi, z któ­ry­mi się spo­ty­kał. Ad­rien znał pra­wie wszyst­kie pro­ble­my ludzi, two­rzą­cych wiel­ką sieć ro­dzin­nych po­wią­zań. Wy­słu­chi­wał cier­pli­wie zwie­rzeń, za­pa­mię­ty­wał, a je­że­li za­cho­dzi­ła ko­niecz­ność, po­ma­gał roz­wią­zy­wać pro­ble­my – albo sam je roz­wią­zy­wał. Por­tre­ci­sta nawet nie spo­strzegł, kiedy opo­wie­dział o swoim życiu i ro­dzi­nie. Na­czel­nik rodu słu­chał z uwagą.

Jed­nak­że dzi­siaj Sa­vi­gny nie miał chęci na po­ga­węd­kę.

Ro­berts pra­co­wał bez słowa, spo­glą­da­jąc na po­stać przy­wód­cy klanu przez siat­kę cien­kich prę­tów. Miała po­ma­gać w pro­por­cjo­nal­nym od­da­niu po­sta­ci.

Por­tre­ci­stę kor­ci­ło, aby opo­wie­dzieć o pew­nym zda­rze­niu. In­te­re­so­wa­ła go opi­nia Ad­rie­na Sa­vi­gny, czło­wie­ka zna­mie­ni­te­go i zna­ne­go. Mógł­by póź­niej ją za­cy­to­wać, z uśmie­chem czło­wie­ka ma­ją­ce­go coraz bar­dziej wy­bit­nych klien­tów.

W końcu się zde­cy­do­wał.

– Może za­in­te­re­su­je pana, panie Sa­vi­gny, zda­rze­nie zwią­za­ne z moim dal­szym ku­zy­nem, Gran­tem – za­czął nie­śpie­sze­nie. – Jeden z jego synów od­wie­dził ro­dzi­cie­la.  

Ro­berts cier­pli­wie mie­szał na pa­le­cie kilka farb celem uzy­ska­nia ta­kie­go od­cie­nia brązu, ja­kie­go chciał użyć.

– Sadzę – kon­ty­nu­ował – że za­mie­rzał uzy­skać po­życz­kę od ojca. Za­stał na far­mie list: Grant na­pi­sał, że za­mie­rza przejść na drugą stro­nę Prze­sło­ny. Ten Grant to star­szy już czło­wiek, dawny sztur­mo­wiec. Wsze­la­ko nadal do­brze daje sobie radę. Oczy­wi­ście, syn na­tych­miast za­czął go po­szu­ki­wać.

Ro­berts na­ło­żył smugę farby na płót­no. Uznał, że barwa tego od­cie­nia nie jest za­da­wa­la­ją­ca. Na­le­ża­ło jed­nak dodać nieco cy­no­bru.

– Syn Gran­ta ści­gał ojca aż do Prze­sło­ny. Tam na­tknął się na pierw­sze linie zapór. Zo­sta­ły prze­cię­te, lecz nadal nie zna­lazł żad­ne­go śladu.

Sa­vi­gny gwał­tow­nie się po­ru­szył. Ro­berts pod­niósł pę­dzel w ge­ście pro­te­stu.

– Prze­pra­szam… – w gło­sie Ad­rie­na za­brzmia­ła skru­cha. – In­te­re­su­ją­ca opo­wiast­ka, więc chcia­łem o coś za­py­tać. Je­stem już panu po­słusz­ny.

– Dal­sze linie funk­cjo­no­wa­ły – cią­gnął Ro­berts. – Biła od nich ta prze­klę­ta po­świa­ta.

Znowu moc­ny­mi ru­cha­mi pędz­la mie­szał farby.

 – Syn ni­ko­go i ni­cze­go nie zna­lazł. A Elmer Grant, jak opo­wia­dał, za­brał ze sobą wóz, dwa konie i psa. Znik­nę­li bez śladu.

Sa­vi­gny zmru­żył oczy.

– Pana kuzyn nie wró­cił jesz­cze do domu? – za­py­tał cicho.

– Nie – od­po­wie­dział Ro­berts. – Syn przy­pusz­cza, że wszy­scy po pro­stu wy­pa­ro­wa­li. Ja sądzę, że spło­nę­li. Prze­klę­ta Prze­sło­na! Pew­nie znowu udo­sko­na­li­li jej dzia­ła­nie o coś, czego nie znamy. Szko­da tego czło­wie­ka.

– Być może tak było… – Głos Ad­rie­na za­brzmiał dziw­nie ma­rzy­ciel­sko. – Może też pana kuzyn zo­stał tylko ranny. Może stra­cił pa­mięć, po­je­chał z po­wro­tem w nie­wła­ści­wym kie­run­ku – i jesz­cze się błąka. Pa­mię­taj, Jo­shua, że nie zna­le­zio­no ciała, wozu, koni i psa. Po­win­ny zo­stać na li­niach zapór. Może też – oczy męż­czy­zny sie­dzą­ce­go w fo­te­lu nagle roz­bły­sły – ja­kimś dziw­nym przy­pad­kiem udało się mu przejść na drugą stro­nę.

– To ra­czej nie­moż­li­we. – Ro­berts po­krę­cił głową. – Ci z Po­łu­dnia dbają o to, że­by­śmy sie­dzie­li tutaj, nie ko­rzy­sta­jąc z tego, czym dys­po­nu­ją. Praw­dę po­wie­dziaw­szy, nie za bar­dzo to ro­zu­miem.

Kry­tycz­nym wzro­kiem przyj­rzał się efek­to­wi swo­jej pracy. Uzy­skał do­kład­nie taki od­cień, ja­kie­go za­mie­rzał użyć.

