Świadek idealny

– Spra­wa wy­glą­da kiep­sko. – Ad­wo­kat pa­ko­wał do­ku­men­ty do tecz­ki, nie pa­trząc na klient­kę. Kątem oka za to zer­kał na za­do­wo­lo­nych prze­ciw­ni­ków.

– Prze­cież oni kła­mią w żywe oczy – od­po­wie­dzia­ła pół­gło­sem zde­ner­wo­wa­na młoda ko­bie­ta. Blond włosy, ścią­gnię­te w koń­ski ogon, fa­lo­wa­ły przy każ­dym ruchu. – Nie za­pro­si­łam ich… Zresz­tą, ja na nich dwóch? Czy ja wy­glą­dam na ja­kie­goś ko­man­do­sa? Metr pięć­dzie­siąt w ka­pe­lu­szu, dzie­cię­ce ubra­nia noszę… Niby jak mia­łam ich na­paść i pobić do nie­przy­tom­no­ści? I jakie po­ła­ma­ne żebra…

– Spo­koj­nie. Po­roz­ma­wia­my na ze­wnątrz. – Praw­nik chwy­cił roz­trzę­sio­ną Maję za ło­kieć i de­li­kat­nie po­kie­ro­wał w stro­nę wyj­ścia.

Po wstęp­nych prze­słu­cha­niach i mo­wach po­cząt­ko­wych po­sie­dze­nie zo­sta­ło za­koń­czo­ne. Oskar­ży­ciel i powód, rudy mło­kos, uśmiech­nię­ci, udzie­la­li miniwy­wia­du re­por­te­ro­wi lo­kal­nej ga­ze­ty, któ­re­go spe­cja­lnością były re­la­cje z roz­praw.

 

– Wiem, że kła­mią – po­wtó­rzył po­nu­ro pa­le­strant idą­cej obok, są­do­wym ko­ry­ta­rzem, dziew­czy­nie.

Szli w mil­cze­niu. Każde po raz nie wia­do­mo już który roz­my­śla­ło o sła­bej po­zy­cji Mai. Było tylko jej słowo prze­ciw słowom syna ko­men­dan­ta po­li­cji i jego świad­ków w po­sta­ci dwóch funk­cjo­na­riu­szy o nie­na­gan­nym prze­bie­gu służ­by. I dowód w po­sta­ci ob­duk­cji le­kar­skiej. Spreparowany, to pewne, ale tak do­sko­na­le, że nie do po­dwa­że­nia. Ani Maja, ani jej ad­wo­kat nie mieli nic na jej obro­nę.

– Żeby cho­ciaż ja­kieś na­gra­nie z mo­ni­to­rin­gu, co­kol­wiek… – wes­tchnął, my­śląc na głos me­ce­nas.

Maja na te słowa za­trzy­ma­ła się gwał­tow­nie, na co męż­czy­zna za­re­ago­wał do­pie­ro po chwi­li. Od­wró­cił się i spoj­rzał na klient­kę z nie­mym py­ta­niem w oczach.

– Na­gra­nie? Chyba… – Maja unio­sła wska­zu­ją­cy palec. Przy­ga­szo­ne do tej pory brą­zo­we oczy roz­bły­sły nowym bla­skiem na­dziei. – Muszę po­roz­ma­wiać z pro­fe­so­rem. Myślę, że w ta­kiej sy­tu­acji po­wi­nien się zgo­dzić, zwłasz­cza że i tak chciał już… Po­wo­łaj na świad­ka mnie, jesz­cze raz. I tego… su­kin­sy­na też. Szko­da, że ten drugi jest w śpiącz­ce, ale my po­win­ni­śmy wy­star­czyć.

 

***

 

Gdy wszy­scy za­ję­li miej­sca, woźny sta­nął przed sto­łem sę­dziow­skim i do­no­śnym, wy­raź­nym gło­sem oczy­tał treść trzy­maj w dłoni kart­ki:

– Pro­to­ko­lant, start za­pi­su z po­sie­dze­nia sądu w spra­wie numer SKCN­P0834155. Dzie­sią­ty wrze­śnia, dwa ty­sią­ce czter­dzie­ste­go czwar­te­go roku. Piotr Dą­brow­ski prze­ciw Maja Ko­niecz­ko. Toż­sa­mo­ści po­twier­dzo­ne przy ska­ne­rze wej­ścio­wym. Pro­to­ko­lant, po­twier­dze­nie.

W czte­rech ro­gach po­miesz­cze­nia bły­snę­ły moc­niej czer­wo­ne diody, które za­świe­ci­ły się na ko­men­dę włą­cza­ją­cą sys­tem pro­to­ko­lar­ny. Oczy kamer obej­mo­wa­ły każdy kąt, czułe mi­kro­fo­ny na­gry­wa­ły każdą gło­śniej­szą od szep­tu wy­po­wiedź. W ser­we­row­ni, w pod­zie­miach gma­chu sądu, na pil­nie strze­żo­nych dys­kach, roz­po­czął się cy­fro­wy zapis po­sie­dze­nia.

Gdy na salę roz­praw we­szli tech­ni­cy, wno­sząc ja­kieś dziw­ne urzą­dze­nia, tylko po­zwa­na, jej ad­wo­kat i uprze­dzo­ny o wszyst­kim prze­wod­ni­czą­cy, nie oka­za­li zdzi­wie­nia. Resz­ta obec­nych, za­in­te­re­so­wa­nych roz­pra­wą człon­ków ro­dzin obu stron i po pro­stu cie­kaw­skich wi­dzów, na różne spo­so­by za­czę­ła ci­szej i gło­śniej ko­men­to­wać roz­gry­wa­ją­cą się scenę. Nawet troje sę­dziów wy­mie­ni­ło zdzi­wio­ne spoj­rze­nia i kilka uwag. Wnę­trze wy­peł­ni­ło się gwa­rem.

