Nowa Fantastyka 07/22

Dopadła mnie ostatnio prokrastynacja. Ostatni numer dawno przeczytany, a wrażenia niespisane…

Zanim jednak zacznę, do spraw najważniejszych – prozy Mai Lidii Kossakowskiej nie znam zbyt dobrze, ale nie da się ukryć: jej śmierć to wielka strata dla polskiej fantastyki.

 

A teraz już czas na teksty z Polski -

„Strategia gnomiego skruuvi sztuce wojennej wbrew” Radka Puchały (Chrościska) – jak na fantasy czytało mi się całkiem przyzwoicie. Ale że pisanie Autora darzę sporą estymą, to są części, które niespecjalnie „łykam”. Rycerscy wojacy, załatwiający spór grą w karty? Szlachetne rozstanie się wojsk bez rozlewu krwi? Wątek „feministyczny”, który wyskakuje jak diabeł z pudełka? No i jednak trochę rozczarowujące zakończenie. Na poziomie szczegółów to bardzo dobra lektura, ale rozłazi mi się nieco na poziomie przesłania.

Choć i tak to najlepszy tekst numeru!

„Potrzebuję tego!” Marleny Siwiak i Mariana Siwiaka – smutna ekstrapolacja tego, ku czemu zdążamy. I to raczej w krótkiej perspektywie czasu. Nadałoby się jako scenariusz do odcinka „Black Mirror”. Aczkolwiek jak dla mnie stanowczo za długie w stosunku do treści, które opko niesie. Tym niemniej – sugestywne i przygnębiające!

 

Z zagranicy –

„Barszcz” Anatoly Belilovsky’ego – brak fantastyki to minus tego tekstu, za to nastrój – to jego plus. Niech będzie.

„Dwadzieścia sześć małp, a czasem także pustka” Kij Johnson – kolejny amerykański tekst, nawiązujący do cyrku. Czytało się nieźle, ale nic w nim ponad przeciętność nie ma.

„Za ostatnią stacją” A. T. Greenblatta – w sumie parabola ludzkiego życia. Pomysł niezły, wykonanie też, ale całość jakoś nie rezonuje. Może dlatego, że gdzieś dźwięczą mi w głowie echa opowiadania J.G. Ballarda opartego na podobnym pomyśle.

„Strzyżyk śpiewa na gałęzi płynącej w dół rzeki” Betsy Aoki – tu podobnie jak w tekście poprzednim: bardzo fajny pomysł (do czego możemy być potrzebni SI? W czy możemy być lepsi?), całkiem nieźle wykonany, ale ostatnio mam już alergię na tematy okołojapońskie. Za chwilę jakiś samuraj mi z lodówki wyskoczy!

 

Wyjątkowo przeczytałem też scenariusz RPG „Księga środka”. Do meritum się nie odniosę, bo nigdy w RPG nie grałem. Ale bardzo nie spodobało mi się takie potraktowanie po macoszemu Katowic jako miejsca akcji. Nic w scenariuszu nie mówi nam, że znajdujemy się akurat w Katowicach, a nie we Lwowie, Gdyni czy Breslau. A przecież i Katowice mogą być wdzięcznym tłem z ciekawymi lokacjami. Proszę Autora by zajrzał np. na stronę www.giszowiec.info

I jeszcze publicystyka – jak zwykle z niekłamaną przyjemnością przeczytałem erudycyjny artykuł Aleksandry Klęczar. Wielkie wrażenie wywarł na mnie artykuł pp. Siwiaków o nanotechnologii. Aż mi się przypomniały artykuły p. Macieja Iłowieckiego ze starej „F”. Proszę o więcej tego typu tekstów!

Za to mam spory niedosyt po lekturze wywiadu z Bradem Dourifem. Aktor to nietuzinkowy, ale zdaje się zmęczony odpowiadaniem na te same pytania, bo odniosłem wrażenie, że zbywa przepytującego.

Nie zgadzam się z tak wieloma tezami, zawartymi w artykule Jacka Inglota, że brak mi miejsca i chęci, by je tu wyłuszczać.

 

Literówek – znalazłem tylko 5? No nieźle, nieźle :)!

Pierwsze prawo Starucha - literówki w cudzych tekstach są oczobijące, we własnych - niedostrzegalne.

Co do tego scenariusza RPG, to rzeczywiście Katowice mogą być o wiele bardziej inspirujące. Kiedyś na konkurs nieistniejacego już wydawnictwa Galmadrin popełniłem scenariusz do Zew Cthulhu, w którym osiedle Rozdzieńskiego, czyli popularne "gwiazdy", zostały przedstawione jako budynki zbudowane na planie znaku okultystycznego, a Henryka Buszko przestawiłem jako wyznawcę pradawnych bóstw. Całość osadzona w latach siedemdziesiątych, wyburzony Pałac ślubów przy Korfantego też był ważny dla scenariusza.