Za­czął za­ma­lo­wy­wać smugę brązu, nie­daw­no po­ło­żo­ną na płót­nie, przy­po­mi­na­ją­cą stro­my, wy­so­ki i nie­do­stęp­ny wał. Zni­ka­ła bez śladu, po­kry­wa­na nową płasz­czy­zną farby.  

– Chyba jed­nak masz rację… – Sa­vi­gny pa­trzył teraz na obraz Omara. – Nikt nie jest w sta­nie po­ko­nać Prze­sło­ny – pew­nie Grant stał się stra­wą dla zwie­rząt.

 

***

 

Ho­ver­craft kor­dial­nie po­kle­pał Bank­sa po ra­mie­niu.

– Na­praw­dę, Geof­frey, świet­nie się spi­sa­łeś pod­czas na­pa­du.

W gło­sie zbroj­mi­strza za­brzmia­ła nie­kła­ma­na nuta po­dzi­wu. Cią­gnął z uśmie­chem:

– Ad­rien prosi, że­by­śmy spo­tka­li się z nim. To chyba coś bar­dzo waż­ne­go.

Banks wstał z po­czu­ciem ulgi. Nie mu­siał roz­wa­żać dal­szych im­pli­ka­cji zwy­cię­stwa w grze sa­me­mu prze­ciw­ko sobie. Wie­dział, że bę­dzie to skom­pli­ko­wa­ny wzór z kil­ko­ma nie­wia­do­my­mi – i osą­dził, że ma jesz­cze na to czas.

Sa­vi­gny szyb­ki­mi kro­ka­mi prze­mie­rzał pokój.

Drew­nia­ne ża­lu­zje w oknach pod­cią­gnię­to do góry. W rogu stała szta­lu­ga, prze­sło­nię­ta tka­ni­ną, prze­wie­szo­ną przez ramę.

– Nie pod­noś! Sam nie wiem, jak będę wy­glą­dał! – krzyk­nął Sa­vi­gny.

Po­ma­chał dło­nią, wi­dząc, że Kemal chce uchy­lić płót­no.

– To ma być nie­spo­dzian­ka… – dodał z uśmie­chem.

Banks przyj­rzał się me­ta­lo­wej ramce, opar­tą o sto­jak. Wziął ją do ręki.

– To prze­cież siat­ka do ma­lo­wa­nia pej­za­ży, a nie por­tre­tów… – stwier­dził ze zdzi­wie­niem.

– Teraz służy do stwo­rze­nia mo­je­go wi­ze­run­ku – roz­ba­wio­nym tonem za­uwa­żył Sa­vi­gny. – Rze­czy zmie­nia­ją przy­pi­sa­ne im prze­zna­cze­nie, tak jak my zmie­nia­my nasze.

Nadal się uśmie­chał. Widać było, że jest w do­sko­na­łym na­stro­ju.  

– Po­cho­wa­li­ście ciało czło­wie­ka, przy­pad­ko­wej ofia­ry na­pa­du, ciało tego Jo­na­tha­na Pryde’a?  

Glos Ad­rie­na Sa­vi­gny za­brzmiał po­waż­nie. Ba­daw­czo przy­glą­dał się sto­ją­cym przed nim męż­czy­znom.

– Z całym na­le­ży­tym sza­cun­kiem. – Geof­frey po­ki­wał głową – Opła­ci­łem kosz­ty, w tym utrzy­my­wa­nie kwa­te­ry na cmen­ta­rzu. Ja i Kemal uczest­ni­czy­li­śmy w po­grze­bie. Po tam­tej stro­nie mógł być moim ziom­kiem – dodał po chwi­li. – To mu się na­le­ża­ło. Pra­co­wał dla żony i dzie­ci, jak praw­dzi­wy męż­czy­zna.

– Słusz­nie po­stą­pi­łeś. – Sa­vi­gny ręką wska­zał krze­sła. Ho­ver­craft i Banks usie­dli. – Tak samo, jak wła­ści­wie uczy­ni­łeś – cią­gnął – opo­wia­da­jąc o spo­tka­niu z tym czło­wie­kiem. Bar­dzo przy­dał­by się kla­no­wi, jed­nak­że rze­czy­wi­ście mógł być twoim ziom­kiem. Pu­ści­łeś go wolno. Wielu uczy­ni­ło­by tak samo jak ty…

Z wi­docz­nym na­my­słem po­krę­cił głową.  

– Nie wiem, jak po­stą­pił­bym na twoim miej­scu – wolno cią­gnął dalej. – Za­wi­ła spra­wa. Tutaj, na Pół­no­cy, łączy nas wiele więzi. Są naszą siłą, cho­ciaż czę­sto spra­wia­ją kło­pot. Nie myśl­my już o tym.

Słowa Ad­rie­na za­my­ka­ły spra­wę Jo­na­tha­na Pryde’a.

– Geof­frey uczy­nił spra­wie­dli­wie. – Kemal Ho­ver­craft mach­nął ręką, naj­wi­docz­niej pra­gnąc pod­kre­ślić wagę wy­po­wia­da­nych słów. – Pryde mógł być człon­kiem jego klanu, choć tam, na Po­łu­dniu, pew­nie już nie pa­mię­ta­ją, co to zna­czy.

Ra­do­sna twarz Ho­ver­cra­fta świad­czy­ła o tym, jak bar­dzo cie­szy się ze słów na­czel­ni­ka rodu.

Sa­vi­gny uważ­nie wpa­try­wał się w Bank­sa.