Pod jedną ze ścian usta­wio­ny zo­stał na spe­cjal­nym sto­ja­ku pła­ski, cien­ki mo­ni­tor o dużej prze­kąt­nej. Tech­ni­cy zło­ży­li obok czar­ne skrzyn­ki, z któ­rych po chwi­li zdję­li po­kry­wy. Z torby wy­cią­gnę­li na­rę­cza kabli i za­czę­li pod­pi­nać je do urzą­dze­nia ukry­te­go we­wnątrz jed­nej ze skrzyń. Z dru­giej, mniej­szej, wy­ję­li dziw­ny siat­ko­wy hełm, na­szpi­ko­wa­ny dże­ta­mi i sen­so­ra­mi. Szep­ty stały się gło­śniej­sze. Jeden z tech­ni­ków usiadł bez słowa w pu­stej ławie. Drugi przez chwi­lę jesz­cze maj­stro­wał przy skrzyn­ce i pod­łą­czo­nym do niego dłu­gi­mi ka­bla­mi kasku. Na obu urzą­dze­niach bły­snę­ły ja­kieś diody.

– Co to za cyrk?! – Piotr Dą­brow­ski nie wy­trzy­mał w końcu. Przy­zwy­cza­jo­ny do cią­głe­go po­bła­ża­nia i wy­cią­ga­nia ze wszel­kich kło­po­tów przez wpły­wo­we­go ojca, czuł się nie­swo­jo, tra­cąc kon­tro­lę nad wy­da­rze­nia­mi. A tak wła­śnie dzia­ło się w tej chwi­li. Długa, ryża czu­pry­na fa­lo­wa­ła, gdy wy­ko­ny­wał ner­wo­we ruchy, nie mogąc się zde­cy­do­wać, czy sie­dzieć, czy wstać.

– Spo­kój! – Prze­wod­ni­czą­cy skła­du sę­dziow­skie­go, Karol Do­ma­cho­wicz, ude­rzył młot­kiem w pod­staw­kę. Jed­no­cze­śnie praw­nik po­cią­gnął klien­ta za rękaw spor­to­wej ma­ry­nar­ki. – Panie me­ce­na­sie, może w końcu pan za­cznie.

Da­niel Szu­mak wstał z krze­sła i wy­szedł na śro­dek. Od­chrząk­nął lekko.

– Wy­so­ki są­dzie, chcę po­wo­łać na świad­ka panią Maję Ko­niecz­ko.

Nie cze­ka­jąc na dal­sze słowa, Maja po­de­rwa­ła się z ławy i usia­dła na miej­scu dla świad­ków. Bez słowa pro­te­stu dała na­ło­żyć sobie na głowę dzi­wacz­ny hełm. Piotr wier­cił się na krze­śle, marsz­cząc brwi. Czwór­ka sę­dziów gło­śnym szep­tem za­czę­ła wy­mie­niać uwagi, po­chy­la­jąc ku sobie ope­ru­ko­wa­ne głowy.

– Jaja sobie ro­bi­cie? – Piotr naj­wy­raź­niej nie umiał się po­wstrzy­mać od rzu­ca­nia nie­prze­my­śla­nych uwag.

W od­po­wie­dzi po­now­nie stuk­nął mło­tek.

– Panie Ram­czyk, pro­szę przy­wo­łać swo­je­go klien­ta do po­rząd­ku, bo będę mu­siał na­ło­żyć karę. A pan – zwró­cił się w stro­nę Szu­ma­ka – niech wy­tłu­ma­czy, co to ma być.

– Wy­so­ki są­dzie. Pro­szę o po­zwo­le­nie, aby za­sa­dę dzia­ła­nia tego urzą­dze­nia wy­ja­śnił jego twór­ca, pro­fe­sor Mar­cel Wa­zow­ski. Boję się, że gdy­bym ja pró­bo­wał wy­ja­śnić, to jako laik, mógł­bym nie­chcą­cy coś po­my­lić.

Sę­dzio­wie na­ra­dzi­li się przy­ci­szo­ny­mi gło­sa­mi, w kilku sło­wach. I cho­ciaż zja­wi­sko było nie­co­dzien­ne, to zwy­cię­ży­ła zwy­kła, ludz­ka cie­ka­wość. Prze­wod­ni­czą­cy ski­nął przy­zwa­la­ją­co głową:

– Pro­szę się przed­sta­wić i po­wie­dzieć co to jest.

Z ławki dla wi­dzów pod­niósł się męż­czy­zna w śred­nim wieku, szpa­ko­wa­ty, z ele­ganc­ko przy­cię­tą bród­ką. Wy­szedł na śro­dek i sta­nął obok ad­wo­ka­ta, który wy­co­fał się na swoje krze­sło.

– Wy­so­ki są­dzie, na­zy­wam się Mar­cel Wa­zow­ski. Od dwu­dzie­stu lat pra­cu­ję w In­sty­tu­cie Neu­ro­lo­gii Na­ro­do­wej Aka­de­mii Nauk, a do­kład­niej w Za­kła­dzie Ko­gni­ty­wi­sty­ki. Pro­wa­dzę ba­da­nia nad, mó­wiąc ko­lo­kwial­nie i ogól­nie, ana­li­zą dzia­ła­nia zmy­słów, mózgu i umy­słu oraz ob­ra­zo­wa­niem in­for­ma­cji za­war­tych w im­pul­sach sen­so­rycz­nych…

– Panie pro­fe­so­rze – prze­rwał nie­cier­pli­wie star­szy sę­dzia, Ja­nusz Książ­kie­wicz, po­pra­wia­jąc na nosie oku­la­ry. – Pro­szę do rze­czy, mamy spra­wę do roz­strzy­gnię­cia. To sala są­do­wa, nie wy­kła­do­wa.