Known some call is air am

@OuttaSewer; jako Bytomianka z pochodzenia i swego czasu prowadząca Zew – grałabym!!

ninedin.home.blog

@Staruch

Rycerscy wojacy, załatwiający spór grą w karty? Szlachetne rozstanie się wojsk bez rozlewu krwi?

Czyż to nie piękne? Zwłaszcza w czasach, gdy w fantastyce trup ściele się gęściej niż w kryminałach :)

Taka przyjemna utopia, dla odmiany. :)

"Wolność polega na tym, że możemy czynić wszystko, co nie przynosi szkody bliźniemu naszemu". Paryż, 1789 r.

@Chrościsko – Twój tekst, Twój świat :)

Biorę poprawkę, że to świat fantasy. Może honor tam bardziej cenią niż u nas?

Pierwsze prawo Starucha - literówki w cudzych tekstach są oczobijące, we własnych - niedostrzegalne.

No ja powiem, że mnie się opowiadanie Chro bardzo podobało, z dużą przyjemnością je czytałam – ale ja z kolei zdecydowanie lubię również fantasy :)

ninedin.home.blog

@Staruch – z tej strony autor Księgi Środka :)  Przykro mi, że nie przekonuje Cię to, jak przedstawiłem Katowice, sam liczyłem, że kilka wątków (rozbudowa centrum, sprawy polsko-niemieckie, przybysze z różnych krajów) uda się rozbudować bardziej. Teksty w NFie mają dość restrykcyjny limit znaków i starałem się opisać miasto tak, by oddać jego pograniczną specyfikę, dać tropy, które mogą łatwo podjąć osoby nieznające go, i oczywiście zostawić większość miejsca na przebieg wydarzeń w scenariuszu. Stąd też ograniczenie miejsca akcji do centrum. Zależało mi przede wszystkim na tym, żeby kryzys, który rozgrywa się w Księdze Środka w Katowicach, dobrze pasował do tego, jak mieszkańcy miasta w międzywojniu mogli się czuć z mieszkaniem w nim.

Cześć, Planetourist :)

Known some call is air am

@Marek Golonka – ok, rozumiem, że miejsca mało.

Tym bardziej aż prosiło się dać jakieś charakterystyczne lokacje: Nikisz, kolejkę Balkan czy choćby którychś z lasów katowickich (których w mieście, o dziwo, pełno).

Że górnictwo i hutnictwo u nas wówczas rządziły, wspominać nie trzeba.

Ale dodatkowo lata 20ste dla Śląska to był czas wykuwania się tu polskości w opozycji do żywiołu niemieckiego, a śląskość stała wtedy w rozkroku, niepewna na kogo postawić.

 

Zaznaczam – w żadne RPG nigdy nie grałem, ale wg mnie ta lokalizacja to stracona szansa.

Na przyszłość jako tło można wybrać np. Bytom z roku 1920. Ciekawa sprawa.

A dla podkreślenia moich obiekcji polecam lekturę fascynującej książki “Czarny ogród” Małgorzaty Szejnert, to będzie Pan miał jasność, dlaczego się czepiam.

 

Przepraszam i pozdrawiam!

Pierwsze prawo Starucha - literówki w cudzych tekstach są oczobijące, we własnych - niedostrzegalne.

@Staruch, dziękuję serdecznie za polecanki, mam nadzieję, że w przyszłości będę miał czas na napisanie większej liczby scenariuszy o Śląsku i wykorzystanie ich :)  Natomiast nie jestem pewien, czy te tropy dobrze by zagrały i dały się jasno wytłumaczyć w krótkim scenariuszu, erpegi to jednak specyficzna forma i trzeba w nich uważać, by nie przeciążyć ich tłem historycznym, które niekoniecznie wzbudzi emocje na sesji. Stąd decyzja, żeby użyć kilku lokacji z centrum, które łatwo wyjaśnić i były wtedy dla Katowic ważne.

@Marek Golonka

Podkreślam – nie znam się, nie grałem.

Ale kilka słów wprowadzenia do konkretnych lokacji chyba nie byłoby przeładowaniem treścią?

Pierwsze prawo Starucha - literówki w cudzych tekstach są oczobijące, we własnych - niedostrzegalne.

@Marek – ja mam w sumie taką sugestię, że te zasugerowane miejsca, jesli ktoś nie bywa w Katowicach często, po aktualnych opisach nie do końca chwyci nawet pod kątem tego, jak przestrzennie dają możliwości tworzenia nastroju (stary dworzec, Rialto). Czasem nawet 2-3 zdania mogą to zmienić :) Oczywiście nie “etnograficznie”, bo to scenariusz, a nie monografia, ale jednak :)

 

Wstępniak 

Mnie też oszałamiają wytwory sztucznej inteligencji, chociaż już mniej niż pierwsze doniesienia o wygranej w go czy haiku, gdy z wypiekami czytałam, przyglądałam się jak dziecku stwiającemu pierwsze kroki. Obecnie zatrzymuję się, patrzę, co nie „pociągnęło, dociągnęło”, stare-nowe, znajome-coś wnosi czy nie. 