– Przy­po­mi­nasz sobie coraz wię­cej?

– O, tak… – Geof­frey uśmiech­nął się lekko. – Z każ­dym dniem coś od­twa­rzam. Na razie frag­men­ty wspo­mnień nie łączą się jesz­cze w ca­łość, ale wkrót­ce to na­stą­pi.

– Do­brze. – Sa­vi­gny za­tarł dło­nie. – Nie­ba­wem  przy­po­mnisz sobie wszyst­ko.

Wstał. Jego oczy błysz­cza­ły.

– Do­wie­dzia­łem się, że da­le­ki kuzyn Ro­bert­sa, far­mer na­zwi­skiem Grant, prze­do­stał się na drugą stro­nę Prze­sło­ny. Nie wia­do­mo, dla­cze­go tak po­stą­pił. Kie­dyś był okry­tym chwa­łą sztur­mow­cem. Udało mu się, je­stem tego pewny, mimo wąt­pli­wo­ści in­nych. Miał do dys­po­zy­cji tylko wóz i psa. Myślę, że Prze­sło­na jed­nak cza­sa­mi za­wo­dzi. Moż­li­we, że w ogóle nie dzia­ła tak, jak po­win­na. Wła­śnie z tego po­wo­du Gran­to­wi się udało.  

Za­pa­dła chwi­la mil­cze­nia. 

– Lu­dzie z jego klanu sądzą, że zgi­nął. – Sa­vi­gny pod­niósł palec. –  Niech tak po­zo­sta­nie.

Zmru­żył oczy.

– Ho­ver­craft dys­kret­nie zbie­rze jak naj­szyb­ciej in­for­ma­cje o wy­pra­wie Gran­ta – cią­gnął. – Ty zaś, Geof­frey, przej­dziesz jego śla­dem za­po­ry.

Głos Ad­rie­na Sa­vi­gny gwał­tow­nie na­brał siły. Na­czel­nik od­wró­cił głowę i przyj­rzał się wi­szą­ce­mu za ple­ca­mi por­tre­to­wi Omara.

– Grant za­brał tylko wóz i psa. – Uśmiech­nął się Sa­vi­gny. – Geoff, ty nawet tego nie po­trze­bu­jesz. Ważne, abyś zna­lazł się po dru­giej stro­nie i przy­po­mniał sobie wszyst­ko. Zba­dasz tech­ni­kę, jaką dys­po­nu­ją ci lu­dzie i zo­rien­tu­jesz się, co można wy­ko­rzy­stać u nas, teraz i póź­niej. Będą po­trzeb­ne plany i opisy. Zdo­bę­dziesz, spo­rzą­dzisz, ku­pisz. Do­star­czę po­trzeb­ne środ­ki  

Sa­vi­gny strze­lił pal­ca­mi.

– Ty, Ke­ma­lu, wy­szu­kasz do­brych, mil­kli­wych ludzi. Będą re­gu­lar­nie od­wie­dzać Geof­freya w jego nowym domu. Przy­no­sić to, co zgro­ma­dzi. Pa­mię­taj, muszą być pewni. Pierw­szy od­wie­dzisz Geof­freya za Prze­sło­ną i po­wró­cisz z tym, co uzy­ska. I znowu szyb­ko zło­żysz mu wi­zy­tę. Prze­trze­cie nowy szlak, jak za cza­sów Omara.  

Wstał. Sta­nął przed biur­kiem, na­prze­ciw por­tre­tu swo­je­go przod­ka.

– Ja sto­czę i jak naj­szyb­ciej wy­gram ocze­ki­wa­ne star­cie – rzu­cił nie­dba­łym tonem. – Wkrót­ce się roz­pocz­nie.

Pa­trzył znowu z uwagą na obraz, może szu­ka­jąc w nim na­tchnie­nia.

– Potem tu, na Pół­no­cy, za­wrze­my pokój. Może ustą­pię w paru spra­wach. Po­my­śl­cie tylko – kon­ty­nu­ował z unie­sie­niem – nie­ba­wem, choć nie za kilka lat, pra­wie wszyst­ko się zmie­ni. Wy­obra­ża­cie sobie, jak na tym sko­rzy­sta­my? Każdy klan. I nikt nie powie, że ci z Po­łu­dnia gó­ru­ją nad nami.

Białe zęby Ho­ver­cra­fta bły­snę­ły w uśmie­chu. Jego twarz pa­ła­ła pod­nie­ce­niem.

– Mam wiel­ką proś­bę – mówił szyb­ko, po­ły­ka­jąc sy­la­by. – Je­że­li po­wie­dzie się nam, nakaż do­ma­lo­wać po­stać moją i Geof­freya w rogu por­tre­tu. Tak uwiecz­nio­no to­wa­rzy­szy Omara. Za pa­rę­dzie­siąt lat – teraz mówił już skład­niej – kopie two­jej po­do­bi­zny będą wi­sieć w wielu do­mach. Za­pa­mię­ta­ją też nasze na­zwi­ska.

Sa­vi­gny apro­bu­ją­co ski­nął głową.  

Gdy­bym przy­jął pro­po­zy­cję tego han­dla­rza, pew­nie jesz­cze żyłby – my­ślał Banks z dziw­nym dla niego sa­me­go żalem. – Nie mu­siał­by ucie­kać, bo nie mu­siał­by wie­dzieć, dla­cze­go wra­cam z nim do dru­giej stro­ny na­sze­go świa­ta. Gdyby Ad­rien we­zwał mnie i Ho­ver­cra­fta dwa dni wcze­śniej, Pryde cie­szył­by się ży­ciem – i wkrót­ce roz­ma­wiał­by z żoną i dzieć­mi.