Pro­fe­sor wbrew po­zo­rom nie wy­glą­dał na zmie­sza­ne­go. Wes­tchnął tylko cięż­ko i nieco te­atral­nie.

– Tak jest, pro­szę wy­so­kie­go sądu. Jed­nak muszę po­wie­dzieć kilka słów, dla wy­ja­śnie­nia dzia­ła­nia ME­MO­RI­MA­GO. Khm, no tak, to może taka ana­lo­gia. Ludz­ki mózg jest jak kom­pu­ter. Jego za­da­nie to cen­tral­ne ste­ro­wa­nie or­ga­ni­zmem, zbie­ra­nie, ma­ga­zy­no­wa­nie i ana­li­za da­nych…

– Tak, tak, to jest po­wszech­na wie­dza. – Sę­dzia wy­raź­nie po­ga­niał pro­fe­so­ra.

– No, tak… – Wy­glą­da­ło jakby na­uko­wiec na mo­ment stra­cił wątek. Od­chrząk­nął i kon­ty­nu­ował. – Więc krót­ko, ro­zu­miem. Po­wszech­ną widzą jest, że przez lata wy­da­wa­ło się, że po­szcze­gól­ne wzor­ce po­łą­czeń mię­dzy neu­ro­na­mi, tak zwane ślady pa­mię­cio­we, jeśli nie są uży­wa­ne, to za­ni­ka­ją i dla­te­go za­po­mi­na­my. Jed­nak jakiś czas temu od­kry­li­śmy, że wcale tak nie jest. Ślady pa­mię­cio­we są nie­zwy­kle trwa­łe. Two­rzą się nie­ustan­nie, bu­du­jąc coś w ro­dza­ju splą­ta­nej, wie­lo­po­zio­mo­wej sieci i przez to świa­do­mość ludz­ka nie po­tra­fi ich pra­wi­dło­wo od­two­rzyć. Co in­ne­go z pod­świa­do­mo­ścią, na któ­rej ba­zu­je hip­no­za. To dzię­ki pod­świa­do­mo­ści, w trak­cie se­an­sów hip­no­tycz­nych, można „przy­po­mnieć” sobie po­zor­nie za­po­mnia­ne zda­rze­nia. Po­zo­sta­ła tylko kwe­stia świa­do­me­go od­naj­dy­wa­nia wła­ści­wych śla­dów pa­mię­cio­wych.

Pro­fe­sor prze­szedł kilka kro­ków w stro­nę urzą­dze­nia i wska­zał je ręką.

– Przez ostat­nie osiem lat pra­co­wa­li­śmy w In­sty­tu­cie nad ME­MO­RI­MA­GO3.0, czyli urzą­dze­niem do od­naj­dy­wa­nia i pre­cy­zyj­ne­go od­twa­rza­nia da­nych za­pi­sa­nych w ludz­kich mó­zgach. W chwi­li obec­nej uzy­ska­li­śmy, po­przez od­po­wied­nią sty­mu­la­cję hipokampów i od­czyt im­pul­sów elek­trycz­nych, moż­li­wość od­two­rze­nia ob­ra­zów re­je­stro­wa­nych zmy­słem wzro­ku. Oczy­wi­ście ca­łość ob­ra­zu mo­że­my za­pi­sać w for­mie pliku wideo, do­wol­nie wy­bra­ne­go for­ma­tu. Prace nad dźwię­kiem do­pie­ro za­czy­na­my.

– Chwi­lecz­kę, stop. – Naj­młod­szy z sę­dziów, około pięć­dzie­się­cio­let­ni To­masz Buda, mach­nął bladą dło­nią wy­sta­ją­cą z rę­ka­wa czar­nej togi. – Co to zna­czy… jak to było… „od­two­rze­nia ob­ra­zów”?

– To zna­czy, że mo­że­my, na tym oto ekra­nie, zo­ba­czyć to wszyst­ko, co wi­dzia­ła, kie­dy­kol­wiek, osoba pod­pię­ta do urzą­dze­nia. Po­przez za­mon­to­wa­ne w heł­mie czuj­ni­ki, jed­no­cze­śnie po­bu­dza­ją­ce…

– To ja­kieś scien­ce-fic­tion! – wy­krzyk­nął, prze­ry­wa­jąc Wa­zow­skie­mu i pod­no­sząc się z za­ci­śnię­ty­mi pię­ścia­mi Dą­brow­ski.

Pro­fe­sor od­wró­cił się szyb­ko w jego stro­nę. Mło­tek po raz ko­lej­ny ude­rzył w pod­kład­kę, jed­nak zanim sę­dzia zdą­żył otwo­rzyć usta, ode­zwał się na­uko­wiec.

– To nie żadna fik­cja, tylko czy­sta nauka, młody czło­wie­ku. A za chwi­lę, po raz pierw­szy pu­blicz­nie, wszy­scy ujrzą jej efek­ty.

Ju­ry­sta znów po­cią­gnął mocno chło­pa­ka za połę ma­ry­nar­ki. Na dany przez prze­wod­ni­czą­ce­go znak, jeden ze sto­ją­cych pod ścia­ną uzbro­jo­nych straż­ni­ków pod­szedł do ławy oskar­że­nia. Sta­nął tuż obok po­wo­da, non­sza­lanc­ko opie­ra­jąc dłoń na ka­bu­rze. Z wiel­ką, pry­wat­ną sa­tys­fak­cją dałby na­ucz­kę mło­de­mu bu­fo­no­wi. Ru­dzie­lec spoj­rzał pro­sto w oczy straż­ni­ka z mil­czą­cą groź­bą, jed­nak uspo­ko­ił się, przy­naj­mniej na ze­wnątrz. Być może prze­jął­by się nieco bar­dziej, gdyby roz­po­znał w mun­du­ro­wym ofia­rę jed­ne­go ze swo­ich licz­nych wy­sko­ków.

