Hipotermia

Wczoraj stary Tom znalazł zamarzniętego wilka. Zwierzę było skulone, a jego oczy otwarte. Dookoła ślady w śniegu. Tom przyglądał im się przez chwilę. Potem przykucnął mimo bolących pleców i zamknął wpatrzone w nicość ślepia.  

Dzisiaj zabrał z chaty wędkę i siekierę, po czym poszedł nad jezioro. Jeszcze zanim dostrzegł je między drzewami, zauważył ślady. Te same, które otaczały wilka. Nie były trudne do rozpoznania, bo żadne zwierzę takich nie zostawia. Tomowi przypominały paskudną zimę z ‘79, kiedy w okolicy grasował morderca zaciągający ofiary do lasu. Tak wygląda śnieg, kiedy przeciągnie się po nim ludzkie ciało.

Tamte ślady biegły prosto – w ustronne miejsce, w którym morderca mógł dokończyć swoje sprawy. Te tutaj się wiły. Jeśli je też zostawił człowiek wlekący ciało, musiał być pijany i silny.

Potem stary Tom zobaczył jezioro. Nie było na nim lodu. Ani jednej kry. A minęło już z pół księżyca, odkąd zaczęły się mocne, bieszczadzkie mrozy. Takie, że duch w człowieku zamarza, mawiał ojciec Toma. Mądry był z niego człowiek i wiele syna nauczył, ale i tak od ćwierćwiecza gryzie ziemię. Wszystkich to czeka i Tom był tego coraz bardziej świadomy.

Podszedł do brzegu i spostrzegł, że się pomylił. Na jeziorze formowała się warstewka drobnego lodu. Kilka godzin, pomyślał Tom. Może tylko dwie. Wtedy zniknęła tafla. A jeszcze dwa dni temu była tak gruba, że ledwo zdołał się przebić siekierą. Tak gruba, jak w ‘79, kiedy grasował morderca, a w powietrzu wyczuwało się coś niedobrego.

Tom dotknął wody, wymamrotał coś pod nosem i ruszył z powrotem do chaty. Tam zostawił wędkę i siekierę, a odziedziczone po dziadku futro i grube spodnie zamienił na bardziej cywilizowane ubrania. Nie lubił sztywnych dżinsów ani ortalionowej kurtki, ale zawsze je wkładał przed pójściem do miasta.

Godzinę później siedział w barze. Wczesna pora nie stanowiła dla obecnych klientów powodu, by odmówić sobie piwa. Tom opróżnił dwa kufle i dopiero wtedy ruszył do stolika, przy którym dyskutowało kilku mężczyzn. Pijaczkowie, najniższa warstwa, zero znaczenia w mieście. Jako jedyni zwracali uwagę na starego pustelnika, gdy się zjawiał. Kiedy przyjdzie co do czego, Tom nie będzie potrzebował poparcia lokalnych władz. Wystarczy kilka par silnych ramion i żelaznych jaj. Tak jak w ’79.  

– Czołem. – Dostawił krzesło i usiadł. – Mroźna zima się nam trafiła tego roku.

– Ano mroźna – przytaknął jeden z pijaczków. Miał wyjątkowo zachrypnięty głos. Nazywał się Słowik. – Nie zimno wam w tej chacie?

– Jak rozpalę, to nie zimno. Ale nie o pogodzie chciałem pogadać.

– Interes jakiś masz? – zapytał inny z pijaczków. Tom nie wiedział, jak się nazywa, ale myślał o nim: Żyd.

– Sprawa w interesie nas wszystkich. Ale nie wczoraj żem się urodził i nie sądzę, że uwierzycie.

– Oho – powiedział Słowik. – Jakieś niestworzone rzeczy się dzieją w lesie?

– Stworzone, niestworzone… – mruknął stary Tom. – Nie mnie osądzać dzieła Stwórcy. Ale mędrkować też tu nie przyszedłem. Dziwne rzeczy w górach się dzieją, to prawda. Zwierzęta zamarzają. Lód z jeziora znika. I wszędzie ślady jak po jakimś wielkim gadzie.

Mężczyźni ryknęli śmiechem. Wszyscy oprócz jednego.

– Mi też zwierzęta zamarzły – odezwał się Paluch. Siedział w kącie. Skulony, z wybałuszonymi oczami. Jak tamten wilk. – Znalazłem kilka z nich w lesie. Wszystkie miały oczy… Śmiejcie się, śmiejcie. Wasze też zamarzną.

– Ty, Paluch – odezwał się Żyd. – Jak ty pilnujesz swoich zwierząt, że ci do lasu spierdoliły?

– Coś dziurę w stodole zrobiło. I pouciekały.

Kolejna salwa śmiechu była cichsza.