Nie­ru­cho­ma twarz Geof­freya nie wy­ra­ża­ła żad­nych uczuć. Ana­li­zo­wał, jak zwy­kle spraw­nie, wy­po­wie­dzia­ne przed chwi­lą słowa przy­wód­ca klanu.

Wszyst­kie po­su­nię­cia Ad­rie­na zro­dzą wiele nie­prze­wi­dy­wal­nych skut­ków – skon­sta­to­wał. – Ist­nie­je zbyt wiele nie­wia­do­mych, żeby pró­bo­wać okre­ślić ich kon­se­kwen­cje. Ale, to za­mysł tak samo lo­gicz­ny, jak kom­bi­na­cja sza­cho­wa, ma­ją­ca na celu danie mata. Trze­ba tylko uwzględ­nić moż­li­we od­po­wie­dzi prze­ciw­ni­ka. Jed­nak znowu nie mamy punk­tu od­nie­sie­nia, bo nie znamy ich za­mia­rów. Wiemy jedno – Sa­vi­gny chce wy­kro­czyć poza rant sza­chow­ni­cy. Tego też nie prze­wi­dzia­łem.  

Banks zro­zu­miał nagle, że to wszyst­ko nie ma zna­cze­nia. Ist­niał punkt od­nie­sie­nia. Przy­po­mniał sobie, co po­wie­dział Jo­na­tha­no­wi Pryde. 

Był czło­wie­kiem klanu. Nie znał in­ne­go życia i nie za­mie­rzał go po­znać. Dawno temu, nie zda­jąc sobie z tego spra­wy, do­ko­nał już wy­bo­ru – i mę­czył go tylko zanik pa­mię­ci, od­bie­ra­ny przez niego jako sła­bość.  

Jedna spra­wa wy­ma­ga­ła wy­ja­śnie­nia.

– Kie­dyż po­wró­cę do domu? – za­py­tał ga­wę­dziar­skim tonem. – Życie po dru­giej stro­nie może oka­zać się nudne…

– Myślę, że nie wcze­śniej, niż za parę lat. – Sa­vi­gny strzep­nął pyłek z rę­ka­wa ma­ry­nar­ki. – Za ja­kieś czte­ry lata uro­czy­ście po­wi­ta­my cię w na­szej willi, Geof­frey – po­wtó­rzył. – Oczy­wi­ście, w mię­dzy­cza­sie dys­kret­nie nas od­wie­dzisz – mu­sisz prze­cież po­zo­wać do por­tre­tu.

Wszy­scy trzej za­czę­li się śmiać.

Ad­rien pod­szedł do blejt­ra­mu. Ujął róg tka­ni­ny, jakby chciał od­sło­nić nie­do­koń­czo­ny jesz­cze obraz. Cof­nął jed­nak dłoń.

– Jesz­cze jedno: póź­niej wy­ko­rzy­sta­my to, co opi­su­je autor tej książ­ki. –  Pod­niósł tom w skór­ko­wej opra­wie, le­żą­cy na biur­ku. – Pa­sjo­nu­ją­ce dzie­ło, opo­wia­da­ją­ce o za­mierz­chłej prze­szło­ści. Nie zwra­ca­my na nią uwagi – i ro­bi­my błąd. Tak jak kie­dyś, po­pro­wa­dzi­my ludy wy­ro­słe w pusz­czach i la­sach na po­łu­dnie.

– Cóż to za książ­ka, Ad­rie­nie? – Ho­ver­craft błysz­czą­cy­mi oczy­ma wpa­try­wał się w opa­sły tom.

– „Zmierzch i upa­dek ce­sar­stwa rzym­skie­go” Edwar­da Gib­bo­na – z uśmie­chem od­po­wie­dział Sa­vi­gny. – Wie­rzę, że hi­sto­ria się po­wtó­rzy. Na­uczy­łem się z tego dzie­ła wielu rze­czy, ale jedna jest naj­waż­niej­sza – trze­ba mieć po­czu­cie wła­snej siły. Nie­po­strze­że­nie je stra­ci­li­śmy – Sa­vi­gny otrze­pał rękaw ma­ry­nar­ki – ale znowu je od­zy­ska­my – i Po­łu­dnie nam się już nie oprze.

 

***

 

– Ra­spens, uważa pan, że Prze­sło­na tylko nie­kie­dy funk­cjo­nu­je, a prze­waż­nie w ogóle nie dzia­ła? – Alan Har­ri­son, jeden z se­kre­ta­rzy sta­no­wych, wes­tchnął cięż­ko. – Nie­po­ję­te – dodał po chwi­li za­sta­no­wie­nia. – To jest prze­cież nasze, okre­ślę to tak, ul­ti­ma­tum w sto­sun­ku do dzi­ku­sów z Pół­no­cy. Dawny Wał Ha­dria­na, tylko nie­po­rów­ny­wal­nie bar­dziej sku­tecz­ny.  

Sta­ran­nie ukła­dał na biur­ku ra­port Ra­spen­sa.

– Twier­dzi pan, że nasza nie­zdo­by­ta for­ta­li­cja jest kupą zbu­twia­łych pni, peł­nych dziur? – za­py­tał z nie­ukry­wa­ną zło­ścią. – W do­dat­ku to­czo­nym przez ro­ba­ki?