– Jesz­cze jedno py­ta­nie – wtrą­cił sę­dzia Buda, zanim na­uko­wiec roz­po­czął pokaz. – Moja córka stu­diu­je neu­ro­lo­gię tech­nicz­ną i za­mę­cza nas w domu róż­ny­mi no­wi­na­mi, ale nie wspo­mnia­ła sło­wem o ba­da­niach tego typu. A, zna­jąc ją, je­stem pe­wien, że nie omiesz­ka­ła­by wspo­mnieć coś na temat.

– Nasze ba­da­nia pro­wa­dzi­li­śmy w ści­słej ta­jem­ni­cy, więc bez udzia­łu stu­den­tów. Teraz jed­nak, gdy już mamy wszyst­kie wy­ni­ki po­twier­dzo­ne, go­to­wy jest też ob­szer­ny ar­ty­kuł, który w przy­szłym mie­sią­cu ma uka­zać się w mię­dzy­na­ro­do­wym ma­ga­zy­nie „Scien­ce, Tech­no­lo­gy and In­no­va­tions”. A skoro nasza pra­cow­ni­ca po­trze­bu­je po­mo­cy, któ­rej mo­że­my udzie­lić, to do­szli­śmy do wnio­sku, że po­ka­za­nie ME­MO­RI­MA­GO w za­sto­so­wa­niu prak­tycz­nym bę­dzie naj­lep­szą formą pre­zen­ta­cji.

Po­nie­waż nikt już nie za­da­wał dal­szych pytań, pro­fe­sor zbli­żył się do ko­bie­ty. Spraw­dził do­pa­so­wa­nie kasku, po­ło­że­nie czuj­ni­ków i z apro­ba­tą ski­nął głową. Prze­szedł do czar­nej skrzy­ni i pal­cem szturch­nął jesz­cze jeden prze­łącz­nik. Ekran za­mi­go­tał, ale nie po­ka­zał się na nim żaden obraz.

– Panie me­ce­na­sie – pro­fe­sor zwró­cił się do ad­wo­ka­ta – jeśli zada pan py­ta­nie, świa­dek mniej lub bar­dziej świa­do­mie skupi się na od­po­wie­dzi, co spo­wo­du­je wy­szu­ka­nie przez sys­tem od­po­wied­nie­go wspo­mnie­nia, które wy­świe­tli się na ekra­nie. To tak, w zro­zu­mia­łym dla laika, skró­cie.

 Da­niel Szu­mak po­now­nie wstał.

– Dzię­ku­ję, panie pro­fe­so­rze. – Ukło­nił się lekko w kie­run­ku sia­da­ją­ce­go na­ukow­ca, po czym zwró­cił się do świad­ka. – Pani Ko­niecz­ko, co się wy­da­rzy­ło w dniu pią­te­go sierp­nia, wie­czo­rem, około go­dzi­ny dwu­dzie­stej pierw­szej?

Maja nie ode­zwa­ła się, tylko na chwi­lę przy­mknę­ła po­wie­ki. Otwo­rzy­ła oczy, ale za­to­pio­na w przy­krym wspo­mnie­niu, zda­wa­ła się nie do­strze­gać in­nych, wpa­tru­jąc się nie­wi­dzą­cym wzro­kiem w prze­strzeń. Po­cząt­ko­wo nie­ostry obraz za­fa­lo­wał. Ko­lo­ro­we plamy usta­bi­li­zo­wa­ły się.

Zgro­ma­dze­ni naj­pierw zwró­ci­li uwagę na bose stopy, z po­ma­lo­wa­ny­mi na se­le­dy­no­wo pa­znok­cia­mi, opar­te o niski sto­lik. Do­pie­ro potem spo­strze­gli w tle mo­ni­tor te­le­wi­zo­ra, na któ­rym mi­ga­ły sceny po­pu­lar­ne­go wie­czor­ne­go se­ria­lu.

Cała sala w sku­pie­niu oglą­da­ła niemy, ko­lo­ro­wy film. Przez chwi­lę nic szcze­gól­ne­go się nie dzia­ło. Nagle gdzieś z boku wle­ciał spory ka­mień, który wy­lą­do­wał na bla­cie. Stopy na­tych­miast znik­nę­ły, oczy-ka­me­ry prze­su­nę­ły się na wy­bi­tą szybę w drzwiach bal­ko­no­wych. Za nimi, gme­ra­jąc przy klam­ce przez wy­bi­ty otwór, stało dwóch męż­czyzn – nie­obec­ny na roz­pra­wie z po­wo­du wy­pad­ku Mar­cin Bed­na­rek i obec­ny Piotr Dą­brow­ski. Rudej czu­pry­ny i pie­go­wa­tej twa­rzy nie można było po­my­lić z nikim innym.

Piotr, ten na sali są­do­wej, gwał­tow­nie wcią­gnął po­wie­trze i po­czer­wie­niał. Przy­trzy­ma­ny z jed­nej stro­ny za rękaw przez praw­ni­ka, a z dru­giej z dło­nią straż­ni­ka na ra­mie­niu, za­mknął już otwie­ra­ją­ce się usta i tylko bez­gło­śnie zmełł prze­kleń­stwo.