– Chwila, chwila – powiedział Słowik. – Że niby potwór jakiś grasuje?

– Potwora nie widziałem – stwierdził Tom. – Ale inne rzeczy tak. Paluch ma rację. Te oczy…

– I ślady – dodał pijaczek z kąta. – Były jakieś takie dziwne. Jakby zwierzęta się na koniec czołgały. Chociaż… Ślady były szersze.

Nikt się nie roześmiał.

– Bzdura – orzekł po chwili Słowik. – Nikomu innemu nic takiego się nie stało. Zimno jest, to i zwierzęta zamarzają.

– A lód w jeziorze? – zapytał Tom.

– To tylko ty widziałeś.

Pijaczkowie nie dali się przekonać, ale stary Tom uznał, że osiągnął cel. Kiedy coś się stanie, zwrócą na to uwagę.

Po powrocie do chaty wyjął ze skrzyni rzecz, której od dawna nie używał. Była to stara dubeltówka po ojcu. Tom jedną lufę załadował ołowianym pociskiem, drugą srebrnym. Tego dnia spał z bronią.

Nazajutrz wziął dubeltówkę i poszedł nad jezioro. Wiatr zatarł ślady wokół, a sam lód był o kilka centymetrów grubszy. Mężczyzna chwilę węszył w powietrzu. Potem ruszył na szczyt najbliższej góry. Zimno przeciskało się przez warstwy ubrania. Ciałem Toma wstrząsały dreszcze. Próbował sobie wmówić, że to ze starości.

Na szczycie wicher pozbawiał resztek ciepła. Palce u stóp i rąk grabiały. Śnieg dostał się do butów, choć Tom od dziecka znał sposoby, jak temu zapobiec. Rękawic nie mógł włożyć grubszych, bo utrudniłyby ewentualne strzelanie.

Zgodnie z obawami Toma – na górze śniegu było mniej. Ludzie z miasta powiedzą, że to normalne, przecież wiatr wywiewa. Stary Tom widział ślady. Przeklął grasującego w okolicy demona i zmówił modlitwę.

W drodze powrotnej znalazł zamarzniętego niedźwiedzia. Zwierzę było skulone, a jego oczy otwarte. Dookoła ślady. Prowadziły tam, dokąd Tom się kierował. Do chaty.

Kiedy dotarł, dubeltówka wysunęła się z jego dłoni. Domostwo otaczał krąg nagiej ziemi. Jakby coś pożarło śnieg. Aż do gruntu.

Tom poczuł narastający chłód. Na szczycie po prostu stracił ciepło. To, co pojawiło się teraz, było zimnem w najczystszej postaci. W głowie się kręciło. Mięśnie drżały. Skóra bolała. Mężczyzna chciał się schylić po dubeltówkę, ale ciało odmówiło posłuszeństwa. Coś zbliżało się od tyłu. Tom nie mógł się nawet obrócić.

Wtedy dostrzegł wychodzącą spomiędzy drzew postać. Też przystanęła na widok kręgu nagiej ziemi. Potem zauważyła pustelnika.

– Panie Tomaszu! – zawołał Paluch. – Dobrze, żeś jest.

Paraliż minął, ale ból pozostał. Tom spojrzał za siebie. Drzewa, śnieg, ślady.

– To tu było – wychrypiał.

– Dobrze się czujesz? – zapytał Paluch.

– Do chaty. Szybko.

Chwilę później siedzieli przy palenisku i grzali zgrabiałe dłonie. Nad ogniem gotowała się herbata.

– Innym też zwierzęta spieprzyły – opowiadał Paluch. – Niektórych nawet nie znaleźli. I te otwarte oczy… Poza tym rury pękają. Choć powinny wytrzymać przy takich mrozach. I prąd nawala.

– A ślady? – Tom obejrzał dubeltówkę, odłożył ją na bok, zdjął czajnik znad ognia.

– Widać, choć wiatr je zniekształca. Ludzie mówią, że zwierzęta się po prostu czołgały. Ja im na to, że po co miałyby się czołgać w kółko, kiedy zamarzają?

– Święta prawda. – Tom rozlał gorącą herbatę do blaszanych kubków.

– Byłem też nad jeziorem, bo wcześniej cię tu nie znalazłem – mówił Paluch. – I rzeczywiście mało tego lodu.

– Wierzysz mi teraz?

– Czegoś takiego jeszcze nie widziałem, a już czterdzieści lat żyję. Co to jest?

– Nie wiem – odparł Tom.

Utkwił wzrok w płomieniach. Ogień wydawał się tak mały w porównaniu z otaczającą zimą. Miał znaczenie tylko wtedy, gdy było się blisko.

– Ale ojciec opowiadał mi o różnych rzeczach – powiedział starszy z mężczyzn.