Har­ri­son, pra­wie zu­peł­nie łysy, miał jesz­cze dość gęste i dłu­gie włosy na po­ty­li­cy i karku. Wią­zał je wstąż­ką w kitkę. Do­bie­ga­ją­cy pięć­dzie­siąt­ki męż­czy­zna pia­sto­wał sta­no­wi­sko człon­ka eg­ze­ku­ty­wy sta­no­wej, wy­bie­ra­nej w wy­bo­rach. Do jego obo­wiąz­ków na­le­ża­ło mię­dzy in­ny­mi nad­zo­ro­wa­nie dzia­ła­nia Prze­sło­ny.

– Tego nie twier­dzę, panie se­kre­ta­rzu sta­no­wy – zde­cy­do­wa­nym tonem od­po­wie­dział Ra­spens. – Opi­su­ję tylko oczy­wi­ste fakty.  

Czuł się pew­nie.  Koń­co­we tezy ra­por­tu zo­sta­ły na­le­ży­cie udo­ku­men­to­wa­ne.

Har­ri­son po­now­nie gło­śno wy­pu­ścił po­wie­trze z płuc. Jesz­cze raz zadał wcze­śniej kilka razy po­sta­wio­ne py­ta­nie:  

– Dzię­ki wy­łą­cza­niu za­si­la­nia ten czło­wiek mógł sfor­so­wać Prze­sło­nę?

– Tak – od­po­wie­dział Ra­spens. – To je­dy­ne lo­gicz­ne wy­tłu­ma­cze­nie. Miał po pro­stu szczę­ście, bo tra­fił na chwi­lę, kiedy spory od­ci­nek unie­ru­cho­mio­no w ca­ło­ści. Po­twier­dza­ją to od­czy­ty przy­rzą­dów kon­tro­l­nych i ze­zna­nia straż­ni­ków.

– Do­brze. – Har­ri­son dwu­krot­nie kiw­nął głową. –  Skąd jed­nak te wy­łą­cze­nia w ogóle się wzię­ły?

– Nie wszyst­ko jesz­cze wiemy – uspo­ka­ja­ją­cym tonem od­po­wie­dział Ra­spens.  

Za­pa­lił i zga­sił pięk­ną elek­trycz­ną lampę z brązu, sto­ją­cą na biur­ku.  

– Prze­pra­szam… – Po­krę­cił głową. – Uczy­ni­łem tak od­ru­cho­wo. Na­praw­dę bar­dzo ładna. Muszę pa­mię­tać o obo­wią­zu­ją­cych nadal oszczęd­no­ściach prądu.  

Przez chwi­lę zbie­rał myśli.

– Nowe bu­dyn­ki, nowe pla­ców­ki, two­rzo­ne obok Prze­sło­ny i w jej po­bli­żu – mówił dalej wolno. – Nowe drogi i nowe domy, a wła­ści­wie małe, ciche osie­dla. Wła­ści­cie­le sami mieli za­pew­nić wszyst­ko, co nie­zbęd­ne do ich funk­cjo­no­wa­nia. Czy­ni­li tak, ale znacz­nie póź­niej. Wcze­śniej bez że­na­dy ko­rzy­sta­li z urzą­dzeń Prze­sło­ny, lek­ce­wa­żąc swoje zo­bo­wią­za­nia. Ko­lej­ne nowe domy, szko­ły, wiel­kie farmy… Znowu to samo.

– Uj­mu­jąc spra­wę pro­sto, pa­so­ży­to­wa­li na urzą­dze­niach Prze­sło­ny? – Har­ri­son uważ­nie słu­chał wy­ja­śnień Ra­spen­sa. – Gnoje.

– Otóż wła­śnie to… – Ra­spens kiw­nął głową.  – Po­wiem wię­cej: ssali Prze­sło­nę jak dojną krowę. To jest isto­tą całej spra­wy. Je­że­li jedni prze­sta­wa­li ko­rzy­stać z mo­du­łów ob­słu­gu­ją­cych za­po­ry, roz­po­czy­na­li to inni. Coraz sze­rzej.

– Gdzie jest teraz ten cały? – Har­ri­son szyb­ko prze­rzu­cił kilka stron spra­woz­da­nia. –  Ten cały Elmer Grant?

Kon­tro­ler mil­czał przez chwi­lę. Wie­dział, że to, co powie, nie spodo­ba się Har­ri­so­no­wi. Jed­nak­że nie mógł i nie chciał kła­mać.

– Uciekł – od­po­wie­dział spo­koj­nym tonem. – On i jego pies.

Har­ri­son, mil­cząc, przy­glą­dał się uważ­nie Ra­spen­so­wi.

– Grant opo­wie­dział do­kład­nie o przy­go­to­wa­niach i prze­bie­gu wy­pra­wy. – Ra­spens za­śmiał się. – O tym, jak udało mu się przejść za­po­ry.

 Mówił teraz szyb­ko, uprze­dza­jąc py­ta­nia Har­ri­so­na.

 – Wtedy zo­rien­to­wa­łem się, o co w tym wszyst­kim cho­dzi. Wcze­śniej mia­łem też inne po­szla­ki. Roz­mo­wa trwa­ła długo – kon­ty­nu­ował. – W końcu po­szli­śmy spać. Rano nie mo­głem zna­leźć ani Gran­ta, ani jego wozu, ani psa. Póź­niej oka­za­ło się, że ze sto­łów­ki ktoś za­brał sporo pro­duk­tów żyw­no­ścio­wych. Grant pod­wę­dził – użyję tego okre­śle­nia – cu­kier, chleb, masło, pusz­ki mięsa, kilka cze­ko­lad.

Kon­tro­ler po­krę­cił głową.

– I piwo – dodał po chwi­li. – Elmer twier­dził, że mamy świet­ne piwo. 