Na ekra­nie obaj męż­czyź­ni bar­dzo wy­raź­nie wdzie­ra­li się prze­mo­cą do domu Mai. Obraz za­drgał, gdy ko­bie­ta wsta­ła gwał­tow­nie. Męż­czyź­ni we­szli do wnę­trza.

– Sprze­ciw! – za­wo­łał, wy­raź­nie bled­ną­cy oskar­ży­ciel.

– Cisza! – Prze­wod­ni­czą­cy Karol Do­ma­cho­wicz nawet nie ode­rwał wzro­ku od wy­świe­tla­ne­go ob­ra­zu. – Chce­my w spo­ko­ju obej­rzeć. Póź­niej udzie­lę panu głosu.

W cza­sie tej małej sprzecz­ki, na ekra­nie wy­wią­za­ła się szar­pa­ni­na. Wy­raź­ne mach­nię­cia ręką dziew­czy­ny, na­ka­zu­ją­ce in­tru­zom wy­nie­sie­nie się z domu, zo­sta­ły zi­gno­ro­wa­ne. Piotr ją pchnął. Spoj­rze­nie na mo­ment ogar­nę­ło sufit i prze­śli­znę­ło się po ży­ran­do­lu, gdy upa­dła. Pra­wie cały ekran za­ję­ła pie­go­wa­ta twarz. Mło­dzie­niec naj­wy­raź­niej przy­du­sił swoim cię­ża­rem go­spo­dy­nię. Mimo braku dźwię­ku, wpraw­ne oko mogło na pod­sta­wie ruchu warg od­czy­tać słowa Pio­tra: „Uspo­kój się, suko”.

Nagle wyraz pie­go­wa­tej twa­rzy na­past­ni­ka uległ zmia­nie. Od­ma­lo­wał się na niej ból, głowa opa­dła w bok, poza pole wi­dze­nia Mai. Dziew­czy­na wsta­ła i wszy­scy uj­rze­li Pio­tra le­żą­ce­go na pod­ło­dze, sku­lo­ne­go i trzy­ma­ją­ce­go się za kro­cze. Zanim spoj­rze­nie prze­nio­sło się na dru­gie­go z nie­pro­szo­nych gości, wi­dzo­wie za­uwa­ży­li, jak le­żą­cym wstrzą­snę­ło ko­lej­ne ude­rze­nie. Nie­mal na­tych­miast drob­na dłoń za­ci­snę­ła się na bu­tel­ce wina, sto­ją­cej na barku. Szkło roz­trza­ska­ło się w zde­rze­niu z głową Mar­ci­na, który do tej pory bier­nie, za­mglo­nym przez al­ko­hol i być może nar­ko­ty­ki wzro­kiem, ob­ser­wo­wał bójkę, roz­pi­na­jąc nie­śpiesz­nie spodnie. Za­sko­czo­ny nie­spo­dzie­wa­nym atakiem, upadł za­mro­czo­ny. Ob­ra­zy szyb­ko za­czę­ły się zmie­niać, gdy roz­glą­da­ła się po po­ko­ju. W końcu wzrok na­tra­fił na te­le­fon, który wzię­ła do ręki.

Maja gwał­tow­nie za­mru­ga­ła i ostroż­nie zdję­ła z głowy hełm. Ekran zgasł. Szmer roz­mów wy­raź­nie na­ra­stał.

– Sprze­ciw! – po­wtó­rzył Ma­riusz Ram­czyk.

– Nie­sa­mo­wi­te – wy­szep­tał sę­dzia Do­ma­cho­wicz, nie zwa­ża­jąc w pierw­szej chwi­li na oskar­ży­cie­la.

– Sprze-ciw! – Ram­czyk skan­du­jąc, pod­niósł głos.

Cały skład sę­dziow­ski spoj­rzał na niego z dez­apro­ba­tą. Sę­dzia Brac­ka, star­sza dys­tyn­go­wa­na ko­bie­ta, z nie­sma­kiem za­ci­snę­ła usta.

– Nie je­stem głu­chy – po­wie­dział prze­wod­ni­czą­cy. – Udzie­lam panu głosu.

Wy­raź­nie zde­ner­wo­wa­ny ju­ry­sta po­pra­wił od­ru­cho­wo pod szyją czer­wo­ny żabot i pod­szedł do Mai. Skie­ro­wał na nią groź­ne w za­mia­rze spoj­rze­nie.

– Czy pani zna pro­fe­so­ra… – Za­wa­hał się, nie mogąc sobie przy­po­mnieć na­zwi­ska.

– Mar­cel Wa­zow­ski – usłuż­nie pod­po­wie­dział ze swo­jej ławki pro­fe­sor.

– …Mar­ce­la Wa­zow­skie­go, no tak. Zna go pani?

– Tak.

– Skąd?

– Pra­cu­ję w ad­mi­ni­stra­cji in­sty­tu­tu, znam wszyst­kich pra­cow­ni­ków na­uko­wych.

– Czyli… – Za­wie­sił na chwi­lę głos spo­glą­da­jąc wy­mow­nie na skład sę­dziow­ski – bez­stron­ny eks­pert wcale nie jest bez­stron­nym eks­per­tem.

– Sprze­ciw – Tym razem z krze­sła pod­niósł się me­ce­nas Szu­mak. – Nikt nie przed­sta­wiał pro­fe­so­ra Wa­zow­skie­go jako nie­za­leż­ne­go eks­per­ta.

– Pod­trzy­ma­ny. Poza tym do­sko­na­le pa­mię­ta­my, że pro­fe­sor wspo­mniał, że po­zwa­na z nim pra­cu­je. Ma pan jesz­cze coś do po­wie­dze­nia? – py­ta­nie było skie­ro­wa­ne do Ram­czy­ka, który tylko wzru­szył nie­znacz­nie ra­mio­na­mi.