– Pamiętam go jeszcze.

– Wyzywali go od dziwaków. Ja żem się nauczył wtapiać w otoczenie. I to nie tylko w lesie. – Wskazał na wiszące pod ścianą dżinsy i ortalionową kurtkę. – No i ojciec zawsze mówił to, co myślał.  

– Opowiadał o czymś takim? Czymś co zabija zwierzęta, rozsadza rury, uszkadza kable?  

– To wyjada też śnieg i lód – dodał Tom. – Nie wiem, co to jest. Szło po mnie, kiedy się pojawiłeś. Uratowałeś mi życie, Paluch. A ja znam wdzięczność. Mój syn mnie zostawił i nie mam, komu tego przekazać. Jak zdechnę, chata i reszta jest twoja.

– Ja tylko przyszedłem…

– Cichaj. Jak załatwisz papiery do podpisania, to podpiszę i wszystko będzie twoje. Inaczej wszystko rozkradną.

Paluch skinął głową.

– Trzeba zebrać mężczyzn – powiedział Stary Tom. – Tylu, ilu zdołasz. Silnych, sprawnych, którzy wytrzymają na mrozie. Niech wezmą widły, kosy i pochodnie. Dużo pochodni. A jak kto ma, to broń palną. Tylko, że zwykłe kule mogą nie wystarczyć. Trzeba srebrnych.

– Jak przy polowaniu na czarownice?

– Tak.

– Ludzie nas wyśmieją – stwierdził Paluch.

– Mnie na pewno. Ale ty możesz ich przekonać. Im więcej ten demon napsuje, tym łatwiej uwierzą. Jak już ich zbierzesz, w lesie mogę was poprowadzić. A gdyby to coś wcześniej mnie dopadło… dacie sobie radę. Wykurzycie stąd tego demona.

Zacisnął ręce na dubeltówce. Paluch był pełen wątpliwości.  

– To zabija też ludzi?

– Nie wiem. Na pewno się rozzuchwala. Jestem stary i słaby, więc mnie zaatakowało. Ale kiedy ty się pojawiłeś, uciekło.

Rozmawiali o sprawie, dopóki nie zaczęło się ściemniać. Paluch nabrał pewności, że problem da się rozwiązać. Podziękował gospodarzowi za ugoszczenie i wyszedł.

Nazajutrz stary Tom znalazł jego ciało w śniegu. Oczy szeroko otwarte, usta pełne śniegu, rękawiczki i buty przesiąknięte krwią z odmrożeń. Na widok wyrazu twarzy zamarzniętego na śmierć mężczyzny Tom zaklął i pobiegł do miasta. Tak jak był: w futrze, wełnianej czapce, grubych spodniach, potężnych buciorach. W dłoniach ściskał dubeltówkę, którą tego ranka załadował na nowo: jedną lufę ołowiem, drugą srebrem.

Wparował do baru i huknął:

– Paluch nie żyje!

Pijaczkowie zerwali się z miejsc.

– To ja! – zawołał Tom. – Tomasz Szewczyk!

To nie uspokoiło poruszenia wywołanego wtargnięciem uzbrojonego pustelnika. Po chwili pojawiła się policja. Starzec zaprowadził ich miejsce, w którym leżał martwy Paluch.

– Tylko nie zatrzyjcie śladów – powiedział Tom. 

Resztę tego dnia i cały kolejny spędził w areszcie. Policjanci wysłuchali zeznań. Wysłuchali też zrozpaczonego, starego człowieka, który próbuje przestrzec obywateli dwudziestego pierwszego wieku przed bezimiennym złem czyhającym w głębi lasu. Wysłuchali i odnotowali. Ale jedyne co poza tym zrobili, to po dwóch dobach aresztu odwieźli Toma na skraj miasta. Mieli nawet litość i oddali mu dubeltówkę. Wciąż była załadowana.

Było południe, kiedy stary Tom szedł przez las i spotkał stwora.

Bestia prawie nie miała kolorów. Biała, z paroma odcieniami błękitu i szarości. Rozmiarami dwukrotnie przebijała każde znane Tomowi zwierzę. Ciało, choć pokryte sierścią barwy śniegu, przypominało gada. Szurający po podłożu brzuch i ciężki, rozwidlony ogon wyjaśniały kształt śladów. Stwór pełzał po powierzchni śniegu, mimo dwóch par kończyn: koślawych, powyginanych, jakby niedorozwiniętych. Na głowie ciemniejsza grzywa, z której sterczało kilka rogów. Poniżej czarne, błyszczące ślepia. Brak nosa. Szeroka paszcza z kilkoma rzędami zębów, a w niej przezroczysty język.