– Po pro­stu, za­miast iść do łóżka, zbiegł. – Har­ri­son wzru­szył ra­mio­na­mi. –  Chciał wró­cić na Pół­noc.

Ra­spens przy­tak­nął ru­chem głowy.  

– Zna­le­zio­no ciała? – Se­kre­tarz pa­trzył ba­daw­czo na Ra­spen­sa.

Tim Ra­spens wes­tchnął.

– Nie – od­po­wie­dział spo­koj­nym tonem. – Po po­łu­dniu wy­kry­li­śmy trzy wy­sa­dzo­ne słupy na ko­lej­nych li­niach zapór, a na dwóch ostat­nich prze­cię­to za­sie­ki. Grant nie­po­trzeb­nie wy­sa­dzał słupy – cią­gnął. – Do­brze jed­nak zro­bił, prze­ci­na­jąc druty: pły­nął przez nie prąd.

Za­milkł na chwi­lę, jakby się nad czymś za­sta­na­wiał. 

– Myślę – Ra­spens spoj­rzał Har­ri­so­no­wi pro­sto w oczy – że Elmer Grant jest teraz w dro­dze na swoją farmę.

Har­ri­son wy­rzu­cił z sie­bie stek wul­gar­nych prze­kleństw. Wstał za biur­ka. Po twa­rzy se­kre­ta­rza spły­wa­ły kro­ple potu.

Po chwi­li usiadł z po­wro­tem.

– Ra­spens, za to pan od­po­wie – stwier­dził sucho. – Za to, że po po­wro­cie Gran­ta po dru­giej stro­nie Prze­sło­ny szyb­ko do­wie­dzą się, jak można ją po­ko­nać.

Z roz­ma­chem huk­nął pię­ścią w biur­ko.

– Po­wie­dzia­łem, panie se­kre­ta­rzu, że Elmer nie­po­trzeb­nie wy­sa­dzał pod­sta­wy pro­mien­ni­ków. – Kon­tro­ler uśmiech­nął się. Znowu za­czął bawić się przy­ci­skiem lampy. – Po jed­nym słu­pie na każ­dej ko­lej­nej linii.

Naj­wy­raź­niej nie prze­stra­szył się groź­bą Har­ri­so­na.

– To i tak nic mu nie da­wa­ło – oznaj­mił z dziw­nym uśmie­chem – bo do wy­ko­na­nia wy­ło­mu trze­ba znisz­czyć dwa są­sia­du­ją­ce ze sobą dźwi­ga­ry. Albo wy­łą­czyć na nich za­si­la­nie. Wy­sa­dze­nie jed­ne­go sta­no­wi­ska nie po­wo­du­je za­ni­ku pro­mie­nio­wa­nia – jest tylko słab­sze, ale nadal sku­tecz­ne. Grant o tym nie wie­dział… Na Pół­no­cy także nie będą o tym wie­dzieć, je­że­li przyj­dzie im do głowy for­so­wa­nie zapór. Tylko, że na tym od­cin­ku znowu od­cię­to do­pływ ener­gii. Nie wiem, dla­cze­go. Muszę to do­pie­ro zba­dać.

Mocne, dłu­gie palce kon­tro­le­ra wy­bi­ja­ły na bla­cie dzi­wacz­nie brzmią­cy rytm.

– Opis spra­wy Gran­ta i no­wych wąt­ków zawrę w uzu­peł­nie­niu do ra­por­tu z kon­tro­li – dodał po chwi­li.  

Obaj męż­czyź­ni w mil­cze­niu pa­trzy­li na sie­bie. Po chwi­li se­kre­tarz spu­ścił wzrok. Też za­czął bęb­nić pal­ca­mi po gład­kim bla­cie. Obaj wie­dzie­li, że Tim Ra­spens wy­grał to star­cie.

– Jed­nak coś mu­si­my zro­bić z tą spra­wą, Ti­mo­thy. – Har­ri­son po­dra­pał się w mał­żo­wi­nę ucha.

– Na pewno tak, cho­ciaż nie jest to moje za­da­nie – sucho stwier­dził kon­tro­ler.

– Nic po tym czło­wie­ku nie po­zo­sta­ło?

Har­ri­son zadał py­ta­nie ci­chym gło­sem, jakby spraw­dzał myśl, przed chwi­lą zro­dzo­ną w jego umy­śle.

– Zo­sta­wił bat. – Ra­spens wzru­szył ra­mio­na­mi. – Grant za­po­mniał za­brać bicz. Sądzę jed­nak, że i bez niego da sobie radę.

Har­ri­son prych­nął. Nie po­wie­dział jed­nak ani słowa. Za to Ra­spens mówił coraz bar­dziej pew­nie.

– Za­rzu­cił mi pan nie­fra­so­bli­wość, je­że­li idzie o uciecz­kę tego far­me­ra.

Za­wa­hał się przez chwi­lę.

– Może to i praw­da, przy­zna­ję. – Kon­tro­ler po­krę­cił głową.  – Po pro­stu tego się nie spo­dzie­wa­łem. Nie wzią­łem pod uwagę, że nadal są in­ny­mi ludź­mi – zu­peł­nie od­mien­ny­mi od nas. Po­sia­da­ją cechy, które my już stra­ci­li­śmy.

Znowu po­ło­żył palec na przy­ci­sku lampy.