– No, tak – ten przy­znał z lek­kim ocią­ga­niem, ru­mie­niąc się nie­znacz­nie. Sy­tu­acja na­praw­dę za­czy­na­ła go prze­ra­stać. – Tak, czy ina­czej, po­dej­rze­wam, że za­pre­zen­to­wa­ne nam przed chwi­lą przed­sta­wie­nie to zwy­kła ma­ni­pu­la­cja. Skąd mo­że­my mieć pew­ność, że taka fu­tu­ro­lo­gia jest w ogóle moż­li­wa?

– Khm, pełna do­ku­men­ta­cja i wy­ni­ki badań są do dys­po­zy­cji sądu – wtrą­cił nie­py­ta­ny Wa­zow­ski.

– Panie pro­fe­so­rze, z całym sza­cun­kiem, ale obo­wią­zu­ją tu pewne za­sa­dy – ode­zwa­ła się z po­ucze­niem sę­dzia Brac­ka. – Nie od­zy­wa­my się bez py­ta­nia. Co do do­ku­men­ta­cji, z pew­no­ścią o nią po­pro­si­my. Panie me­ce­na­sie, pro­szę kon­ty­nu­ować.

– Tak. To w za­sa­dzie tyle. Po pro­stu chcia­łem zwró­cić uwagę, że to zo­sta­ło ukar­to­wa­ne, aby po­gnę­bić po­szko­do­wa­ne­go, mo­je­go klien­ta. Na­le­ży to do­głęb­nie prze­ba­dać przez nie­za­leż­nych bie­głych. Dla­te­go wno­szę o od­ro­cze­nie spra­wy i za­koń­cze­nie dzi­siej­sze­go po­sie­dze­nia. Dzię­ku­ję.

Głowy sę­dziów po­chy­li­ły się ku sobie. Po krót­kiej na­ra­dzie prze­wod­ni­czą­cy rzekł:

– Zga­dza­my się, chyba, że pan me­ce­nas Szu­mak ma jesz­cze coś do do­da­nia.

Ad­wo­kat wstał. W prze­ci­wień­stwie do ad­wer­sa­rza, był cał­ko­wi­cie opa­no­wa­ny i spo­koj­ny.

– Wy­so­ki są­dzie, chciał­bym po­wo­łać na świad­ka jesz­cze Pio­tra Dą­brow­skie­go. Po­nie­waż druga stro­na za­rzu­ca nam ma­ni­pu­la­cję, udo­wod­ni­my od razu, że tak nie jest.

Piotr na­chy­lił się w stro­nę ka­zu­isty. Obaj byli wy­raź­nie zde­ner­wo­wa­ni. Nie spo­dzie­wa­li się ta­kie­go ob­ro­tu spra­wy.

– To może być cie­ka­we do­świad­cze­nie. – Uśmiech­nął się po raz pierw­szy prze­wod­ni­czą­cy. – Wy­so­ki sąd chęt­nie obej­rzy wspo­mnie­nia dru­giej stro­ny. Wy­da­je się to jak naj­bar­dziej na miej­scu i spra­wie­dli­we. A prze­cież o spra­wie­dli­wość w tym wszyst­kim cho­dzi, nie­praw­daż?

Piotr, de­li­kat­nie szturch­nię­ty w ramię przez straż­ni­ka, wstał z ocią­ga­niem i prze­siadł się. Pro­fe­sor na­ło­żył mu hełm, do­pa­so­wał uło­że­nie czuj­ni­ków. Gdy na­uko­wiec od­da­lił się, chło­pak spoj­rzał pro­sto w zmru­żo­ne oczy obroń­cy. Ten uśmiech­nął się dra­pież­nie, za­da­jąc py­ta­nie.

– Panie Dą­brow­ski, czy pa­mię­ta pan wie­czór pią­te­go sierp­nia, gdy przy­szedł pan do domu Mai Ko­niecz­ko?

Mimo że było już wia­do­mo, że obraz jest bez dźwię­ku, na sali za­pa­no­wa­ła cisza. Nie­któ­rzy nawet z na­pię­cia wstrzy­ma­li na mo­ment od­dech.

Pio­trek usi­ło­wał sku­pić się na swo­jej wer­sji wy­da­rzeń, opo­wia­da­nej nie­zli­czo­ną ilość razy na ko­men­dzie i wstęp­nej roz­pra­wie. Usi­ło­wał wy­ma­lo­wać w wy­obraź­ni obraz roz­wią­złej ko­bie­ty, która za­pro­si­ła go na rand­kę, a potem po­bi­ła, by okraść. Jed­nak mózg go zdra­dził.

Na ekra­nie po­ja­wił się obraz ogród­ka Mai. Po­pi­ja­jąc ko­lej­ne piwa, razem z Mar­ci­nem przez chwi­lę ob­ser­wo­wał dziew­czy­nę w oświe­tlo­nym wnę­trzu. W końcu ru­szy­li. Mar­cin wy­rwał ze skal­nia­ka jeden z ka­mie­ni i rzu­cił pro­sto w drzwi bal­ko­no­we, wy­bi­ja­jąc szybę. Ręka Pio­tra od­gar­nę­ła szcząt­ki szkła i się­gnę­ła do wnę­trza, do klam­ki.

Gdzieś z tyl­nych ławek roz­le­gły się nie­ar­ty­ku­ło­wa­ne, po­je­dyn­cze okrzy­ki.

Piotr gwał­tow­nym ru­chem zdarł z głowy hełm, ekran za­śnie­żył. Pro­fe­sor z ję­kiem pod­biegł i de­li­kat­nie chwy­cił urzą­dze­nie, od razu spraw­dza­jąc, czy nic nie zo­sta­ło uszko­dzo­ne.