Kreatywne niestety nie jest, zgadzam się. Czy może? Nie wiem i nie bardzo potrafię pojąć, co dla nas miałoby z tego wynikać? Ciekawa myśl o „pomiędzy”, styku wrażliwości obu stron interakcji. Z wcześniejszych były jeszcze Dall-e , Imagine.

 

Opowiadania polskie

Strategia gnomiego skruuvi: jestem zachwycona, cholernie mnie wciagnęło, z zapartym tchem śledziłam rozgrywkę, postaci świetne, podobnie jak tło, dawkowanie napięcia – idealne. Zapomniałam o bożym świecie. Lubię Sun-Tzu, cytaty przywołały książkę, którą zaczytywałam się w zamierzchłych czasach – „Taktykę błędu”. 

Potrzebuje tego: ciekawe, o FOMO max, lecz się dłużyło; literacko i filozoficznie nie najmocniejsze; lekko naiwne i ciut przestarzałe (około dziesięciu lat) albo nie czujące współczesnego pokolenia – w tym sensie odbieram je jako powierzchowne. 

Z drobiazgów „być w terapii”, natomiast „skierowanie na terapię, „zakwalifikować się na terapię”. Rozbawiło mnie powtarzające się pytanie „Dlaczego?”, które jest najgorszym z możliwych do zadania. ;-)

 

Opowiadanie zagraniczne:

Barszcz: urokliwa miniatura.

Dwadzieścia sześć małp: zabawne, dobrze napisane, intrygujące.

Za ostatnią stacją: ciekawa odwrócona konstrukcja i koncept, ktory raczej pozostawia duże pole do dopowiedzenia sobie reszty.

Strzyżyk śpiewa na gałęzi: sama fabuła mnie nie porwała, za to obrazowanie i odniesienia już tak, tak. 

 

Najlepsze opowiadanie numeru: „Strategia gnomiego scruuvi”, jedno z lepszych opowiadań w tym roku, a ponieważ należy go zaliczyć do fantasylandów, na które mam długie zęby, podczas chciwego czytania kolejnych linijek , pozostawałam w zdumieniu, że tak wciąga, działa. :-)

 

Publicystyka

Aleksander: o jakże się cieszę ze stałej obecności Ninedin, trzymam kciuki, aby było dalej i dalej! Historia szalenie ciekawa, źródłowa. 

Nanoboty w pigułce: fajne, więcej takich takich tekstów. Szczególnie podobało mi się obrazowanie skal; z Čapkiem lekka przesada; lekko przeciągnięte rozważania na temat konsekwencji. Porządne, rzetelne.

Nagrody w NF: zagraniczna jest mi obca; polskiej i wznowieniu – kibicuję! Sulik jeszcze nie czytałam, ale pożyczę; komiksów nie podejmuję się oceniać.

Brad Dourif: Tam i z powrotem: raczej słaby wywiad.

Świat po człowieku: erudycyjny i…przegadany. Autor bardziej opisuje niż stawia diagnozę. Pisze tak, jakby było mu to obojętne, upodobniając się do skryby. Nowsze wizje przyciągnęły wspomnieniem ciekawych powieści, mniej proponowanymi rozwiązania. Od połowy w zasadzie zaczyna się tekst mało przystępny. Neandertalczycy byli „wzorcowymi użytkownikami” i nie chcieli ewoluować? No, nie wiem? Myśli, odniesienia – interesujące, ale całość przegadana. Tyle stron, kolumn, akapitów tylko i wyłącznie skupionej na technologii, jakby w innych dziedzinach nie działo się zupełnie nic. 

Maja Lidia ( nie do końca ) od aniołów: wspomnienie osobiste, wspaniale, że znalazło łamy! 

Naukowczyni, pisarka, ogrodniczka, aktywistka: oj, ogromnie lubię odkurzanki z lamusa. Fajnie piszecie, opiniujecie, wyciągając z przeszłości zapomniane. :-)

Szczęście jest prawdziwe, dopóki nie odkryjemy kłamstw: wywiad ok, bez szału.

 

Felietony: 

Vargas, Kosik, Orbitowski. Pierwszy mnie zachwyca: bożątka i niebożątka; Drugi – zastanawiający, choć nie wiem, czy podzieliłabym wszystkie wnioski. Trzeci tekst mnie wciągnął, zbliżona bańka?

 

Recenzje książek: ciekawe, „Empuzjonu” jeszcze nie czytałam, opowieść o Lani raczej nie dla mnie, bo wygląda na YA, Odyseję znam i cieszę się ze wznowienia.

 

Scenariusz RPG i recenzje komiksów jak zwykle odpuszczam, marny ze mnie target. Scenariusz przeskanowałam, przeczytałam komentarze i wzięłabym je pod uwagę. ;-)

 

Lil i Put: rodzinka i szwagier – dobry. :-)

Logika zaprowadzi cię z punktu A do punktu B. Wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie. A.E.

A “Barszcz” jest bardzo dobrym tekstem. I nastrojem i nawiązaniem do zagubia między różnymi językami, kulturami, historiami, krajami.