– Star­szy czło­wiek po­dej­mu­je taką wy­pra­wę – kon­ty­nu­ował z na­ci­skiem w glo­sie. – Widzi, że nie wi­ta­my go przy­jaź­nie. Od­wra­ca się na pię­cie, nocą prze­jeż­dża wiele mil. Potem po­now­ne for­su­je Prze­sło­nę. To zu­peł­nie inni lu­dzie, panie se­kre­ta­rzu. Cie­ka­we, czy wszy­scy są tacy jak Grant… Nam chyba już coś ucie­kło z cha­rak­te­ru przod­ków, ży­ją­cych po ustą­pie­niu Wiel­kie­go Zimna. Oni nadal dys­po­nu­ją tymi ce­cha­mi.

W gło­sie Tima Ra­spen­sa wy­raź­nie brzmia­ła nuta po­dzi­wu.

– Do­brze – rzu­cił se­kre­tarz.

Wstał. Ra­spens uczy­nił tak samo. Do­my­ślił się, że jego zwierzch­nik chce za­koń­czyć roz­mo­wę.

– Po­wró­ci­my jesz­cze do omó­wie­nia tej bar­dzo przy­krej hi­sto­rii. – Głos Har­ri­so­na brzmiał sucho.

Se­kre­tarz pod­szedł do sto­ją­cej w rogu szafy. Wy­cią­gnął z wnę­trza już za­wią­za­ny, czar­ny kra­wat. Wpraw­nym ru­chem wło­żył go pod koł­nie­rzyk ko­szu­li. Potem za­ło­żył ciem­ną ma­ry­nar­kę, zdję­tą z wie­sza­ka.

– Muszę pana po­że­gnać, Ra­spens. – Kiw­nął głową.  

Spraw­dził swój wy­gląd w lu­strze, przy­mo­co­wa­nym do we­wnętrz­nej stro­ny uchy­lo­nych drzwi. Po­pra­wił koł­nie­rzyk ko­szu­li, węzeł sze­ro­kie­go kra­wa­ta, uło­że­nie ma­ry­nar­ki. Przy­gła­dził włosy na karku.

– Przy­kry obo­wią­zek – nie od­wra­ca­jąc głowy, rzu­cił w stro­nę kon­tro­le­ra. – Jeden z na­szych emi­sa­riu­szy zgi­nął na Pół­no­cy. Miał do wy­ko­na­nia bar­dzo ważną misję. Pan ma do­stęp do ta­kich spraw, więc mogę o tym mówić.

Zręcz­nym ru­chem wy­cią­gnął z wnę­trza szafy szczot­kę. Prze­cią­gnął nią kilka razy po kla­pach i rę­ka­wach ma­ry­nar­ki.

– Tę smut­ną wia­do­mość po­twier­dził nasz ko­lej­ny wy­słan­nik. – Har­ri­son prze­wią­zał kitkę wło­sów nową, czar­ną wstąż­ką. – To już pewne. Za kilka minut spo­ty­kam się z ro­dzi­ną Jeana Le­Blan­ca.

Zaj­rzał do wnę­trza nie­wiel­kie­go pu­deł­ka, wy­ję­te­go z szu­fla­dy biur­ka.

– Tak, na­zy­wał się Le­Blanc. Po­śmiert­nie otrzy­mał od­zna­cze­nie. Na­tu­ral­nie ro­dzi­na emi­sa­riu­sza przez pe­wien czas bę­dzie po­bie­rać upo­sa­że­nie od stanu. Czeka mnie przy­kry obo­wią­zek, na­praw­dę przy­kry.

– Ro­zu­miem. – Tim Ra­spens przy­glą­dał się etui, trzy­ma­ne­mu przez se­kre­ta­rza sta­no­we­go.

Do­szedł do wnio­sku, że wy­glą­da dość nie­po­zor­nie.

– Je­stem do dys­po­zy­cji – stwier­dził ofi­cjal­nym tonem – je­że­li tylko będę po­trzeb­ny. Na pewno wie­lo­krot­nie jesz­cze się spo­tka­my.

Sły­sząc pu­ka­nie do drzwi, Har­ri­son za­czął sta­ran­nie za­pi­nać ma­ry­nar­kę.

Do ga­bi­ne­tu wszedł wy­so­ki i szczu­pły męż­czy­zna. Miał nieco zbyt dłu­gie, lekko fa­lu­ją­ce, jasne włosy i sku­pio­ną, szczu­płą twarz. Świet­nie skro­jo­ny, nieco sta­ro­mod­ny gar­ni­tur uwy­dat­niał wy­spor­to­wa­ną syl­wet­kę.

Ra­spens po­my­ślał, że musi do­wie­dzieć się, gdzie gość Har­ri­so­na kupił ubra­nie – świet­nie w nim wy­glą­dał.

Se­kre­tarz sta­no­wy mach­nął ręka, jakby za coś prze­pra­sza­jąc.

– Nie zna­cie się jesz­cze, pa­no­wie – rzu­cił, zmie­rza­jąc do drzwi. – Przed­sta­wiam mo­je­go no­we­go asy­sten­ta oczy­wi­ście cza­so­wo, Geof­freya Ste­phe­na Bank­sa. Wró­cił nie­daw­no z Pół­no­cy. Za­ry­zy­ko­wał i udało mu się. Jest dla mnie i po­zo­sta­łych se­kre­ta­rzy nie­oce­nio­nym źró­dłem in­for­ma­cji. Mię­dzy in­ny­mi o tym, o czym wspo­mnia­łeś, Ra­spens, nad­mie­nia­jąc, jak bar­dzo lu­dzie zza Prze­sło­ny róż­nią się od nas.

Ra­spens podał dłoń przy­by­szo­wi. Uścisk dłoni no­we­go asy­sten­ta Har­ri­so­na oka­zał się nad­spo­dzie­wa­nie silny, pra­wie miaż­dżą­cy.