– Tak nie wolno, to de­li­kat­ny sprzęt! – Wa­zow­ski mam­ro­tał coś jesz­cze pod nosem.

– Sprze­ciw! – za­ry­czał Ram­czyk, który raz bladł, raz czer­wie­niał. – Uwa­ża­my, że przy tech­ni­ce po­zwa­la­ją­cej „grać” w pro­duk­cjach fil­mo­wych Mar­lin Mon­roe razem z Ru­dol­fem Va­len­ti­no i brać­mi Mro­czek, spre­pa­ro­wa­nie ta­kich fil­mi­ków to żaden wy­czyn. To czy­sta ma­ni­pu­la­cja! Je­dy­nym jej celem jest oczer­nie­nie mo­je­go klien­ta!

– Spo­kój! Pro­szę nie krzy­czeć! – Mło­tek walił w pod­staw­kę raz za razem. – Spo­kój! Do ja­snej cho­le­ry!

– Karol, opa­nuj się. Komu jak komu, ale tobie nie wy­pa­da – mi­ty­go­wa­ła prze­wod­ni­czą­ce­go, sie­dzą­ca obok star­sza dama. Ręka z młot­kiem opa­dła na blat stołu. Męż­czy­zna mo­men­tal­nie się uspo­ko­ił.

– Czyli nadal nam pan nie wie­rzy? – Za­pe­rzył się pro­fe­sor. Ad­wo­kat pró­bo­wał go za­cią­gnąć de­li­kat­nie do ławki, lecz na­uko­wiec się wy­rwał i zwró­cił bez­po­śred­nio do sę­dziów. – Jeśli pań­stwo chcą, mo­że­my prze­pro­wa­dzić mały i bar­dzo pro­sty eks­pe­ry­ment, który nie­zbi­cie udo­wod­ni dzia­ła­nie ME­MO­RI­MA­GO.

Sę­dzio­wie znów zbli­ży­li ku sobie głowy.

– Na­praw­dę cyrk z sądu się tu robi – ma­ru­dził sę­dzia Buda.

– Już dawno nie było tak za­baw­nie – Zmarszcz­ki na twa­rzy sędzi Brac­kiej za­gę­ści­ły się na po­licz­kach, gdy roz­cią­gnę­ła usta w uśmie­chu.

– Za­baw­nie, czy nie, to po­waż­na spra­wa – od­po­wie­dział Książ­kie­wicz. – Moim zda­niem każda moż­li­wość, by wresz­cie utrzeć nosa temu roz­wy­drzo­ne­mu mło­ko­so­wi, jest warta próby. Oj­ciec wiecz­nie go chro­ni i trudno co­kol­wiek gnoj­ko­wi udo­wod­nić. A teraz jest re­al­na szan­sa.

– Cały czas my­ślisz, że to on za­strze­lił ci psa? Je­steś po pro­stu na niego cięty…

– Je­stem tego pe­wien – wark­nął w od­po­wie­dzi.

– Pani i pa­no­wie, spo­koj­nie. Spra­wie­dli­wo­ści musi w końcu stać się za­dość. To jedno. Dru­gie, że tak cie­ka­we­go po­sie­dze­nia nie mie­li­śmy w całej na­szej hi­sto­rii. Pro­po­nu­ję ze­zwo­lić na te eks­pe­ry­men­ty. Zo­ba­czy­my, co z tego wy­nik­nie.

Sę­dzio­wie po­pra­wi­li się w fo­te­lach. W ich imie­niu prze­mó­wił prze­wod­ni­czą­cy.

– Ze­zwa­la­my na prze­pro­wa­dze­nie do­świad­cze­nia. Panie pro­fe­so­rze, pro­si­my.

Wy­raź­nie ura­do­wa­ny Wa­zow­ski wy­szedł na śro­dek. Ro­zej­rzał się do­ko­ła i po chwi­li pod­jął de­cy­zję.

– Żeby nikt mi nie za­rzu­cił znowu, że zo­sta­ło to wcze­śniej przy­go­to­wa­ne… Po­pro­szę kogoś ze skła­du sę­dziow­skie­go. Tak, pro­szę pani, jak naj­bar­dziej, pani może być. Za­pra­szam tu do mnie. Pro­szę coś zro­bić.

Star­sza ko­bie­ta w bia­łej pe­ru­ce i czar­nej todze sta­nę­ła po­środ­ku wol­nej prze­strze­ni.

– Ale co mam zro­bić?

– Co­kol­wiek, byle zwią­za­ne­go z ru­chem. Może pani za­tań­czyć, prze­ma­sze­ro­wać, zro­bić fi­koł­ki… Prze­pra­szam, chyba się za­ga­lo­po­wa­łem. Nie chcę na­rzu­cać, pro­szę po pro­stu jakoś się po­ru­szać.

Ko­bie­ta przez chwi­lę stała nie­ru­cho­mo, aż uśmiech­nę­ła się szel­mow­sko i rzu­ci­ła w stro­nę ko­le­gów:

– Mam na­dzie­ję, że mi wy­ba­czy­cie, ale to wszyst­ko dla dobra nauki.

Po­chwy­ci­ła fałdy togi i unio­sła nieco ponad ko­la­na, uka­zu­jąc czar­ne poń­czo­chy. Pierw­sze pod­sko­ki były nie­mra­we, jed­nak z każ­dym ko­lej­nym wy­ma­chem ży­la­stych nóg ta­niec na­bie­rał życia. Po­ru­sza­na na boki toga za­fa­lo­wa­ła, fio­le­to­wy żabot ło­po­tał przy każ­dym ruchu. Pani sę­dzia, nucąc ledwo do­sły­szal­nie pod nosem, od­tań­czy­ła spory kawałek kan­ka­na. Na ten widok naj­młod­szy ze skła­du, blady Buda, aż prze­tarł oczy ze zdu­mie­nia. Nie uszło to uwa­dze na­ukow­ca.