Tom uniósł dubeltówkę do ramienia i ustawił kurek na lufę ze srebrnym pociskiem. Potwór stał dziesięć kroków dalej. Ciało mężczyzny zaczęło drżeć. Uświadomił sobie: to nie strach, tylko chłód. Potem wstrząsnęły nim dreszcze. Zimno uderzyło nagle, jakby Tom zanurzył się w lodowatym jeziorze.

– Nie uwierzyli, co? – zasyczał stwór. Jego korpus pozostawał w miejscu, choć głowa i ogon się ruszały.

Ból wypełniał Toma. Mężczyzna położył palec na spuście. Czuł, że krew zamarza w żyłach. Zaraz pęknie skóra i rękawiczka zabarwi się na czerwono, jak u Palucha. Mróz szczypał, kłuł i miażdżył. Nie pozwalał oddychać.

– Boisz się pociągnąć za spust – przemówił ponownie stwór. – Metal łamie się w niskiej temperaturze, wiesz o tym.

Na twarzy Toma zamarzały łzy.

Bestia przysunęła się bliżej.  

– Nie strzelisz. I oboje wiemy, dlaczego.

Stary Tom zamknął oczy. Nie wiedział, dlaczego miałby nie strzelić. Nawet o tym nie myślał. Jego głowę wypełniały obrazy z przeszłości. Wszystkie dotyczyły zimy. Chłód pozbawiał zmysłów.

– Spójrz na mnie – zasyczał stwór.

Otworzył oczy. Korpus istoty dzieliły od lufy dwa metry. Tom musiał zadrzeć głowę, by popatrzyć w czarne ślepia bestii.

– Nasz czas się skończył – powiedział stwór. – Pamiętasz opowieści ojca. Ale ciebie samego przez tyle lat nic nie spotkało. A jednak we mnie uwierzyłeś.

Ból zaczął topnieć.

– Czym jesteś? – wychrypiał stary Tom.

– Jestem tym, co pożera śnieg i lód – przemówił stwór, jakby tylko na to czekał. – Jestem tym, co żywi się bólem zamarzania. Jestem tym, co w zimie najgorsze. Jestem zaprzeczeniem gorąca, jestem utratą ciepła. Ale nie mam imienia. Jeszcze.

Ból ustępował, a jego miejsce zajmowało kojące uczucie.

– Nie uwierzyli we mnie – powiedział stwór. – Nie uwierzyli, choć się starałem. Jak mam istnieć bez ich strachu? Jak mam walczyć o przetrwanie, skoro nikt nie walczy ze mną?

– Ja walczę.

– Ty walczysz? Spójrz na siebie. Broń ciąży ci w rękach. Opada coraz niżej.

Tom uniósł lufę. Wymierzył w głowę bestii, która poruszyła się niespokojnie.

– Nieprawda! – krzyknął. – Zastrzelę cię, demonie!

– Nadaj mi imię. A pozwolę ci spokojnie odejść. Twój czas się skończył.

– Twój też – warknął Tom.

Ręce nie drżały. Palec spoczywał na spuście. Oddech stał się rytmiczny i głęboki jak w młodości. Mimo to stary Tom opuścił broń.

– Po co ci imię? – zapytał.

– Żeby przetrwać.

– Nie przetrwasz. – Stary Tom uśmiechnął się i pokręcił głową. – Nie w tych czasach. Kiedy spróbujesz się wedrzeć w ich życie, tylko podkręcą kaloryfery. A ich serca… z jednej strony wygasłe, z drugiej płoną jak nigdy wcześniej. Próbowałem im o tobie powiedzieć. Nie wierzyli. Zapomnieli o przeszłości. Mówią, że to po prostu mróz. W siedemdziesiątym dziewiątym mówili, że to tylko morderca. A to było coś więcej. Czułem to w powietrzu.

– Rozważę to – powiedział stwór. – Ale masz rację. Walczyłeś o mnie. Próbowałeś mi pomóc. Pozwolę ci godnie umrzeć.

Stary Tom chciał jeszcze coś powiedzieć – bo zawsze jest coś do dodania – ale istota mu nie pozwoliła. Schyliła głowę i przezroczystym językiem dotknęła go w środek czoła. Mężczyzna poczuł, jak ulatują resztki ciepła. Popatrzył na dziwaczne cielsko bestii, po czym runął twarzą w śnieg.

Leży tam zamarznięty, a wiatr zaciera ślady dookoła. Dopiero na wiosnę znajdzie go młoda para. Będą spacerowali po lesie, a chłopak zauważy zwłoki z twarzą w błocie. Podejdą i poczują panujący wokół chłód. Chłód mógłby się wydawać mały w porównaniu z otaczającą wiosną. Ale ma znaczenie, kiedy jest się blisko.