– Pan Banks prze­ka­że nam wie­dzę i do­świad­cze­nie z po­by­tu na Pół­no­cy, a potem po­dej­mie pracę w kon­glo­me­ra­cie na­uko­wym. Wią­że­my z nim na­praw­dę wiel­kie na­dzie­je – dodał Har­ri­son, jesz­cze raz po­pra­wia­jąc ma­ry­nar­kę. – Ol­brzy­mie.

Wy­cho­dząc z bu­dyn­ku Rady Sta­no­wej, Tim Ra­spens po­sta­no­wił jak naj­szyb­ciej za­cząć opra­co­wy­wać aneks do ra­por­tu z kon­tro­li.

Miał pew­ność, że jest to ko­niecz­ne.

 

***

 

Alan Har­ri­son prze­ma­wiał z żarem, sta­ran­nie mo­du­lo­wa­nym gło­sem, naj­le­piej, jak tylko umiał. Uwa­żał, że Jean Le­Blanc na to za­słu­gu­je.

Wy­gła­sza­jąc mowę, pa­trzył w oczy żony Le­Blan­ca, szczu­płej, ni­skiej blon­dyn­ki. Obok niej stały dwie małe dziew­czyn­ki w ciem­nych su­kien­kach, z wło­sa­mi my­sie­go ko­lo­ru, upię­ty­mi w war­ko­czy­ki. Wdowa po Je­anie też miała na sobie su­kien­kę z czar­nej krepy.

Se­kre­tarz sta­no­wy za­koń­czył wy­stą­pie­nie. Przez chwi­lę mil­czał.

– Pro­szę przy­jąć od­zna­cze­nie przy­zna­ne mę­żo­wi. – Har­ri­son od­wró­cił się. Ode­brał od sto­ją­ce­go za nim Bank­sa nie­wiel­kie pu­deł­ko. – Pani mąż z nad­dat­kiem za­słu­żył na ten krzyż – stwier­dził z em­fa­zą. – Mam też list pod­pi­sa­ny przez se­kre­ta­rzy, opi­su­ją­cy za­słu­gi Jeana Le­Blan­ca dla na­szej spo­łecz­no­ści.

Córki Le­Blan­ca nie słu­cha­ły słów Har­ri­so­na. Sto­jąc obok ni­skiej ko­bie­ty, pod­no­si­ły oczy, z na­tę­że­niem się w nią wpa­tru­jąc. Miały za­kło­po­ta­ne twa­rze, za­gry­za­ły wargi, dra­piąc się przy tym po po­licz­kach.

Kiedy Har­ri­son wy­cią­gnął przed sie­bie pu­deł­ko, obie w na­głym ge­ście prze­stra­chu uchwy­ci­ły matkę za fałdy su­kien­ki.

– Nadal nie od­na­le­zio­no ciała męża? – Żona Le­Blan­ca z wi­docz­nym wa­ha­niem ode­bra­ła nie­po­kaź­ne etui.  

– Jesz­cze nie… – Har­ri­son po­krę­cił głową.

Dal­sze zda­nia znowu za­brzmia­ły uro­czy­ście. 

– To tylko kwe­stia czasu – nasi emi­sa­riu­sze pra­cu­ją na tym. – Od­kaszl­nął. – Na pewno zo­stał po­grze­ba­ny na Pół­no­cy – kon­ty­nu­ował. – Znaj­dzie­my miej­sce po­chów­ku, a potem spro­wa­dzi­my ciało. Mój asy­stent, pan Banks, po­mo­że nam. Wie bar­dzo dużo o Pół­no­cy – to znacz­nie uła­twi spra­wę.

Po­ło­żył dłoń na sercu, jakby skła­dał przy­się­gę.

– To tylko kwe­stia czasu, pani Le­Blanc – po­wtó­rzył po chwi­li mil­cze­nia.

Glos se­kre­ta­rza sta­no­we­go brzmiał pew­nie.

– Tata już nie wróci z tej wy­pra­wy?

Nieco wyż­sza dziew­czyn­ka prze­stą­pi­ła z nogi na nogę. Pod­nio­sła twarz.

– Nie, Yoel – od­po­wie­dzia­ła wdowa, głasz­cząc córkę. – Jean już do nas nie wróci.

– Zgi­nął? –  Yoel Le­Blanc nie­pew­nym tonem za­da­ła na­stęp­ne py­ta­nie.

– Tak, tata zgi­nął. – Matka za­gry­zła wargi. – Nie wiem, jak…

Druga dłoń dziec­ka za­ci­snę­ła się w drob­ną piąst­kę.

– Za­bi­li go lu­dzie z Pół­no­cy. Skur­wy­sy­ny.

Usta Yoel wy­glą­da­ły jak wąski sznu­rek, prze­ci­na­ją­cy twa­rzycz­kę. 

– Dzi­ku­sy z Pół­no­cy za­mor­do­wa­ły tatę – po­wtó­rzy­ła, jakby chcia­ła oznaj­mić spra­wę bar­dzo dla niej ważną. – Ta­tu­lek opo­wia­dał mi o róż­nych ru­chach, two­rzo­nych przez ludzi. Bar­dzo się tym in­te­re­so­wał. Jak do­ro­snę, wtedy też utwo­rzę nowy ruch – i stanę na jego czele. Wy­rżnę ich wszyst­kich. Wy­tłu­kę. Zo­ba­czysz, mamo.  

Głos dziew­czyn­ki ki­piał nie­na­wi­ścią.  

 

 

14 sierp­nia 2013 r. Roger Re­deye