Kilka osób w ław­kach dla wi­dzów gło­śno się ro­ze­śmia­ło. Re­por­ter go­rącz­ko­wo robił no­tat­ki na pa­pie­ro­wej tor­bie po ka­nap­ce. Nie spo­dzie­wał się ta­kie­go po­sie­dze­nia i miał ze sobą wy­łącz­nie dyk­ta­fon, który na zwy­kłych roz­pra­wach w zu­peł­no­ści wy­star­czał. Ko­men­dant po­li­cji sie­dział w mil­cze­niu, z za­ple­cio­ny­mi na pier­siach rę­ka­mi, spod ścią­gnię­tych, ru­dych brwi po­nu­ro ob­ser­wu­jąc prze­bieg spo­tka­nia.

Ro­ze­śmia­na i za­czer­wie­nio­na od ruchu, żwawa sta­rusz­ka ukło­ni­ła się te­atral­nie, po czym wró­ci­ła na swoje miej­sce, nie zwa­ża­jąc na zszo­ko­wa­ne spoj­rze­nia ko­le­gów.

– Za­pra­szam pana me­ce­na­sa – Wa­zow­ski ski­nął w stro­nę oskar­ży­cie­la. – Nie chcę ni­cze­go su­ge­ro­wać, pro­szę po pro­stu coś zro­bić, jakiś ruch.

Ram­czyk czuł się głu­pio wy­cho­dząc z ocią­ga­niem na śro­dek. Nie miał w sobie tego luzu, co sę­dzia Brac­ka, poza tym wciąż wę­szył jakiś pod­stęp i do tego za­czy­nał prze­czu­wać po­raż­kę. Sta­nął nie­pew­nie, po czym za­sa­lu­to­wał wi­dzom. Od­wró­cił się i po­now­nie za­sa­lu­to­wał, tym razem sę­dziom. Po czym na­tych­miast wró­cił na swoje miej­sce.

– To chyba wy­star­czy. – Uśmiech­nął się, za­cie­ra­jąc lekko ręce, Wa­zow­ski. – Teraz za­pra­szam na miej­sce dla świad­ka sę­dzie­go… no, pana – wska­zał pal­cem To­ma­sza Budę.

Wy­bra­ny czło­nek skła­du sę­dziow­skie­go prze­siadł się i po­zwo­lił za­mie­nić pe­ru­kę na hełm. Pro­fe­sor spraw­dził pod­łą­cze­nie i po raz ko­lej­ny uru­cho­mił ME­MO­RI­MA­GO.

– Teraz pro­szę sobie przy­po­mnieć, co dzia­ło się tu przed chwi­lą.

Oczy wszyst­kich obec­nych skie­ro­wa­ły się na ekran, który na se­kun­dę lub dwie za­mi­gał fe­erią barw i nie­ostry­mi ob­ra­za­mi. Zo­ba­czy­li salę są­do­wą, wi­dzia­ną ocza­mi Budy. Na pierw­szym pla­nie sę­dzia tań­czy­ła. W pew­nej chwi­li obraz znik­nął na mo­ment za dłoń­mi, które zbli­ży­ły się do oczu. Gdy męż­czy­zna skoń­czył je prze­cie­rać, na ekra­nie ko­bie­ta znów wy­wi­ja­ła. Po ukło­nie usia­dła w swoim fo­te­lu, a jej miej­sce zajął sa­lu­tu­ją­cy oskar­ży­ciel.

Gdy ekran zgasł, nikt się nie po­ru­szył. Do tej chwi­li wszy­scy rze­czy­wi­ście trak­to­wa­li prze­słu­cha­nie jako cie­ka­wy spek­takl i byli skłon­ni ulec su­ge­stii Ram­czy­ka, że jest to tylko wynik sztucz­ki i pracy zdol­nych gra­fi­ków-ani­ma­to­rów. Teraz jed­nak w gło­wach po­ja­wi­ły się zu­peł­nie inne myśli. Jedne pełne na­dziei, inne – prze­ra­że­nia.

 

– Cho­le­ra jasna, jeśli to wej­dzie do użyt­ku, to już nic się nie ukry­je. – Ko­men­dant po­li­cji.

– Rany bo­skie! Jeśli to wej­dzie do użyt­ku, to wresz­cie nic się nie ukry­je! Dzię­ki temu urzą­dze­niu bę­dzie­my mieć za­wsze świad­ków ide­al­nych. – Jeden ze śled­czych, ze­zu­jąc zło­śli­wie w kie­run­ku ko­men­dan­ta.

– O matko, ko­niec z ma­ni­pu­la­cja­mi w re­por­ta­żach i me­diach! Wła­ści­wie, to dzien­ni­ka­rze staną się zbęd­ni! – Re­por­ter.

– Hm, cie­ka­we. Jeśli jesz­cze tylko opra­cu­ją od­twa­rza­nie dźwię­ku, to mo­że­my mieć praw­dzi­we oczy i uszy w każ­dym za­kąt­ku świa­ta. – Widz w czar­nym gar­ni­tu­rze.

– Cho­le­ra, jak teraz ustrze­że­my ta­jem­nice pań­stwow­e? Ta tech­no­lo­gia nie może się do­stać w nie­po­wo­ła­ne ręce! – Są­siad męż­czy­zny w czer­ni.

– Zaraz się do­wiem, co się stało z moim oga­rem. – Po­nu­ro się uśmie­cha­jąc, sę­dzia Książ­kie­wicz.